Harremana

    OEH - Bilaketa

    218 emaitza hutsik bilaketarentzat

    Sarrera buruan (21)


    Sarrera osoan (197)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    ez.
    etimologikoa
    Etim. A la vista de la forma ze en vizc. ant., podría pensarse en reducir las dos formas ez y ze a una antigua base bisilábica, *eze , que llevaba acento inicial cuando le seguía en enclisis una forma verbal de indicativo (*ez(e)-doa > eztoa ) y era proclítica ante un imperativo acentuado: RS 166 çebez 'no diga' < (e)ze-bésa.
    sense-1
    I. (Adv.).
    azpiadiera-1.1
    gral.; Lcc, Volt 2, Mic (es), SP, Urt I 15, Ht VocGr 390, VP 24r, Lar, Añ, VocBN , Gèze, Dv, H), ze (V-ple-ger). Ref.: A (ez, ze-); Bon-Ond 171; Lrq; Etxba Eib ; EAEL 201.
    No. "Non", "ne pas" Gèze. "Ehe (prov. de ez, ez, non, non), non, non!" Lrq.
    Gram. Es empleado en solitario, para negar una aseveración anterior o contestar negativamente a una pregunta. Tbn. en oraciones negativas, precediendo inmediatamente al auxiliar vbal. o forma sintética --a no ser que se interpongan partículas como omen, bide, ahal, etc.--. Aparece también ante forma vbal. no personal (-tzea, -tzeko, etc.), pudiendo interponerse un complemento, p. ej.: Maite ükhezü [...] zützaz ez pheretxürik egitia (Mst I 2, 3; v. tbn. ez...-ik egitea CatBurg 6, Cb CatV41, VMg 48, Astar II 100, Añ GGero239, Jaur 182, CatBus 6, KIkG 54), aunque más frecuentemente dicho compl. precede a ez: Nehori bere presunan [...] kalterik ez egitea (Mat 121; v. tbn. -rik ez egitea en Ax 39 (V 24), Tt Onsa, Mb IArg 96, Cb CatV, Brtc 170, Ub 169, Añ CatAN, VMg 68, Gco II 6, AA II 52, Dh 205, fB Ic 50, Astar II 10, CatB 15, CatLuz 5, CatBus 26, Izt C 207, Lard 207, CatSal 9, Arr May 10, Itz Azald, CatJauf 19, Ag G 143, KIkV 55, KIkG 37, ArgiDL 27, Or SCruz 123, Etxde AlosT 103, MAtx Gazt 58); es relativamente escaso el uso de éste tras la forma vbal.: Hobe ahal da [...] ez egitea boturik (Lg I 221; v. tbn. Mg CC 245). En ocasiones aparece junto a un sintagma de una oración, indicando la parte de ésta que se niega. Para su comportamiento sintáctico, v. EGLU II 487ss.;
    v. tbn., para algunas diferencias de significado según su colocación en la oración, Gte Erd 112.
    Tr. De uso general en todas las épocas y dialectos. Ze aparece en Lazarraga y en textos vizcaínos antiguos, siempre con imperativo o subjuntivo; es la forma usual en Refranes y Sentencias; en Lazarraga es usado siempre con imperativo (ze begit burlarik (1171r), fia ze zatez (1173v), ze zaoz engañadurik (1195r), ze egidazu gerra ((B) 1180vb; cf. ez con subjuntivo: ez dagien pensadu beste gauzarik (1172v), Jaunorrek ez dindala ondasunik (1186r)). Se encuentra en dos o tres ocasiones en Capanaga, frente a bastantes más ejs. de ez (v. p.ej. eztagigula 9), y una vez en Micoleta (13v); cf. además jakin zein din 'para que no se sepa' en un texto de Zollo de 1770 (FLV 2019, 468; los editores (ib. 484) recogen sein loitu "ez dadin lohitu" y similares en Basauri). Hallamos tbn. ze lekien en Añibarro (EL2 195; EL1 189 ez-lekien), posiblemente errata. Cf. además IC I 485: "Sedala [antiga villa de Iberia] quiere decir 'no sea'".
    Seguido de un auxiliar (o la partícula de condicional ba-), se dan en la lengua hablada unos fenómenos fonéticos más o menos generales (ensordecimiento de la oclusiva; pérdida de -z ante n-, l- o h-; -tz- como resultado de ez z-; -tx- de ez j-) que son reflejados o no en la escrita. En los siglos XVI y XVII, tanto al Norte como al Sur, apenas aparece ez d-; desde el s. XVIII su uso aumenta notablemente, y ya desde mediados del XIX (excepto tal vez en los vizcaínos) es más frecuente que ezt-; en el s. XX parece reforzarse esta tendencia. Ez g- es bastante más usual que ezk-; aunque esta última grafía tiene acaso su mayor frecuencia en los textos vizcaínos y en los septentrionales antiguos --es p.ej. usada por Dechepare y Axular--, ez g- es empleada ya por Leiçarraga (que sin embargo usa siempre ezt-). Ez b-, bastante escaso en textos anteriores al s. XVIII, va aumentando su uso a partir de esta época en los septentrionales, y en menor medida en los meridionales; desde mediados del s. XIX domina claramente en el Norte, si bien al Sur, especialmente entre los vizcaínos, ezp- parece seguir siendo más usual. Tanto al Norte como al Sur, ya desde Dechepare, es bastante más utilizada la grafía etz- que ez z-; cf. tbn. las formas del tipo ezan, ezara, que aparecen en autores vizcaínos modernos. En el caso de ez n- / en- y ez l- / el-, las segundas son mucho menos usadas: las primeras son mayoritarias incluso en el s. XVII, y en el XVI, si bien predomina en Dechepare en- (sin que falten ejs. de ez n-) y se encuentra tanto ez l- como el-, en Leiçarraga sólo se encuentra ez n-, ez l-; sólo en los vizcaínos ambas variantes tienen más o menos la misma frecuencia. Respecto a ez h- / eh-, tienen una frecuencia parecida, si bien es algo más usado el primero. En textos vizcaínos, ez j- (ez i-, ez y-) parece ser tan usual como etx-. Expresiones habituales como ez jauna pueden dar lugar a formas como ezkauna (CatAe 20); cf. tbn. ezkauna en Bon-Ond 163 (AN-egüés), y ezkone (AN-olza); la inicial de jaun es sin duda velar. Cf. tbn., ante palatal, etxauna (V-och, B, Sal) o etxakin (LE-Ir, Etch 638, ZMoso 46). En Arambillaga encontramos siempre <esquitu->, de interpretación fonética dudosa, de ez ditu-: <esquitutçu> (5), <esquituste> (34; cf. unas líneas más arriba estire y estutela); v. tbn. tras bait-: <baiquituste> (6), <baiquitutçu> (17), <baiquitu> (27, 61, 90, etc.).
    Guek aiutu ez dugu. (Glosas Emilianenses, s. XI). TAV 2.2.5. Ez naiz bildur ezten ala. ZalbaSM 76. Hek bezala hil behar duk eta ez iakin orduia. E 17. Bada ungi egiten dakianak eta ez egiten, bekhatu egiten du. Lç Iac 4, 17. On ez deretxun azkero. Lazarraga 1151r. Prometidu eben biak ez alkarri itxi jagiteko. Ib. 1153r. Gaitua ze egik gaitu. RS 162. Etseko mirabeari etxi, ze dakia andra andi. "Porque no se haga". Ib. 525. Gorde ez zituelako [Mandamentuak] . Bet 9. Nik eztakit jauna, nik ikusi etzaitut. (AN, 1611). ConTAV 5.2.4, 108. Lurreko gauzetan eta iaun oni agradatzen etzaizkionetan. Ber Trat 68v. Sekulan ez itzultzeko darotzut hitz segura. EZ Man II 72. [Botua] harzea baino ez harzea presuna laikoek hobeki egiten dutela. Harb 446. Zeren haserretzea eztago ez hanbat egitekoaren balioan, nola presunaren kondizinoan. Ax 287 (V 191). Etxi ze dagigula konsentimenturik emaiten. Cap 38. Haren izena Ioana, / ez ote gaizki emana? O Po 35. Hura bera gatik bertzerik ezpaliz ere ezin iasanezkoa baita Ifernua. SP Phil 56. Bide hontan ez salbatzekotz, non nahi zira salbatu? Tt Onsa 155. [Erremedio] her ez fidaz. Bp I 87. Enperadorea etzen ez ahalkatuko. ES 169. Gizonen iuiamenduez ez altaratzea. Ch III 28, 1. Ken begi oriek, ez niri begira. Lar SAgust 14. Biz zure izena laidatü, eta ez enia. Mst III 40, 5. Orañdik merezi ez dezu. Cb Eg II 209. Nihoiz ez ahal da sorthu profeta hunen handirik. Lg II 152. Ungi egilleaz baizen ez orhoitzeko. Mih 59. Zer eztitasun ez dugu izanen hura maite duguno? Brtc 194. Urun ederra galduarren ardurarik ez. Mg CO 20. Arimeari zor etxako ardurarik? Añ LoraS 157. Zori on egiazkoa iritsi nai degun edo ez. AA I 625. Ez hek, ez mundu guzia etzakiozken nausi, berak ez nahi izaterat. Dh 240s. Galdu ete ditu Jaungoikuak? Ez. fB Ic I app., 11. Ez, etzare hilen, Ama ona. MarIl 98. Ene semik ez nahi hazi, nik hari eman huneti. Etch 240. Janzi modu onekorik ez omen zitzaion arkitzen. Izt C 248. --Aski deia? erradazu, eniza helzen? / --Ez, ez. Arch Fab 77. Ezingo ete da aldatu? Inoz bere ez. Ur MarIl 38. Jaunagandik mesede au iritsi zuen; ez ordea Faraonen baimena. Lard 69. Hedoi xume bat nihon ez. Hb Egia 38. Sosegurik beñere izan ez bide zuen. Arr GB 145. Ez osagarridünen, bena bai erien ikhusten. CatS IV. Arritu zan jendia, baña ez orduan ainbeste nola gero. Bv AsL 125. Jakin ez bada! Bai orixe! Apaol 122. Han eginen dugu solas, ez hargatik luzaz. Arb Igand 90. Ez dire ez, egun hautan gure etsaiak ere ezteietan! HU Aurp 103. Bai ta kantetan bere / baina ez lengo antzera. Azc PB 49. Pekatu ilgarria egiten da eurak ez arturik nagitasunez. Itz Azald 123. Jaiak edonun dira jai, baña iñun ez legez arrantzalien artean. Ag Kr 44. Hemen ez denik ez bide duk. JE Bur 115. Eta au ez al dezute ikusten? Iraola 93. [Izen] egokiagorik inork ez. A Ardi 135. Jakiten ez den sekreturik ez omen da lur huntan. Barb Sup 57. Diru asko bildu zuen? Ez beintzat. Etxeg (in Muj PAm 18). Ez gelditurik ere sor-xokoer hurbil. Ox 151. Ez otoi iratzar-eraz lo dagon erbia. Const 32. Beren nagusiengan zintzotasunik ikusten ez ta, bakoitza bere aldera banatzen ziran. Or SCruz 75. San Antoniok Yaungoikuaren aurrian daukon esku andija, siñistuko eztot ba? Kk Ab II 143. Emen ez arkitzeak arritu nau. Lab EEguna 107. Biderako ezer ez artzeko agindu zien. Ir YKBiz 195. Zorakeri garbia baño ez litzake. Eguzk GizAuz 47. --Ainbesteraño ez zuan izango. Guri ez jeskuan baintzat ainbeste inportantzia emon. --Ez ba, zuek ez bildurtziarren. SM Zirik 35. Ez dut Mayaleni gezurrik erran nahi. Mayaleni ez. JEtchep 73. Ez nik nai bezin azkar, baño [...] bar batean sartu giñan. Anab Aprika 45. Bizitza ontan ordain egokirik ikusten ez ta, etsipenean erortzen dira. Vill Jaink 100. --Eta zu? --Ez ezagutzen? [...]. Ba dakit argalago nagona, baiña... Erkiag BatB 176. Etzitzaiona gustatu? Dudarik gabe ez. Ardoy SFran 66. Ez al dezu entzuten? NEtx LBB 50. Ez geiago fidatzeko. Mattin 39. Ez daitekiela jadanik / bizipide hunik heben. Casve SGrazi 62. Ez guk esan genitzakeen baino ederkiago bakarrik, baita zehatz eta zorrozkiago ere. MIH 176.
    azpiadiera-1.1.1
    (Usado en forma negativa al final de una frase, pidiendo la confirmación de lo que se asevera). v. EZ DA?, EZ DA HALA? Tr. Solo lo hallamos en algunos autores del s. XX.
    Bazekiat--ez esan-- buruan zer ari dekan. Erode dek gogoan: ura gizonaren burutsua, ez? Ldi IL 19. --Bere bizarra urdiña zan, ez? --Bai, urdiñarrea. Amez Hamlet 32. Lau libera eta erdi? Arrallerian ari zara ez? Nondik jalgitzen duzu hori? XArb Etxahun 50.
    azpiadiera-1.1.2
    (Con valor expletivo, en oraciones interrogativas, frecuentemente con valor ponderativo). Tr. De uso gral., se documenta desde principios del s. XVII.
    Zer ez nuke eginen eta zer eztut egin behar hunelako merxedeak gatik? Harb 267. Arte hartan, zer eztut egin zureki adiskidetzeko? 0 Po 1. Nori ere zu gozo baitzaizko, zer etzaio gozo izanen? SP Imit III 34, 2 (Mst zer eztü hun edirenen). Zenbat ez ditu enganatu haiñitz bizitzeko esparanzak? Ch I 23, 7. Ta animen salbazioagatik zer ez degu egin bear? Cb EBO 5. Zenbat arrazoin etzuten beraz beldurtzeko Jainko handiak puni zetzan hekin gaixki izigarri guziak! Lg II 233. Zenbat dohain ez darotzu eman gizon egin zaituenean? Brtc 78. Nolako sariak itxaroten ez die zeruan? Mg CC 188. Bertze zenbat ezta egiten ezagutzarik gabe? Dh 207. Zeinbatek ez yoek gauzak ebaten alan? Zav Fab RIEV 1907, 533. Zenbat arima ez da orai Ifernuan [...] salbatuko zirenak. MarIl 26. Zunbat arima eztizü zelian sarerazi. Etch 606. Zenbatek ez diote euli oiei zor osasuna! It Dial 17 (Ur, Dv zenbatek ez, Ip zunbatek ez). Zenbat bider izan ez dezu damutu-bearra? Arr GB 91. Gero berriz zoin tristagarri ez da izan ikhustea egiten bertze lege bat Semenarioetan diren aphez-gaien kontra! Elsb Fram 151. Zeinbat ez ote dit gozatuko [biotza], or badantzut! A Ardi 142. Zenbat etzen, orotarat! JE Bur 72 (Ber 90 zonbat). Bainan pizteko sanja / tonban atxemanez / Jesus zoin ontsa etzen / trufatu hekiez! Etcham 64. Zenbat enpleau eztitu bear? Eguzk GizAuz 108. Gure gaztain-basoak ugariak ziranean, zenbat etzan jaten! Munita 49. Lau egunian agoliñian, zer ez eban igaroko? BEnb NereA 157. Galoi tzar baten ukaiteko zer etzuen egin behar ukan. JEtchep 89. Zenbat gauza ez eutsazan esango Persek itxasoari. Alzola Atalak 79. Zer etzuan arek emango semeak eta billobak bere ondoan ikustearren. NEtx LBB 33. Zer ukaldia etzuen hor gaindi bildua Eskualdun multxo baten ganik! Ardoy SFran 50.
    azpiadiera-1.1.3
    (En oraciones comparativas, tras ezen, ze, etc.). Tr. Documentado desde Leiçarraga, es de uso gral.
    Obraren handitasunera eta dignitatera behatzenago duzularik ezen ez translatazalearen inperfekzionetara. Lç Dedic * 7r. Gurago dot Silverori on deretxadala il, eze ez aanzituta bizi izan. Lazarraga 1152v. Atseginago dot nauela ene etsaiak iñartxi ze ez erruki. RS 112 (v. tbn. 184, 320, 322, 432, 505). Dirade geiago konbeni zaizkigunak ezez mundu onetako guziak. Ber Trat 29v. Zeren nahiago izatu zuen hartu, ezen ez bilhatu. Ax 43 (V 27). Hobe da laido labürra ezen ez damü luzea. Bela 31. Obe da nik diñoda guzurra ze ez urteak. Mic 11r. Zure antzean gehiago fidatzen bazare ezenez Jesu-Kristoren indarrean. Ch I 14, 3. Obe dezute alaba txukun hori ezkondu emengo tratalari aberats batekin, ezen ez Gaztelako eta besteetako aize-zagi galbardun askorekin. Lar Cor 153. Yende gehiago hil arazi zuen bera hil zenean, ezen-ez bizi zela. Lg I 235. Obea zala zuan erlijioa, ezen ez gurea. AA I 531. Oba da bada zerbait luzatu estudijuetan, zeinda ez arin aringa ordendu. JJMg BasEsc 218. Partalier iartzea hobeago da, ezin ez bakhotxak, bere bakhartasunean, bere gain egin detzaken othoitz eta obra onetan baratzea. JesBih 393s. Bihiak egiten du gizenarat hobeki ezenetz belharrak. Dv Lab 260. Hobe zela poto egitea, ezen ez arrozoin txar bat emaitea. Xa Odol 39.
    azpiadiera-1.1.4
    (Precediendo a un adj. no usado como complemento predicativo; no incluimos los participios). Cf. Lar: "Indisciplinable, ez irakaskorra", "indigestible, ez itxirizgarria", etc.; cf. damu ez-ain-osoa (Itz Azald 140), beztimenda ez aski onhestak (CatJauf 83), etc. v. tbn. ezberdin, ezegoki, ezezagun, ezilkor, etc.
    Hala da halaber erhokeria ez ttipia [...] abenikoaz minzatzea. Ax 302 (V 201). Badire bi suerte, induljenzia plenarioa eta induljenzia ez plenarioa. CatLav 307 (V 152). Zortzi erritan egin nituen zortzi misio ez laburrak [...] utzi zidaten hasti piskan. Mb IArg I 52. Jostaket ez onen aize ta eraunsi gaiztoetatik. Ib. 310. Apari ez txaarra ta oe garbija. Mg PAb 105. Egubarte ez txaarragua. Ib. 137. Sartzen zaio etxeko andre ez garbia. AA III 331. Ipuin ez garbijak. Astar II 94. Baña zer dira orrako konjuru fuertiak, ez bigunak? Asmu zoruak. Ib. 40. Entzuten jakoz deadar, ulu ez gozoak. AB AmaE 437. Burdiñ ez motzak. Ib. 452. Huts bat handia eta kalte bat ez ttipia guretzat. HU Aurp 210. Edan-ontzi ez-txikia. Ag AL 128. [Pekatu] ilgarriak eta ez-ilgarriak edo arinak. Itz Azald 133. Edo, obeki esateko, zati ez txikia. Urruz Zer 90. Gogamenaren ezkon ez-antzu. "Esposa no estéril de mi ingenio". Ldi BB 136. Berantetsitze ori baditeke ez bidezko. Ldi IL 60. Esku ez-garbiekin. Ir YKBiz 223. Agerian jarri du gorputz ez liraiña. "Nada esbelto". Or Eus 374. Nere begi ez-itxuok. Zait Sof 112. Bai eta kantu ez likits. Mde Po 34. Ez-indoeuropar hizkuntza. Mde Pr 217. Herriko norbaitek bizitza ez ona daramanean. Arti Tobera 277. Gizon gazte bat eta emakume ez gaztea dira. Erkiag BatB 170. Jabe ez-euskaldunak ziria sartu nai zirala. Zubill 137. Ni gomutaten nazan traje ez baltzagaz ezkondutako lenengoa, nire koñatu a izan zan. Etxabu Kontu 88. Badirela zenbait ez-euskaldun horrelakorik aditu nahi ez dutenak. MIH 149. Ez-konformisten erlijioarekiko hitz guztiak. Ib. 188.
    azpiadiera-1.1.5
    (Precediendo a un sust.).
    Apaiz, erlijioso eta ez-apaiz ta ez-erlijioso diran gizon ta emakume denai. Bv AsL 111.
    sense-2
    II. (Uso sust.)
    azpiadiera-2.1
    1. (gral.; SP, Ht VocGr 415, Lar, Añ, Lecl, Arch VocGr, Dv, H) Ref.: A; Etxba Eib; Gte Erd 34, 189.
     Negativa, rechazo; negación. "Eza. Hemen ezta ezik, il n'y a point de nenni. Lehenbiziko ezean, au premier refus" SP. "Algún no, o algún sí, ezen bat, edo bairen bat" Lar. "Dar el sí o el no, ez edo baia [...] emon" Añ. "Ezean gogor dago, il reste ferme dans la négative" Dv. "Bada ez bada, eskatu deixogun; eza beti daukagu" Etxba Eib. "Esana da, Marik bere aletegiak " ezagaz eta baiagaz" betetzen ditula, ots, dana ukatu ta eztana baiesten dutenen itzekaz" JMB EG 1954 (11-12), 201. v. ezak eman en EZARI EMAN. v. ezezko. Tr. Atestiguado ya en Leiçarraga; al Sur no lo encontramos hasta mediados del s. XX. En DFrec hay 168 ejs.
    Biz zuen baia, Bai: eta zuen eza, Ez. Lç Iac 5, 12. Lehenbiziko ezean eta errefusean eztezagun etsi. Ax 460 (V 299). Hala arima, aldaratua izana gatik, ezin sekulan zaurt diteke ezean dagoeino. SP Phil 451 (He 455 ezean eta ukhoan). Baiak edo ezak bardin dereizie. Egiat 200. Izkribuz eman zezotela beraz eza. HU Zez 127. Biharamunean enuen ezik; bainan bai jausten ahal nintzela leihorrerat. Prop 1906, 26. Eza, arrija ta ormia baño gogorragoa da. EZBB I 107. Ikusirik bere lekukoak baietik ezera itzuliak. StPierre 35. Baietzak eza garaituko du. SMitx Aranz 21. Eza ta baia, illunaren eta argiaren pareko ditxin. Or QA 68. Hiruer eza eman zioten. JEtchep 51. Nikanor-en ezerako seta barrukoa. Erkiag BatB 151. Gazteak ez dau ezik ikusten. BEnb NereA 238. Frantsesek bere "eza" behar zuen igorri Iruñerat. Ardoy SFran 108. Holako "ezik" ez omen baita usu entzuten. Ib. 111. Jokoa bi, eza iru, parea lau, enbitea irabazi badik sei. TxGarm BordaB 35. Aitak berriz beti eza. Etchebarne 83. Garbizaleen garbizaletasuna ez da "eza" besterik --Barandiaranengan ikus daiteke "ez" hori zer den-- eta "ezetik" bizi da. MIH 85.
    azpiadiera-2.2
    2. (V, G, AN; H) Ref.: A; Etxba Eib (biarrik-eza); Elexp Berg.
     (Det., precedido de sust. en caso partitivo). Falta de. "Bildurrik eza (V, G, AN), la falta de miedo" A. Tr. Usado por autores meridionales desde principios del s. XIX; es más frecuente en los vizcaínos.
    Gurasoen konturik ezaz. Mg CC 215. Guzurra, guzurra ta damurik eza. Mg CO 69. Pake ta atsekabarik ezak iges egin badio. VMg 14. Jesto, ibillera ta lotsarik ezagaz. JJMg BasEsc 122. Gau bateko lorik ezak bildurtuten ditubala. fB Ic II 278. Nekiai egiten eutseen jaramonik eza. Ur MarIl 111. Bere agortasun edo aurrik-ezean ez geldituaz damu zuen. Lard 29. Agertuko det zure garbitasun eta kulparik eza. Arr GB 28. Bildurrik eza. AB AmaE 316. Laguntasunik ezaz. A BeinB 35. Iateko gogorik eza. Azc PB 253. Urduritasuna, gogoarterik eza, deslaia, eta zurtasunik-eza. Itz Azald 182. Beti betiko nekerik eza. Ag Kr 208. Gauza penosua da / anparorik eza. Arrantz 133. Dirurik ezagaitik. JanEd II 44. Jaungoikoaganako lotsarik-eza. KIkV 61s. Oiturarik-ezak edo ezeutsela itxi kapiaz ibilten. Kk Ab II 104. Ajolarik-eza ta ardurarik-eza erakusi nai izan arren neskak. TAg Uzt 271. Arinkeria edo gaitasun-eza dela bide. EAEg 20-12-1936, 599. Euskal-arnasa naikorik-ezak. SMitx Aranz 101. Lanik-eza, bizi-eziña. Munita 22. Agintari aientzako itzalik-eza. Lek SClar 140. Berela agertu baitzenun aren errurik eza. Or Aitork 141. Egokera ura, ordea, etzan orekarik eza baizik. Txill Let 79. Orrenbesteko utsunea utzi badio andrerik ezak. NEtx Antz 75. Benturaren nai ta nai-ezko lanik-eza ezin eramanik. Anab Poli 113. Oin ikusiko jon gizonik eza zer dan. SM Zirik 27. Gaitz bat datorrenean, edo janik eza edo bizimodu txarra. And AUzta 60. Euren ikasteko gogorik eza zala. Erkiag BatB 19. Itzalirik ezak. Gazt MusIx 5. Zaldunan jaramonik eza. Etxba Ibilt 476. Osasunikan ezetik datoz / emengo naigabe danak. Olea 286. Urte areitako urik eza amaitu egin eben. Etxabu Kontu 204. Jan aundirik ezak eta bideko nekeak eratsita aurkitzen yakun. Onaind STeresa 108. Nere eskolarik eza eta gañerako okerrak ezagututa. Insausti 13. Batasunik eza. MIH 218.
    azpiadiera-2.2.1
    (Con demostrativo).
    Erdal itzulpenik ez hori. MEIG VII 102.
    azpiadiera-2.2.2
    (Precedido de tema nudo).
    Bere irmetasun eta bildur eza. Astar II IV. Maitasun-ezaz ia il-zorian zegoan. Jaukol Biozk 34. Laguntasun-ezak badakusk nora erakarri yoakan nire gorputz auldu au. Bilbao IpuiB 209. Arrazoiaren balio-eza arrazoiekin frogatu! Vill Jaink 91. Konfiantza eza dago bazterretan. Lab SuEm 171. Lan ezaren segurua. Ib. 173.
    azpiadiera-2.2.3
    (gral.; Añ) Ref.: A; Elexp Berg.
     (Como sust. pleno). Carencia, falta; pobreza. "Eza arriak baiño gogorrago, el no (tener) es más duro que las piedras (V-ple-m)" A EY III 198 (tbn. en Inza NaEsZarr 227 (AN-larr)). "Eza ezautu eztabenak etxok apreziatzen zer dan ogi zurixa" Elexp Berg.
    Kristinaubak bere alik eza ta gauza on txiki baterako bere eza ezaututia. fB Ic III 263. Mutil gazteak / ezik bageak / neu lez burua ikusi lei / irabazten euneko ogei. Azc PB 196s (en la versión de Ur PoBasc 489, falta bagiak). Eza arrija ta ormia baño gogorragoa da. EEs 1915, 127. Eza beti zerbaiten eza baita. Or QA 69. Ez dut zorion-arrastorik sentittu, bere eza ta gabea baizik. Txill Let 24. Ezaren bear gorrian murgildu zanean. Zait Plat 9. Jendea den tokian bethi kausituko duzu jendetasuna eta haren eza. Larz Iru 134. Etorkizunaren zapia ezin urratuta, ezaren artean larri oindiño. Onaind STeresa 35. Eleberri batean, ordea, ez dute behin ere [...] estaliko hemen-oraingo gertarien gabea eta eza. MEIG II 101.
    v. tbn. Zait Sof 42s.
    azpiadiera-2.2.3.1
    "Ezak eta eziñak, cuitas y lamentaciones. Gure gaixoa or arituko da, bere ezakin eta eziñakin" Gketx Loiola.
    azpiadiera-2.2.4
    (La) nada.
    Ez, alare, erabat eza: nahas-mahas bat eiterik batere gabe. "Omnino nihil". Or Aitork 341. On guziz gabetzen badira, eza utsa dira. Ib. 172. Zure ezetik edo len zanetik. Ib. 420. Etorkizun beltz! / Zer duk neretzat? / Poza.Ezaren zuloa?... NEtx LBB 232. Ezaren barrunbea aztertzen. Lasa Poem 64. Nire anaia delarik / ezaren ilunean. Azurm HitzB 27.
    azpiadiera-2.3
    3. (Precedido de participio). "Damu dot zure lege santua gorde eza (V, Ur Bisit 190), me pesa el no haber guardado vuestra santa ley" A. Tr. Atestiguado por primera vez en Lazarraga; es usado por autores vizcaínos y por Mendiburu, Xenpelar (con un significado algo diferente), Orixe, Urruzuno, Basarri y Uztapide.
    Ezta mirakuru nigaz konturik eugi eza. Lazarraga 1151v. Obedezidu ezagaiti / alango gurasoari, / agaiti dira jausi. BBizk 3. Esaten dudan guzian, zuek uste ezagatik, nere Aitaren honra billatzen dut. Mb IArg I 260. Elizak esaten diguna, ekusi ezagatik, siñetsi ta onzat arzea. Ib. 300. Daude egin ezaz beste gabe eskomulgatuak inork jakin eza gatik. Mg CC 210. Irauten due gorrotoak, itzik ta agurrik egin nai ezak. Ib. 150. Damu dot Zure lege santea gorde-eza. Añ EL1 143. Sabelaren jan ezaz argaldu ta indar gabetu ziran esku ta oñak. VMg 60. Neke gitxi bat artu eza gaitik dagoz atzeratubak. JJMg BasEsc VII. Gurari deungak goitu ezaren lelengo kaltia. fB Ic II 271. Enbusterubari entzuterik emon ezagaz ta sinistu ezagaz. Ib. 215. Ostuak biurtu nai eza. CatBus 50. Gaur ondo pagauko dau Purgatoriuan / Medikuen esanak ein eza munduan. AB AmaE 249. Nok ekarri egon ezak. A BeinB 40. Zein da egin bear dana egin ezagaitik egiten dan pekatua? Itz Azald 135. Damu det zerbait geiago eskatu eza. Ag G 40. Zuk ezer ekarri ezagatik. Urruz Zer 32. Maitatzen danik itxi biar eza. Laux BBa 102. Igalirik emon ezaz ganera, adarrak igartu egitten yakoz. Otx 118. Bera joan eza damu. Or Eus 235. Bere eginkizunak betetzera azaldu eza argitu ez dutelako. "Su falta de presentación". EAEg 30-1-1937, 939. Guzurra zirudian arranegitar neskatxa guzti guztiak an egon bear eza. Erkiag Arran 67. Negargarri da gure artean / zerbait baliatu eza. Basarri 104. Baiña ortik etorriko da iñork bear eza. And AUzta 96. Damu izan eban [...] matraillondoko guri bat emon eza. Erkiag BatB 44s. Garbai da beste norbait maitatu eza. Ibiñ Virgil 34. Ez daukate beste penikan / lenago etorri eza. Uzt Sas 121. Ni gauz orrekin seguru nago / ikusi ezagatikan. BAyerbe 187. Orren gañian orri batzuk banandu eza damutu jatala. Gerrika 294.
    azpiadiera-2.3.1
    (Con valor más bien adjetivo).
    Mutill zarraren pobreza / iñork ikusi nai-eza. Xe 245. Erregeri beure irian iñork ordurarte agindu eza --ez berak ere-- agintzea zillegi bazaio. Or Aitork 66. Kaleburu batzuetan, bere errian iñoiz ikusi eza, txiñelak dagoz zutunik, besoak gora, besoak beera. Erkiag BatB 126.
    azpiadiera-2.3.2
    (Con sust. vbal.). (Con sust. vbal.).Cf. supra (3) los ejs. de BBizk, J.J. Moguel e Iturzaeta.
    Zubitik bide piskat eite ezagaitik, / Etxat bada atsoa aldendu mundutik? AB AmaE 271. Artute ezagaitik nire kontsejua. Ib. 272.
    sense-3
    III. (Uso adj.).
    azpiadiera-3.1
    1. Pobre.
    Aberats ta pobre, / Errege ta ezak. Añ EL2 185 (EL1 175 Errege nai pobre).
    azpiadiera-3.2
    2. No (...) (referido a un adj. o part. citado anteriormente).
    Inork baino ezagunago baititu nere idazlan argitaratuak eta ezak. Or BM 18. Ta ondoren egokia ala eza beretzako dala esatea ez da neska gazte batek egin lezakena. ABar Goi 42 (v. egokiez). Bai adimendunak, bai ezak. Or QA 95.
    azpiadiera-3.2.1
    Ezagutzen nuan. Baiñan ezarena egin. Or Aitork 198.
    azpiadiera-3.3
    3. (Tras sust. en caso partitivo). Desprovisto de, que no tiene.
    Mattasun eta jaubetzak, oba lagunik ezak. Otx 28.
    azpisarrera-1
    EZA (SP).
    (En oraciones interrogativas, con elipsis del verbo). Acaso no, no.
    Eza zuek anhitzez areago, fede xipitakoak? Lç Mt 6, 30. Ala kandela ekharten da gaitzurupean, edo ohapean ezar dadinzat? eza kandelerean ezar dadinzat? Lç Mc 4, 21. Nondik gerlák eta guduak zuen artean? eza hemendik, diot, zuen boluptate zuen menbroetan gerla egiten dutenetarik? Lç Iac 4, 1. Ordukotzat norbeit ba othe zabilan Oxalderen kantuak galtzerat ez utzi nahiz, bilduma batean ezarri beharrez? Duela berrogoi bat urthe Baionan kalonje hila den Adema neurthizlari famatua eza? Ox 193n. Ardurenik zer dugu? irri ala nigar? / Eza lore bezenbat asun eta lahar? Ib. 70. --[...], ezpéitüt xakolán arditik ére zer éman! --Eza? o! háti! Lrq Larraja, RIEV 1931, 234. Nola zahartzen diren haatik... besteak! Eta beste batzu... eza ote? Nitarik haste. Larre ArtzainE 307.
    azpisarrerakoSense-1.1
    (Sin elipsis del verbo).
    Tenorea zen hori! Eza bederen lo egiterat utziko jendea? "Ne pouvait-il pas laisser dormir les gens?". Ardoy SFran 103.
    azpisarrera-2
    EZAGO.
    azpisarrerakoSense-2.1
    a) Menos (referido a adjs.).
    Eztira beartsu-ezagoak [= 'menos necesarios'] emotera noatzuezan adibideak. Añ LoraS 60. Neronengan dakusat ordun noiz zaidan nekagarriago, noiz ezago, aiek ez ukaitea. "Quam magis minusve". Or Aitork 293. Onik aundien eta garaien danak on-ezago danik egin du, baiñan oro dira on. Ib. 160. Batzuk luzeago ta besteak ezago dirala esateko. Ib. 327. Bere burua iakitun baino ezagotzat zeukan. Zait Plat 113.
    azpisarrerakoSense-2.2
    b) (Uso adv.). Todavía menos, aún menos.
    Eta len beren artean bat egiñik ezpazeuden, ezago ordun. Or SCruz 23. Aita au ezin dut ezagut; / naiez ezago, itsua baita. "Y menos con la voluntad". Or BM 50. Azken-oilloak ez du bildurrik; / beatz gaisoak ezago. Or Eus 316. Nik, ordea, ez dut burutu [...]. Zuk, berriz, ezago. Zait Sof 35. Orregatik ezago negur ziteken? Or Aitork 331. Erakleitoren ustez, ibai berean bitan sartzerik etzitekean, norbera eten bage aldatuz baitoa; Kratilaren iritziz ezago oraindik, ibai bera ere eten bage aldatuz baitoa. Zait Plat 11.
    azpisarrera-3
    EZAREN EZEGIZ (Lar, H). "(Seguro de el) no, seguro de que darías el no, de que me dirías de nones" Lar.
    azpisarrera-4
    EZAREN ONDO-ONDOKO. "Ezaren ondo-ondokoa da ori, ése es casi nulo (AN-larr)" A EY III 317.
    azpisarrera-5
    EZARI EMAN. "Ona atsotitz batek diona: Ezai emana, ezak eman. Ezai eman, egiaren edo elkarrekiko betebearren aurka uts egitea da geientsuenik" JMB EG 1954 (11-12), 201.
    azpisarrera-6
    EZ BA (V-gip). "Bizi guztirako negarra sartu jakon, ez ba berez azitakuak bere umiak, le entró un llanto para toda la vida, pues no tenía los suyos criados sin esfuerzo" Etxba Eib.
    azpisarrera-7
    EZ BAINA. No (...) sino. Cf. baina (2). Tr. Documentado en textos meridionales desde comienzos del s. XVII.
    Ala ezpada, zuretako / bizia ez, baia erioa da. Ezcurra 25s. Berak iñori ere gaitzik ez, baña bera billatzen zuten guziai on asko egiten zielarik. Arr GB 82s. Bateko ezpata ez, baña bateko burruntziya. Alz Burr 43. Kantarako ezbaiña mintzorako. Or Poem 518. Idurizkoak ez baina egiazko direlako egiaztagarri bikaina. Mde Pr 332. Lapurretan, bearrak ez-baiña, gaiztakeri utsak eraginda. Or Aitork 43. Adimenez ez-baiñan, aragizko zentzuekin. Ib. 63. Bete ez-bañan ustu egiten naiz. Txill Let 130. Au ez, baina besterik dio Simonidak. Zait Plat 92. Argumentu bat ez baiña asiera edo oin bat bezala artzen dugu. Vill Jaink 28. Ezeztatu ez baiña erarik argienean tinkotzen digutela. Ib. 136. Gizonezkoa ez baiña infernuko etsaia zala. Berron Kijote 210. Gizabidez ni ez baiña / zu zaude eroia. Insausti 154. Muin gordea estali ez baina ukierazten digun itxura sotila. MIH 297.
    azpisarrera-8
    EZ BAINO. No (...) sino. Cf. baino (2).
    Zorigaiztokoak zeuden tokira ez, baño onak zeuden tokira. Inza Azalp 72. Erditik ez baiño asieratik ekingo deutsot. Or Tormes 5. Ubel ez baiño argi dakusate. Or Mi 149. Galde dagieneri ez baiño derizkienari derantzuiote. Or Aitork 251.
    azpisarrera-9
    EZ BALDINBA; EZ BALDINBERE.
    azpisarrerakoSense-9.1
    a) Ciertamente no. "(No por) cierto, sí por cierto, bai, ez baldin bere" Añ. "(V-ger) [...]. Ez baldin bere, no, por cierto" A.
    Eta orain ixilik kanpora egoizten gaituzte? ez balinba: baina berék ethorririk idoki gaitzate. "Il ne sera point ainsi". Lç Act 16, 37 (He ez da hala izanen, Dv ez holakorik, IBe ez horixe). --Eta aspertzen ziran onenbesterekin? --Ez baldin bere: zeren Kristauak etzeukeen ezertan eriotza, ta orregatik, aek kastigatzeko, asmatzen zituen bestelako kastigu ta nekepenak. Ub 117. Jarri ziran [...] Idolo edo gezurrezko Jainkoetara. Ez baldinbere ezagumenturen gabez: baziekien alabaña, iñork esan gabe, onetan, eta beste gauz askotan gaizki egiten zutela. Ib. 67s.
    azpisarrerakoSense-9.2
    b) Ojalá que no.
    Ez al naute galduko azkenean, orduko nere erakeriak eta urrats edo pausu gaistoak? Ez baldin bere! Ez arren, nere Jesus maitea, ez! Mb OtGai I 36. Egiñen ote dut nik berriz oraindañoko sartu-atera ta Elizako egoera galgarrietatik bat ere? Ez baldin-bere! Mb IArg II 149. Ez ote da gure lana gutiz gehienentzat alferretan? Ez, ez balinba! HU Zez 80. --Jainko onak dautzuetela gau on! --Bai zueri ere! --Gau on? Hoieri? Ez balinba, gaur segurik! Barb Sup 119.
    azpisarrera-10
    EZ BEHINTZAT.
    Ciertamente no.
    Baña au onela egiten ote da? Ez beintzat, asko dira alabaña beren gaitza ezagutuko diezanagandik iges egiten duenak. AA III 498. Erremedijau ete ebeen Jangoikuaren aurrerako pekatu andija? Askok ez beintzat eureen bizitza gustijan. JJMg BasEsc 259. Alperkeriak ez dau lekurik / Ez beintzat zure lurrian. AB AmaE 21. Diru asko bildu zuen? Ez beintzat. Bera ezagutu zutenak diotenez, diru bearrean geiagotan arkitu zan diruz aseta baño. Etxeg (in Muj PAm 18). Nok uste, lenen-maillan doan gudariari bizitza iguingarriago yakola? Ez beintzat; izen-gureak daroa arriskura. "No por cierto". Or Tormes 3. Nok igarri zer dan? Gauz ona ez beintzat. Kk Ab II 121. Zer pentsatu bear zuten bada, Etxahuniako Piarres eskean ikusita? Gauz onik ez beintzat. Etxde JJ 158. Noizkoa dan "Agur" euskal-itza? Gaurkoa ez beintzat. Ezta atzokoa be. Alzola Atalak 144. Laukote onek iñoren kejarikan eztu, / esaten degun gauzik ez beintzat sinistu. Basarri (in Uzt Noiz 45).
    v. tbn. Eguzk GizAuz 49. EA OlBe 48. Bilbao IpuiB 69. Ugalde Iltz 39. Etxba Ibilt 456.
    azpisarrera-11
    EZ BERE; EZ BE. Por supuesto que sí, claro que sí. "Erdaldunen ¡como no! baño asko geiago esan gure dau, ta itsaserri baten oituten dan esakerea da" Ag Kr 65n.
    --Maixuak (irakasleak) ikuturik egiten badeust, bere bizarrak atara. --Ez be. Ag Kr 65. Beste iñork baiño eskubide andiago ez ete daukat zugandik maite-erantzuera on bat iristeko? Ez be! Erkiag Arran 100. --Bai zera jo! --Ez be, zuek eztakizue gure ama nor dan... Ib. 122. --Alperra neu...! --Ez be! Erkiag BatB 30.
    azpisarrera-12
    EZ BESTE.
    azpisarrerakoSense-12.1
    a) (V, G, AN-gip, L, BN; VP 9v, Lar, Añ, H; ez bertze B) Ref.: A; Asp Leiz; Gte Erd 35. Aparte de, excepto. "Bat ez besteak, todos excepto uno" VP. "(Todos marcharon), sino yo, sino dos, ni ez, beste guziak joan ziran" Lar. "Menos matarlo todo lo demás ha ejecutado con él, il ez beste guztia egin deutso" Añ. "Excepto esto o aquello, au edo ori salbute, au ez beste guztiak" Ib. "Ni ezbesteak yan zuten, comieron todos menos yo" Asp Leiz. "Mariak ez bertze guziek ongi dakite ori" Gte Erd 35. v. supra (2). Tr. Empleado por Mendiburu y autores guipuzcoanos posteriores; a partir de principios del s. XX (y, en mayor medida, desde la segunda mitad de éste), se encuentra tbn. en vizcaínos.
    Arritu ziran bat ez beste guziak. Mb IArg I 127. Jauna ez beste Jainkorik ez ezagutzeko. Ub 31. Nere nagusiak zu ez beste gauza guztiak utzi ditu nere eskuetan. AA III 331. Josue ta Kaleb ez besteak Ejipton zeuden. Ib. 297. Judas ez beste edozeñen biotza bigunduko zuten. Lard 443. Il ez beste guzia egin. Ib. 454. Galilea guzia, Jotapatako erria ez bestea. Ib. 540. Veneziaraño igarotzeko bear zutena ez beste guzia utzitzeko. Aran SIgn 74. Ostalariya ez beste guziyak. Sor AuOst 82. Oial saltzallea ez besteak. Ag Kr 94. Bi ez besteak gazte ile-beltzak. A Ardi 107. Aragi, aragi-salda ta arraia ez beste edozein janari. KIkG 64 (KIkV 79 izan ezik). Berak ez beste iñork egin eztezazken arrigarri naiko. Inza Azalp 30s. Gorputzez eta arpegiz ez beste gaiñerakoan azpikoz gora aldatu zaio. Mok 19. Noe ta bere familia ez beste gañerako gizon eta emakume guztiak. ArgiDL 30. Santa Cruzi ez beste guziei kastigu bat eman omen zien. Or SCruz 20. Pantxika ta Apaiz jauna ez besteak. Alz Ram 59. Petersen ez bestiak / Egin zitun ausi. Enb 129. Burua ez beste soñ guztia estaltzen. JMB ELG 70. Neskatxak ez beste lengoak eta Teseu. Zait Sof 132. Nere biotzaren arrenkura ez beste danak beera dijoaz. Txill Let 94. Arrasatearrak ez beste guziak. NEtx Antz 65. Lau ormak ez besteak, etxe osoa [...] erre. Erkiag Arran 157. Etxe-yaunek, zazpik ez besteak, ezetzera yo eudien. Akes Ipiñ 10. Bat ez beste guztiak alkarraitzeko. SM Zirik 33. Kontatzen zituan bera ez beste danak. And AUzta 87. Atera ziren Mayi ez bertzeak. Izeta DirG 122. Brozastarra ez beste guziak auzipe erori ziran. Gazt MusIx 58. Gizakiak ez beste guziak lege oieri [...] jarraitu bearrean arkitzen dira. MAtx Gazt 25. Kaximiro ez beste danak bizi gera. Salav 13. Asi dirade erderaz / batzuk ez bestiak. Uzt Noiz 73. Etzangua-ez-beste (olakorik etxe ontan bat-ere ez bait-da) gaiñerako guzia ugari ta oparo izango du. Berron Kijote 46. Txalopa andiak ez beste guztiak [...] kubierta bakoak izaten ziran. Etxabu Kontu 18. Apaldu ondorenean, danak oieratu. Jakiña, Periko ez beste danak. TxGarm BordaB 129. Eztago esan biarrik ordezkuak eta guk zer egingo genduen: ikasi ez beste guztia... Gerrika 22. Zin-zinetako poesia ez beste guztia kiskaltzen hasiko balira. MIH 239.
    azpiadiera-1.1
    (Sin det. ni suf. casual, usado como posposición).
    Etzun uste berari orrenbeste gaitz eta kalte egiteko etsairik euki zezakeanik, Piarres ez beste. Etxde JJ 213. Ez ziela miñik eman, mandoari ez beste. Anab Poli 103. Erri aundia, aidetik ez beste, ez nuan ikusi. Anab Aprika 102. Jaungoikoa beltza da, / begiak ez beste. Azurm HitzB 45.
    azpisarrerakoSense-12.2
    b) Otro (...) que, diferente de.
    Emakume, bere senarra ez beste batekin atzitu zutena. Lard 413. An gelditu zen ertsirik etxeko ez beste izkuntzarik itzegiten zun yenderekin. Or Mi II. Zuk ez-beste sorkari adidun etsai batek ernarazi ta antolarazi zitula. Or Aitork 416.
    azpiadiera-2.1
    Animadunak, baserridunak, / zaldunak gaituk gu ere. / [...] Euskalerriko odolgarbiko / aitunen seme, eu ez beste. SMitx Aranz 71.
    azpisarrerakoSense-12.3
    c) (Ez bestea(k) y (alena(k)) ez bestena(k), precedidos de adjetivos o sintagmas compuestos de sustantivo y adjetivo (empleados generalmente como insultos), sirven para reforzar la intensidad de la expresión). "Ez beste, ez bestea, más que... Se emplea para recalcar el adj. calificativo, repitiéndolo. Txoro, ez beste txoro, ¡loco, más que loco! Txoroa, ez bestea!" Asp Leiz2. "Ergela ez bertzea! (B) [...] ergela ez betena! (AN-gip) [...] kirten alena ez bestena (G-azp) [...] ergela alena ez besteena (G-azp) [...] txoro ez beste txoroa (AN-gip) [...] tupina, ez bertzea (BN-lab-arb)" Gte Erd 287.
    Hori duk hire fedea / Judu tzarra ez bertzea? Ox 52. Hemen izan bagine bederen gure makilañoekin! Zer ximitxak eta ximixtak hire bizkarrean!... Berroien bizkarra, ez bertzea! Barb Sup 164. Muthiko zozoa, ez bertzea! Barb Leg 145. Muthiko zozoa eta ez bertzea! Ib. 146. Lotsagabiak ez bestenak. Alz Bern 79. Ergela ez besterena! TP Kattalin 190. Zurrutero alena ez bestena! Lab EEguna 101. Jangose ez bestena! Ib. 95. Ergela ez bestena. JAIraz Bizia 35. Irigaraiko jaunarekin maiteminduarena egiten zuenik ez digu ezkutatzen azaluts ez besteak! Mde Pr 174. Gezurti alena ez bestena! Etxde AlosT 26. Petrala, zitala ez bestena! Etxde JJ 30. Eta oraino giristino zela nahi sinetsarazi! Ahalgegarria ez bestea! "N'avait-il pas honte?". Ardoy SFran 172s. Berehala ihesari eman zirela, hortzak daldaran, sinespera putrun tzar ez besteak! "Cette véritable bande de mauvais poltrons prit la fuite". Ib. 241. Joxe? Lanean... zakurra ez bestena! Lab SuEm 194. Ajolakabe alenak ez bestenak dituzu. Ib. 199. Urde kakazu, ez besten hori! PPer Harrip 15. Nerekin ez ditek balio ez bihurrikeriak, ez otorduko negarrak, txaxu ez bestena. MEIG IX 110.
    azpisarrera-13
    EZ BESTEKO.
    azpisarrerakoSense-13.1
    a) Excepto.
    Ori ez-besteko illea zearo moztua. Anab Aprika 98. Bere andrea ez-besteko emakumeek alde egiten dute. Ib. 18.
    azpisarrerakoSense-13.2
    b) Diferente, aparte.
    Hizkera berezia zor zaio, bere gisakoa, egunoroko huskeriak adierazteko erabiltzen dena ez bestekoa. MIH 241.
    azpisarrera-14
    EZ BEZALA; EZ BEZALAKO. v. bezala.
    azpisarrera-15
    EZ DA; EZTA. ¿No? (Usado al final de una frase, pidiendo la confirmación de lo que se asevera). v. EZ DA HALA? Tr. Lo encontramos, desde finales del siglo XIX, en autores meridionales; en la primera mitad del s. XX parece ser más usado por los vizcaínos.
    Lenguan gogortxu egin neualako, ezta? Ag AL 75. Askoz merkiago aterako zait ala, ez da? Iraola 31. Ezkonduko aiz, ezta? Ag G 272. Ago-bete agiñegaz geratu dirala esan gura dozu, ezta? Kk Ab I 104. Erijotza luaren ama da, ezta? Altuna 25. Astotzar arek aginddu ixan al-deutsu ori, ezta? Otx 165. Zuk zeure kontura lan egin nai dozu, ezta? Eguzk GizAuz 132. Gaualdi ederra, ez da? Mde Pr 153. Baiñan, ori eztago ongi, ezta? Etxde JJ 229. Gaur ere lan asko, ezta? NEtx Antz 80. Lagun egitera zatozkidaz, ezta? Erkiag Arran 69. Ez omen dezu gurasorik, ez da? Anab Poli 72. Ondiño etxean dozu senarra, ezta? Bilbao IpuiB 28. Gu kristauak gara, ezta? Arti Ipuin 81. Martxoaren ogeita bostean, ezta? MAtx Gazt 18. Gauza erreza, ezta? Onaind STeresa 128. Ondartza ori ona izan bear zuan. Ez da? TxGarm BordaB 83.
    azpisarrera-16
    EZ DA HALA ( dala V-gip); EZ DEA HALA; HALA EZ DA?; HALAN EZ DA?. ¿No? (Usado al final de una frase, pidiendo la confirmación de lo que se asevera). "Jaungoikua gauza guztien gañetik maitte izatia, lenengo mandamentua. Ez d'ala?" Etxba Eib. Tr. Usado por autores meridionales desde principios del s. XIX, y por septentrionales desde mediados del mismo; éstos, desde finales del s. XIX, emplean generalmente ez dea, eztea. Con hala precediendo a ez lo encontramos en Moguel y ArgiDL. Desde aprox. 1930 tbn. se encuentra ez al da hala? en autores guipuzcoanos.
    Etzinake joango [...] bazenuka errentatxo bat egunoro zere etxean [...] egotea gatik. Ala ez da? Ongi. Mg CC 233. Ekarten ezpadeustazu laster gari eruanen paguba, egingo deutsut justizija. Alan ez da? Mg CO 91. Artuko litukee besape bijetan andikikume bi, bide luzian eruateko. Ez da alan? Mg PAb 59s. Premiñaturik nago penitenzia egitera. Ezta alan? Añ EL1 37. Askotan aunditzen da aberea, ez da ala? It Dial 55 (Ur ez da alan, Dv ez da hala, Ip ezta hala). Aretxek eramango ditu, tresnarikan badezu. Ez da ala? Apaol 110. Bitxi da, ez dea hala? HU Zez 100. Bazuen bere baitan zerbait onik ere, ez dea hala? HU Aurp 90. Zeu izango zara niretzako lagunik onena. Ezta alan, Mañasi? Ag Kr 119. Orain ementxe biziko az geugaz, ezta alan? Echta Jos 18. Uste dut gogoan duzuen, amodioa orok deitzen dugun, haragiak daukan irritsik minena. Ez dea hala? JE Bur 109. Diruriyela bi kañoiko eskopeta... ezta ala, Josetxo? Iraola 65. Beraz anka biko astoak, ezta ala Pauliñ? Urruz Zer 26. Soberakina soberakina da, ez dea hala? Barb Sup 10. Ez da hala? Ib. 88. An zure arpegia ikusiko zenduen; ala ez da? ArgiDL 4. Idatziko didazu beriala. Ez da ala? Alz Ram 49. Hire eskutarat yinen zaizkik haren ontasun guziak. Ez dea hala? Zub 62. Eztea hala, Manez? Ib. 41. Oso ondo deritzaigu guztia. Ez da ala, Garatzi? Lab EEguna 71. Kontsulte eiteko. Ez da ala? Lek EunD 34. Ez beti leengo tokian egon, ez al-da ala? Ldi IL 93. Hoiek ere bizi behar dute, ez da hala? Lf Murtuts 18. Ura ta sua eskeintzen dizkigute. Ez al da ala? Munita 153. Baina hihaur jin haiz ene sareetara, ez dea hala? Mde Pr 157. Beste biderik ez duk, ez da ala? Txill Let 85. Atsegin-atsegin dozuena badakit-eta. Ezta ala? Bilbao IpuiB 261. Egia duk he, ez dea hala? JEtchep 66. Hobeki egoten da lurraren gainean, lurraren azpian baino. Ezta hala? Arti Tobera 281. Ik zikiroa, beiñepein. Ezta ala, Txipillo? NEtx LBB 179. Ez ba da geiegi eskatzea, ez aal da ala? Lab SuEm 169. Eskeak egin baitziren Ameriketako euskaldunetaraino, ez dea hala ene klasako G.! Larre ArtzainE 74.
    azpisarrera-17
    EZ DA IZANGO v. izan.
    azpisarrera-18
    EZ DA ZEREN (Dv; ezta zeren B, BN-lab-arb; ez duzu zeren BN-ciz, S). Ref.: Izeta BHizt; Gte Erd 106. No hay de qué. "Barkhatu! Ez da zeren. Pardon. Il n'y a pas de quoi" Dv (s.v. zer).
    --Arnoa eta kruxpetak, oro zuek bezen onak ditutzue, andere maiteak. Ahalketua ere nago zuen maina guziez. --Ez da zeren, ez da zeren! Barb Sup 22.
    azpisarrera-19
    EZ DA ZERGATIK (ezta zerengatikan AN-5vill ap. Gte Erd 106). No hay de qué.
    --Barka beza... --Ez da zergatik. Sor AuOst 96.
    azpisarrera-20
    EZ DA ZERI. No hay de qué.
    --Eskerik asko, ta agur. (Bijoaz). --Ez da zeri. Agur, agur. Lek EunD 30.
    azpisarrera-21
    EZ DA ZERIK (AN-5vill ap. Gte Erd 106). No hay de qué.
    azpisarrera-22
    EZ DU ZEREN. No hay de qué.
    --Bego gure gain, eta milesker! --Ez du zeren! Larz Iru 134.
    azpisarrera-23
    EZEAN.
    azpisarrerakoSense-23.1
    a) (V, G-azp) Ref.: A Apend; Gte Erd 116; Elexp Berg; ZestErret .
     (Precedido de participio). En caso de no. "Sin. de ezik" A Apend. "Nik ikusi ezean ez nuke sinistuko" Gte Erd 116. "Lan hori geuk eiñ ezian, eztau iñok eingo" Elexp Berg.
    Emon deutsazunez iñori guzurrezko yuramentu egiteko bidea, edo beinik bein berak ondo yakin-ezean, alan tzalakoa emotekoan imini zenduanez. Añ EL2 136s. Eta andikirik izan ezean... Ag Kr 119. Aiek etziran andik jatxiko / goserik izan ezian. Noe 74. Urik ixan ezian, ezin dau eio ez garirik, ez artorik ez ezer. Otx 153. Eskubide-almen oiek erabilli ezean, nekez erabaki bait-dezake ain garrantzi aundiko arazoa. EAEg 16-2-1937, 1078. Danok ederki konpon gindezke / irten ezean neurritik. Basarri 175. Oker txarren bat izan ezean / Orrekin [Ogeta pelotariarekin] ez da atsegin. Ib. 89. Agintariak artu ezian / errukia artzaiairi [...] Euskalerritan faltako dira / makiña bat bizigarri. And AUzta 132. Bertzerik gogoratu ezean, hartarik zerbait kantatuko duzu. Xa Odol 63. Eman ta artu-ezean, laxter aspertzen da gizona! Txerrimuniak ordañetan, osaba! Ataño TxanKan 226. Muturretikan eman ezean / ezin kendu etekiña. AZink 37. Amasei illabeteko soldaduska edo onela zegoan, itxasorako tokatu ezean. Insausti 20.
    azpiadiera-1.1
    Zer egin zizuken Zure kontrako omen zan illunbe-iende arek, Zuk burrukarik nai ezean? "Si tu [...] noluisses". Or Aitork 155.
    azpiadiera-1.2
    Sin. "Geldi dago joan nahi ezean (BN)" Gte Erd 116.
    Nai ezian bazan be, juan zan. Otx 32. Ziur asko, etzan gogozko su-emallerik izan. Nai ezean [...] txinparta ezkuturen bat putzaldi batez arrotu zen. Etxde JJ 213. Ankak berriz, txingorriturik bezela, igarri ezean zebilzkion. Ib. 77. Gezurrak ni gaitzitu ezean. "Non posset". Or Aitork 375. Nork deituko zaitu ezagun ezean? "Nesciens te". Ib. 9. Zer egin ezean, jatordua be laster eta, gure Triskilli sopa apur bat imintera joan zan. Bilbao IpuiB 167. Biotza soilik, / zelai barrian, / poztu-nai-ezean. Gand Elorri 161.
    azpiadiera-1.3
    (Con el verbo elidido). v. ejs. de nora e. en NORA EZEAN.
    Sumatu zun eta gogoeman emen arki aal izan dugun egirik eta ezin izan dugunik, eta, oraiñ arte ezean, oraiño arki ditekenik. Or Aitork 375. Ekar dezala norbaitek edabea, eoa balego; ezean, eo beza gizonak. Zait Plat 107. Eta, bestetarako-ezean, liburuari itzala emateko balioko du beintzat. Berron Kijote 21. Lurrera erauzia; eta oso illik ezean, aski zauriturik bai noski. Ib. 102. Aurrerazka ezean, atzerazka bear. EZBB I 52.
    azpiadiera-1.4
    Excepto. "Golde horrekin ezean ezin leike lurra gorritu (G-azp)" Gte Erd 116.
    azpiadiera-1.5
    (Precedido de izan). Excepto. "Ura izan ezean, zein izango zan ba! (G-azp)" Gte Erd 116.
    Alertzea izan ezean, beste guztiak eusten diote neguan ere bere ostoari. Munita 59. Betizu txiki oiek izan ezean, beintzat, ez dago emen mantentzerik. Uzt Sas 348.
    azpisarrerakoSense-23.2
    b) (V-gip, G-azp) Ref.: Etxba Eib; Gte Erd 116; Elexp Berg; ZestErret .
     (Tra -ik). A falta de, faltando. "Besterik ezian, arto sikua be ona" Etxba Eib. "Ogirik ezian ezta txarra artua" Elexp Berg.
    Poztu zaitezte, besterik ezean, jakiteakin bizi naizela. Apaol 59. Besterik ezean, lengo arlotearena esan bearko. Ag Kr 142. Jan yagijagun aumen bat besterik ezian. Otx 140. Bere errosariorik-ezean, errekako arri-koskortxo biribillak bilduta. Lek SClar 132. Aspalditxoan baztertuxe baitzeukan [xixpa] eizerako betarik edo giroaldirik ezean. Etxde JJ 151. Oberik ezean, [eskola] artan lasai egotea erabaki nuan epelago ta nagiago bederen. Or Aitork 117. Besterik ezean asmoz ta itzez, beintzat. Erkiag Arran 7. Besterik ezian eure ipurdia erakutsi. SM Zirik 46. Irakurri ebazan pozik, besterik ezean. Alzola Atalak 87. Orrelakorik ezean, zakur-zaleeri [...] entzungo zenien bederik? Anab Aprika 68. Antxe sartu gera besterik ezean. NEtx LBB 169. Edozein gauza zoriona da / zorionttoa / besterik ezean. Lasa Poem 92. Besterik ezean, txakurren ongi-etoriak biotza poztu egin zidaken. Ataño TxanKan 222. Ori ezean kirol etxeak / nola ainbat aldiz bete? MMant 93. Ustea da nagusi lekukorik ezean. MEIG VI 105.
    azpiadiera-2.1
    Abere basatiren bat usterik ezean agertzen bazaio. Ag G 152. Eragozpenik eta gibel-asmorik ezean, askatasun oso bat behar zuen inor jakile gabe. Mde HaurB 46. Usterik ezean eta bat-batean, izar barri bat agertu da. Alzola Atalak 84.
    azpisarrera-24
    EZ-EGITEKO. v. ez-egiteko.
    azpisarrera-25
    EZEKO.
    azpisarrerakoSense-25.1
    a) Negativo, de que no. v. ezezko (2).
    Ez da ezkontzako tratuba gaur baikua, ta bijar ezekua. fB Ic III 343.
    azpiadiera-1.1
    Zirkunzisioa bearrekoa zan edo ezeko despita. Lard 509.
    azpisarrerakoSense-25.2
    b) (Tras sintagma nominal). De no (...), que no tiene (...).
    Martiñ besterik ezeko ezkongaia zan. Ag G 245. Lau milloi jubilatu, / ta bi lan ezeko. Ayesta 117.
    azpisarrera-26
    EZ ENTZUN EGIN; EZ IKUSI EGIN; EZ JAKINARENA EGIN. etc. v. entzun, ikusi, jakin, etc.
    azpisarrera-27
    EZ ETA; EZ ETA ERE v. ezta.
    azpisarrera-28
    EZETIK BAIEAN. En el peor de los casos.
    Ezetik baiean, min hau xangrea balitz! Barb Sup 34.
    azpisarrera-29
    EZ... EZ... (gral.; Lar, Añ, H). Ref.: A; Lrq; Gte Erd 113. Ni... ni... "(Ni es) carne, ni pescado, ez ur, ez ardo" Lar. "Sin ton ni son, ez baida ez aida, ezeri eztagokala" Ib. "Ez jinebrarik ez koñakik" Gte Erd 113. Tr. Documentado desde Dechepare; se encuentra en todas las épocas y dialectos. Parece ser tan frecuente la construcción ez vb. ez X ez Y como ez vb. X ez Y; hay además algún ej. de ez X ez Y vb. (v. infra el ej. de Cardaberaz y, con sust. vbal., los de Arzadun y F. Elizalde; cf., con eta, los de Beriayn, Etcheberri de Sara, Añibarro, Lardizabal y Arrue).
    Berzerena eztazala ebatsi ez eduki. E 47. Egundano ezta izan, ez izanen iagoitik. Ib. 53. Ezpaitute enzuten, ez aditzen. Lç Mt 13, 13. Iura eztezazuela ez zeruaz, ez lurraz, ez edozein berze iuramenduz. Lç Iac 5, 12. Ezen spirituak haragirik ez hezurrik eztu. Lç Lc 24, 39. Ni ez nagozu eske fiadurik / ez urregorria ez laborea. Lazarraga (B), 1153vb. Behar bezala eztaidiket ez bata ez bertzea ere zeruraiño. Mat 296. Hala zarenean, ez kexa, ez lehia, ez berehala abia, iguriki aphur bat. Ax 298 (V 199). Eztau esango ez kantaduko ez irakurriko gauza desonesturik. Cap 126. Neskatoa ez motila, ez aberatsa ez kiskila. "Il ne faut point prendre de serviteur ni de servante, qui soient ou riches, ou trop chetifs". O Pr 333. Zeren zu gabe eztut izanen ez egun ez oren alegerarik. SP Imit III 21, 4. Eskuin ez ezker bere begiak, bere besoak eta bere arkebusa makhurtu gabe. Tt Onsa 66. Zure grazia ederrak / Arraiak ditu egozten, / Eta ez itzal, ez traza / Figurarik erakusten. Gç 74. Zeren Eskuarak egundaino ez baitu izan gonbersarik, ez hantazinorik Arabiarrekin, ez Juduekin. ES 135. Eziñ daiteke ez xahua, ez perfeta. Ch III 49, 2. Ez iñoen senarrik, ez emazterik desietea. Arz 23. Ez falsu testimoniorik, ez gezurrik erratea. El 8. Etziran emendatu iñoiz, ez galdu, ez likistu ere odeiez. Lar SAgust 6. Zeren ezpeitü, ez ikhusi, ez gozatü Jinkuaren eztitarzüna. Mst III 20, 5. Erioaren kontra ez urteak, ez indarrak, ez osasun edo ondasunak ezer balio dute. Cb Eg II 175. Ez diozozula zure burubari deus iratxak ez gozatzen ditutzun ontasunetarik, ez egiten duzun ungitik. Mih 31. Ez dut hitz bat erran ez erran-arazi. Brtc 209. Ez penitenzijako espiritubaz, ez pazienzijaz. Mg CO 224. Ez Pazkoetan, ez Misioetan, barkatzen ez diran bekatuak. AA III 609. Elkhar gabe ez onik, ez gozorik. Dh 176. Ez Obispok, ez Kurak, ez Erregek, ez Juezek ez deutsa inori aginduten, ez piestara juateko, ez naasteko dantzaan sartuteko. fB Olg 147. Ez direla ez gorphutzeko, ez izpirituko, ez sortzeko kalitateak. MarIl 86. Ez gerran, ez pakean / ez degu kintarik. It Fab 208. Alanbere ez zan nagitu, ez otzitu arimako lanetan. Ur MarIl 95. Ez botiketan drogarik, / Ez peisant xarlatanik. Gy 17. Ezertan ere ukitu etziela ez Juduen legeari, ez Elizari, ez Zesar-i. Lard 526. Ez dut gibelerat hartzeko, ez dretxorik, ez gogorik. Laph 197. Kalabozuan ezin zeguan / ez jarrita ez etzinda. Ud 117. Ez urre, ez perlaz, ez diamantez. AB AmaE 142. Eztü deüsetan hütsik egin, ez gogoz, ez bihotzez, ez obraz. Ip Hil 192.
    ( s. XX) Nahiz eztuen batek ez bertzeak egundaino nehor hil Hazparnen. HU Aurp 163. Liburu hau, ez osoan, ez puskaka, ez da bertze mintzaietarat itzulia izanen. JE Bur 2. Ez Jaungoikoaren agindurik, ez otoitzik, ez oitura onik, ez izkuntza garbirik. Ag G 122. Ez ditugu ez eskuara, ez herria, ez gure sinhestea mendratuko. Ox 207. Neskatorik ez muthilik, nehor ez zezaketen bil etxerat. Barb Leg 141. Emen eztogu antoxiñik ez pitxarrik ottuten. Otx 112. Etzaio barkatuko ez mundu onetan, ez bestean. Ir YKBiz 164. Ez bata ez bestea ezta irabazpen osoaren iturri. Eguzk GizAuz 149. Ez duk hartu nahiko lagunaren emaztea, ez muthila, ez neskatoa, ez deusere harena denik. Zerb IxtS 38. Ez du lekurik, ez orai-gerorik. Or Aitork 310. Bada ez gizona bera, ez ango baztarrik ez zuan ezagutzen. Anab Poli 71. Ori ezta ez onena ez berendiena. Akes Ipiñ 27. Iherilaririk ez ontzirik ez zen ikusten. Mde HaurB 98. Ez utzi ikuitzen, ez eltzen, ez musu ematen, ez itz zatarrik esaten. MAtx Gazt 35. Ez ark ez onek, ez du kezkarik. Gazt MusIx 150. Eztut nik Mixel hunki, ez bizirik, ez hilik. Larz Senper 68. Ez yako paltako, ikusiko dogunez, ez gatxik ez eroapenik. Onaind STeresa 39. Ez zituen ez hitzak leundu ez gorrotoak estali. MIH 268.
    azpisarrerakoSense-29.1
    (V-arr-gip, G-goi-azp-nav, AN-gip ap. Gte Erd 113; Lcc, Lar, Aq). (Con eta). "Ni en un lugar ni en otro, ez leku batean ta ez bestean" Lcc. "(Ni) ata, ni desata, ez lotzen du, ta ez deslotzen" Lar. "Ni dado, ni gracias, ez emanik eta ez eskerrik" Aq 1263. Para locuciones como ez bat eta ez beste, ez bat eta ez bi, v. bat; para ez buru eta ez oin, ez buru eta ez belarri, ez buru eta ez buztan, v. buru, etc. Tr. Documentado desde Dechepare, es bastante poco frecuente al Norte desde el s. XVIII.
    Enazazula, othoi, iraitz eta ez menosprezia. E 73. Eztutela bere baithan berthuterik eta ez indarrik gure faboratzeko. Mat 104. Erri onek eztu berze potererik demandaturen ez jaun erregeri eta ez bizerregeri. MRos 13.1r. Eta ala ez Erregia andreak eta ez gizon onek zutela kulparik. Ber Trat 111v. Ez mundu hunetan eta ez berzean. Harb 395. Ez egin eta ez kreatu bañan prozeditua. EZ Eliç 129. Baiña iuramentuan ezta probetxurik eta ez plazerik. Ax 264 (V 177). Ezta deus flakoagorik eta ez trunpagarriagorik. Gç 30. Ez atseginik nahi dute utzi eta ez penarik hartu. ES 180. Ez da egiazko libertaterik eta ez bozkario perfetik. Ch I 21, 2. Egiñen ez du mundu guziagatik ez gaur ta ez bigar ta ez bein ere. Mb IArg I 384. Ez itzetan, ta ez obretan orrelako usadio gaistorik, berak ez artzea. Cb Eg III 386. Ez pensau, ez esan, ez enzun, eta ez ekusi kastidadeaen kontrako gauzarik. Oe 110s. Ez sobra ta ez gutiégi. LE Prog 124. Heriuaren ez lotsa / Eta ez ere gizunen. Xarlem 430. Ez andirik eta ez txikirik. Gco I 434. Ez da Zeruan eta ez da lurrean guretzat bekaturako bidea eta perilla ekarri ez lezakean gauzarik. AA III 482. Onthuruntzez kanpoan ez jateko eta ez edateko usantzan. Dh 54. Ez dira palta, ez plazaan, ta ez bideetan neskaak eta mutilak. fB Olg 72. Eztok aen usañik / eta ez otsik. Zav Fab, RIEV 1909, 28. Ez gaur eta ez iños bekatu egiteko. Añ EL2 12. Ez geiagotu eta ez gitxiagotu, beti neurritsu batean. Izt C 183. Ez jan ta ez edan japitartetan premiña bagarik. Ur MarIl 6. Ez bata eta ez bestea egin zezaten. Lard 410. Ez baitaiteke erran eta ez pensa. CatR 23 (tbn. la misma estructura en CatSal 23 y CatAe 22). Jarraitu egiela [fusillak] ez jan eta ez lan. AB AmaE 254. Ez gizonek ta ez aberek miñik artuko eztu. Bv AsL 151. Ez erreguak eta ez gaztiguak ezer serbitu zioten. Arr May 19. Nik ezin neike ez bataren da ez bestearen alde gaur txartelik emon. Ag Kr 178. Etzuten ez Bernardatxok eta ez bere gurasoak egundaño limosna bat ere artu. Goñi 58. Nik ez dizut jarriko eskurik ez or eta ez beste iñun. Iraola 131. Ez jaun ta ez morroi, ez aiz iñola emen izango. Ag G 273. Nik ez dodala ez zuzen eta ez zear euretan zeregiñik. Or Tormes 109. Ez Eskualdun eta ez kaskoin... eginen diagu Bardotze. Barb Leg 71. Ez zera juango ez moja ta ez praile. Alz Burr 20. Auzi au geroak ebakiko du, ez zuk eta ez nik. Ldi IL 111. Geienak burua, ez luze eta ez zabal, ia borobilla dute. JMB ELG 64. Ez ekian zer esan eta ez zer asmau ere. Erkiag Arran 186. Ideologia aldetik ezta ez ar eta ez eme, ez alde bateko ta ez besteko. Vill Jaink 8. Ez nik eta ez semeak. Larz Senper 76. Ez Jaunarekin eta ez beste iñungo emakumerekin. NEtx LBB 35. Ez alde batera ta ez bestera egin ezinda. Alzola Atalak 67. Ez du enetzat ez begi eta ez bihotz. Xa Odol 114. Gu umezurtz antzera gelditu giñan, ez zerurako eta ez inpernurako. Alkain 125. Ez linguistentzat eta ez matematikoentzat. MIH 197.
    azpisarrera-30
    EZETIK BAIERA.
    azpisarrerakoSense-30.1
    a) "Ezetik baiera egon, estar a la cuarta pregunta (G-to)" A EY III 326.
    azpisarrerakoSense-30.2
    b) "Ezetik baiera eder da, (el pasar) de no haber a sí haber es hermoso. Prop 191[?]" DRA .
    azpisarrera-31
    EZ EZE.
    azpisarrerakoSense-31.1
    a) (V-arr-gip, AN-larr; Añ, H) Ref.: Asp Leiz; Etxba Eib; Totor Arr; Gte Erd 35.
     (Generalmente con bere). No sólo... sino también. "(No) sólo, no solamente eso, sino" Añ. "Ezeze... ere, no sólo, sino que también. Ni ezeze, besteak ere etorri ziren [...]. Nik ezeze besteak ere yan zuten" Asp Leiz. v. EZ EZIK. Tr. Documentado desde los primeros textos en autores meridionales (con mayor frecuencia por vizcaínos).
    Bizi ezeze il dok ya Don Iakob. (Funerales de Jacob de Guevara). TAV 3.2.3. Guk [sic] ezeze berze ijitorik ere ba duk Baztanen. (Sumbilla, 1597). ConTAV 5.2.5. Beñ ez eze, askotan soseguz ta kontuz irakurri ta ere. Cb EBO 30. Gizon baten ezeze, askoren diña zan egitekorik gaitzen onetan. Ib. 49. Egijazkuak ez eze, izan bere biar dabela osuak konfesino onak. Mg CO 164. Baziakien latin ez eze, geiago ere. VMg XVI. Gauza oneek, esan ezeze, egin bere bear dira. Añ LoraS 77. Zeruan ez eze lurrean ere. Gco II 89. Dantzeetan ez eze eleisaan bere pekatu egin legi. fB Olg 134. Otzaz ez eze nago goseagaz gaizki. AB AmaE 389. Artz ezeze deabru bere iantziko nintzake. A BeinB 53. Ez berba emon ez eze / bein emon ezkero, / betatu bear dala. Azc PB 143 (en Ur PoBasc 349 berbia emon ez eze). Orain afaldu ez eze / postrea bere bai. Ib. 258. Orain afaldu ez eze / postrea bere bai. Ib. 258. Zuek ezeze geuk bere Riktrudisgaitik zerbait egingo genduke. Ag AL 95. Au ezeze, gero, gurasoekandik artzen ebezan onu deungak. Kk Ab I 33. Edestiaren ikastea onurakorra ezeze bearrezkoa ere bai-da. Zink Crit 65. Gogoan arturik ez eze, muiñetaraiño sarturik ere bai. Mok 8. Gatxagua ezeze, ederragua be bai. Altuna 58. Eta arei ezeze, neuri be erazo egin daustazu. Otx 29. Akulua erabilten ezeze, besterik be ikasi dabe. Eguzk GizAuz 63. Erromes soñekoa egin ez-eze, [...] erropa guzia ere berritu zion. Etxde JJ 212. Mozkortuteko ezeze, beste gauza on askotarako be balio dau ardauak. Bilbao IpuiB 226. Baña an errezuak ez-eze, urdei-azpikuak pe ederto etorriko ziran ba. SM Zirik 124. Ikasleak ezeze, muttiko asko be begira zegokioten. Osk Kurl 160. Goiz baterako ezeze, aste oso baterako be badago zer ikusi Toledon. Alzola Atalak 71. Zekena beti on-gose; gosebera izaki, zeken ez-eze. EZBB II 139. "Geiak" ere ezagutu behar direlarik, hitzak ez eze. MEIG VII 27.
    azpiadiera-1.1
    "Ez dirua, ez eze bizixa be an laga biar izan eban" Etxba Eib.
    azpisarrerakoSense-31.2
    b) En lugar de, no sólo no (...) sino que además.
    Zein [Jesus] eukirik eureen artean, ezagutu ez eze, eriotza gogorraz iraindu eben. Añ EL1 87.
    azpisarrerakoSense-31.3
    c) "(Vc), excepto, salvo, menos. Ni ezeze besteak, todos menos yo, todos excepto yo" A.
    Arpegi guztia, ezpanak ezeze, bizarrez beteta. A BGuzur 114. Bat edo bi ezeze beste guztiok lo gengozala. Ib. 131.
    azpisarrera-32
    EZ EZEN.
    azpisarrerakoSense-32.1
    a) (Lar, Añ, Dv, H).
    (Generalmente con ere). No sólo... sino también. "(No) sólo, no solamente eso, sino" Lar. "Non seulement" Dv (s.v. ezen). Cf. Lar Cor 152: Ez tratalari ezen, ez nekazari ezen, baita argin, [...]. v. EZ EZIK. Tr. Documentado en textos guipuzcoanos a partir de Larramendi
    Argiaz ez-ezen, illunez ere bai. Lar SAgust 7. Biotz osotik ez ezen, geiago ere amatzen du bere Jaun ta Jabea. Ib. 13. Judatarrak ez ezen, bai-ta Jentillak edo Jainkoa ezagutzen etzuen jendeak ere. Ub 83. Justiziari dagozkan egitekoetan ezezen, beste edozein gauzatan ere debekatua dago? Ib. 181. Animari ez ezen, korputzari ere eman dio sarri indarra. Mg CC 225. Beste munduan ez ezen, emen ere saristatzen badakiela. Lard 63. Ikusirik bere aurrean miraririk egin ez ezen, erantzun ere nai etziola. Ib. 452. Arrek bai nereganako idurituak ez ezen burutapen beltzak ere [esan] . Or SCruz 140s. Berek egin ez ezen, aien yarduera ontzat artu ere zuten. Ol 1 Rom 1, 32. Gutaz ez ezen artaz ere urrikaldu ziñan. Or Aitork 215. Gizon iator danarentzat ezer gutxi da gizarteko asarreak ez piztea ez ezen, gaizki mintzatuz geitzea. "Nec excitare nec augere male loquendo". Ib. 230 (parece que debería ser ez geitzea). Esaten dutena garbi adierazteko ez-ezen, mintzo ta eztiro esateko. Or (in Gazt MusIx 28). Neurtitzak ahantzi ez-ezen, aotsa ere itzaltzen ari zaio Meriri. Ibiñ Virgil 60. Oihenartenak ez ezen, oso gureak direla ere --euskaldunonak diot-- ezin esan. MIH 238.
    azpisarrerakoSense-32.2
    b) En lugar de, no sólo no (...) sino que además.
    Zergatik gero gaitz egin ez ezen, erakusten ere ziozkan amorioaren señale edo igargarriak. VMg 42. Bere Seme bakarra bialduta, artu nai izan ez ezen, gurutziltzatu eta il zuten. Lard 507.
    azpisarrerakoSense-32.3
    c) Excepto.
    Mundu guztiak daki, Kintanak ez ezen (ala Kintanak ere bai?), Mendiburuk ez zuela gipuzkeraz idatzi. MIH 384.
    azpisarrerakoSense-32.4
    d) (Introduciendo el segundo término de oraciones comparativas).
    Gehiago fidatu naiz kreaturetan edo gizonetan ez ezen Iongoikoaren baithan. EZ Eliç 143. Neure etxatiarren hutsak sobera gastigatu tut, koleraz gehiago ez ezen arrazoñez. Ib. 150.
    azpisarrera-33
    EZ EZI.
    No sólo... sino también.
    Jauna, orrek gizonak ez ezi, astoak ere salbatuko tu. (353). LE-Ir.
    azpisarrera-34
    EZ EZIK.
    azpisarrerakoSense-34.1
    a) (G, -ikan G-azp; Dv, H; ezetzik G-azp) Ref.: A; Gte Erd 35s, 147. No sólo... sino también (generalmente con ere). "Non seulement" Dv s.v. ezik. v. EZ EZE, EZ EZEN. Tr. Usado ya por Larramendi, aparece en autores guipuzcoanos (más Mendiburu) y en los septentrionales Duhalde y Duvoisin (usándolo éste antepuesto); en la segunda mitad del s. XX tbn. se encuentra en autores vizcaínos. La forma ezetzik la emplea T. Agirre.
    Ondo eta zuzen esanekin ez-ezik, oker eta zearrera esan zituenakin ere bai. Lar SAgust 7. Bazter orietakoei ez ezik munduko beste guziei ere. Mb IArg I 134. Ongi ez ezik atseginz andiarekin egiñen ditu bere gauzak. Ib. 384. Baña ez genduan, bear adiña ezezik, gutxiago ere esan. AA I 427. Len ezezik berriz ere neke andiak gure gañera etorriko dira. AA II 75. Bere menekoez ez ezik, arrotzez ere hagitz ohoratua. Dh 193. Mingarri ez ezik negargarri ere da. Izt C 108. Gosete izugarri au Ejipton ez ezik, auzoetan ere sortu zan. Lard 54. Eta ez ezik horrelakoak egiten dituztenek, bainan oraino egileak ongi hartzen dituztenek. Dv Rom 1, 32 (Lç ez- [...] solament, He ez xoilki, Ol ez ezen, Ker bakarrik ez, IBk e IBe eta gainera, Bibl ez [...] bakarrik). Gaitzusai guzitik librea erabakia ez-ezik, gizon prestu kuadretzat alabatua. Aran SIgn 102. Biotz prestu batek zenbateraño egiñ lezakean ezezik, gure Ama on Maria txit santaren maitagarritasuna ere erakusten digun gertakari bat. Arr May 170. Bandoa irakurri ez ezik, "deklamatu" egiten omen zuan. Alz STFer 127n. Gizonak ez-ezik atsuak e / erritan gogor jardun dia. EusJok 112. Adi-poesi eta maite-olerkiak ez-ezik beste gun ederra dituen olerkitxoak. Aitzol (in Laux BBa XII). Biotzean, sakelean ez-ezik, bear litzake urrea euki. Ldi IL 78. Astorgatik Burdigalerako bidean ez ezik, beste eusko-alderdi geiagotan ere. JMB ELG 100. Balendin ezetzik, pozik joaten zan ara Agustin ere. TAg Uzt 214. Sinismenaren auspo ez-ezik / gurenda aundienak dira. SMitx Aranz 98. Ariztietan ez ezik, baita gaztaindietan ere. Munita 39. Gurean ere, bat ez-ezik bi badagoz. Etxde JJ 54. Gogo-agintari diranak ez-ezik, oieri gogo-menpeko zaizkienak ere. Or Aitork 405. Biajantiak ez-ezik afiladore, mielero ta komeriantiak pe bai. SM Zirik 14. Zer ikusi ez ezik, zer pentsatu ere izango zuten mixiolariok. AZavala (in Goñi 14). Bizitza gordin baten margoz ez ezik, / arimaz beteta. Gand Elorri 211. Gure erlijioa siñisgarri ez-ezik, onartu bearrekoa ere ba-dela erakustea. Vill Jaink 10. Morroiak, lanean ezezik, eskola kontuan bere ba daki. Erkiag BatB 125. Bere olertitzan ezezik, bere egintza osoan barna ere. Gazt MusIx 62. Ostoz eta ur-belarrez ez ezik, zere eskuz ereintzetan bildu gari-belarrez ere. Ibiñ Virgil 97. Maitatu ez ezik, adoratu ere egiten zuala. Berron Kijote 139. Biotzez ez-ezik --esan dogu-- adimenez be eder da Teresa Deuna. Onaind STeresa 15. Idatzi duana, jakingarria ez-ezik, arrigarria ere bada. BAyerbe 178. Eskeintza bikaina egin dio euskarari berari, Altzaga zenari ez ezik. MEIG II 98.
    azpiadiera-1.1
    No sólo no... sino tampoco.
    Erregeen Errege Jangoikoaren begietan ez ezik, lurreko prinzipe batenetan ere ezin egin du niork atsekabe emanen dion gauzarik. Mb IArg I 383. Etxe artan ezezik erri guzian ere negarrez urtzen etzanik etzan. Arr GB 7. Erria ez ezik erresuma bat / Ez diat diña billatzen, / Bere izena nijoalako / Mundu guztian zabaltzen. AB AmaE 102. Zimenduetan ez ezik, ez zen paretetan artesiturik ageri. MIH 226s. Euskaldunek [...] ez dituzte orain arte honen legeak bete; bete ez ezik, bai baitirudi haien berririk ere ez dutela izan. MIH 240.
    azpiadiera-1.2
    No sólo.
    Frantziako elizgizon herbesteratuen bitartez ez ezik, bazuen Mogelek frantses literaturaren berri. MIH 167.
    azpisarrerakoSense-34.2
    b) No sólo no (...) sino que además.
    Iñork gaitzik egin ez ezik, ondasun andiak ematen ziozkatela. Lard 13. Izkuntzak eta [...] elertiak aurrera ez-ezik atzera egingo dute. Etxde AlosT 9. Ta gero, sapaian ez-ezik, oe bigun goxoan etzin zan gure Pernando, sukalde ondoko kuartu batian. SM Zirik 118. Kaltea ezezik, laguntzarik baliotsuena eldu zaio gaur eguneon Jainko-fedari alde ortatik. Vill Jaink 16. Ukatu ezezik, baieztu egiten du nere emengo irakaspena. Ib. 142. Ez dituzte orain arte honen legeak bete; bete ez ezik, bai baitirudi haien berririk ere ez dutela izan. MIH 240.
    azpisarrerakoSense-34.3
    c) Excepto.
    Ez da gurekin etortzen "konpromisoz" ez ezik. Lab EEguna 74. Nork aintza diñik Aitari eman / Jainko-Semeak ez-ezik? SMitx Aranz 180. Zuek asmatu eziñekorik ez nizuteke esango. Au ez-ezik, etxerakoa artu zutenean txoriak zijoazkiela atzetik. Anab Poli 138. Naiz eta edozer gauza egin lezakeen, maitaleak mantendu ez-ezik. Arti Ipuin 58. Onek [galdera] bat-bakarrari ere ez zion erantzun nai, jaten emateko ta lotan uzteko ez-ezik. Berron Kijote 73. Emen inguru auetan ez da bear bezela indartzen, eguzki alde ta arkaitz inguruan ez-ezik. Ostolaiz 149. Aurki daitezkeenak eta are zitezkeenak oro deuseztatzeko punttuan baikara. Oro, bakar bat ez ezik. MEIG VII 28.
    azpisarrerakoSense-34.4
    d) No (...) sino.
    Jaungoikoaren aurrean oker ez-ezik zuzen eta kistarki jokatuko zun. Etxde AlosT 91. Haundikiek pobrearentzat antolaturikako eta apaindurikako infernuan. Suzkoa ez ezikan, bai gosez eta hotzezko infernu batean. Arti Tobera 274.
    azpisarrerakoSense-34.5
    e) (En exclamaciones). v. ezik (9).
    Ez, olako bildotsik, / ez, etziok Bentan, / ez-ezik errekoño, / errekoño ez-ezik / errekoñuetan! Auspoa 60, 106.
    azpisarrera-35
    EZ GABE. "Ez gabe! [...], exprime ironiquement le doute sur ce qu'a dit l'interlocuteur. --Ez dut behin ere gezur den mendrenik erran! --Ez gabe!" Lf Gram 407.
    azpisarrera-36
    EZ GEHIAGO. Y tampoco. Cf. BAI GEHIAGO.
    Oi arrezkero nik ez dot zerren / estudiadu danzea, / ez geiago dekoro jakin / pabaneagaz bajea. Lazarraga 1195v. Orain ez neuke errazoarik / izenau borraetea, / ez geiago gaztaraoau / ain laster anzietea. Ib. 1196v. Zerren ez daukae / nun paseadu kalerik, / ez geiago / erregalozko tendarik. Ib. 1203r.
    azpisarrera-37
    EZIK EZENEAN (?). "Ezik ezenea [sic, ¿por -nean, como propone DRA?] ere, 60 eunen balio ditu errosel onek, por poco que valga, ya vale 60 céntimos ese besugo" Ayerb EEs 1914, 212.
    azpisarrera-38
    EZ IZANIK (Añ). "Salvo uno [...] (V) bat ez izanik, batez ganeko, osterantxako guztiak" Añ.
    Bizkaitaarreen artian, banakareen bat ez izanik, osteruntzeko jakitunak ez dirala dendatu. JJMg BasEsc II. Garizumako egun guztiak, ez izanik domekak. Itz Azald 115. Aurreko itaunean aitaturiko aldietan ez izanik. Ib. 19.
    azpisarrera-39
    EZ NASKI; EZ NOSKI. Ciertamente no, claro que no.
    Joanen ote gina gú alá beragátik eta geurengátik ere? Ez náski. LE Urt (ms.) 34v (en la ed. de 1846, 99 ez, noski). Etzela beraz on deputatuentzat. Ez naski! HU Aurp 169. 'Latinik eztala bear'. Ez, naski, apaiz protestante ezkondu orietako bat izateko. A Ardi 26. Ezereztzat iduki bear al degu gure erritar askorentzat gogoangarria izan dan bertsolari buru-azkarra? Ez, noski. Etxeg (in Muj PAm 29). --Guretarren artean arkitzen degun zoriona, ez dek diruakin erosten dana. --Ez noski. Alz Ram 102. Ez, noski. Dudarik gabe. Mde Pr 178. Izango al genuke goserik munduan janaririk ezpalego? Ez, noski. Vill Jaink 150. Zuk ez nazu kanpora bota, ez. Ez noski! Lab SuEm 181. Bakarrik ote zen eginbide horretan? Ez, noski. MIH 244.
    v. tbn. TAg Uzt 207. Gazt MusIx 5.
    azpisarrerakoSense-39.1
    Ez noski gutxi kostia. Tx B I 193. Ez noski guztiak berdiñak. Munita 80. Tamalez, ta ez noski gaurko euskaldunen erruz. Etxde JJ 8. Uraxen zan aieneka ari zana, eta, ez noski zer-gairik gabe. "Y no sin causa". Berron Kijote 57. Irakurle askok ezagutuko dezute nolakoa dan. Beste batzuek ez noski. BBarand 52. Ez, noski, bere izen-deiturekin. MEIG VII 55.
    azpisarrerakoSense-39.2
    (Con ere).
    Urrillaren lenengotan etxeratutako mutillak etzuten sekula atsedenaldi luze baten ametsik egin, baiñan ez noski ere epeak ain labur joko zienik pentsatu. Etxde JJ 179.
    azpisarrera-40
    EZ HORIXE (V-gip ap. Etxba Eib). No, ni hablar; claro que no, por supuesto que no. Tr. Usado por autores meridionales desde mediados del s. XVIII; al Norte sólo se encuentra en Goyhetche.
    Nor? San Agustiñ? Ez orixe. Lar SAgust 4. Ez orixe, dio San Agustiñek. Ib. 14. Orrelako gauza orrela artu? Ez orixe. Eternidade guzia orrela? Ez orixe. Cb Eg II 118. Gizonak dio: ez horixe. Gy 145. --Emendik aurrera naiko artua ta gaztaña duben baserritarra ez dago gaizki. --Ez orixen. Sor Bar 100. Etzaio aztuko [...] ermitan sartu-atera bat egitia, ez orixen. Moc Damu 13. Sasikoa dala uste al dau geure Mañasi? Ez orixe. Ag Kr 186. Zer esan nai du onek? Ez dugula sartu nai [...] esamiñ zorrotz [...] batean? Ez orixe; zergatik ori bera da guk desiatzen duguna. Goñi 82. Neu ixillik? Ez orixe! Kk Ab I 68. Ez bada alperra dalako, ez orixen, ez du kupirik lana goizetik arratsera egiteko. Ill Testim 6. Arpegi guziya ondatzeko? Ez orixe! Alz Txib 93. Indarrez? Ez orixe. Inza Azalp 90. Ez orixe! Neuk egingo dautzut. Altuna 63. Ez da sortu irrintzi botatzen eragotziko didan "guarda civil"-ik. Ez orixe! Lab EEguna 108. Etxauk lagunik biar ixango; ez orixe! Otx 128. Yauna, ez orixe, etzaitzu olakorik gertatuko. Ir YKBiz 240. Baña biak, bardin lan-egin ete-dabe? Ez orixe! Eguzk GizAuz 147. --Erregegaien batekin bearko [...]. --Ez orixe! TAg Uzt 304s. Lur eman? Ez orixe! Etxde JJ 188. Ereti berebiziko orri iges egiten-laga? Ez orixe, iñundik al bazan. Erkiag Arran 89. Ni gaur goserik neure abiara? Ez orixe! Bilbao IpuiB 130. Gu ezin geike aintxiñako moduan ibilli; ez orixe. SM Zirik 85. Gizon arraio ura etzan amutsa, ez orixe. Zait Plat 90. Etzaie, ez orixe, iturri gardenik paltako. Ibiñ Virgil 86. Etxako oraindiño aiztu. Ez orixe. Alzola Atalak 73. Eztu merezi gure errukirik; ez orixe. NEtx LBB 84. Ez dezu biaje galdurik! Ez orixe! Ataño TxanKan 227. Ez dira euskal seme guziak orrelakoak. Ez orixe! AZink 140.
    azpisarrera-41
    EZ HORRATIK. No, ni hablar.
    --Ba, ezezkorik erantzuten badau, eztau gurean geiago ankazurrik sartuko. --Ori ez orraitiño. Ag Kr 127. Ez zion iges egingo eraille ark! Ez orratik! Loidi 44. Tranpia kendu biozula ta itxaitzeko? Ez orraitxiok! SM Zirik 121. Zer arraio darabik, Kaxkurrio? Angulatan ez orraitiok! Ib. 121.
    azpisarrera-42
    EZ HORREGATIK (V-gip, G-azp-nav, AN-gip ap. Gte Erd 106). No hay de qué, de nada.
    azpisarrera-43
    EZ OTE.
    azpisarrerakoSense-43.1
    a) ¿No?, ¿seguro que no? "Ezete (Vc) [...] ¿no será verdad?" A.
    --Orai artean ere gaizki balinbadoa Frantzia, ez doa guk gure aldetik ahalaren egite eskasez. --Ez ote? HU Zez 138. --Bai, jauna, gaur eztugu euri bildurrik. --Ez ote? --Ez, jauna, ez. Inza Azalp 24. --Ez dugu gehiago eginen gaixtakeriarik, sekulan! --Ez othe? sekulan? Barb Sup 124.
    v. tbn. Zerb Azk 102.
    azpiadiera-1.1
    (Eza ote).
    Hek ere ontsa zirela, salbu amatxik medikua ukana berriz ere (amak berak eza ote? bainan amek ez dute holakorik salatzen). Larre ArtzainE 115.
    azpiadiera-1.2
    Con matiz desiderativo. "--Elitzake eroriko, adarra autsi balezakio ere. --Ez ote! (G)" A.
    azpisarrerakoSense-43.2
    b) ¿No?, ¿no es cierto? v. EZ DA?, EZ DA HALA?
    Amorio eman nahi duzu, ez othe? SP Phil 290 (He 290 ez othe bada?). Lau bider lau, amasei baitira. Ez ote? Zait Plat 66 (v. tbn. 66, 67, 92, 94, 146, y 147).
    azpisarrera-44
    EZ OTE BADA.
    azpisarrerakoSense-44.1
    a) ¿No?, ¿no es cierto?
    Funsean ezen zer uste duzu egin? amodioa eman xoilki eta hortan geldi? Ez othe bada? He Phil 290 (SP 290 ez othe).
    azpisarrerakoSense-44.2
    b) ¿No será así? "Etorriko zala esan eban, bai ete ba? Ez ete ba?" Etxba Eib.
    azpisarrera-45
    EZTA v. ezta; EZ DA.
    azpisarrera-46
    EZ ZERA. "Ez, zera! (V, G, L, BN), ¡como no!, yo lo creo, litm. ¡no, la cosa!" A s.v. zera. "(V-m, G-azp), ¡yo lo creo!" A EY III 267. "Zuzeneko elkarrizketa batean, bestek esan duenaren aurkakoa indartzeko erabiltzen da. --Zuk uste hori dana berak ingo zula? --Ez zea!" ZestErret.
    --Txilik txokoa egingo dau, Erroke; esan eban Leberiñek. --Bai zera! --Ez zera! eztitan da adurretan dabil beragaz beiñik bein. A BeinB 61.

    ez

    ez
    << euskara 0 / 0 1 ezin >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper