OEH - Bilaketa

218 emaitza hutsik bilaketarentzat

Sarrera buruan (21)


Sarrera osoan (197)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
desertu.
tradizioa
Tr. La forma desertu es propia de la tradición septentrional desde sus primeros textos hasta hoy; también la emplea Lizarraga de Elcano (Urt ms. 4r). Leiçarraga, que emplea gralmente. desertu, usa desert sólo como predicativo. Las formas meridionales cuentan con escasa documentación: desiertu aparece en Lazarraga, Urquizu (24), Barrutia (319) y f. Bartolomé (Ic 77); desierto en Ubillos y escritores alto-navarros (hay además algún ej. vizcaíno del s. XX). Aparece a veces emparejado con eremu, etc. En DFrec hay 8 ejs., meridionales, de desertu y dos, septentrionales, de desertü . Es mucho más común en la primera acepción, es decir, como sustantivo, que como adjetivo.
sense-1
1. (L, BN, S; Volt 74, SP, Urt IV 470, Ht VocGr, Arch VocGr, VocBN , Gèze, H (L, BN, S)), desiertu, desierto (V-gip; Lcc) Ref.: Lh; Lrq; Iz ArOñ (desierto) .
(Sust.). Lugar desierto, deshabitado; desierto, paraje sin vegetación. Tr. Documentado desde Leiçarraga, es menos usado al Sur. Parece más frecuente con el sdo. de 'desierto, lugar sin vegetación', pero hay ejs. seguros con un sdo. más amplio en Lazarraga, Etcheberri de Ziburu, Tartas, Xarlem, Etchahun, ChantP y (refiriéndose a un topónimo) en Kirikiño.
Baina estekailluak zathiturik, eramaiten zen deabruaz desertuetara. Lc 8, 29 (He, TB desertu; Oteiza bakardade, HeH baso, Dv mortu, Brunet eremu, Leon bortu, Ker basamortu). Desiertuko errietan / ez ebilterren saldurik. Lazarraga B16, 1200v. Ezin ehortz ziaitekek lur benedikatuan, / bañan sepultura hartu behar dik desertuan. EZ Man I 33. Desertuan bakharrik dagoen pelikanoa bezalakatu naiz. Harb 339s. Leku hau da desertu bat, / idor eta gogorra. Hm 88. [Parisko iaun eta andere handiak] mundia kitaturik, desertietan eta ermitajietan Ienkoaren zerbutxatzera. Tt Onsa 92. Oi! ala desertuko aitek <-z> eraman duten bizitzea izatu baita probrea. Ch I 18, 2 (SP, Mst, Ip desertu, Echve eremu, Ol lekaro, Pi basamortu). Jinkuak jüdiuer desertian zirenian zelütik jaitserazitzen zian hazkürrü miraküllus bat. Mst I 1, 2n. [Mariak] desertuen erditik egin behar duen biaia luzean. Mih 104. Zer egin zien Gure Jaunak desertütik itzüli zenian? CatLan 41. Eremura edo desiertora. Ub 78. Desertü bat bezala düzü / hiri hura jarri. Xarlem 1272. Zeren beldurrez zoaz deserturat, / xartal et'ezti salbaia janari? Monho 158. Desertuetan egon zen Israeli erakutsia izan behar zen eguneraino. TB Lc 1, 80. Desertüko ihizik jenten beldürrez / prekozionatzen dira ebiltera gordez. Etch 78. Jendezko ospeek segitzen zuten Jesu Kristo gure Jauna desertuan barna. Jaur 134. Huna bada guk mortuak, / mendi, haran, desertuak / yadan iragan ditugu. Gy 28. San Josefen ermita desertian gora da. ChantP 158. Jesüs Kristek desertian egin Barur garratzaren uhuratzeko. CatS 102. Eta joan zen eremu edo desertu baterat. Jnn SBi 84. Bertze bizitze bat, pisua, desertu baten parekoa, zointan beharko bainuen bizi bakarrik, ene pensamendu ilhunekin. Lap 18 (V 10). Berriz igaran zütien Arabiako desertiak. Ip Hil 133. Juan biar genduke eremu edo desiertura. Ag Serm 94. Otz-bero eta gosea franko / desiertoan pasa-ta. Auspoa 97, 54. Harat hunat ibili ziren Izraeldarrak desertuan. CatJauf 26. Bego ura arrainari, / desertuak lehoinari, / hegaztinari airea... (In Barb Sup 52 ). Nori otu lekiyo Barakaldoko desiertuen bixi leitezela basapiztiyek? Kk Ab II 152. Desertuetan bakartasuna dela hain lotsagarria! Etcham 229. Bere amesetan, [...] tabernetatik urrin mendi sikuren batian edo naiz desiertuan bertan basamortuak ziar ebillen. SM Zirik 18. Aski luzaz egonik [Califronian] / Desertian, bakarrik. LuzKant 135. Zorigaiztokoa Libiako desertuan orduan galduko litzakena! Ibiñ Virgil 99. Goiko larriak jan ditugu ta / guaz desierto aldera... / Nevadako aldian gauden artzaiak / orrelaxen bizi gera. Auspoa 77-78, 295. Horra desertu soileko arbol bakan batean erori / ekaitz gaixtoak errebelatu luma bereko bi xori. Xa Odol 294. Desertua zeharkatzen lagunduko zidaten zenbait denborapasa. BAtx Behi 88. Juan giñan, bitartian desierto naiku aundi dan bat bidian atzera itxiaz, Jordan ibai ingurura. Gerrika 253.
v. tbn. Elzb Po 189.
sense-2
2. + desert, desierto (-ua (det.) Iz ArOñ). (Adj.). Desierto. " Desí/ertua, leku desíertua, lugar desierto" Iz ArOñ.
Zatozte zeurók apart lekhu desertu batetara. Mc 6, 31. Goan zen Jesus handik barku batean, aldaratu nahiz lekhu desertu batetarat. He Mt 14, 13 (TB, SalabBN, Echn lek(h)u desertu, EvL desertuko lekhu, HeH eremu, Ip basa-bazter, Ur toki bakar, Samper leku ior etzegon bat, Hual leku desierto, Leon bortu-zokho).
azpiadiera-2.1
(Uso pred.).
Horrá, gelditzen zaizue zuen etxea desert. Mt 23, 38 (He, HeH, Ur, IBk ni- / nehor / inor gabe, TB, EvL, Echn desertu, SalabBN, Ip, Dv, Ol, Leon, Ker, IBe (h)utsik, Hual utsirik edo desierto bat, Samper desierto, Or utsa). Egin bedi haren habitazionea desert, eta eztén han habita dadinik. Act 1, 20 (He desertu, TB eremu, Dv mortu, IBk hustu). Habil Egu-erdi alderát, Ierusalemetik Gazara iausten den bidera: hura duk desert. Act 8, 26 (He desertutzat utzia, TB Gaza eremurat, Dv xahutua; cf. Lç Mc 6, 35 desertu duk lekhu haur y Mt 14, 15 lekhu desertua duk haur).
desertu
<< denbora 0 / 0 deskartzel >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper