Harremana

    OEH - Bilaketa

    218 emaitza hutsik bilaketarentzat

    Sarrera buruan (21)


    Sarrera osoan (197)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 mila.
    tradizioa
    Tr. Hay mille en los vizcaínos Enbeita (79), Kirikiño, Akesolo y Bilbao (IpuiB 165), y en un ej. de N. Etxaniz (seguramente por razones de rima), en todos, salvo en Akesolo, junto a milla. Hay milia en Voltoire y millia en Chourio (III 5, 4) y UskLiB. En DFrec hay 349 ejs. de mila y 145, meridionales, de milla.
    etimologikoa
    Etim. De lat. milia.
    sense-1
    1. (gral.; Lcc, VocBN , Gèze, Dv, H; -ll- Volt 96, SP, Mic 8r, Urt I 126, Ht VocGr , Lar, Añ, H), mile (AN-erro, B, -ll- V, G-azp-nav, AN-larr-ulz-olza; -ll- Zam Voc ), milia. Ref.: Bon-Ond 154; A; Lrq; Iz Ulz (mílle), ArOñ (mílla); Echaide Nav 370; Etxba Eib y Elexp Berg (milla); EAEL 182.
    Mil. (Se incluyen tbn. los ejs. de mila precedido de numeral). "Por mil dicen mila" TNum 298. "Por 1700 mila eta zazpieun o amazaspieun" Ib. 298. "Mílle izer, mil estrellas" Iz Ulz. "Infanteriako milla soldadurekin (G-goi, BN-arb)" Gte Erd 221. v. anei. Tr. De uso gral.
    Mila urte igarota / ura bere bidean. Beot 66. Mila gizon gaixtorik da emazte batendako. E 123. Prometatzen draukunean ezen gure eta gure generazionearen Iainko izanen dela, bai milla generazionetarano. Lç Ins B, 1r. Mila lekutan zulatua. Lazarraga (B), 1154vb. Batek milla balio eta millak bat ere ez. RIs 13. Nola egin liteke hamar milia eskutu kobratzeko? Volt 195s. Hamar milla gelditzen ziren bakharrik. Lg I 211. An arkitzen ziran iru mill gizon ta andre bezala. Mb IArg I 360. Bost millak joan ondoan. Ib. 252. Dabidek amar milla ill ditu. Gco II 69. Munduaren asieratik lenengo bi milla eta bost eun urtean etzan izan letraz ezarritako lege eta aginterik. AA II 40. Mila-milium dohatsuk. Dh 184. Egia horren süstengütan, millia bizi balinbanütü, oro eman nitzakezü. UskLiB 105. Bearko dirala berreun ta iru milla, larogei ta lau erreal. Izt C 84. Igoko zebala amabi milla dukatera. Ib. 118 (57 berrogei milla dukatetaraño). Hiru mila dizipulu bildu baitzizaizkon gutienerat. Hb Egia 67. Sei millaren lekuan berreun milla eskatu baziñuz ere ez giñan ikaratuko eta tori sei millak. Urruz Urz 17. Erosi zinituztenaz geroz bi urtherik barnean orduan inprimarazi nituen bi milak. Jnn SBi V. Zazpi mille arabar. Enb 32. Zer dozak niretzat zortzi mille, naiz amar mille ogerleko. Kk Ab II 125. Mila duroan saldu nai du. ABar Goi 32. Mila dukat neban isil poltsea. Balad 45. Esaten da 13 milla pezetan saldu dala. Munita 65. Gaurko prezioan amar mille peseta dire. Akes Ipiñ 24. Ongi ordaindua da / bederatzi millan. Uzt Sas 236. Hamar mila kilo aldian. Etchebarne 93. Oraindik milla erreal bazeuzkeat nik. BBarand 151. Enaz gogoratzen bakotxeko zenbata: millatik bi millara. Gerrika 131. Zazpi mila duro zor dizkidazu. MIH 387. Mila durotan. MEIG IV 58.
    azpiadiera-1.1
    (Formando parte de un adnom.).
    Gehién balio zuena zen sei milla drakmatako. Lç Decl ã, 6v. Bi milla urteko bizitza. Cb Eg II 90. Milla berreun berrogei ta sei oñeko bidea. Izt C 88. Lau mila urthetako populu berbera. Hb Esk 25. Mila liberako billeta. Hb Egia 20. Ni balin banintz premu zenbeit etxetako / edo etxeko seme mila luisetako. ChantP 222. Sei milla errealeko papera. Urruz Urz 18. Bakotxak bortz ehun edo mila liberako batez. HU Zez 45. Lau milla duroko dotia. Moc Damu 22. Hanitz mila liberakoren tratua. JE Bur 173. Milla dukatekoa. Ag G 37. Mila dollarreko txartel hura. A Ardi 29. Milla laurlekokua. Kk Ab I 110. Orduko tratuetan zerbeit zen gero zazpi mila liberakoa. Ox 200. Lau milla duroko burruntziak. Alz Burr 41. Amar milla pesetako zakela. Ldi IL 106. Iru milla urtetako krakak estalia. JAIraz Bizia 18. Ogeita iru milla duroko "libra txokolatea". Munita 70. Sartu milla pezetakoa sakelean. NEtx LBB 73. Bi mila hitzeko hiztegi berria. Ugalde (in MEIG IX 53). Mille pezetako multa. Gerrika 88.
    v. tbn. EusJok 157. Mde Pr 292. Erkiag BatB 3. Arti Tobera 262.
    azpiadiera-1.2
    (Postpuesto al sustantivo).
    Atsekabe milla zaizkitzu yautsiren. Gy 319. Ointxo politak, gerriya mia, / graziya milla petxuan. Bil 37. Estraperloko kajoitik bota / peseta pare bat mille. NEtx LBB 369.
    azpiadiera-1.3
    Anaié, badakusak zenbat milla diraden iudu sinhetsi dutenak.Lç Act 21, 20 (He, TB, Dv zenbat mila; Ol zeinbeste milla). Anbat milla pena baituzu / enegatikan hautatu. Gç 105. Gerla batez ikusten düzü / zunbat milla hiltzen den. Xarlem 810. Doi doia arkituko dira ainbeste millaren artean eun salbatuko diranak. AA III 284. Inguruban dagoz ainbat milla millinoe aingeru. Astar II 206. Ez al dakizu oinbeste milla dirala kaliak? Or QA 84. Zenbait mila [mintzatzaile] Ring-eko eskualdean. Mde Pr 239. Zonbat mila ditutzu salbatu? Ardoy SFran 355.
    azpiadiera-1.4
    (Precedido de numeral más bat). Aproximadamente (...) mil. "Bost bat milla jende bazen (AN-5vill)" Gte Erd 44 s.v. inguru. Cf. MILA BAT (c).
    Amar bat milla gizon, / gañera ontzi asko. Echag 23. Ozta ibilli dituzte lauen bat milla kana. Bil 163. Ehun eta berrogoita hamar etxe aurdikiak; hogoi bat mila bederen aurdiki beharko direnak. HU Zez 16. Ala ere Nevadako Whitney mendia aundiago, bost bat milla zerren metro) baititu . A Ardi 2. Ustez deanez eun bat milla / izango ziran urrian. Tx B I 167. Lau bat milla inguru aldatu badira, zortzi urte ezkero asi bear da bakantzen. Munita 61. Ogei-bat milla kristau bizi ziran. Anab Aprika 43. Amar bat milla duro / gutxi gora-bera. Uzt Sas 236. Amasei bat milla metroko sailla. Insausti 129.
    v. tbn. Aran SIgn 200. EusJok I 84. And AUzta 92. Olerti 1961, 32.
    azpiadiera-1.5
    (Ref. al año).
    Mila eta seiehun eta amasei garrenean. MRos 11.1v. Milla sei ehun eta berrogoi eta bigarrenean. ES 99. Mila zazpi ehun eta hogoi eta hamabian. CatLav A, 4v (V 5). Mila zazpi ehun lauetan hogoi eta hemezortzian. JesBih 390. Milla zazpieun ogei ta zortzigarreneraño egon zana. Izt C 501. Mila sei ehun eta berroita hamekan. Hb Esk 119. Mila zortzi ehun hemeretzian. ChantP 262. Milla zortzi eunekin / laroi ta amairuban. Ud 125. Urtharrilaren laua zelarik, eta mila bortz ehun eta hogoi eta zortzia. Jnn SBi 83. Mila bostehün eta hirur hogei eta bederatzian. Ip Hil 201. Milla eta zortzireun eta larogei ta amabigarrenian. Alz STFer 126. Milla ta bederatziregun da / berrogei ta amairuan. Uzt Sas 161. Milla bedratzireun da batean / jaio zan zorionean. FEtxeb 82. Mila bederatzirehun inguruan gauzak franko aldatzen dira. MEIG IV 67. Hori mila zortzirehun inguruko kontua da. Ib. 68.
    sense-2
    2. (Con valor enfático). "(De buena) voluntad, milla amorez" Lar, Añ. "Txiki, mill-apur egin, dejar en mil pedazos, hacer añicos. Txiki, mill-apur eginda utzi du nexkak plater-pilla" Gketx Loiola. "Milla alde egon ez, alde handirik egon ez. Presidente bata izan, bestia izan, eztago milla alde" Elexp Berg (s.v. alde). Tr. De uso gral.
    Amoretan plazer baten mila dira dolore. E 87. Mila bider. Lazarraga 1138r. Hil zuten pobre bat eta milia gaiski egin zuten oihan baten aldean. Volt 148. Milla bozkariorekin / amak errezibitu. EZ Noel 79. Milla bekhatu, malizia eta enganamendu. Ax 164 (V 111). Zeren lurrak, ehun milla millaren ere, eduki ahal dezakeien artho bihi kontu baino, urthe gehiago egonen baitira. Ib. 604 (V 388). San Luisek, Santa Monikak eta bertze ehun millak zure deia dute. SP Phil 69. Mila artifizio, mila inbenzione, mila finezia gure inganatzeko. Tt Onsa 168. Milla pena tut sofritzen. Gç 217. Benturosoa milla bider ni. Acto 5. Halakoak egiten tu eta obretan atheratzen millia gauza. "Multa". Ch III 5, 4 (SP hainitz gauza, Mst hanitx, Ol asko). Sal ispillu urreztatuz ta beste mill edergarriz apaindua. Mb IArg I 376. Mill neke ta tormenturekin. Ib. 360. Bein, birretan, iru bider eta milla bider. Zuzaeta 49. Bihotza mila xagrinez bethea. Brtc 119. Infernuko etsaiak egiten dute alegina milla aldetara berenganatzeko anima. Mg CC 212. Milla pena ta naigabe. Ib. 147. Erakutsi zeñion besteari bekatua, onek beste biri, biak lauri, lauak ogeiri ta ogeiak millari. AA III 562. Jose, Jakoren semiak, Mardokeok, Jonatasek ta millak alan. fB Ic II 278. Nai batek bakarrik enzun daijala, nai millak enzun daijela. Astar II 214. Ezartzen du arima mila gaitzen irrixkutan. Jaur 133. Mila plazerreki, / ilhiak deitziegü emanen hümeki. Etch 350 (v. tbn. mila plazereki en PierKat 46). Ofizio bat ongi / bear da ikasi, / ez milla ofizio / eta millak gaizki. It Fab 108. Ez, Jauna, ez, lehenago hil mil aldiz. Dv LEd 78. Horra, horra! diote mila botzek. Laph 220. Saiatu ondorean bada santuak milla arte ta modu. Aran SIgn 71. Holako mila gur eta solas eder, hitz legun, irri zuri eta pereku... HU Zez 99. Balenbadaki milla puska egin bear dutela arren korputza. (Larrainzar, 1905). FLV 1988, 272. Milla bidar astunagoa. Ag Kr 76. Milla urtean segitu duten / fueroak kendu dituzte. Tx B I 51. Kondatuko dautzuet / mila plazerrekin. Etcham 168. Milla biarreztan eta zorigaisto ekarri be badakijez egitten. Otx 111. Milla gauzaz mintzatuz. Or QA 140. Ez. Milla bider ez! MAtx Gazt 46. Zeru sapaian milla / txulo sortu dira. NEtx LBB 281. Milla agonixa barik ori ezingo neukianetik bete. Etxba Ibilt 487. Egunsentiak izaten ditu / milla alako alderdi. Uzt Sas 322. Ematen dizkidazu / milla estuasun. Uzt LEG I 235. Bejondaiola milla bider. Berron Kijote 176. Gaurko gazteengatik milla aitzaki badezute. TxGarm BordaB 69. Aspaldiko jokoak, jokotriak eta mila segeretu baititutzu zuhaurenetarik etorriak. Larre ArtzainE 131. Aipatuko ez ditudan beste mila arrazoi eta aitzakia. MIH 279. Behin, birritan eta mila bider esan eta egiaztatu dutenaren kontra jokatzea. MEIG IV 99.
    azpiadiera-2.1
    [Eskoletxe] bat aski zen tokian, biga ezarri; ttipi bat mila zitakelarik atherbe gaitza eginarazi, erdia hutsik egonen bazen ere. JE Bur 47.
    azpiadiera-2.2
    (mila eta mila).
    Zure ahalaz pitzkitzu milla eta milla desir zure bihotzetik. SP Phil 139. Milla eta milla herio / lehen ditut sofrituko. Gç 104. Era berean, bada, ta mill ta mill aldiz izugarriagoan agertuko zaio Jangoikoa. Mb IArg I 145. Itxasoetan erdi itoak / egon diraden jendeak, / salbatu ditu milla ta milla / Gurutze Santu gureak. Echag 217. Gaitza egingo du berriz, / naiz bere itza eman dezala / milla eta milla aldiz. It Fab 141. Milla eta milla gauza eta gorainzi esateko agindu zion. Arr GB 125. Izan zituan bidean milla eta milla estrapuzu. Apaol 56. Mila eta mila yende handi. Elsb Fram 117. Milla eta milla bidar izan zan egiaztua eta ziurtaua. Itz Azald 71. Milla ta milla txalo. Etxde (in Muj PAm 17). Milla ta milla daukozuz andrak bata baño bestia obiaguak. Otx 22. Milla ta milla toki geiago. Txill Let 115. Beste mila eta milaren ondoan. MEIG I 178.
    v. tbn. Milla: Aran SIgn 15. Ag Kr 86. Or Aitork 342.
    azpiadiera-2.2.1
    (mila eta milaka). "Milla ta millaka bei dauzka (G-azp-goi, AN-gip, BN-arb)" Gte Erd 221.
    Ori egiztatzearren milla ta millaka aldiz nere bizia emango nuke. ArgiDL 44. Gutariko bakoitzak mila eta milaka zio badauzka gaiztagin bihurtzeko. Mde Pr 156.
    azpiadiera-2.3
    (Con términos normalmente incontables).
    Zuzenian eztute / mila prudentzia. Bordel 154. Izandu diyotegu / milla errespeto. Bil 34. Loteriakin ez da / milla segurantzi. Uzt Sas 275. Emen basuak ditu / milla edertasun. Ib. 154.
    sense-3
    3. (Uso sust.). Cf. infra MILA BAT.
    Milla askotatik bat apenas salbauko dala. JJMg BasEsc 83. Amar eun justuak / izate'itu millak. Tx B II 225. Amalau milla zionate. Milla asko dirala bai, oinbeste ez badira ere. Or QA 84.
    azpiadiera-3.1
    S. Inaziok, Santa Teresak [...] beste milla ta milla askogaz batera egiaztuko dabe nik diñodan gauza au. Añ EL2 3.
    azpisarrera-1
    JESUS MILA BIDER. v. Jesus.
    azpisarrera-2
    MILA ALDIZ MILA. v. MILA BIDER MILA.
    azpisarrera-3
    MILA ARRAIETAN, MILA ARRAIOETAN (Interj.).
    Milla arraiuetan, / oraingo aldiyan / goitik biar iaugu / Europa guztiyan. Afrika 76. Eztakit zetarako bidaltzen zaitugun ikastolara, milla arraietan! Altuna 57. Auxe da otza, milla arraietan! Ib. 89.
    azpisarrera-4
    MILA ARRAIO, MILA ARRAIOA, MILA ARRAIA (Interj.).
    Eskuan bandera ta / biotzian sua / guazen, guazen, mutillak, / milla arraiua. Afrika 62. Milla arraioa! Ez ikaratu! AB AmaE 371. Milla arraia! --Orixe da gizonaren suertia! Urruz Urz 88. Nor milla arraio ixan ete da niri emendik diru biribil polit ederrak ostu daustazana? Kk Ab I 101. Milla arraio! aopetu zuan Mateok. NEtx Antz 147.
    azpisarrerakoSense-4.1
    --Milla arriyien arraiyiena! --Zer dezu, Anton, asarre? Urruz Auspoa 113, 123.
    azpisarrera-5
    MILA BANA (AN-egüés-ilzarb, mille AN-olza ap. Bon-Ond 164). Distributivo de mila. v. milana.
    Milla bana dukat beste guztientzat. Echta Jos 273. Matias eta Urtxupi / Beruetakoak, / mille bana errial / jokatutakoak. EusJok 74.
    azpisarrerakoSense-5.1
    Urtean bost milla bana lauerleko irabazten dabezala.Eguzk GizAuz 147.
    azpisarrera-6
    MILA BAT. a) Un millar (ref. a una gran cantidad). "Millar, mil, milla, milla bat" Lar y Añ.
    Neure biotzeko pozik andijenagaz ikusi dot, zelan zabaldu dirian milla bat liburu Naparroa, Gipuzkoa, ta Bizkaijan. Mg CO III. Lenengoa fedea, / bigarrena esperantza, / irugarrengo orrek badu / milla bat mudantza. PE 17. Nik gura dot gerreau laster amaitzea, / Eta milla bat bala goisetan artzea. AB AmaE 254. Milla bat keiña, betzigo ta irain alkarri esaten nekatu ziranean. Ag AL 33. Engañatzeko badaki nola / eman milla bat kolore. Auspoa 97, 83. Euskal Errian dogu / milla bat sesio. FEtxeb 149. Horra Ibarreko Mixel Garikoitzen beila, mila bat beilari ez-baian biltzen dituena. Larre ArtzainE 302. Milla bat bertso ta gertakari / liburuan dituzute. Insausti 11.
    b) Mil.
    Eta zuk, ene diruzain orrek, emon oneri milla bat dukat. "Mille scudi". Otx 65.
    Jesu-Kristo illda geroko urte baten milla bat ta berreun milla goseak ta ezpatak ill zituenean [...] Jerusalengo errian. Mg CC 252. Milla bat zortzi eun / eta ogei urte, / zortzi geiagorekin / aurten dira bete. Echag 96. Mila bat zortzi ehun eta / Lauetan hogoiean. Elzb Po 198.
    c) Aproximadamente mil.
    Harako han, mila bat bergetan bezala, etxe multxo bat, haizti eder baten hegian. Elzb PAd 57. Berorrek milla bat errealegaz jantziko banindu, nik potin barria eukiko neuke. Ag Kr 148. --Zenbateragiñoko irabazijak ixan legiz ak? --Milla bat dukat, geien-geien be. Otx 75. Milla bat ardi dauzkat aurrian. Auspoa 77-78, 265. [Kotxe] onegaz milla bat kilometro egin da gero. Gerrika 166.
    azpisarrera-7
    MILA BIDER MILA, MILA ALDIZ MILA. Mil veces mil, un millón.
    Aldi onetan il ziran Jerusalenen milla bider milla ta eun milla persona. Ub 111s. Su ta gar, otos-otuan, / milla aldiz milla, / jakezanean gure mutillak / sartu erdira. AB AmaE 45. Bein baño geiagotan egondu ziran an lurrean guzien aurrean milloi bat pezeta biño geiago, milla bider milla pezeta biño geiago. Goñi 64.
    azpisarrera-8
    MILA DEABRU, MILA DEABRUA, MILA DEMONIO. Heben diat Ferragüs, / gerrier famatia, / eginen beitügü arrabaje, / bi milla Debria. 'Par le Diable'. Xarlem 262. Aiei, mila debria, / eta zer da hauk, arren, / ene gereinuak eztiala / puntzela bat edirenen. AstLas 39. Eta ni bezelako gizon batek bidia galdu? Milla demoniño! Sor Gabon 53. Oi mila debrua! / Nungo presondegian othe naiz sartua? Elzb Po 209. Milla deabru! (Oñakin lurra joaz). --Ai, Jaungoikuak guarda!! Sor AuOst 91. Baña, Koxmek atzera egiten badu, milla deabru! Koxme bera moja sartuaziko det. Alz Burr 24s. Milla deabru! Nor izan ote duk urde kiskil ori? Etxde JJ 46. Edozein andrek egin lezakeena [...] Eta harek ezin! Mila demonio beltz! Arti Ipuin 79. Zer milla demonio pasatzen da emen? NEtx LBB 180.
    azpisarrerakoSense-8.1
    Milla demoniozko / bare adarduna, / nola tratatu dezu / nere babarruna? Tx B 29.Zer milla demoñiotako ezer konpreni nai du Kuski orrek. Lab SuEm 173.
    azpisarrera-9
    MILA-ERDI. "Mil-erdi, demi-mille" Dv.
    azpisarrera-10
    MILA ESKER. v. esker.
    azpisarrera-11
    MILA KOLONIUA, MILA KOLONIARUE. "Son muy corrientes en Guipúzcoa las locuciones milla demoniua! milla demonariue! y otras similares que podrían señalarse en diversos puntos de Euskalerria, las cuales se atenúan, con frecuencia, en milla koloniua! y milla koloniarue!" Urq RIEV 1920, 111.
    azpisarrera-12
    MILA MARABILLETARA. v. marabilla.
    azpisarrera-13
    MILA MILETAN.
    a) Mil veces, muchas veces.
    Milla-milletan utzi izan baititut atsegin eternalak. He Phil 63. b) (Con comparativo). Mil veces (más).
    Jangoikoari guk, aldiritarrak bere errege andi orri baño mill milletan geiago zor diogu. Mb IArg I 382. Izen orrek baño mill milletan ta ezin konta al diña milloietan ere geiago balio badu. Ib. 336.
    azpisarrera-14
    MILA SORGIN, MILA SORGINA. a) (Interj.).
    Mila sorgina! / Errege baldin banitz zer erregina! Elzb Po 191. Zer mila sorgin; ez irabaziko? Nork daki hori? HU Aurp 60. Balinba ohartuko ahal zen, zer mila sorgin! Barb Sup 103. Zer mila sorgin! JE Ber 41.
    Bi mila sorgin! Ox 22. b) (Adj.).
    Gizon zoro milasorgin horiek zer ari othe zauzkigu? GAlm 1932, 58 (ap. DRA).
    azpisarrera-15
    MILATAN ( -ll- c. sg. A; -ll- SP), MILETAN ( -ll- B ap. A) Tr. Documentado en textos septentrionales, alto-navarros y en algunos guipuzcoanos. Hay también un ej. de Erkiaga (Arran 152 milletan ). En los textos septentrionales y alto-navarros mil(l)etan es la forma más frecuente; emplean mil(l)atan Leiçarraga, Materre, Haramburu (405), Axular, Pouvreau y el alto-navarro J. Elizalde, además de todos los suletinos. a) Mil veces, muchas veces. v. ASKOTAN.
    Bati anbat ematen dio / millari nola millatan. Elizalde 157s. Ungi ethorri, ungi ethorri, dioskete milletan. EZ Man I 87. Baiña ai, ai, ai eta millatan ai. Ax 172 (V 116). Zinetan eta millatan errazu itxekiko derauezula zure erresoluzionei. SP Phil 536 (He 544 milletan). Deabruak behin, mundiak eta haragiak gero milatan, arima gaixoari eztu emaiten bakerik. Tt Onsa 168. Miñak milletan doblaturik, / milletan naute transitzen. Gç 203. Milatan lehen hil, eziz gogo theiürik ükhen. Bp II 99. Ez da Sirian zazpitan ta nai badut milletan ere garbitzeko Jordango ura bezain ur egoki bat? Mb IArg I 319. Miletan barkhatu darozkit hanbat bekhatu handi. Brtc 197. Miletan duk hori mezetan entzun. Iraultza 24. Miletan dohatsu ni. Dh 182s. Damu dut, miletan erranen darotzut, Jauna. Dv LEd 106 (Cb Eg II 55 milla bider). Gogotik emanen zuen bizia miletan. Jnn SBi 162. Aski handi beiziratekian haren milatan hilerazteko. Ip Hil 170. Milla bider asitako eskutitza ta beste millatan puskatutakoa. JAIraz Bizia 88. Millatan il nindekean. Txill Let 134 (44 milletan). Arrazoin du, miletan arrazoin. Ardoy SFran 19. Taberna baten aurrean / nintzalarik amesti, / bulkoak arrapatan / miletan zaizkit jauzi. Lasa Poem 85. Miletan frogatu dugun bezala. Larre ArtzainE 271. Mila aldiz goratua izan denez gero lehen zeruraino eta beste milatan beheratua gero infernuraino. MEIG VII 52.
    v. tbn. Miletan: Bordel 74. Hb Egia 112. Lap 51 (V 28). Arb Igand 144. Milletan: Arg DevB 142. Lg I 195. Mih 9.     "Cuento de cuentos, amarmillatan eun milla" Lar.
    b) (Con comparativo). Mil veces (más). v. ASKOZ.
    Gure zorraren pagatzeko asko, eta are millatan gehiago ere badela. Mat 217s. Nerorrek dakidan eta erran ahal dezakedan baiño milletan dohakabeagoa eta mezprezagarriagoa. Ch III 3, 6. Platon filosofoak dio holako haurrak milatan axeriak ta otsoak beno nekezago diradiala mantsotzen. Egiat 262. Zu miletan ederrago. Elzb Po 186. Frantsesaren ikas-arazteaz baino miletan orroitago dire bretonaren eta erlisionearen [...] gal-arazteaz. HU Zez 123s. Miletan hobe ixilik egoitea. Arb Igand 132. Miletan nahiago dutela beren emaztea alarguntzen ikusi baino... berak alhargundu. Zerb Metsiko 345. Hiltzea ere hobe zuen miletan. Barb Sup 4. Oartuago bear ginuke miletan erraneri itzeri baiño. FIr 160. Giputz, bizkaitar eta nafarrak baino milatan hegoialdetarrago. Mde Pr 55. Eremu bat miletan zabalagoa. Ardoy SFran 27.
    v. tbn. Miletan: CatLan 164. Dh 190. Bordel 41. Laph 17. Jnn SBi 50. JE Bur 195. Ox 65. Milletan: Lg I 348. Mih 78.
    Thenplü bat eginen derat / Arabiaren erdian, / Metsekua <-exe-> beno millatan / trionfanzia handian. "Mille fois plus triomphant". Xarlem 1150.
    (Con ere).
    Berriz bekhatutara bihurzekotz hobeago baita millatan ere errezibitu gabe egoitea. Harb 156s. Juan den urtean miletan ere / obekiago bainintzan. Xa EzinB 113.
    azpisarrera-16
    MILATAN ETA MILATAN.
    a) Mil y mil veces, muchas veces.
    Lauda bedi millatan eta millatan. SP Imit III 49, 7 (Ch ehun milla presunez). Plazer hain arin eta desplazergarri hekin gatik millatan eta millatan neurri eta mugagabeko plazer hek utzitut. SP Phil 60 (He 63 milla-milletan).
    b) (Con comparativo).
    Ezen badakit neure soberaniak gatik gehiago millatan eta millatan ere merezi dudala. Harb 247. Milletan ta milletan ta ezin esan al diña milletan gaistoagoa. Mb IArg I 143. Geiena ikasi zutenak baño milletan ta milletan geiago balio duen jakinza. Ib. 308.
    Aingeru guziak egin dezakeena ta milletan ta bukanzik bageko milletan geiago ta geiago ere. Mb IArg I 153.
    azpisarrera-17
    MILATAN MILA. Millón. "Millón, cuento, mil veces mil, milloia, millatan milla" Lar.
    Eta zen haién kontua hamar millatan hamar milla eta millatan milla. Lç Apoc 5, 11 (He millaka eta millionka, TB miliunka, Ip mila miliuka, Ol amarreun milloika ta amarreun millaka). Zigor berarekin aitz bat golpatzen bazuen, erakarzen zion milletan mill egartik bear zuten ura ta geiago. Mb IArg I 353. Baziran israeldarrak milletan mill ta agitz geiago. Ib. 269. Millatan milla edo milloi bat eta bosteun milla lagun barrunen baziran. Lard 541.
    azpisarrera-18
    MILATIK, MILATATIK, MILETARIK (Seguido de numeral). De mil.
    Millatatik bat ta ez geiago kondenatu bear baliz ere. Cb Eg II 134. Ez naiz arritzen ni / onak ez irtetea / millatatikan bi. It Fab 173. Miletarikan batek / etzuen sinisten. Bordel 117. Orain dakit millatik bat ez dala illten, / medikuak esana danean egiten. AB AmaE 250. Zenbat denporan biziko gera munduan? Larogei urteian? A ez! Larogei urtian millatik bat edo beste bizitzen dira. Ag Serm 213. Ainbeste aziyo egingo lukenak / millatatik bat ez dia. EusJok II 158.
    azpisarrera-19
    MILETAN. v. MILATAN.

    mila

    mila
    << 1 merke 0 / 0 1 min >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper