+ oñots. (Como adj. pleno.).Descalzo. Terese Deunaren Pi Aba Karmeldar Oñotsak euskeralduta. PiImit(bajo el tít. de la obra).
Karmeldar oñutsen mojategian. GaztMusIx 143.
Moja gazte oiñutsai arnasa ezarriaz. OnaindSTeresa 76.
azpiadiera-1.3
(Uso sust.). Eta halakoaren etxeari "Oinutsaren etxea" deituko diote israeldarrek. 'Domus discalceati'.BiblEDeut 25, 10.
azpiadiera-1.4
(Uso sust.).Carmelita descalzo. Azi ta ezirik zegon oñutsen artean sartu orduko. GaztMusIx 163s.
azpisarrera-1
OINUTSEAN(Añ; oinutsin AN-ulz ap. Echaide Nav 255). "Descalzo, (c.) oñ utsean" Añ. En AxN se explica orthus (224) por oñutsean y orthusik (397) por oiñ utsean. Txingar gorien ganean oñ utsean ibillirik. AñMisE 102.
Bere oñak ortozik oin-utsean ardi galduen billa ebiltzenak. Ib. 130.
Olibeteko mendira joan zan oñutsean. Lard 197.
Ibilliko zala [...] oiñutsean arabakia zeriola. AranSIgn 108s (69 oñutsean).
Oinutsean ta dolorez. Balad 186.
Aien aiten aitonek, agiz, oiñutsean. OrEus 248.
Ala ere dauzkagu / aurrak oiñ utsian. Auspoa 39, 130.
Durangotik gora oin utsian juateko biok. Gerrika 117.
Oiñuts gorrian Lezora juanda. Tx B I 35. Oiñ-uts gorrian, beren oñetakoak saskian artuz. Ataño TxanKan 149.
azpisarrera-6
OINUTSIK(V-gip, AN-larr-5vill-ulz; oñutzik V-gip; unutsik AN-5vill; onotsik AN-5vill). Ref.: Asp Leiz2; Echaide Nav 255; Iz Ulz (oñutsik), UrrAnz (oñutzik); Etxba Eib y Elexp Berg (oiñutsik). (Estar, etc.) descalzo. "Promesa zor ebanetik, oiñutsik juan zan Urkiolara" Etxba Eib. "Ezta arri gaiñian oiñutsik ibilli biar" Elexp Berg. Oin hutsik zen ibiltzen. Prot 69.
Igo izandu zan arara oñ utsik. BvAsL 183.
Erromaraño joango itzake, oñutsik eta eskale. AgG 149.
Oñ-utzik eta burutzik. IllTestim 7.
Oiñutsik ziyoazek ibai-ertz arrizura. OrMi 63 (54 oñutsik).
Buru-as, oin-utsik eta soingañeko gabe. Ib. 13.
Ikusirikan nola datozen / emakumiak oñutsik. MendaroTx 163.
Belar-intzetan oñutsik ibiltzea. JMBELG 80.
Errekan oñautsik zebiltzan mutilkoskoak. TAgUzt 268.
Oinutsik eta zarpillez betea. Or(inZaitPlat 154).
Oñutsik jarri / dute Ageda zintzoa. NEtxLBB 367 (161 oiñutsik).
Kamis-utsik eta oiñ-utsik. BerronKijote 179.
[Mezkita] euretatik irutan, oin-utsik ibili biar da barruan. Gerrika 252.
Hor jautsiko ginen, eskalera dirdiratuetan beheiti, oin-hutsik. LarreArtzainE 64.
Oiñutsik ere bai amaika [ibiliko ziran], igandeetako mezetarako oiñetakoak gordetzearren.Insausti 38.
v. tbn.
Oñutsik: Zab Gabon 40. Iñarra EE 1893a, 13. Goñi 27. Urruz Zer 51 (Urz 22 oñ-utsik). Otx 32. SMitx Aranz 123. Ataño TxanKan 189. Oin hutsik: Hb Esk 18. Oin utsik: Etxabu Kontu 85. Oiñutsik: Ant Ezale 1897, 388b. Lh Yol 13. Onaind STeresa 88.
azpisarrerakoSense-6.1
Ameriketan dabiltz txakurrak oiñ-utsik, / gosea padezitzen ez dutela gitxik. AB AmaE 286. Gales-herrian gertatzen dena bera edo beratsua gertatzen da beste zenbait bi hizkuntza dituzten herritan: [...]. Han ere, agi denean, txakurrak oinutsik dabiltza. MIH 189.