Harremana

    OEH - Bilaketa

    218 emaitza hutsik bilaketarentzat

    Sarrera buruan (21)


    Sarrera osoan (197)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    katixima.
    sense-1
    1. (Urt IV 298, Chaho, H (L)); katexima (S ap. Lrq ; Urt IV 298, Chaho, H); katitxima (Lar); kataxima (BN, S ap. Lh ); katexisma; katexisme; katixisma.
    Catecismo (libro y doctrina; ref. a la doctrina cristiana). v. katezismo. Tr. De uso general en la tradición septentrional desde Leiçarraga (katexisme ); al Sur (si exceptuamos a Lizarraga de Elcano) hay un único ej. de Villasante. La forma más empleada es katixima; hay kat(h)exima en Belapeyre (junto a un ej. de katexisma ), CatLan (junto a katixima y katixisma ), Lizarraga de Elcano, Duhalde (77), Goyhetche, Arbelbide (junto al más frec. katixima ) y Larrasquet. Hay además kat(h)exisma en Etcheberri de Ziburu y kataxima en JesBih. En DFrec hay 6 ejs. de katixima, septentrionales, y 1 de katitxima, meridional.
    Doktrina Kristiana edo katexisma. EZ Man I 8 (II 200 y 207 kathexisma). Katexima labürra. Bp I 17 (21 katexisma). Haurrek ere gure elizetan katexima onsa erran behar diela. Bp II 34. Katixima batian leitu. (In CatLan 4). Mahainean iartzean [...] katiximan diren othoitzak eginen ditutzu. Brtc 14. Katixima ahantzirik / Glubeko doktrina berria / ikasi du Mentaberrik. Monho 40. Zein dá Kristiorén señálea? Dió kateximak: Gurútze Sándua. LE Doc 81. Amodiozko aktak kataximak erakasten dituen bezala. JesBih 456. Haien esplikazionia katiximan irakurtzen düzülarik. UskLiB 72. Kateximako dotrina baitezpadakoa. Gy II. Katixima elizako besta egünez. CatS 95 (tít). [Diozesa] bakhoitxak bazian bere katixima berhezia. (In CatS VI). Katiximako kapitulu baten ikhasten. Elzb PAd 48. Katixima ez daiteke erakuts eskola publikoetan. Elsb Fram 160. Katixima, haur haurretik eskuetan izan dugun liburu ttipia. Lap 23 (V 14). Sainduen bizian edo kateximan edo Testament zahar eta berrian. Arb Igand 152 (183 katixima). Eskoletan haurrek ikas dezaten erlisionea, katixima. HU Aurp 82. Katixima edo fedea laburzki. CatJauf I. (tít) Elizan ez dela haizu / eskuaraz katixima. Etcham 49 (v. tbn. 182). Baionako katiximak huna zer dion sineskeriaz. Zerb Azk 101. Kazetak badauzkak katiximatzat. Larz Senper 24. [Frantsesek] hiru katixima moldatu dituela [...] hiru mintzairetan. Ardoy SFran 321. Katixima eskuan zabalik. Larre ArtzainE 103. Laneufvilleren katixima. MEIG VI 190.
    v. tbn. Mst X. CatLav A 6r (V 7). Hb Esk 173. Const 41. Barb Sup 76. Etchebarne 110. Katexima: CatOlo (tít.).
    azpiadiera-1.1
    Catecismo, tratado.
    Renan jaunak zion, siñiskerak alde bat utzirik, etzela iñundik nabari gizadiari moral-katixima egoki bat emateko biderik. Vill Jaink 96.
    azpiadiera-1.2
    "Catechesis, katixima, katexima" Urt IV 298.
    Igandean katexismeko orduan. Lç Ins A, 8r. Jin ditian katexima saintiala. Bp I 22. Aski dea gorphützez katixisman present izaitia? CatLan 20. (v. tbn. en la misma pág. katixima y katexima) Bekhatu egiten dute [...] predikuetan eta katiximan kausitzen ez direnek. Brtc 58s. Pobre, kardinale, printze, guzietarik biltzen zen katixima hartarat. Laph 189. Katiximarat igor zitzaten haurrak. Ib. 200. Jainkoak eginak gare, [...] guziek katiximan haur haurretik ikasi izan dugun bezala. Lap 41 (V 23). Zatozte beraz katiximarat eta entzun ezazue atenzionekin zer erraten den. Arb Igand 184. Zonbeit hitz eginik eta katixima bat emanik, igorri nuen zohala. Prop 1897, 108. Haurrak ez dire lehen komunioneko hautatuak izanen, nun ez diren bi urthez katiximan ibili. CatJauf VII. (v. tbn. Monho 28 katiximara ibili) Halako boza omen zuen erretor dohakabeak nun porturaino aditu baitzuten katixima. Zerb Azk 17. Hik eta nik, katiximan ikasi ginian gaxtakeria ez dela aizu. Larz Senper 24. Eskolan eta katiximan bateantsu abiatu nintzan. Xa Odol 25. Meza ondoko katixima laburrean. Larre ArtzainE 11.
    sense-2
    2. (Fig.).Reniego, queja.
    Alimaleko katixima atxiki zuen bere suhiarendako. Etchebarne 64. Hori ere arrapatu zuen oihantzainak eta prozadura egin zakon [...]. Jakiten ah al duzu handik zenbait egunen buruan aditzekoa zela haren katixima! Ib. 48.
    azpisarrera-1
    KATIXIMA HANDI.
    a) Catecismo para los jóvenes que se preparan para la primera comunión.
    Katixima handiaren akhabantza. CatJauf 131. b) Catequesis para jóvenes.
    Iragan nintzan ttipien eskolatik eskola haundiagorat, eta katixima ttipitik katixima haundirat, lehen komunionearen ondotik. Xa Odol 25.
    azpisarrera-2
    KATIXIMA-EGILE. Catequista. "Catechista, katiximagillea" Urt IV 298. Cf. in CatS XI tít.: Abisa katiximaren egilier.
    Katixima egileak korrejitu behar tu [...], baldin punitzea merezi duen hutsik haurrek egiten badute. CatLav A, 7r (V 8). Izanen da lekhu huts bat, katixima egilea han bil dadin nahi duenean. Ib. A, 5v (V 6). Katiximagiletzat baneraman erakasle girixtino bat enekin. Prop 1900, 154. Ene haurrean ezagutua nuen katixima egile eta kontseilari zuhurra. Larre ArtzainE 275.
    azpisarrera-3
    KATIXIMA EGIN. Catequizar. "Moraliser, faire la morale, katixima egin" T-L.
    Katiximaren ungi egiteko segitu behar [diren abisuak] . CatLav A, 5r (V 6). Katixima egiteko kargua dutenak. Ib. A, 5r (V 6). Katiximaren egitean suzko zerafin bat iduri zuela Iñaziok. Laph 190. Eskuaraz katiximaren egitea eta predikatzea. HU Aurp 212. Háurrèr kateximáen egíten ái zélàik. Lrq Larraja RIEV 1935, 142. [Ermitaua] mendiko artzain ttipieri katixima zenbeit eginez. Zerb Azk 45. Andredena Mariaren Elizan katixima egiten zuen. Ardoy SFran 160. Katixima, aldiz, serorek egiten zaukuten euskaraz. Xa Odol 25.
    azpisarrerakoSense-3.1
    Frantses haritu zen horrela hiru urthez katixima egin-eta-egin, herri batetik jo bertzera.Jnn SBi 167.
    azpisarrera-4
    KATIXIMA-IRAKASLE. Catequista. "Catechista, [...] katiximirakhatstzáillea, katekisatzáillea" Urt IV 298. v. KATIXIMA-EGILE.
    Haurrer katixima irakasle. Ox 194n.
    azpisarrera-5
    KATIXIMAN ARI IZAN. Rezar, recitar el catecismo.
    Dena othoitz eta arrosario. [...] Gaixo sintsa! Barda ere gatuekin ari zen katiximan! Lf Murtuts 44.
    azpisarrera-6
    KATIXIMA TTIPI; KATIXIMA XIPI. a) Catecismo para niños.
    Katixima xipia edo giristino doktrina, haur xipien instrüzionarendako. CatLan 5 (v. tbn. CatS 1, tít.). Katixima ttipia. Haur gaztenentzat. CatJauf 35 (v. tbn. VII).
    b) Catequesis para niños. v. supra ej. de Xa Odol 25 en KATIXIMA HANDI (b).

    katixima

    katixima
    << karute 0 / 0 kehu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper