Harremana

    OEH - Bilaketa

    218 emaitza hutsik bilaketarentzat

    Sarrera buruan (21)


    Sarrera osoan (197)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    egotzi.
    tradizioa
    Tr. La forma más usual es egotzi (la única documentada al Sur, si exceptuamos algunos ejs. de egotsi, en Larramendi, J.I. Arana y D. Agirre); en algunos autores antiguos (Dechepare, Leiçarraga y Belapeyre) se da una alternancia entre participio egotzi y sust. vbal. egoizte ; más tarde sólo parece ocurrir sistemáticamente en Inchauspe (egotxi / egoiste ). El participio egoitzi es usado por Pouvreau (junto con egoitsi ), Tartas, haraneder, Mercy, Eguiateguy, Monho y Goyhetche; Maister usa, además de egotx, los radicales egoitz y egoitx. Las formas con palatal aparecen en autores suletinos, aunque no en Belapeyre, y durante el s. XVIII todavía alternan con variantes sin palatal. Egotxe, que Lhande atribuye a Oihenart (Pr 145), se trata de un error. En DFrec hay 51 ejs. de egotzi, todos ellos meridionales.
    sense-1
    1. (V, AN-egüés, Sal, R; Lcc, Volt 87, SP, Urt I 39, Ht VocGr, Lar, Añ, Lecl, VocCB , Dv, H); egotxi (S, R, Sal; Gèze, Dv, H, Foix ap. Lh.); egutxi (R-uzt); egoitsi (SP); egoitzi
    (Hay tbn. sust. vbal. egozte (Sal), egoizte (H), egoixte (Arch VocGr , H) y rad. egoitz (Gèze, Dv), egois (Gèze). Cf. tbn. "ekoiztea (S), jeter" O VocPo ( SP).
    Ref.: A (egotxi, egotz, egotzi); A Apend; Lrq (/egoč/); ContR 518, 531; Iz R 288 (égotxie); EAEL 260, 61; Gte Erd 67.
     Lanzar, arrojar, echar; derribar; usado tbn. referido a cosas no materiales o en sentido figurado. "Llamas echar, garrak egotzi" Lcc. "Remostar, echar mosto al vino añejo, muztiatu, muztioa egotzi" Lar. "Se abalanzó a los enemigos, egotzi zan etsaien artera" Ib. "Ní, lúrriara egoixtan bitú..., niri egòixtan bitú lúrriara! (R-is)" ContR 511. "Kark égotxi diztázu txútx bégiara, áquel me ha echado saliva al ojo" Iz R 288. "Izerdi egotxi (S)" Gte Erd 67. Harriet añade el significado de "se pendre, se suicider", tomado de Lç Act 1, 18: Bere burua egotzirik erditik leher egin ukhan du; que Lç traduce de "s'étant precipité" (para 'ahorcarse' usa bere burua urkhatu). v. bota, aurtiki. Tr. Documentado desde el s. XVI, es usado tanto al Norte como al Sur. Entre los septentrionales es muy frecuente en autores suletinos; fuera de éstos, su empleo parece ir disminuyendo desde el s. XVIII, y es muy escaso en el XX. Al Sur su uso sufre una disminución hacia mediados del s. XIX, aunque se revitaliza en el XX, especialmente desde los años 30. Para el reflexivo la expresión más frecuente es bere burua egotzi (ya desde Leiçarraga), aunque no faltan construcciones intransitivas (p. ej., en Pouvreau, Añibarro y Duhalde).
    Hitz huts batez iziturik egotzi'tu lurrian. E 63. Gorputzori usteltzera lur hotzian egoizten. Ib. 27. Hunek eztitu deabruak kanpora egoizten. Lç Mt 12, 24. Eztitzazuela egotz zuen perlák urdén aitzinera. Ib. 7,6 (Samper egotz, Hual egotx; He etxa, TB, SalabBN aurthik, Dv arthik, Ur bialdu, Ip urthiki, Echn, IBk, IBe bota, Ol eralki, Leon eman, Ker jaurti). Egotzi zuenean bere burua Iesusen oinetara. Lç Lc 8, 41 (He bere burua aurthikirik). Mila bendizio egozten digoela. CantBret 13. Tenpora gaitzak partida bat Finisterrako partidara egotzi zituela. CartEsp 457. Ez maradizionerik egotzi. Mat 116. Egotzi zazue labera. Ber Trat 110v. Konbeni zaio egostera petizio bat juezaren aurrean. Ib. 44s. Bai eta sufre idorraz iratxaki mulzoak / Musketak egotzi ohi tuen bezalakoak. EZ Man I 76. Ifernuko penetara egotzi nahi nau. Harb 374. Arrantzaleak egotzten du amua urera beitarekin. Ax 511 (V 330). Zeren amorantea egiñez gero, harengana egotzten du bere gogoa, harekin gastatzeintu bere onak. Ib. 360 (V 238). Bein berorren besoetara [borondate au] egotzi ezkero. Cap (ed. 1893) pró. Erho bat aski da harrikantoin baten putzura egozteko. O Pr 145. Arraika ahunzari, agozke kaparrari. Ib. 33. Zure etsaiak egotzirik / Oinpean lurreraino. Hm 147. Elzaurrak lurrera egoitsi nahiz. SP Phil 292. Egotz zaite Iaunaren oinetara. Ib. 45. Odol eta hur izerdi egoitzi. Tt Onsa 114. Hasiko nuzu zure egoitstera. "Euomere". Ib. 32. Norat zure ihortziriak / Darostatzu egotziko? Gç 142. Zergatik Apezak egoizten dü hur benedikatia popüliari. Bp I 117. Arbolak bere hosto zaharrak egotzirik. ES 94. Juramentuak egozteko. OA 148. Farraska guziak egotzitzea amarrentako. SermAN 7. Harat [ifernurat] egotziak izan behar bagine bezala. CatLav 132 (V 69). Pensamentu gaistoetan egiten du bekatu bereganik egotzi nai dituenak? El 56. Dragoiñak egoitzia zela lurrerat. He Apoc 12, 13 (Mt 8, 12 egotzi). Egozten zaien Jainkoaren hitza [comparada a la semilla] . Lar Carta a Mb 280. Lürrialat egoitx gitzan. Mst III 30, 3. Egoxten zütiela bere khoruak Jinkuaren aitzinian. Ib. 58,8. Egosten zuelarikan bere kapan dirua. LarraSerm 59. Egozizezu ortik Zaure buruori. OrorbSerm 93. Izan ziren Zerütik kasatiak, eta Ifernürat egotziak. CatLan 29. [Lanzak] zoin bihotzak ondoz ondo Jinkoaganat egozten baititu. AR 79. Mantharra lürrilat egoitzi. Egiat 160. Lurrera egotzi zituan etxe guziak. Ub 112. Infernurat egoitzi. Monho 106. Kalizan egotzi zan edaria. Mg CC 196. Egozten ere zuen aoko arnasea esku sabeletara. VMg 87. Estómago gaixtos egóztea janária. LE Urt (ms.) 34r (en la ed. de 1846, 96 egotzea). Egotziko zan San Pedro Jesusen oñetara. Añ LoraS 70. Txua egozteaz. Ib. 106. Egotz zaite Jaunaren besoetarat. Dh 236. Bere burubari egotzi al leijozala birao ain itzalsubak. Astar II 118. Biiotzerik biraorik egotzi dabenez. Oe (ed. 1825) 133. Han begithartia lürrari egotxirik erran zünian. (Mt 26, 39) 'Procidit in faciem suam'. UskLiB 37 (54 egoitsirik). Ifernialat egotxi. Etch 626. Gatz pitin bat egotzi. Izt C 150. Yupiterrek [...] egotzi bere mendien azpian. Gy 285n. Egotzi zuen [zotza], eta suga biurtu zitzaion. Lard 66. Direnak oinpera egotzi behar nituzke. Dv LEd 251. Ahotik elder egoisten. Ip Dial 5s (It, Dv, Ur botat(z)en). Ahotik eztia egotxiz. Ib. 12. Gü lürrerat nahiz egotxi. ChantP 316. Zure hunkiak nitara thai gabe egoisten züntian denboran. CatS 123. Aragia ezpaitokegu egotz gure ganik. CatSal 65 (CatAe 64 bota, CatR 65 egotx). Zure gloriai lorau nai deutset nik egotzi. AB AmaE 160. Odeiak egotzi-ala edur, ieusi zen egun atan. A BGuzur 124.
    ( s. XX) Mai peara egoxten daizk karta guziuak. Mdg 148. Egotzi (émettre, vomir) zuen: --Eskuara hoin uzkur balin bada eta kilika, apezek dute hortaratua. JE Bur 100. Yaunaren eskuetan egotzi zun bere arnasa. Or Mi II. Maite-igitaiari bere burua egozten dio. Ib. 110. Gogapen negargarriak / egotzi zaizka taldean. "Embistente". Ldi BB 34. Egotzazu zere burua or bera. Ir YKBiz 47. Diru-kutxara egotzi duten beste guziak baño geiago egotzi du. Ib. 404s. Etsaiak alkarri su egozten ari ditun. "Echarse fuego unos a otros". A EY I 168. Txistua egotziz, zartatu zituan eskuak alkar. TAg Uzt 35. Nere burua zoriari egotzi bearko diot. Zait Sof 145. Azkeneko tiroa egotzi ondoren. Etxde JJ 157. Zuzi bat egotzi nuen. Mde Pr 116. Egotzi zion: "Zorotua hago ala?". Mde HaurB 40s. Begirada bitxiak egozten zizkiela. Ib. 60 (cf. infra (5)). Zergatik mintzen nau [...] egozten dioten goitzarrenak? Or Aitork 295. Zama andi astuna lurrera egotzi izan baileban. Erkiag Arran 192. Ifernurik izugarrieneraño egozten. Txill Let 37. Noizbait, asperen gisan, egozten / ditue elorri urriak. Gand Elorri 38. Errekara egotzi zuten. Osk Kurl 66. Mekanismu alimale onen erdian egotzia [gizona] . Vill Jaink 119. Lasterka bizian urteko itxaropena lurrari egotzi aurretik. Ibiñ Virgil 74. Hark maiz edo maizegi egotzi ohi zituen hitz latzetan. MEIG V 135.
    azpiadiera-1.1
    Penitenziaren karga zahartzerat egotzten duenak. Ax 180 (V 121). Heriotzea zahartzerakotzat egotzten eta ordenatzen dugu. Ib. 64 (V 42).
    azpiadiera-1.2
    egotxi (H).
    Expulsar, despachar. v. bidali; igorri.
    Guziak egotz zitzan tenpletik. Lç Io 2, 15 (He, TB kasatu, LE, Or, IBk, IBe bota, Dv iraizi, Ol yaurti, Leon haizatu, Ker jaurti). Guztiz ere Elizatik ez naizen egotzia. EZ Man II 61. Ez nazazula egotz zeure baitharik. Harb 334s. Hutsik egotzten bazaitu. 'Si te despacha'. Ax 576 (V 370). Demonio baten egozten gizon baten gorputzetik. MurSerm 74. Sekülakoz egoitz, eta biziaren librütik khen enazazün ber. "Non projicias". Mst III 17, 3 (SP zure ganik iraitsten, Ch khentzen zureganik). Baldin hemendik egozten bagaitutzu, urdalde hortarat egor gaitzatzu. HeH Mt 8, 31 (Hual egotxtan, Semper egozten; He khasatzen). Zelütik egotxirik aphez bat izantzen. Xikito 6. Sinagogatik egotzi (bota) ez zitzaten. Ir YKBiz 428. Aberritik egotzi du. Zait Sof 116. Ezin egotz nazakek horrela. Mde HaurB 41. Katua eskuaz egotzirik. Osk Kurl 55. Etxetik egotzi. Erkiag BatB 84. Komunistek andik egotzi zutenean. Vill Jaink 9.
    azpiadiera-1.3
    Rechazar, abandonar.
    Erroi atsa, aspaldian egotzirik ago alkea. (Pamplona, 1538). ReinEusk 31. Mirari entzun bagakoa da Iaungoikoak Iaungoikoa esestea, Iaungoikoak Iaungoikoa egoztea . (echar, abandonar). A Ezale 1897, 124a.
    azpiadiera-1.4
    Derribar. (Para los ejs. del tipo lurrera, behera, etc. egotzi, v. supra).
    Erioak hustegabe doloroski egotzirik. Amendux 2. Dragonak elefanta du / egozten asikirik. EZ Noel 72. Desirapenak egozten [nau] . Harb 237. Egotz ahal dezakezula obra berria. Ax 79 (V 53). Nahiago dut arsto iasan nezan bat, eziez zaldi egotz nezan bat. "Qui me jette par terre". O Pr 649. Zuk egotzi behar tutzu / Ifernuko portaleak. Gç 65. Maiz den gauzarik xumeenak egozten nau, eta tristatzen. "Dejicit". Ch III 20, 1 (SP lurreratzen). Bere sustengu guziak [...] iharrosiak eta egotziak. He Gudu 52. Handik lekora gillotinak / Ditu egotzi buruak / Milion inozentenak. Monho 64. Asko, borredoek ezin egotzi zituztenak, mortuan erori dire. Dh 214. Ama Birjinaren elizak heretikoek egoisten eta erratzen zütien denboran. Ip Hil 165. Izeia egotx. Mdg 130. Zuen iduri aizun ori egotzi dun Yainkoak. Or Mi 133s.
    azpiadiera-1.5
    Despedir (luz).
    Lanpadariek ez zutela aidean dilindan iduri zegoen susko borobil bederaz beste argirik egozten. Mde Pr 163.
    azpiadiera-1.5.1
    (H).
    Proyectar (una sombra).
    Gehiago duk zuhatza, baita adar hautsia, / Gibelera itzal baño haritzak egotzia. EZ Man I 28.
    azpiadiera-1.6
    Lanzar (un golpe).
    Dügün egotx zañiala axkora kolpia. Mst I 11, 4 (sg. H: egotx aizkora zaiñiala; SP aizkora eman dezagun errora, Ol erroa aizkoraz yo). Eta [zezenari] berriz pikara / egotzigatikan. Bil 145. Odola ixuri-zale baaiz, egotzi akio ezpat orren kolpea Golori. Arr GB 38.
    azpiadiera-1.7
    (H).
    Proclamar. Cf. zinegotzi.
    Iongoikoak deklaratzen daroe sentenzia, / Ezagutza galtzerako menean egotzia. EZ Man I 58. Zer sujetak! Eginik juramenta, / abiatu dituk ezkontzera; / xede hori zitean begiztatu / zohazila zinen egoztera. Iraultza 23. Guk ain errez egotzitako alderdi on oiek ustelak dirala. Ldi IL 52. Zinegotziak dira, hau da, auzia maitasun-gorrotorik gabe erabakitzeko zina egotzi duten gizasemeak. MEIG I 179.
    azpiadiera-1.8
    (BN ap. A ; Lcc, VocBN , H).
    Bajar. "Celada echar, egotzi kapazetea" Lcc. "Faire descendre" VocBN . "Porter en bas, baisser, abattre. Buria aphaldurik eta begiak egotzirik [...] (AR). Bihotz aphaltzen eta egozten du [...] (AR)" H.
    azpiadiera-1.9
    (Dv); egotxi (Dv).
    (Intrans.). Caer. "Lurrera egotzi da, il est tombé à terre" Dv.
    Aurkitzen zen batbedera / Yadan loan egoitzia. "Plongé". Gy 282.
    azpiadiera-1.10
    Deshacerse de.
    Gaiztakeri ezagunezko bizibidearen zailtasuna egozteko. Or Aitork 45.
    sense-2
    2. (Con esku, beso...). Echar (las manos, etc.) con intención de coger.
    Eta egotz zitzaten eskuak Apostoluén gainera, eta ezar zitzaten presoindegi publikoan. Lç Act 5, 18 (Dv eskuak arthiki). [Leoiak] besoak egozteko unean. VMg 42. Kateak egozteko / Pizti ta egaztiai. Mg (in VMg 110). Besteren gauzari askotan atzaparra egotzi diona. AA III 458. Besoak egotzi eta laztandu zuen. Lard 417. Egotzi ziozkan eskuak eta kendu zion soñian zeraman kapa. Bv AsL 132. Orri ere eskuak egotzi eta ekar zadak. Arr May 52. Patxik egotzi zion eskua [kutxatillari] . Apaol 40. Eskiua egoxtan niolarik, brinkatu zen[erbia] . Mdg 124. Apaizak esku dardartia atexkari egotzi. Ldi IL 43. Eztidazue eskurik egotzi, ez lotu. Ir YKBiz 472. Gizon bat zetzan lurrean aieneka. Urreratu ziran biak minoiuka ari zanaren ondora ta, eskuak egozteko unean zeudela, gizon bi sortu ziran illunpetik ustegabean. TAg Uzt 18.
    azpiadiera-2.1
    Echar (la mano) para golpear.
    Eliza Sandu ontan esku egosten duenak. UrdanAuz 53. Geure proximoari ez gatxik egitea, ez iltea, ez eskurik egoztea. Oe 108.
    sense-3
    3. (V, AN-egüés, Sal, R ap. A ; VP 28v, Lar, Añ, H); egotxi (S, R ap. A ).
    Echar (una culpa), imputar. "Cargar, imputar" Lar. "Culpar [...] kulpa egotzi" Ib. Cf. A EY III 271: "Auntzak egotzi, echar la culpa a otro; litm.: derribar cabras (V?, G?, AN?). Sinónimo: ardiak egotzi, litm.: echar las pulgas (V)". Hemos encontrado en algunos autores (Gco II 52, Or Aitork 110) aurpegira egotzi, con un significado intermedio entre éste y el de 'arrojar'. Tr. Documentado desde principios del s. XVII, al Norte sólo lo hemos encontrado en Axular y Oihenart; este último lo emplea con alativo, frente a la general construcción con dativo.
    Begiak deutse egozten biotzari kulpea. EneB 11. Berari egozten diola kulpa. Ber Trat 39v. Eztugu bertzeri zer atxakia emanik, eta ez zer hoben egotzirik, geureak ditugu faltak. Ax 563 (V 360). Baizik ogen guzia / Nihaurtar' egotziko. O Po 39. Bere kulpa nai izatea Jaungoikoari egoztea. OA 135. Ez diola iñori egotzi behar egin ez duan gaitzik. Ub 180. Errurik eztaukanen bati egotziaz. CrIc 89. Egin dituzun bekatuen kulpa egotzi besteai. Mg CC 123. Aztu bada, ez egotzi Euskarari, ta bai Euskaldunai. VMg 90. Egotzi begio errua bere buruari. Añ LoraS 105. Ez dira [okerrak] nik egotzi edo asmatu diozkadanak. AA II 224. Beraz etzaiote bear atxakia egotzi lurrai, zergaitik ez diran artarako gai. Izt C 138. Gizon orren odola guri egotzi nai diguzute. Lard 487. Nere etsaiai errurik egotzi gabe. Arr GB 20s. Tatxa egotzi ezkero. Aran SIgn 101. Ez bada neri kulparik egotzi. Zab Gabon 32. Belzkeri ura kristauai egoztea. J. M. Tolosa EEs 1913, 162. Niri egotzi gura deustazu? Or Tormes 27. Zio gutxitxoz egotzi didazu ogen larria. Ldi IL 113. Eurena dan erru ori, iñori ezarri ta egotzi nai leuskioe. Eguzk GizAuz 26. Morroiari egozten zion gertatzen zanaren errua. TAg Uzt 162. Nere ao gordiñari errurik ez egotzi. Zait Sof 27. Etzaiok bati bakarrik egotzi bear errua. Etxde JJ 114. Orixe egozten dio Platonek Protagorari. Zait Plat 122. Orrelakoak arduratsuago gizonei egotzi bear zaizkiela. Ibiñ Virgil 37. Neba txikiak erru guztia berari egotzi eutson. Onaind STeresa 22. Gizon bati, urkatzaileari, erru guztia egoztea. MIH 321.
    azpiadiera-3.1
    Ez inori falsotestimoniorik eregi, ez egozteko. Oe 113. Egotzi zioten gezurrezko testimonioa. Gco I 141.
    azpiadiera-3.2
    Atribuir.
    Yainkoak egin lanak deabruari egoztea. Or QA 88. Platonek berak ere pitagora-zaleei egozten die zenbait aburu. Zait Plat 52. Ez dakit Ibanerena ala Teresarena ote dan (bieri egotzi oi zaie). Or (in Gazt MusIx 38). Ez dakit zergatik hain indar bortitza egozten zaion biribiltasunari. MIH 223s.
    sense-4
    4. (Lar, Añ); egotsi.
    Asignar, destinar, imponer. "Derramar, repartir tributos, taldikidak egotzi" Lar. "Multar, (c.) multatu, multa egotzi, bota" Añ. "Imponer carga, etc., (c.) ganean, gañera egotzi, emon, ifini, ezarri" Ib. Tr. Documentado sólo en autores meridionales.
    [Jaungoikoak] ala egotsi zion San Agustiñen argi oni egoki-auxe: egin zuen argi-utsa. Lar SAgust 12. Guri emon edo egozteko kurutzeko Sakrifiziuaren indarra ta irabazimentubak. CrIc 147. Bekatariak bere buruari egozten dion oiturarekin. AA III 500. Ez egieztetzu egotzi karga eta pagakizun andiegiak. Arr GB 32. Aiñ seme argiari bere odol eta sortzea eman eta egotzi ziotelako. Aran SIgn 2. Mutiko bati egotzi dio / eraman dezan eskutik. Or Eus 416. Eta iñori ez egotzi egiteko ori. Zait Sof 192. Hizkuntzak [...] ez digu ezin-hautsizko pentsaerarik eta ikus-molderik egozten. MIH 386. NP bati foku-marka egotzi baldin bazaio. MEIG VI 165.
    azpiadiera-4.1
    Aplicar. "Apodar [...], izengoitiak erantsi, egotzi" Lar.
    Jaungoikoari aplikatzen edo egozten diogu gizonari bakarrik dagokiona [...]: eta ala egiaz esaten degu Jaungoikoak padezitu zuela. Gco I 156. Iainko-bizi bikaiña deramanari ere egotzi ditiozke itz oriek. Or QA 178. Itz auxe da, gaur nik Santa Clararen koplai egotzi ta erantsi nai diedana. Lek SClar 130. Ark esana benetako Iaungoikoari zuzen eta bidez egotzi dezaiokegu. Zait Plat 45. Eliz-itzaldietan naiz liburuetan, idurietan naiz margo-lanetan, Irakasle titulua egotzi oi yakon antxiñatik. Onaind STeresa 126s.
    sense-5
    5. +egoitzi.
    Poner (los ojos), dirigir (la vista).
    Saindu Ejipzianaren / Huntarakotz begiak / Gintuen Errethaularen / Gaiñera egotziak. Arg DevB 48. Egoitziren dütie begiak beste batetan gaiña. Mercy 36. Bere begi dibinuen eta amoratsien egozteko hain apal eta ezdeus den kreatura baterano. AR 268. Ez dute erraz zeñegan begiak egotzi obeagorik billatuko. Aran SIgn 108. Beragan begiak egotzita. Erkiag Arran 102.
    sense-6
    6. Echar (suertes).
    Parti zitzaten haren abillamenduak, zorthe egotzirik. Lç Mt 27, 35 (Samper egotzik suerteak; He zortherat etxaturik, TB xortean aurthiki, Dv zorthera berezi). Ene arroparen gainean zorthe egotzi ukhan duté. Ib. 28, 35. Eta egotz zitzaten haién zortheak, eta eror zedin zorthea Mathiasen gainera. Lç Act 1, 26.
    sense-7
    7. +egotxi.
    Desarrollar (las plantas) raíces, brotes, etc.
    Zainak hedatu eta egotziz geroztik. ES 396. Erruak barna egotziko tu. AR 262. Urrux zarrak ebaki, eta brotoin egoxtenteinak eta izorroek iror edo laur urtetakuan ebakitandra. Mdg 131.
    sense-8
    8. +egotsi.
    "Añadir" A Apend. Tr. Documentado sólo en autores meridionales.
    Apliketan edo egozten deutsaz gure penitenzia laburrai Jesu Kristoren, Ama Birjiniaren ta Santuben satisfazinoe ugariak, onen bitartez geure utsa beteteko. CrIc 166. Ezta izen propioa, ezpada Jesusen izenari egotzia edo añaditua. Gco I 159. Lakaz gañera egotzi diozun prezioan beste kargaren bat artzalleari. AA II 190. [Karga] batari arindu, eta besteari egotzi diozun. Ib. 176. Bekatua bekatuari egozten. Jauregui 235. Beren asmoai bukaera ederra egotsitzeko. Aran SIgn 74. Zeñari [tunikari] egotzi zion buru-zorro bat. Bv AsL 57. Onenbeste amodiori geiago egotzi nai izan zion. Arr May 134. [Eginera] onei egotzi leitekeoez [...] zaletasun eta onerazpenak. Itz Azald 202. Mille ta zazpireun metroko zati bat egotzi eutsan. Akes Ipiñ 8.
    sense-9
    9. (V-oroz, G-goi ap. A ).
    Aplicar; adherir. Tr. Atestiguado sólo en textos de autores meridionales.
    Non egotzten deutsazue atal-zati adoba-geia? Añ LoraS 139. Egozten diozkee suzko banderillak. AA III 423. Ikusi zuan Letrango eliza iraultzera zijuala, nola gizontxo batek egotzirik bere bizkarra zuzendu zuan. Bv AsL 75. Arixe [pillarmonikari] ezpañak egotziz. Ldi IL 44. Bidegaiñeko ormari ukalondoak egotzita. TAg Uzt 133. Agokoa egozteko legorraldera eraman duten moxal basatia. Ib. 213. Etxeari egotzia [tellapea] alde batetik. NEtx Antz 73. Eskuz sudurreko bustia, kristalak egotzi diona, txukatzen du. NEtx LBB 102.
    azpiadiera-9.1
    Jaunaren oñaze ta naigabeak bere biotz eta adimentuan egotziak zerabiltzkien. Aran SIgn 43.
    azpiadiera-9.2
    Arek asitako doñuari egotzi zioten danak agoa. TAg Uzt 294.
    azpiadiera-9.3
    Igobide oni egotzi diozkae oñak. TAg Uzt 37s.
    azpiadiera-9.4
    Dar (un beso).
    Musu bat egotzi mataillean. TAg Uzt 102.
    sense-10
    10. Echar (en falta). "Debe decir falta egoxten daud, que le echa en falta" Mdg 145.
    sense-11
    11. Imprimir, transmitir.
    Emakumearen eskuak eder-tantorik egotzi ez lezakionik ez da ezer. TAg Uzt 55. Ibilli bizkorra egotzi zioten ontziari. Ib. 231.
    sense-12
    12. egotxi.
    Desplegar.
    Hitz dü zazpi egin-ahalak egotxiko dütiala prezioen brentsatzeko. Herr 1-2-1962, 3.
    sense-13
    13. "Imponer (msOch). Egotzi dozu orea? ha puesto V. la masa?" A.
    sense-14
    14. (Part. en función de adj.). Arrojado, valiente.
    Anibalen gudari egotsi (intrépido), sendo ta bildurgabekoen aurretik. Ag Serm 409s.
    azpisarrera-1
    HAUR-EGOZTE v. haur.

    egotzi

    egotzi
    << duda 0 / 0 1 ele >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper