musu.
Tr. La forma propia de la literatura vizcaína es mosu (Moguel, D. Agirre, Erkiaga y B. Enbeita usan además musu), aunque tbn. la emplean algunos escritores guipuzcoanos como Lardizabal y T. Agirre. Lazarraga emplea musu. Hay muzu en Pouvreau y mozu en Echeita (Jos 359). En DFrec hay 12 ejs. de musu y 2 de muxu .
Onom.:
Johan Musu Oz. (1366) Arzam 350.
Martin Musugorri. (1366) Ib. 350.
Martitxo Musu. (Echalecu, c. 1490) CoplEch 63.
1.
(
V-arr, G, L, B, BN-ciz, Sal; Ht VocGr,
Lar,
VP
59r,
Lecl,
Hb,
VocBN
,
VocZeg
286,
Dv,
H,
VocB
),
mosu (
V-ger-gip; Añ (V),
Dv (V)),
muzu (
Lcc),
moso (
V-ger),
mozu (
Añ,
Izt 82r)
Ref.:
A (musu, mosu); Etxba Eib e Iz ArOñ (mosua); Iz To (musuba); Elexp Berg (mosu); Izeta BHizt ; Gte Erd 225s; ZestErret
.
Labios, parte inferior de la cara de las personas; cara; hocico, morro de animales. "Face" Ht VocGr 358. "Visage" Ib. 437. "Semblante, y labios" Lar (s.v. musa). "Hocico, cara, no toda, sino parte, y es la inferior" Ib. (s.v. amusgar). "Cara" VP 59r. "Morro, hocico", "labio" Añ. "Mosu, cara, rostro. Sin embargo, no se dice mosuko miña, ni musuko muña, sino arpegiko miña (Vc, Gc)" A.
Tr. Documentado desde el s. XVI, es más usado en la literatura meridional; su frecuencia crece en el s. XX.
Gezurra dion ire musu anbekotik.
"Mienten vuestras tocas debajo de la barba"
.
(Lecumberri, 1551)
ReinEusk
43.
Mosu linduan argitzen dira begi eder gorri bi.
Acto 342.
Muskerra da musu-okerra
.
Mg PAb 174 (tbn. en VMg XIII).
Aldiz axeriak baitzuen musua / hagitz bertzelako amak moldatua.
"Museau"
.
Gy 51.
Valdes bera heldu da, odola musutik.
Hb Esk 163.
Zigarro bat bethi musuan.
Hb Egia 29.
Oihal batez musua estaltzen darotate.
Dv LEd 184.
Begiyak beltxak, musu biribill, / zuri-gorriya larrua.
Xe 314.
Larrosatuten etxakon mosu zurbildua.
AB AmaE 135.
Zaldiari mosua tapaurik.
Ib. 306.
Tximurrik mosua.
Azc PB 285.
Nire mosuko bizar erdi-gorri erdi-urdin onei begiretute.
A BGuzur 142.
Umetxoaren musu borobill polita.
Ag G 78.
Musu beltza txuritzera.
EusJok 110.
Sigarrue fumeten? Mosuen ulien punterik pe eztakok eta!
Ort Oroig 18.
"Txokor" ederra daula biztuta mosuan.
Enb 164.
Musu polita, arpegi fiña.
Tx B 121.
Ez dira ez plazan agertuko musua apain apain egin gabe.
TP Kattalin 186.
Larrosatxo bat eskure eta / kribilinea mosure.
Balad 170.
Musu ximela.
"Rostro arrugado"
.
Ldi BB 94.
Âri ille-motza dakar, beltz-nabarra musu.
Or Eus 28.
Musua garbi duten baiño lên.
"La cara"
.
Ib. 299.
Norbaiti ezpañak musura geitxo inguratu zizkan.
JAIraz Bizia 35.
Mendekantzak ditu / hamar mila musu.
Arti MaldanB 220.
Mosua kuskurtu.
And AUzta 135.
Jendeari musuan emateko, gaur arratsaldean elkarrekin ibilliko gera.
NEtx LBB 201.
Gurpen dagizu, buru eta musu.
Berron Kijote 28.
Sukaldean sartu zan neskatxa, musu gorri-gorriakin. Baiña oso irripar goxoz agurtu ninduan.
JAzpiroz 163.
Arpegi politagaz / alango mosuak, / bardin papar da garri / ta oin airosuak.
FEtxeb 159.
v. tbn. Ayerb EEs 1917, 81. Jaukol Biozk 91. Anab Usauri 13. Lek EunD 12. EA OlBe 95. Mde Pr 141. BEnb NereA 207 (195 mosu). Gand Elorri 187. Erkiag BatB 123. Uzt Sas 182.
(Pl.).
"Hocico como de puerco, muzuak urdean legezkoak
"
Lcc (la k de muzuak tachada).
"
Musu andiak, mofletes"
VP
62v.
"
Mosuok astinduko deutsudaz, ixillik ezpazagoz (V-ger), le hincharé a usted los labios, si no se calla"
A.
Banikeo nik aurraldea / motziturik eskuetan; / ukabilaz musuetan / izorradu ezpanaagi.
Lazarraga A19, 1190r.
Aurkez aurke edo neure musu garbijetan [esan]
.
Mg PAb 49.
Bizarrak koipetu ta musuak eztiturik zebiltzala jaaten.
VMg 12.
Arnoak hirrisku du musuen ukia.
Hb Egia 92.
Txiliren mosuetan adurra ikusi.
A BeinB 55.
Bere mantal zikiñarekiñ begietako makarrak eta musuetako dindirria kendu zituanean.
Ag Ezale
1897, 187s (
DRA traduce "nariz").
Bere arpegi zabalekin eta musu gorri oietan.
Iraola 93.
Ik niri mosuak apurtu badagistazana.
Otx 146.
(Uso adv., tras sust.).
Baña bestiak, negar-mosu, "pelegriño, pelegriño, billete galdu" beti esateban.
Kk Ab II 82.
(V-gip, G; Aq 153 (G))
Ref.:
A;
EAEL
4;
Gte Erd 49
.
Nariz.
Cf. Lar (s.v. moco): "Entre otras significaciones del musu una es la de nariz, como en musuak austea".
Kirats ustel baten gisa musuetatik sartuko zaio.
Cb Eg II 148.
Nere burua, begiak, aoa, musuak, oñak.
Ib. 121.
Estutasunean bota diteke musuetako zapira.
AA I 460 (cf. infra MUSU-ZAPI).
Zetarako du baña dirua, musutik ateratzen badaki?
Ag G 185.
(Fig.).
Eguzkia Usauritik ezkutatua zan [...] baño [...] tontor artatik ikusi zezaiokean musu gorria.
Anab Usauri 71.
2.
(G, AN, L, B; O-SP 230, Deen I 406, Urt III 275, Ht VocGr 332, Lar, VP 59r, Añ (G), Arch VocGr, Hb, H, VocB, Zam Voc (G)),
mosu
(V; Añ (V), Zam Voc),
muzu
(SP),
mozu,
motxu
(Mic 5v). Ref.: A (musu, mosu); Etxba Eib (mosua); Holmer ApuntV (mosu); Izeta BHizt.
Beso.
"Osculo, beso en la cara, a diferencia de mun, beso en la mano"
A.
Tr. Documentado desde principios del s. XVII tanto al Norte como al Sur. Muchos autores no limitan su significado al de 'beso en la cara'; véanse los ejs. de Haraneder, Cardaberaz, Duvoisin (
LEd 3), Elissamburu o Insausti, o, en la expr.
musu egin , los de Voltoire, Haramburu y Altuna, o, en
musu eman, Pouvreau, Chourio,
MarIl, Laphitz, D. Agirre, Barbier y Orixe.
Besarkak, musuak eta bertze desonheski hukitze guztiak.
Mat 114.
Zeñak musu batez saldu / baitzuen Nausia.
EZ Noel 95.
Guziek emanen baitiote bakezko muzua.
SP Phil 78.
Izan ote deban aspekto torperik, musurik [...] personaren batekin.
OA 160.
[Urrikiak] iuntatzen musu saindu batez arima penitenta bere Jaunarekiñ.
"Osculo"
.
Ch III 52, 3 (Mst besarka).
Haren oiñetako zauri sakratuei milla musu eman diotzotzute.
He Gudu 115.
Bere animako milla musu ta laztan aren oñ sagraduai eman.
Cb Eg III 326.
Judasen aotik [...] artu zenduan mosu ezainagaitik.
Añ
EL1
94.
Gezurrezko musu batekin.
AA I 424.
Mosu aragizkuakaz.
JJMg BasEsc 112.
Zure bakezko musua.
JesBih 450.
Asko laztan eta mosu eman ziozkan.
Lard 61.
Eman zadazu musu bat, nere semea.
Ur Gen 27, 26 (Urt musu, Ker mosu; Ol muin egidazu, Bibl besarka nezazu).
Bere masalltxo bietan musu gozoak eman.
Arr GB 113.
Nere amaren musuez.
Elzb PAd 18.
Hartu zakon eskua hari musu bat emaiteko.
Elsb Fram 92.
Mosuak amaituta.
Azc PB 205.
Mosu bat emon eutsan bekokian.
A BeinB 76 (Ardi 7 musu).
Haurriden musu legunak.
Ox 150.
Guri bakezko / mosua emon gurarik.
Enb 104.
Musu bat eta gero eriotza!
Or Mi 55.
Antxe, matailburuan, egotzi zion musu erretzalleak [erretzen zun]
.
TAg Uzt 249.
Eguzkiaren azken mosua.
Ib. 8.
Musu bana emaiteko bazoazi gelaz-gela.
Iratz 160.
Isabelaren musuak ausartuago eta gosetuago egin zirenean.
Mde HaurB 36.
Musu sakon eta maitakor batekin.
Etxde JJ 65.
Nun daude asierako laztan eta musu bero aiek, Joxeba?
Txill Let 113.
Arpegian mosu bana emoten eutsela.
Bilbao IpuiB 263.
Bazakiela bere "ezaren" musu batean polliki ingurikatzen!
Ardoy SFran 148.
Besarkada ta mosuz / jan bearrez zuan.
Ayesta 43.
Banderaren musuak / badu naiko kalte.
Insausti 56.
v. tbn. Ax 418 (V 271). Harb 177. Gç 170. Lg II 258. Mg CC 245 (CO 27 mosu). Gy 137. Zby RIEV 1908, 212. Lap 21 (V 12). Ag AL 154. JE Bur 110. Inza Azalp 33. Barb Sup 64. Jaukol Biozk 92. Etcham 102. Tx B I 174. Ldi BB 30. Ir YKBiz 470. ABar Goi 30. EA OlBe 9. Lf Murtuts 45. Zerb IxtS 57. JAIraz Bizia 35. JEtchep 65. Gand Elorri 114. Izeta DirG 112. Osk Kurl 136 (59 mosu). MAtx Gazt 31. Salav 67. NEtx LBB 83. Xa Odol 99. Etxabu Kontu 81. Ataño TxanKan 148. Mosu: Ezale 1897, 229b. GMant Goi 65. Altuna 49. Laux BBa 54. Erkiag Arran 194.
(Fig.).
Tiento; mordisco.
Bi mosu ixil emon-ostean [pitxarrari]
.
Or Tormes 19.
Milla mosu emon ogiai.
Ib. 47.
3.
(G ap. A
; Lar, Dv, H).
Punta.
"Punta, extremo"
Lar.
Duvoisin, Harriet y Azkue citan a Iturriaga.
Orratz musuarekin.
It Dial 23 (Ur punta, Dv moko, Ip mosko).
Ezpata-musua.
(Quijote IX).
Anab RIEV
1928, 611 (AIr ib. 606, Or RIEV 1929, 9 y Ldi ib. 210 mutur).
Amuaren musua isatsaraño sartzen zieten.
Anab Don 48.
4.
"Muserolle"
Hb.
AMA-MUSU IZAN.
"Tener la cara de la madre. Zu ama-mosu za eta zure anaia berriz aitta-mosu" Elexp Berg.
MUSU-BEHARRIAK.
"Mosu-belarriak (V-arrig), las facciones; litm., los labios y las orejas" A.
MUSU-BELTZ.
Negro, de cara negra.
Aizazu, musu beltz, nor da guzien egillea.
EG 1950 (1), 24.
MUSU-BELTZARAN.
Moreno de cara.
Goiko kalean bizi zan bata, Arantza musubeltzerana.
Erkiag Arran 26s.
MUSU-EGILE.
"Basiator, musu emaillea, musu egillea" Urt III 271.
MUSU EGIN
(Urt III 275, Lar, Añ (G), H; muzu e. SP; mosu e. Volt 53, Añ (V); motxu e. Mic 5v). Besar.
Zure señoriaren eskuei musu egiten du.
Volt 279.
Iaunari musu egiten zenerokan oiñetan.
Harb 225.
Saltzen baituk musu egiñik / gizonik den hoberena.
Gç 84.
Besarkatuz eta musu eginez.
Dh 221.
Mosu egiteko ta oratuteko meniuak.
fB Olg 68.
Eskuban mosurik egitten itxiko ete zeunstan?
Altuna 24.
Ta beren ume-zurtzei / egiñik mosu.
Enb 97.
v. tbn. A BGuzur 126. Laux BBa 16.
MUSU-EMAILE.
"Basiator, musu emaillea, musu egillea" Urt III 271.
MUSU EMAN
(G-azp, AN-gip, BN-arb; Urt I 209, Ht VocGr 332, Lar, VP 59r, Añ (G), Lecl, VocZeg 285, Dv, H, A; muzu e. SP; mosu emon Añ (V)). Ref.: Gte Erd 133, 226. "Besar [...] en el rostro" Lar y Añ. "Abrazar" VocZeg 285. "Lurrai musu emaitea" H. Cf. MIH 188, donde se critica el uso de expresiones del tipo eskuan musu eman.
Neure bihotzaren hondarrean emanen derautazu musu.
Harb 199.
Gizonek emaztei pot egitea, musu emaitea, iakiteko ea arno usainik bazutenz.
Ax 406 (V 264).
Muzu emanen derauezu haren oin sakratuei.
SP Phil 456.
Errespeturekiñ musu ematen diote hekien hezurrei.
Ch IV 1, 9 (SP muzuztatu).
Dama edo aur baten gereizeari apa edo musu ematea.
Cb Just 31.
Judas orduan / bake moduan / dijoa musu ematen.
Cb Bast 6.
Ematen zioelarik musu.
Lg II 258.
Adiskidea baziña bezala musu ematen didazu.
AA I 444.
Lurrari musu eman ondoan.
MarIl 74.
Jesusi alderatu zitzaion eta musu eman zion.
Lard 443.
Eta berehala hurbildurik Jesusi [...] musu eman zioen.
Dv Mt 26, 49 (He, TB, Ur, Echn, Leon, Or, IBk, IBe musu eman, Ur (V) mosu emon; Lç pot egin, Ip, SalabBN pot eman, Hual bixiko emon, Samper besarka eman, Ol muin egin, Ker laztan bat emon).
Eskuan eman zioten musu.
Laph 189.
Ez bakarrik eskuan, biotzean ematen dizue musu.
Ag Serm 332.
Naiago neuke suge bateri mosurik eman zeuri baño.
Altuna 99.
Joxe, musu eman zure arrebatxo on utsari.
TP Kattalin 196.
Denek musu emaiten diote liburuari.
Barb Leg 134.
Mari Aundiri oiñetan musu / emanez.
Or Eus 336.
Ez al didazu musurik ematen azken-agur onetan.
Etxde JJ 65.
Emanik lehenbizi errautsean musu.
Arti MaldanB 229.
Eguzki ederrari / mosu emoteko.
Gand Elorri 52 (189 musu emon).
Kantauriko Itxasoaren olatuak mosu emoten dautse bere ondartza garbiari.
Alzola Atalak 107.
Joxeri musu ematen dio matrallean.
Lab SuEm 213.
Lepotik eldu ta musu eman nion.
JAzpiroz 63.
Aita-amari mosu emonez.
FEtxeb 84.
Hantxetan diot ttanttari musu eman lehen aldikotz.
Larre ArtzainE 211.
v. tbn. Urt Gen 27, 26. JesBih 431. Gy 222. Arr GB 88. Prop 1876-77, 95. Lap 210 (V 94). Ill Testim 20. Alz Ram 92. Inza Azalp 8. Tx B 138. Ir YKBiz 301. EA OlBe 60. Iratz 118. Lf Murtuts 45. MAtx Gazt 19. NEtx LBB 316. Ardoy SFran 339. Xa Odol 298. MEIG IX 105. Mosu emon: GMant Goi 91.
MUXU EMAN.
(Forma con palat. expr.).
"
Muxu eman, besar (G-to)"
Iz To (s.v. musuba).
Ez daukat zeñek muxu emanik.
Muj RIEV
1907, 208.
Ta iñori baño lenago muxu [damait] / eguzki goiztar alaiak.
EA OlBe 24.
Muxu ematen asi zitzaidan / lanetik netorrenean.
Uzt Sas 205.
Dar un tiento (al vino).
Gaiuazan, Patxo, gaiuazan "gorriari" mosu emotera.
Bilbao IpuiB 168.
MUSU-ESTALKI (Lar, Hb).
"Antifaz" Lar.
MUSU ETA MUSU.
a)
(Uso adv.).
Besando, a besos.
Mozu ta mozu, negar da negar.
Echta Jos 342.
Loriatu zen Errege-Jauna, musu eta musu bere haurreri, musu eta musu aspaldi hartan hila zaukan bere andre maiteari.
Barb Leg 69.
b)
Repetidos besos.
Zure esku xaharreri emanik musu ta musu.
Iratz 134.
MUSU-GARBITZE.
v. KATU-MUSU-GARBITZE.
MUSU-GITARRA
(mosu- V-ger-arr-oroz-m-gip). Ref.: A y Elexp Berg (mosu-gitarra). "Trompa inglesa, pequeño instrumento de hierro provisto de una lengüeta que se mueve con el dedo al mismo tiempo que, puesto el instrumento entre labios, se le sopla" A. "Erromeixatik etxerakuan mosu-gitarria juaz etortze giñan" Elexp Berg.
MUSU-GORA.
Orgulloso.
Con todo mosugorak dira / gizonak emen bere.
BBizk 10.
(corregido por el editor sobre musu-)
MUSU-GORRI.
"Su ondoan denak musue gorri, musugorri" Izeta BHizt2.
Non da seme potxolo / musugorri ura?
EMuj (
in
Onaind MEOE 840
).
Mutil koxkor, musu gorri bat.
Alz Ram 102.
Ta musu-gorri zegoanak marrubi antza artu.
Anab Usauri 45.
Bat aundi-musugorria, bestea txikia ta aurpegi-zimela.
Ldi IL 46.
Goizero dator neska gelgarri / mirabe txairo, musu-gorriya.
EA OlBe 111.
Potolo xamarra, ez txiki ez aundi, musugorri.
Anab Aprika 74.
Musu gorri, begiak ñir-ñir, alako irri malezizko ta maltzur bana egiñaz.
Ataño
TxanKan
159.
v. tbn. ABar Goi 20.
Sagar musu gorria.
Munita 29.
MUXU-GORRI. (Forma con palat. expr.).
Arako muxugorri begibeltx ura dek [mutikoa]
.
Ldi IL 16.
Neskatxa muxu-gorri / engañagarriya.
(Canc. pop.).
SMitx Aranz 190.
MUSU-ILUN
(mosu- V-gip ap. EI 356). Triste.
MUSU-HIZKETA
(G-azp ap. Gte Erd 277). Habla nasal. "Orrek dauka musu izketia (G-azp" Gte Erd 277 (junto a sudur mintzo, sudur soñu, etc., de otras zonas).
MUSU-LAZTANKA.
Besando y abrazando.
Bere bularrean estutuz eta musu-laztanka tai gabe ekiñaz.
Etxde JJ 228.
MUSU-LEGUN.
"Musu legun bat (BN-ciz, Sal), una persona de cutis fresco" A.
MUSU-MASAILA (G-nav).
"Musu-masaila gizenak, los carrillos gordos" Iz Als.
Aingeru-eskuz igurtziko du / amaren musu-masailla.
Zendoia 164.
MUSU-MIN.
Odol-larrosen antzera / zabaltzen dozan mosumin [ezpanak]
.
"Con furia de besos"
.
Laux AB 48.
MUSU-MINTZ.
"(G-goi-to), morro del cerdo" A.
MUSU-MOTZ.
"Sudur zapala, txatoa duena. Sudurmotza. Musumotz arraiua!
"
ZestErret.
MUSU-MUSIKA
(mosu- V-ger). "Trompa inglesa, pequeño instrumento de hierro provisto de una lengüeta que se mueve con el dedo al mismo tiempo que, puesto el instrumento entre labios, se le sopla" A s.v. mosu-gitarra.
MUSU-MUSUETAN.
"Moso-mosuetan esan, decir una cosa en la misma cara" Otx voc.
MUSU-OKERTZE.
Mueca.
Otoitz egiten ebanean ez eban kiñurik eta mosu-okertzerik egiten beste zenbaitzuek lez.
"Visajes"
.
Or Tormes 15.
MUSU-SARI.
Gratis.
Bihotzez hitzeman diot [ttipoia], / musu-sari, ta adio.
FrantzesB I 15.
MUSU-TRUK (V-gip, G-to, L-ain),
MUSU-TRUKE.
Ref.: A; Elexp Berg. Gratis. "Trabajar sin jornal, a morro libre (pop.)" A. "Ze uste dok pa iri musutruk emungostela lentejak Parisen?" Elexp Berg.
Bazkariñoa an egin ginun, / ez, alegia, musutruk (dubarik, kitorik, urritik).
Or Eus 234.
Eta Jaunaren barkazioa / irabaz hantxe mosu-truk.
Arti MaldanB 216.
Iñork nai al du / lanik egiñ musu truke?
Olea 141.
Musu-truke ez du iñork irabazten.
(AN-ulz)
'Irabazteko lan egin bear'
.
Inza NaEsZarr 1255.
Gaur egunean iñork nai al du / lanik egiñ musu truke?
Olea 141.
Eta ez uste, Santxo, musu-truke nabillenik onako ontan.
"A humo de pajas"
.
Berron Kijote 118 (probablemente, el traductor no ha entendido correctamente el original).
MUSU-HUTS,
MUSUTUTS
(S ap. A EY III 254; Dv A, H; -thuts SP, H, A). (Quedarse, etc.) con las manos vacías, chasqueado. "Musuthuts igorri nau, il m'a renvoyé sans que j'ai rien obtenu, de ce que je demandais. Musuthuts egotu da, il est resté à vide. [...] gauza lizunak egin arazi nahiz darraikona [...] musuthuts utzirik, [...] (He Phil)" H.
Sekulakotzat musut-huts gelditu behar duela ikhusteak.
Ax 577 (V 370).
Nork ere sinhetsiko baidu haren baitan, eta haiña ez da geldituko musuthuts.
He Rom 9, 33 (Lç konfus, TB enganatu, IBk lotsatan, IBe hutsik).
Iru aldiz etxeratzeko eginalak egin; ta bera gor. Azkenaldian musututs ta bakar etxea jo nuenean [...].
A Ardi 141.
Noren mendean egon Santa Kruz eta Ernialden musu-uts utzi zun batalloiaren beraren mendean.
Or SCruz 45 (v. tbn. QA 67).
MUSU-ZABAL (B ap. A).
De cara ancha; de hocico ancho.
Txakur mosu zabala.
Azc PB 44.
Eguzki musu zabalak.
Erkiag Arran 155.
(Forma con palat. expr.).
"
Muxu-txabal (G-to), de cara ancha"
A.
MUSU-ZAPI.
a)
(G ap. A; H). "Pañuelo moquero" A.
Artu diteke istua musu-zapian.
AA I 460.
Txanpon bakar batzuek musuzapian korapillo batekin bilduak bazeuzkan.
Muj PAm 37.
Musu-zapiarekin agur egitez.
Alz Ram 59.
Iñarrosi du besoaz musuzapia.
Txill Let 113.
Emakumeak, musu-zapia atera ta zintz egin du.
NEtx LBB 102.
Musu-zapi bat eraman zuan amak begietara.
TxGarm BordaB 15.
MUXU-ZAPI. (Forma con palat. expr.).
Begia muxu-zapiz estali.
MEIG IX 110.
b)
Toalla.
Iru musu-zapi.
"
Tres toallas"
.
EAEg
8-1-1937, 756.
MUSUZ AURRE (V-arr),
MUSUZ AURRERA (V-arr, G-azp).
Ref.: Gte Erd 9. De bruces.
Lapur bat iztarrean eritua erori zan musuz aurrera.
Apaol 73.
MUSUZ MUSU
(L ap. A; Ht VocGr 359, Lecl, H). Cara a cara.
Hala urhatsez-urhats eta musuz-musu / zubian badoazkitzu.
Gy 184.
Musuz-musu aurkitu eban.
Erkiag Arran 82.
MUSU-ZULO
(G; Aq 153 (G)). Ref.: A; ZestErret. "Fosas nasales" A. "Musu-zulotike jango, ta halare ezetz esanber, eztula nahi" ZestErret.
MUXU .
(Forma con palat. expresiva).
a)
Beso.
Muxu legun ori auznartu naiean.
Or Poem 522.
Emaiozu moxu bat.
Mde Po 98.
Muxu denak akiturik.
Mde Pr 144.
Beren muxu gozoak gogoratuta.
Salav 26.
Bi muxu eman da oiean utzi nuan.
JAzpiroz 223.
v. tbn. Muj RIEV 1907, 208. MendaroTx 109. Etxde JJ 228. Anab Usauri (ed. 1986), 90. Insausti 338.
b)
Cara.
Muxuko bi oiak malkoz beteak ikusi dizkiot.
EG 1957 (5-6), 59.
(Pl.).
Mejillas.
Ez det milagro edukitzia / malkoz beteta muxuak.
Tx B II 132.
Amon polit-polit bat zan, muxu gorri-gorriakin.
JAzpiroz 91.