OEH - Bilaketa

218 emaitza hutsik bilaketarentzat

Sarrera buruan (21)


Sarrera osoan (197)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
pleinu.
tradizioa
Tr. Documentado en textos septentrionales y en CatBurg (plañuz ). Plainu es la única forma que se documenta hasta la primera mitad del s. XIX. Durante la segunda mitad de dicho siglo hay plaiñu (pero pleiñi izan ) en Goyhetche, pleini izan en Elissamburu y pleinuz en Zalduby. En el XX hallamos pleinu en Iratzeder, Zerbitzari y Lafitte, pleinu izan en Arradoy y pleini izan en Lafitte y Larzabal.
sense-1
(H), plainu (L, BN, plañü S; SP, H, plañu Lar, Añ, H) Ref.: Lh; Lrq (plañü) .
Lamento, queja. "Plainte, doléance" SP. "Llanto" Lar, . "Plainte, gémissement" Lrq. v. pleinta.
Airean aditu ziren / auhen eta plaiñuak. EZ Noel 98. Idiak errainetako mina duenian, ezagutuko duzue haren plainuetan. Mong 589. Orai bizi naiz plaiñuen eta hasberapenen erdian. Ch III 21, 3. Akaba bite zure plañiak, ene eta beste saintien pasionia untsa ikhusi unduan. Mst III 19, 1 (SP arrankurak, Ch errenkurak, Ip zinkhurkak). Beha orai, gerla egile txar baten, etxerat jin denaren, deusere egin gaberik, egiten dian plaiñiak. Egiat 250. Egün gure plañiak bazüntü entzüten / nula zure ützia, dügün deithoratzen. Etch 446. Haren ai eta plaiñuak / urrun ziren adituak. Gy 45. Noiz-eta ere bet-betan pleinu batzu aditzen baititut ganbara hortarik! Lf Murtuts 52.
v. tbn. SP Phil 194. Brtc 115. Plañu: Mih 100.Plaiñu: Arg DevB 15. Pleinu: Iratz 174. Zerb IxtS 32.
azpisarrera-1
PLEINU EGIN. Quejarse.
Jauna, zer plañü egiten ahal düt zük eizten banaizü? Mst III 40, 1 (SP zertaz arrankura naiteke ). Nahi dit zure büriaren konplitüki ene boronthatiala eizten ikhas dezazün, plañürik egin eta arrerraitekorik ükhen gabe. Ib. 56, 1.
azpisarrera-2
PLEINU IZAN, PLEINI IZAN. (BN-arb ap. Gte Erd 255; T-L). a) (Intrans.). Lamentarse, quejarse. "(Se) plaindre" T-L. (Algunos ejs. podrían corresponder a pleinitu).
Enuk plaini deusetan. AstLas 15. Barbaria hortaz nor ez laite pleiñi? Gy 291. Paona lehen behiñ Yunon yainkosari / pleiñi zitzaion samiñki. Ib. 226. Plañü niz bihotzetik, / gaitza zer düdant eztakit. ChantP 164. Azken hok pleini ziren hezurrak zituztela minberatuak. Elsb Fram 138. Alo! Zertaz pleini zira bada? Lf Murtuts 38. Ez adila beraz eni pleini, dirurik ez baduk baztertzen. Larz Iru 82. Berek pozoindatu duten herriaz, "galdua dela" pleini direnak ere badira. EZBB I 67.
b) (Trans. e intrans.). Compadecer(se).
Ez bada hemen baino jarraikiago bere laneri, pleini dut hunen nausia! Larz Iru 28. Pleini hut kazetak badauzkak katiximatzat. Larz Senper 24. Vear Anaiaren ganik jakina dut nola Zure Grazia nitaz pleinu zen. Ardoy SFran 119.
azpisarrera-3
PLEINUTAN. Lamentándose.
Orduan presuna prestua eta debota bozkarioan izanen da eta gaixtagiña nigarretan eta plaiñutan. Ch I 24, 5. Horla dagola gau batez, auhen eta plaiñutan. Gy 130.
azpisarrera-4
PLEINUZ (T-L), PLAINUZ (SP, Urt I 156 (plañuz), H). Lamentándose, quejándose. "Plainuz dago, il se plaint" SP. "Plainuz egotea, pousser des plaintes" H. "(Se) plaindre, [...] pleinuz egon" T-L.
Plainuz eta nigarrez zegoela gure bekhatuak gatik. SP Phil 125 (He 127 plainuz). Arrapostu eman zian bere apostolier, ezin sendotuz lunatiko bat, plaiñuz baitzaudian. Tt Arima 82. Nik plaiñuz daudezenak konsolatzen ditut. Ch III 57, 3 (SP tristerik nigarrez, Mst doloretan, Leon auhenetan). Zuri gagozkitzu Evaren ume erbestetuak suspirioz, plañuz ta negarrez, ibar negarretako onetan. CatBurg 6. Mündia jende bere sortzepenaz plaiñuz ari diradienetarik da betherik. Egiat 232. Eskiulan, Musde Tiraz, / plañuz entzün ditit zützaz. Etch 496. Plaiñuz eta orhoaz. Gy 8. Tripa hutsik, ilhun gogoz, / pleinuz zagon egun oroz. Zby RIEV 1909, 103. Zer duzu ba, hola pleinuz? Zer nahi, Aitatxi? Iratz 172.
pleinu
<< plaza 0 / 0 poltsa >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper