OEH - Bilaketa

160 emaitza amoña bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
etsipen.
sense-1
(V-oroz-gip, G-goi-to ap. A; H), etxipen (V-oroz ap. A ).
Desesperación; resignación. "1.º aceptación, consentimiento. 2º pesimismo, desengaño [cita un ej. de etsipena eman]" A. v. la cita de MIH 338 s.v. 1 etsi. v. etsidura, etsimen, etsimendu. Tr. Documentado al Sur en Iztueta y en textos del siglo XX. También en Etchamendi y Xalbador. En DFrec hay 23 ejs.
Augustok bere soldaduetan ikusi zebanean ainbesterañoko etsipena [...]. Izt C 261. Argatik alako etsipenean emakumea mintzatu zitzaion. Lard 224 (v. infra ETSIPENEAN). Geuria ixan da etsipen (desengaño) andija! Altuna 92. Naigabezko eramankizunetan etsipena. ArgiDL 111. Yudaren etsipen ta urkatzea. Ir YKBiz 482. Etsipenari laster ateak idekitzeko. TAg Uzt 246. Etsipen osoan bizi ziran. Ib. 266. Nork zekien hergatik etsipenez zeren egitera prest zatekeen? Mde Pr 157. Nork bere gurutzea etsipenez eta alaiki eramatea. Etxde JJ 217. Zugana biderik etzegola etsipen alperra sartu baitzitzaidan. Or Aitork 122. Etsipen-leize illun onetara. Txill Let 81. A zer nolako etsipenean erortzen den! Vill Jaink 134. Bere buruari etsipena biarrian ebillen, bera bakarrik zala kulpagarri. Etxba Ibilt 458. Artzai zanaren etsipen-bertsoak datoz emen. Berron Kijote 153. Etsipen eta neke barria Teresarentzat: bere neba Errodrigoren agur egitea. Onaind STeresa 32. Zearo etsipenak jota, ezertarako eta iñorako ez giñala gelditu giñan. AZink 85.
v. tbn. Ldi BB 36. Etcham 94. Erkiag Arran 128. Gand Elorri 159. Ibiñ Virgil 59. Xa Odol 197. Lasa Poem 105. Ayesta 71. Zendoia 147.
azpisarrera-1
ETSIPENA HARTU.
a) Desesperar, perder la esperanza; resignarse. "Tomar las cosas con resignación. Oin zuk etsipena hartu eta pare bat hilabete ohian geldi geldi. Ikusikozu zelako ondo jartzen zan" Elexp Berg.
Orduantxe amaitu zan arrantzalien pentzuda (esperanza) ona, orduantxe artu euen azkenengo etsipen negargarria. Ag Kr 199. Urduntxe Kastilloprankok etsipena artu ementzon eta be etxera biurtu ementzan (G-goi). 'Se desalentó'. JMB Mund III 25. Astozaleak tristerik zeuden / ia etsipen artuta, / Beren abere zintzo, leialak, / ustez betiko galduta. Basarri 114. Gora biotza, Ixidro, eta ez etsipenik artu! MMant 28. Etsipena artzen danean, ez du iñork bear dan markarik egiten. Orduan bestea bakarrik gelditzen da, ez du markaz pentsatzen, baizik apustuarekin bakarrik. Albeniz 98.
Ser desahuciado.
Mediku askokin ibilli naiz gañera. Batzuengandik etsipena be artu dot; baña nik oindiok bizitzia nai neuke. SM Zirik 102.
b) Conformarse (con). "Batekin etsipena artu du (G-azp)" Gte Erd 78 (junto a aukeratu, hautatu y erabakia artu de otras zonas).
azpisarrera-2
ETSIPENA EMAN. (A, Etxba Eib).
a) Desahuciar, quitar la esperanza; renunciar a. "Osagilleak etsipena emanagatik, Jainkoak etzuen nai izan il zedin (FSeg)" A. "Etsipena emon, dar por descontado el final. Comunmente respecto a enfermos o pacientes" Etxba Eib.
Fakultatiboak etsipena emanik. Auspoa 106, 130 (ap. ELok 180). Gaixorik arkitzen danean bat, sendagiñak etsipena emanik, elizako gauzak artuta. Izt C 240. Etxekoak gaitzaren berri jakin zutenean, etsipena eman zioten amona xaharrari. Etxde JJ 232. Etsipena eman zion aspaldi bizimodu oberik ikusteari. Ib. 273. Ikusi zuten sendagille guziak etsipena eman zioteken. Ataño TxanKan 112. Batek entzun zien medikuei
ume arekin etzegoala zer egiñik [...]. Etsipena emanda egon zan, beraz. Albeniz 109.
v. tbn. SM Zirik 26.
b) Dar calabazas, dar la despedida.
[Unamunok] andregai bezela artu zun euskera, ta euskerak etsipena eman zion biribil biribilla (calabazas redondas). Or Y 1933, 411. Beiñola gazteño bi bata besterena; / mutillak bidegabez eman etsipena. "El mozo dió la despedida a la moza". Or Eus 14.
c) Desesperar.
Lenengo beaztopan etsipena ematen dun gizonak eztu ezer irixten mundu ontan. Etxde JJ 36.
azpisarrera-3
ETSIPENEAN. Desesperado. "Etsipenen eon, estar resignado" Iz ArOñ.
Etsipenean buru-makur eta apal. TAg Uzt 161.
etsipen
<< estutu 0 / 0 etxekoi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper