Gauza bera al dira ahala eta ahalean? Adibidez, irabazi ahala eta irabazi ahalean.

Zuzenak al dira esaldi hauek Pixka bat handituta dauka besoa adierazteko?

a. Handitu samar dauka besoa.

b. Handitu samartuta dauka besoa.

c. Handitu samartua dauka besoa.

d. Handitu samarra dauka besoa.

Zalantza hau daukagu: berdin dit (zait) jolastu/jolastea. Zein da zuzena?

Erabili izan al da inoiz ahala aditz jokatuekin? Adibidez, etorri ziren ahala bezalakoetan.

Zuzenak al dira hiru esaldi hauek?

Polizia agertzeaz batera...

Polizia agertzearekin batera...

Polizia agertzearekin bat...

Besteak beste, nahiren moduzkoen artean nahian dago. Horren ezezkoa nahi ezta da, baina nahi ezik erabil daiteke?

Aditz-izena eskatzen al dute besterik ez / baino ez daramatenek? Ondorengo hauetatik zein dira zuzenak?

1. Zure lana hori egin baino/besterik ez da.

2. Zure lana hori egitea baino/besterik ez da.

3. Zure egitekoa ez da hara joatea, baizik eta hemen geratu.

4. Zure egitekoa ez da hara joatea, baizik eta hemen geratzea.

5. Zure egitekoa ez da hara joatea, hemen geratu baino/baizik.

6. Zure egitekoa ez da hara joatea, hemen geratzea baino/baizik.

Etorri zealazkoa, eamazu zeorrek (zuzena, Gipuzkoako Goierrin).

Etorri zarelazkora, eraman ezazu zerorrek (zuzena, batuan).

Etorri zarenez gero, eraman ezazu zerorrek (aurrekoaren esanahia).

Lehenengo esateko modu hori herriko zaharren artean sarritan entzun izan dut. Agian, lokalismo hutsa da. Bestalde, fonetika aldetik, baliteke hiztun alfabetatu gabeen ahozko aldaera izatea. Beharbada, zarenez gero horren eboluzio-degenerazioa da: zarenez gerora?… zarenezkora?… etab. Beste probabilitate bat ere bada: zarelakotik eratorri izana.

Horrez gainera, jakin nahi nuke -z gero egitura erabiltzean noiz erabili behar den -ez gero. Kontsonantez bukatzen denean bakarrik? Hartuz gero ala hartuez gero?