OEH - Bilaketa

160 emaitza amoña bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
iloba.
tradizioa
Tr. Emplean illoba los autores guipuzcoanos (il- en A Ardi y algunos autores modernos), y parte de los navarros. Hay iloba en autores septentrionales (ill- en Voltoire, Pouvreau y Constantin y -lh- en Larreguy). En textos vizcaínos se documenta tanto lloba (ya en el cantar de Rodrigo de Zárate o fr. Juan de Zumárraga) como loba ; tbn. lloba en Mendigacha (122) y Etchahun (en éste junto con lioba ). Hay además loiba en T. Etxebarria, elleba en Lizarraga de Elcano, elloba en SermAN y elioba en el salacenco Z. Moso (55).
etimologikoa
Etim. Podría explicarse lo mismo a partir de il- que de li- (> lj- ).
sense-1
(AN-ilzarb; H; ill- V-gip, G, L, B, BN, S; Volt 99, SP, Ht VocGr 389, VP 46v, Lar, (G, AN), VocBN , Dv, H (V, G)), lloba (V-ple-arrig-oroz-gip, AN, S, R; Mic 9r, Añ (V), Gèze (s.v. neveu), Dv (S)), loba (V, G; H (V, G)), iloa (B, BN-baig), eiloba (Ae), ailoba (Ae), lioba (Sal), illuba (Arch VocGr), loiba (V-gip; H (V)), ileba (AN-ulz (-ll-), Ae) Ref.: Bon-Ond 138; VocPir 170 y 171; A (illoba, loba, iloa); A Aezk 294; Lrq (lloba); Zam Voc (loba); Iz R 395 y 404, ArOñ (illoba, loiba), UrrAnz (loibía), Ulz (illeba), Als (ilobat), To; Etxba Eib (loiba); CEEN 1971, 359; Holmer ApuntV (loba); Izeta BHizt (iloa); Elexp Berg (loiba); ZestErret .
Sobrino, sobrina. "Neveu ou nièce" SP. " Lengusiñearen umea, loba; atzea baiño apur bat oba (V): el hijo de la prima (es) sobrino, algo mejor que el extraño" A. Tr. Documentado en autores de todas las épocas y dialectos.
Etxi egidak orailloba. EZarate 20 (tal vez contracción de orain lloba ). Gure llobau bere gizon prestu egin da. fJZ 99. Izekoa edo llobea eztakit zein dan obea. "Sobrina" . RS 154. Ene illoba maitea. "Dilectissime nepos" . SP Phil ã 2r. [Santiago] Jesu Kristorén berzergúsu, ta Ama Birjinaren elléba denarén patrozinio poderósoa. LE JMSB 225s. Etzünin etxekiten ogendant lioba. 'Votre nièce' . Etch 82 (en otra versión ib. 128 lloba). Bere osaba onagandik illobak aldegitea. Lard 15. Ni bezalako osaba baten iloba izatea. Elzb PAd 67. Aita-semiak, osaba-illobak. Tx B II 83. Juan de Azpilcueta, Frantsesen iloba. "Neveu de François" . Ardoy SFran 70. Alargun eta seme-alaba barik geratu zanean, bere ondasunak [...] bere loben artean banandu nai izan zituan. Onaind STeresa 104. Illoba bat zuan, arreba zanaren semea. JAzpiroz 35.
v. tbn. ReinEusk2 141 (Ulzama, 1598). Volt 204 (-ll-). Cb Eg II 184. Lg I 318 (-lh-). msOñ 31r. Echag 162. Izt C 458. Gy 233. Hb Egia 6. Balad 248. Aran SIgn 105. Laph 8. Zby RIEV 1908, 90. Bv AsL 71. Arb Igand 80. JanEd I 108. Xe 243. Apaol 84. Moc Damu 29. Ill Testim 20. A Ardi 84 (il-). Moc 9. Alz Txib 83. Lek EunD 22. Ir YKBiz 204. Or Mi 123 (il-). FIr 157. Yanzi 127. TAg Uzt 297. Zerb IxtS 73. Mde Pr 95 (-ll-). Etxde JJ 203. Arti MaldanB 209 (il-). Izeta DirG 97. Osk Kurl 96. JEtchep 53. NEtx LBB 137. Xa Odol 230. Berron Kijote 117. Ataño TxanKan 207. Etchebarne 31. Loba: Oe 150. JJMg BasEsc 1. Azc PB 146. Echta Jos 163. Or Tormes 121. Enb 112. Erkiag BatB 25. Etxabu Kontu 177. FEtxeb 107. Lloba: Cb EBO 43. CrIc 171. AB AmaE 297. Gerrika 164. Loiba: Etxba Ibilt 483. Elleba: LE Doc 258. Elloba: SermAN 3v.
2. (AN-ilzarb; H; ill- V-gip, G, B; Lcc, Urt I 33, Lar, Añ (G, AN), H), lloba (V-ple-gip, AN; Mic 8r, Añ (V), H (V, G)), loba (V-m, R-uzt; H (V)), loiba (V-gip; Lar, H (V)), ileba (G-nav, AN-erro, ille- AN-ulz-olza), iloa (L-ain, B), eiloba (Ae; Darric (ap. DRA)), eleba (AN-erro), elleba (AN-egüés), elloba, elioba, lioba (Sal). Ref.: Bon-Ond 139; VocPir 166 y 167; A (illoba, iloa, lioba, loba, lloba); A Apend (eleba, ileba); Zam Voc (loba); Iz Ulz (illeba), UrrAnz (loibía), ArOñ (illoba, loiba), R 395, To; Etxba Eib; CEEN 1971, 359; Izeta BHizt (iloa); Elexp Berg (loiba).
Nieto, nieta. "Nieto", "nieta" Lcc (de la mano B; cf. infra lloba con el sdo. de 'bisnieto'). "Petit-fils" VocPir 166 y H. v. biloba, ilobaso.
Tr. Documentado en autores meridionales desde principios del s. XVII. Al Norte se encuentran ejs. seguros en Barbier (Sup 166) y Etchebarne (129).
Urrunik etorri zan / semea ekustera, / Bizkaian ilobaekin / atsegin arzaera. CancVizc 367. Orien hume-illob eta beste ondorengoak. Mb IArg I 222. Urrikaldu zan Jainkoa, Jakob-ren illobak eta ondorengoak Ijit-errietan zeramaen nekeaz. Ub 21s. Bere aitún edo atxunak, sano zegoláik, erránzio bere elléba aurttoari iltzen zegonarí, zoáz zerúra nere sandáttoa. LE JMSB 188. Enos Adanen illoba. AA II 40. Aitonak seme, illoba eta oien humeen humeakin itzegitea. Lard 8. Adalbaldo dukea, done Jertrudisen loba ona. Ag AL 43. "Aitorren illobak" au "Euskaltzaleak" artzen duten izen bat da. Lab EEguna 64. Auntz-esniakin illobak azten / negarrez amon gaixuak. MendaroTx 135. Aitona-amona batzuk bizi ziran euren illoba Josetxorekin. And AUzta 72. Seme-alaba, illoba ta billobak. Vill Jaink 99. Iru seme-alaba euki ebezan, illoba asko. Alzola Atalak 115. Lelengo illoba eta ganera / baita besoetakoa, / Ander maitea, zu zara aitita / pozagaz betetakoa. Ayesta 57. [Mendearen] ume eta iloba baikara. MIH 62.
v. tbn. Cb Eg III 379. Zab Gabon 64. Ag G 206. Jaukol Biozk 4. Or Eus 131. Otx 96. Tx B II 178. ABar Goi 36. JAIraz Bizia 111. Arti MaldanB 203. Arti Ipuin 81 (il-). MAtx Gazt 77. Loba: S. Altube EEs 1917, 42. Enb 131. Lloba:MisE 167. Zam RIEV 1907, 425. Kk Ab II 39.
v. tbn. ejs. no claros con respecto al significado de 'sobrino' o 'nieto': VMg 83. Hb Esk 152. Const 35 (-ll-). Ox 96. Zait Plat 21 (il-). NEtx LBB 70. Uzt Sas 181. Larz in Alzola Atalak 118. Loba: Ur MarIl 93. Kk Ab I 29.
lloba (Lcc). "Bisnieto" Lcc. "Bisnieta, neska llobea" Ib.
azpisarrera-1
ILOBA-BESOETAKO. Sobrino ahijado.
Loba besoetako batek aitaitari bere egunean. Azc PB 99 (Ur PoBasc 264 birloba besoetako).
azpisarrera-2
ILOBA HEREN (ill- Lar; loiba eren Lar; illoba irugarren Lar). "Tataranieto" Lar.
azpisarrera-3
ILOBA HIRUGARREN. v. ILOBA HEREN.
azpisarrera-4
ILOBA-KUTSU.
Nekazari atze batekin ezkondutako illoba kutsu bat izan ezik. "Una sobrina tercera" . Mok 20.
azpisarrera-5
ILOBA LAUPE. "Chozno, cuarto nieto, loiba laupea" Lar.
azpisarrera-6
ILOBA-MIN. Nostalgia por la ausencia de un sobrino.
Zure minik sakonena ilobamina da. A Ardi 92 (v. tbn. 98).
azpisarrera-7
ILOBA TXIKI, ILOBA TTIPI (L-ain, B). Ref.: A; Izeta BHizt. "Sobrino-nieto" A. "Sobrino-nieto. Nere ilobatipia zein ona den. Iloba ttipi aunitz ditut" Izeta BHizt. v. arralloba.
azpisarrerakoSense-7.1
Sobrino segundo.
Iloba txikia det berau, lengusina baten semea. A Ardi 10. Nere illoba txiki egiten zuan bat bauan militarra, borondate onekoa. Ataño TxanKan 244.
azpisarrera-8
ILOBA-ZAIN. Cuidador de sobrinos.
Ez, ez enaiz elkiko; ementxe egongo naiz etxezain, ilobazain. A Ardi 28.
iloba
<< hoska 0 / 0 inguratu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper