OEH - Bilaketa

218 emaitza hutsik bilaketarentzat

Sarrera buruan (21)


Sarrera osoan (197)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
adelatu.
sense-1
1. (L, BN, Sal, S, R; SP, Dv (S), Gèze, H (s.v. adelua)) Ref.: A; Lh; Lrq .
Preparar(se). "Se préparer à faire quelque chose" SP. "Arranger, préparer" Gèze. "Arranger, préparer, se préparer" Dv. Tr. Documentado en la tradición suletina desde los primeros textos, además de en Pouvreau, J. Etchepare y una obra guipuzcoana de Lhande.
Gizon beroa eta agudoa gauza guzietara da preparatua eta adelatua. SP Imit I 25, 11. Doatsu da [...] egun oroz preparatzen dena, adelatzen dena hiltzera. Ib. 23,2. Adela ziteie zien arimen haren grazian ezartera. FPrS 32. [Jesüsek honak] beregana hartüren dütü, eta bethidanik adelatü derien, bere Erresümaz goza eraziren. Bp I 36. Bethi adelatürik egoiteko, Jinkoaren jüjamentiala agertzeko. Ib. 127. Penitenziaz bihotzen adelatzia. Bp II 16. Batbedera adela onsa kofesatzera. Ib. 43. Nola adelatürik erran behar da kantore saintü haur? --Boztario handi bateki [...], eta hümilitate barna bateki. Ib. 101. Guri han lekhü baten adelatzeko bere aitaren eretzian. CatOlo (ed. 1743) 32. O nuiz nizateke zureki, eternitate oroz geroz, zure maiter adelatü düzün erresoman? Mst III 48, 3 (Ip adelatü; SP, Ch preparatu). Ükhezü koraje eta indar, adela zite soferitze handiago batetara. Ib. 57,3. Egün oroz untsa hiltzera adelatzen dena. Mst I 23, 2 (Ip adelatü). Berantegi erremediua adelatzen dük. Ib. 13,5. Gitian arren iseia hiltziala hobeki adelatzera. Ib. 19,7. Zoiñetan Jinkua laket beita, isurtez turrustaz bere Benedikzione eta grazien, bihotz onsa adelatietan gaiña. Mercy 17. [Jaun direktorra eta prioria] juanen dira hen [erien] bisitatzera [...] eta sakramentien rezebitzeko disposatzera edo adelatzera. Ib. 42. Portugesak ja zütien harmak adelatzen, Etiopenak inkara hari soz, baratü zien ibiltian. Egiat 159. [Amorioak] gaiza güziak dütü ikhertzen, güziak algarri adelatzen, güziak ere dütü animatzen. Ib. 205. Jente eraiki ezazü / Eta bertan adela. 'Levez des troupes / Et faites les préparatifs immédiatement' . Xarlem 1118. Begiek eztiela deusere ikhusi hain ederrik [...] nula beitirade Jinkuak adelatü dütian hunak maite dütiener. UskLiB 69s. Abentia da Penitenzia egiteko denbora]t[ bat, adelatzeko Nathibitateko Bestaren saintüki igaraitera. CatS 95. Errelijioniak erakusten deizkü [...]: zertako kreatürik izan giren, zuñen eder den adelatü zaikün zorthia. Ib. V (v. tbn. III). Arimen galzeko hedatü sariak eta adelatü zephoak. Ip Hil 218. [Birjina] haitatürik zen eta adelatürik Trinitate Saintiaz Salbazaliaren amatako. Ib. 64. Tziauri, ene Ama maitia, [...], tziauri ene Aitak bethidanik adelatü deizün tronoan ene saihetsian. Ib. 199. Ene eskazian hartü dizüt [lan txipi] hunen adelatzeko aüsartzia. Ib. V. Meliza bezala adelatürik den tizanak azkartzen dü estomaka. Alth Bot 13.
( s. XX) Amak baitzakien peludokitik jaki hautaren adelatzen (préparer; preparar, guisar). JE Bur 14. Eiñ batean orrela adelatu dutenean, zelai ori jaierako oso leku egokia gelditzen da. Lh Yol 29. Orai behar diat untsa adelatürik jarri. [...] nahi nük izan Jundane Juhane lilia bezain xuri nausi handiaren besuetara juaiteko. Const 43. Igante hartan haatik, ez axuririk ez ahüñik, ihurk etzian ekarri apeztegialat. [...]. Eta Mañaña gelariak etzian deus handirik bildü ez adelatü. Ib. 24. Zuberoarat bainoa oraintsu hamabortz egunen iragaitera eta horrengatik beharbada ez naizateke Parisen emisionea [= 'emisión (de radio)'] adelatzen duketen garaian. Mde Pr 63. Han ez baita ez heriorik, ez hogenik, ez hutsik. Tai gabeko afariak egiten ditiagu, adelatu behar izan gabe; batzarre ederrak baditugu liskarrik gabekoak. Ib. 269. Jan dügüla bai axurki [...] Etxekanderiak guri / adelatürik ederki. Casve SGrazi 92. [Eliza] barnen aldiz harrihabez / dügü gothor süstengatü [...] Gizun jakintsünek die, / itxüra haitü berheziak / adelatü zühürkilan, / argitzekotan jentiak. Ib. 70.

v. tbn. Mustafa 203 (ap. DRA).
azpiadiera-1.1
"Avancer, adela, abanza, aitzina " Gèze.
azpiadiera-1.2
(S ap. A ; HeH Voc).
"Aphaintzea, behar bezala ezartzea, adelatzea " HeH Voc. . "Adornar" A.
azpiadiera-1.3
Erriko guziek bideak adelatu behar dituzte, urtean bi aldiz (BN-mix). "Tienen que arreglar los caminos." A EY I 413.
sense-2
2. "(Sal), estrenar. Egun adelatu nat kota berria , hoy he estrenado la saya nueva" A.
Ooltz berriaren adelatzea (adelatu = estrenatu. Zuberoan esaten dan itza da) edo jai eguna. J. B. Ayerbe EEs 1912, 50.
sense-3
3. "(Sal), usar a diario" A.
sense-4
4. "(R-uzt), disiparse (el humo)" A.
adelatu
<< aberekeria 0 / 0 aditu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper