1.
(gral.; SP, Añ, VocBN , Dv, H; lumaatu V-gip);
lumetu (AN-ulz)
Ref.:
A;
IzArOñ(lumaatu)Ulz(lúme);
EtxbaEib; Elex Berg. ZestErret. Emplumecer, cubrirse de plumas."Emplumar"Añ.
"Gazte helduak eta xori lumatu denak hegaldatzea maite"H.
"Vestirse de plumas la nidada"EtxbaEib.
"Lumau gabeko txorikumia"ZestErret.
Egaztirik txikienak bere ego biak osorik ta ondo lumaturik baditu. AñLoraS 56.
Zu oraindik lumatu gabeko txorikume, kabitik irten gabia zera. UrruzIru ziri 41.
Xoriñoak lumaturik ohantzearen uztera doazi. JEBur 105.
Siñestearen azkurriz Elizaren kabian lumatuz egalak egiten bazitzazkien. OrAitork 99.
Narru gorrian dagoan txoria, artean lumatu bakoa. ErkiagBatB 192.
[Txantxangorria] ondo lumatu zanean, esan nion osabari laster alde egingo zuala. BBarand 42.
v. tbn. MendaroTx 101. Ibiñ Virgil 117. Ataño TxanKan 216.
sense-2
2.
(gral.; Dv, H; lumaatu V-gip);
lumetu (AN-ulz)
Ref.:
A; Iz ArOñ (lumaatu), Ulz (lúme); Etxba Eib; Elexp Berg; ZestErret. Desplumar. Ill, lumatu ta gardostu ezkero [ollaarra]. MgPAb 104.
Beriala lumatzea [ollaskoak]. SorAuOst 75.
Ollagorra lumatu, eta tripak atera gabe, ipintzen da burruntzian. Cocinan 15.
Arek lumatutako olloa jango neuke, lumetxa bildur baga. EZBB I 40.
Oilo ilak lumatzen ari nintzen. AArdi 43.
Lumatu bearko oilloa. OrEus 358.
Oilaskoak lumatu eta husturik. LfMurtuts 52.
Txoria!! Neuk lumatuko aut i!SMZirik 77.
azpiadiera-2.1
(V-gip, G-to; H)
Ref.:
A;
ElexpBerg. Desplumar, dejar sin dinero."Utzi naute hutsik, ederki lumatu nauten ondoan, ils m'ont laissé sans rien, après qu'ils m'ont plumé"H.
"Ser desplumado, salir sin dinero del juego"A.
"Bingotik lumatuta urten giñuan"ElexpBerg.
Iñor ez uan oroitzen Villarrialgo indiano lumatuarekin. Apaol 98.
Onetera lumatuta gero, edontzi edo baso-betena ardao eskiñi ta emoten eutsien ostutakoei. KkAb I 117.
Jokoetxera zijoaken buruarin oitugabeak zearo lumatzea. TAgUzt 170.
Berandutxo zatoz ba andra, lumatuta nago-ta. SMZirik 77.
azpisarrera-1
LUMATU BERRI.
a) Recién emplumecido, recién cubierto de plumas. Mutiko biurriak kabian atzeman dun txoritxo lumatuberriaren antzera. TAg Uzt 102. b) "Lumatu barri, recién desplumado, despojado (en el juego)" SM Zirik 76.
azpisarrera-2
LUMATU BERRIAN.
Al salir las plumas. Lumatu berrian beti / eperra maingu da egoti. IztPo 137.