(V-ger-gip, G-azp);
trena;
trein (H; -eñS);
treinaRef.:
Lrq /tren'/; Iz IzG ; Etxba Eib ; Gketx Loiola (jo-ta-pasa); Holmer ApuntV ; Elexp Berg. Tren."Trenak egoia jotzen do, el tren anuncia (que corre) el sur (G-azp)"Iz IzG. .
Tr. La forma propia de la tradición septentrional es trein, y de la meridional tren. Hay además trena en Pello Errota (121) y Goñi, y treina en Xalbador (Odol 47), Etchebarne (77) y Larre. En DFrec hay 33 ejs. de tren, todos ellos meridionales, y 1, septentrional, de trein. Zortziretan omen dator azkeneko trena. ZabGabon 33.
Kapaz da bultzatzeko / trena aldatz gora. JanEd I 70.
Burni bidietako trenean bere juan-etorriak duan egitea. AJauregiEE 1885b, 268.
Bilbotik netorrela atzoko trenean. ABAmaE 283.
Eguerdi iriko treina harturik. HUAurp 68.
Tren-eko gelditokian. Ag Ioan 181. Miñez daudenak trena batean aparte eramaten dituzte. Goñi 117.
Beren arthaldeak ezin kenduz treinean sarthu dituztenak. JEBur 120.
Non ikusten degun sekulako jendia trenen zai. Iraola 131.
Treina huts eginen dut, hola hemen egonez!BarbSup 155.
Zertarako geldierazi trena?OrSCruz 52.
Oni, bai, itxoingo liokek, baña trena galduko likek. AlzRam 57.
Trena artzeko ango geldokira eldu ziranian. KkAb II 82.
Zertako utzi dugu mendi-trein hura egiterat?ZerbAzk 46.
Trenik etzan garai aietan. EtxdeJJ 63.
Ez du negarrik egin, nere trena abiatu den artean. TxillLet 113.
Trena martxan asi zanian. SMZirik 90.
Trena uts egin dot. ErkiagBatB 167.
Gorriak Ormazitegin trenaren zubia puskatu egin zuten. Salav 58.
Iduri-eta eskuarak behar duen bethi ozka beretan ibili, treina burdin-bidetan bezala. LfELit 118.
Urolako tren txikian sartu. Zendoia 173.
Emen trena artzeko.Gerrika 17.
Emazteak treinaz izanak baziren jaz, gizonak berriz oinez ere jiten ziren zenbait urtetarik. LarreArtzainE 65 (v. tbn., en contexto similar, treinaz (Iratz 119), treinez (JEtchep 28), trenez (Kk Ab II 67, JAIraz Bizia 49, Bilbao IpuiB 14, Etxabu Kontu 141), trenaz (Or SCruz 27); cf., parece que con el mismo sdo., Baionara trenean zeramatela (Or SCruz 124), Madridtik onantza trenian nentorranian (Kk Ab II 160), treinean egina zuen bide luzeak poxi bat akitua (JEtchep 79), eun eta larogeitamar kilometro trenean ibillita gero (Anab Aprika 35), bein trenean ninjoala (Vill Jaink 110)).
Mendiek, ordea, ez dute trena gelarazten. (In MEIG VI 37).
v. tbn. Ud 138. PE 120. Sor Bar 43. Urruz Zer 25. EEs 1915, 20. A Ardi 17. JBDei 1919, 186. Garit Usand 45. Tx B II 112. ABar Goi 46. NEtx Antz 105. JAIraz Bizia 37. Ugalde Iltz 34. And AUzta 68. Anab Aprika 34. Osk Kurl 112. Alzola Atalak 90. Holmer ASJU 1968, 140. Uzt Sas 271. Lasa Poem 65. Ataño TxanKan 121. Trein: StPierre 20. Larz Iru 138.
azpisarrera-1
TREN-BAGOI.
Vagón de tren. Goraxago trein-bagonak aipatzen baiginituen. LfEgan 1955 (5-6), 9.
azpisarrera-2
TREN-GELTOKI.
Estación de tren. Lotura auxe tren-geltokira eroan. ErkiagBatB 181.
azpisarrera-3
TREN-GIDARI.
Conductor de tren. Hor azaltzen digun tren-gidariaren bizia. MEIG I 171.
azpisarrera-4
TREN-GURDI.
Vagón de tren. Tren-burdiak txukun eta garbi agertu zaizkiguk. TAgGaGo 78.
Hutsik zauden tokirik gehienak tren-burdi luzean. OskKurl 112.
azpisarrera-5
TREN-LEKU(treinleku V-m ap. A, s.v. tosta). Nombre de uno de los bancos de una embarcación de pesca.
azpisarrera-6
TREN-MAKINA.
Locomotora. Geiegi zamatutako tren-makiña zirudiken, aldapak gora ezin igorik. AtañoTxanKan 42.