Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-katilu.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

arragoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: Ipar. eta Naf.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-koi/-kor.

Euskaltzaindiaren Arauak

gizon sukorra.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-kor/-koi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

sukursal 1, Kk Ab II (azalpen gisa: "Bilbon Banko bi edo iru bakarrik egozanian, eta ondiño eurok Ordetxerik [sukursalik] erri txikiagoetan ezeukenian"); sukursalismo 1, MEIG ("dirudienez, delako sukursalismoa ez da bekatu, harro-harro eta lotsagabeki azaltzen baitute").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

sukursal 5: Tx. Izagirre ("artikuluan azaltzen da nola [...] laterkide bakoitzak beste Laterkideko sukursal, agentzi ta antzekoak jartzeko dituan trabak zuzitu bear dituan"), X. Amuriza ("Helikopteroentzako argiola xikitxo bat zen, Ekipo Elektrikoen Konpainiako sukursala"), ZArg 1978 2 ("Euskadi guztian 42 kolaboradore dira eta gero sukursalak antolatu ditugu", "Sukursal hauetan periodista prefesional bana egongo dira"), J.J. Iribar ("gure ekoizleak Madrideko sukursaletik ekarritako zintak sartzen bait ditu ia beti"); sukurtsal 17: Txostena 1978 2 ("probintziako 100 sukurtsaletan, Madrileko sukurtsalean nahiz zentraleko bulegoetan"), U. Larramendi ("Kutxak 1948an ipini zuen bertan bere Sukurtsala"), BAO 1990 4 (adib., "Bilbo Aurrezki Kutxaren edozein sukurtsaletan"), EHAA 1993 ("Vital Kutxako Adriano VIko sukurtsaleko..."), I. Aranbarri ("Solomon R. jaunaren sukurtsal berria"), Egunk 1994-1995 4 ("Vital Kutxako edozein sukurtsaleetan", "Informazio gehiago aipaturiko sukurtsaleetan", "ukatu egin zuen UPN inoren sukurtsala dela", "ukatu egin zuen UPN PPren sukurtsala dela"), J.A.Sagastizabal ("kú-kú-txa: Sukurtsal batzuetan langileak ezkutatu eta bezeroari deika jarduten diote katxondeo gorrian"), NAO 1996 ("nonahi filialak, sukurtsalak, delegazioak, agentziak, gordailuak eta ordezkaritzak sortu"), J. Urrujulegi ("Gaur Lan Kide Aurrezkiak sukurtsala duen lokalean bertan"), Athletic Club ("1908an Athletic taldea Madrilgo sukurtsaleko jokalari batzuekin indartu zen"); sukurtsalista 1, Azurm ("sozialista klasikoek eta gaurko sukurtsalistek darabilten "hitzezko" abertzaletasun horrengatik").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sukursal : AB50 1; sukursalismo : DFrec 2; sukursalista : DFrec 10, AB50 1; sukurtsal : DFrec 2, AB38 1, AB50 61, HiztEn, Euskalterm 25; sukurtsalista : Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

sukurtsal : HiruMila (sucursal), ElhHizt (sucursal), Lur EG/CE eta EF/FE: (sucursal / succursale, filiale), Casve EF (succursale) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, XarHizt, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal sucursal / succursale formen ordainak: HiruMila: sukurtsal // ElhHizt: ordezkaritza, sukurtsal // Lur EG/CE eta EF/FE (sukurtsal / etxeorde, sukurtsal, adar) // Casve FE: etxelagün, etxeorde // HaizeG FB: -lagun; (maison) etxe-lagun; (église) eliza-lagun // T-L LBF: église, eliza-lagun; magasin: magasin-lagun // PMuj DCV: etxe-lagun, etxe-orde, etxe-ordeko, ordezko etxe; iglesia filial, aneja: bazter-eliza, auzo-eliza; sucursal de una tienda: denda-lagun, denda-orde // Ez dugu aurkitu ap. XarHizt.

Erdaretako formak

fr (DLLF): succursale; it (S. Carbonell): succursale; casa sucursal: casa succursale; succursale, filiale; en (Collins): oficina: branch, branch office; filial: subsidiary; de (Langenscheidts): 1 Neben..., Filial...; 2 Filiale; Zweiggeschäft.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

Heg. // EBB (1999-06): hurrengo itzulirako.

Zerrenda osagarriak

BEZ: "Sukurtsala: Sucursal" / EEgunk: "sukurtsal" / HezkAdmin: sucursal.

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du, eta ezaguna da Iparraldean eta Hegoaldean.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-rts-.

Erabileremu dialektala

Heg.

LBeh (2016-10-26): sulfatatu 28: Consumer 26 (“ur sulfatatuak”), Argia, DiarioVasco.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: sulfatatu 23, Berria (artikulu bakarra ur sulfatatuei buruz).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu sulfatatu formarik.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es sulfatar / fr sulfater: Elhuyar: sulfatatu / NolaErran: sulfatatu / Zehazki: sulfatatu / Labayru: sulfatatu / Adorez5000: sulfatatu; han sulfatado la vid para combatir el mildiu: mahatsondoa sulfatatu dute mildiua galtzeko.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta beharrezkoa.

Aditzoinaren erabilerak

sulfatatu, sulfata, sulfatatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ato Kim.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Mineralak.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Mineralak.

Izenondo erreferentzialak

-oso.

Euskaltzaindiaren Arauak

EArauak 38: Oman(go Sultanerria).

Euskaltzaindiaren Arauak

Omango Sultanerria.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Uzbekistan.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

errublo: HiztEn-LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

som: Estilo Liburua.

Erdaretako formak

Wikipedia: es El som es el signo monetario de Uzbekistán; fr som / Le Sum ou Soum (en ouzbek : So‘m, ce qui veut dire "pur"); en Uzbekistani som / The som (Uzbek: so‘m in Latin script, сўм in Cyrillic script) is the currency of Uzbekistan in Central Asia.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak: iz. (Uzbekistango dirua).

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ezin/-gaitz.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gai.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-gaitz/-ezin.

Euskaltzaindiaren Arauak

sumarazi, sumaraz, sumarazten. dio ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

sumarazi, sumaraz, sumarazten.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

somario 14, somarioki 8 eta sumarioki 1, denak ap. Lç, eta sumario 1, Harb; ik. OEH argitaratukoak: Lç (Heb 8,1: "Bada erraiten ditugun gauzen somarioa haur da"; Ins D: "Lege guziaren somario bat egin ahal ginezake orain?"; Adv: "Eta somario haur guzia deitzen da Testamentu berria"), Harb ("Iesu Kristo Iaunaren eta hunen dignearen bizitzearen eta heriotzearen misterioen sumarioa"); Lç (Ins B: "Fedeko konfesionean laburski eta sumarioki konprehenditzen den bezala", "Ezen Iaunak hemen somarioki ezarri duena, berzetan luzakiago eta xehekiago traktatzen du"; Erm 13,9: "hitz hunetan somarioki konprehenditzen da: Onhetsiren duk eure hurkoa, eure burua bezala").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

sumario 6: A Mendib (izenburu bezala, "Sumario.- 1. Euskaltzainen eritzi bat eta Mendibururen Otoitzgaiak"), BU Errenteria ("Juezak ohar hori irakurri, irri-far egin eta sumarioari erasten dio papertxoa"), SGarm Heriotza ("instruktoreak berak sumarioari erantsi zion pieza erabilgarri zatekeelakoan"), Arrazakeria ("Kanporatze-agindua gauzatzea, bai ihardunbide sumarioen kasuan bai ihardunbide arrunten kasuan, atzerritarraren kontura izango da"), Egunk 1997 2 ("Desklasifikazioak GALi buruz-ko sumarioak indartuko dituela iritzi dio", "Estatu terrorismoaren inguruan zabalik dauden sumarioekin asko du jokoan Espainiak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sumario : DFrec 2, AB50 2, HiztEn, Euskalterm 8; sumarisimo : DFrec 1, HiztEn, Euskalterm 2 // Ez dugu aurkitu ap. AB38, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

sumario : EuskHizt (ik. aurkibide), HiruMila (sumario), ElhHizt (Zuz. sumario); sumarisimo : ElhHizt (Zuz. sumarísimo) // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

LB: 1003 (Argia 44, Berria 420, Deia 1, Deustuko Unibertsitatea 168, DiarioVasco 7, EiTB 206, Elkar 97, Consumer 1, Espainiako Gobernua 5, Euskaltzaindia 2, Goiena 1, Jakin 2, Karmel 4, UEU 29, Uztarria 16); ETC: 4720.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: sumario iz. (Zuz.) sumario / Adorez: sumario: iz. (Zuz.) sumario; sumarioari hasiera eman: abrir el sumario / Labayru: sumario 1 iz. Zuz. sumario / NolaErran: 0. // Euskalterm: sumario (TN).

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

EBB (1999-06): hurrengo itzulirako.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "sumario. Hobe ez erabiltzea".

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

Zuzenbidea lantzen dutenei galdetuko zaie behar den.

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

ez du mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen (frantsesez, instruction judiciaire edo dossier de l'instruction bezalakoak erabiltzen dira); baina beharrezkoa dirudi Espainiako Zuzenbidekoa aipatzeko. Nolanahi ere, Zuzenbidea lantzen dutenek argitzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa, dagokion markekin.

Erabileremu dialektala

Heg.

Jakite-arloak

Zuz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

zer suma 1, Or QA ("zer-ikusi ta zer-suma egon ordez, bere burua Iainkoari egotzi dezaiola").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zer suma : EuskHizt (adib. gisa, s. u. ordez, Orixerena), EskolaHE (adib., s.u. ordez) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Euskaltzaindiaren Arauak

sumatu, suma(tu), sumatzen. du ad.: nik ez diot zinemari deus ikusgarririk sumatzen.

Jatorrizko forma

sumendi, (bolkan).

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-mendi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

sumeriar, sumerio eta sumertar iz. bana, eta sumeriar izlag. 1, Garraioa (“Sumeriar gudu gurdiek”, “sumeriarrek erabiltzen zituzten gurpilak babesten”); Zeu zeutara (“esate baterako sumerioen sasoian”), F. Krutwig (“Ez dut uste sumertar batek bere buruari mêkhanê bat aurkhez ziezakeola”); cf. sumeroakadiar .

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sumeriar : HiztEn (ik. sumertar), LurE (ik. Sumeriakoa).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

sumeriar : P. Perurena ("aztarna sumeriar", "sumeriar taula"); Berria 2006 ("sumeriar epopeia") // sumeriar : ZTC 4 (P. Angulo: “Sumeriarrak izan ziren erabili zuten lehenengoak”, “Oinarri hau erabili zuten herrien artean sumeriarra, babiloniarra eta erromatarra”), I. Azkune (“sumeriarren kosmogonian”), A. Elosegi (“Mesopotamiako sumeriarrena”).

Euskaltzaindiaren Arauak

Sumer / sumertar. Cf. EArau47: sumeriera.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

EBB (1999-06): hurrengo itzulirako.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

sumetitu, sumeti, sumetitzen.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar. Ik. menderatu (edo menperatu , Euskaltzaindiak hobesten duena).

Aditz-erregimena

zaio/dio ad.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

menderatu, mendean jarri; men egin.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

suminbera 1, MEIG: "Harro eta apal, eramankor eta suminbera, herrikoi eta landu, ederzale eta gramatikalari... zenbat eta zenbat horrelako etsaitasun ez zeramazkien barruan, guztiok bezala".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

suminbera : LurE (erraz sumintzen dena; ik. suminkor) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

suminbera : EuskHizt (1858; erraz sumintzen dena. Ik. suminkor), ElhHizt (irascible, irritable; impulsivo, -a), EskolaHE (erraz sumintzen dena. ik. suminkor), Lur EG/CE (colérico) eta EF/FE (colérique, coléreux), DRA (vehemente, impulsivo, fogoso - eta aip. Ol Es 14,29: "Aserre-motela, sen aundikoa da; suminberak, ostera, bere ergelkeria darakus"; cf. Ker: "asarrekerirako geldiak... sumiñerako ariñak..."; Ur BOEg 781: "sufritua dana... sufritua ez danak..."; BiblE: "eroapen handikoak... haserrekorrak..."), PMuj DVC (irascible, irritable) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Ongi eratua da

ongi eratua eta egokia da, lantaldearen ustez.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-bera/-kor.

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

suminkorra.

Euskaltzaindiaren Arauak

sumindu, sumin(du), sumintzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

sumindu, sumin(du), sumintzen.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-garri/-kor.

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-n(du)+g-.

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-kor/-garri.

Euskaltzaindiaren Arauak

suminkortu, suminkor(tu), suminkortzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

suminkortu, suminkor(tu), suminkortzen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-dura/-aldi.

Txostenaren laburpena

Cf. intsumitu txostena.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

sumisione (eta sü-) 22: Tt Arima ("bada sumisione hori egiten du, barneti, eta kanpoti gure Jinkoari"), Lg I ("aphez-handi hura eman zen eginbidetan yasateko sumisione humil batekin"), Mih 5 (adib., "Jinkoaren nahiarenzat duen sumisione guziaren beharra baduela", "ikusiko duzu bere agintzei leial den Jinkoak zure sumisioneaz ukitua"), CatLan ("zor baitakogü, haurrek üken behar düten bezalako, amorio, estekamendü, errespektü, sümisione eta obedienzia bat"), Brtc ("onetan eskerrak, gaitzetan sumisionea zor diot"), Dh 2 ("haren erranetarat eror jautsapen eta sumisione guziarekin", "Beraz kausi niteken lekhu eta ordu guzietan ekharri behar diot errespetu ta sumisione nere Jainkoari"), JesBih 3 ("zure eskuetan ekartzen dut ene izaitea zeina eman beitautazut destruitua izaiteko, nahi duzunean, heriotzeaz zeina onhesten beitut humilki sumisionerik handienarekin penitentzizko izpirituz", "Gure sumisionezko eta punitentziazko izpiritua guk beino lehenago sainduak hartu dutena da", "ikharan nago beldurrez zu ofentsa sumisione eskasez"), Jaur 8 (adib., "Bere Aitaren alderat, erakhusten du sumisione oso bat haren manuentzat", "bihur dezogun errespetua, sumisionea, zerbitzua", "sumisione bat osoa zerutikako manuentzat").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sumisio : AB38 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Baztertua dirudi.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk. 'usaina (gehienetan ez atsegina)'.

Forma baten adiera(k)

usaina, besterik adierazten ez bada sarkor eta ez atsegina.

suni 58: Berria 5 (“Suni miliziak, Iraken esku“), EiTB 36 (“444 eserleku betetzeko15.000 hautagai dira, besteak beste, 2005eko hauteskundeetan parte hartu ez zuten suniek”), Argia 17 (“Gehienak musulman suniak dira baina, kasu honetan, “kurdu” deitzen diegu, eta ez “suniak””); suniar 10: EiTB (“Duela bost urte alderdi suniarrek abstentziora jo zuten eta horrek xiien garaipena ekarri zuen”), Argia 19 (“Turkmenoak turkieraz mintzo dira. Erdi Aroan iritsi ziren, Otomandar Inperioa zabaltzearekin batera eta xiitak nahiz suniak izan daitezke gaur egun”); sunitar 6, EiTB (“Eztanda Radwaniya barruti sunitarrean jazo da”); sunita 426: Deia 2, Berria 410, Argia 13, DiarioVasco.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: suni 2: Berria (“Bestalde, Samarrako santutegiaren kontrako erasotik lehen aldiz, gobernu berriaren osaketari buruz hitz egiteko bildu ziren buruzagi suniak eta xiiak”), Iñigo Aranbarri (“Gero, zehazten hasteko nahiko adorerik ez, eta ez dakigu talibanok xiitak diren, edosuniak; pashtunak diren, edo arabiarrak; Afganistangoak baino ez diren edo baita Iran edo Irakekoak ere... ez dakigu denak bat diren edo beren artean bereiz daitezkeen, baina hori da gutxienekoa”); sunita 571: Berria 552 (“Tradizionalki euren arteko dikotomiak agerian utzi eta antagonikoak izan diren xiitek eta sunitek bat egin dute okupazio indarrei aurre egiteko erresistentzian”), Herria 18 (“Haatik Ibrahim Al Jafari-ren gobernuak iduri du maioria badaukala, nahiz behar dituen elgarretaratu ere sunitak, xihitak eta kurdoak betiko etsaiak hauk ere elgarren artean”), Pako Aristi (“'Jalal Talabani presidenteak berak onartu du asteburuan gerrillari sunitek 50 xiïta bahitu zituztela, tartean emakume eta haur ugari”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: sunita, sunismo (suni*, sunni*).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es suní / fr sunnite: Elhuyar: suni / Nolaerran: - / Zehazki: sunita / Labayru: sunita / Adorez5000: -.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

lantaldeak Onomastika batzordeak argitzeko utzia sunita aztertzean, oharra gehitua: “"-i amaiera sistematikoa" legokioke, EIMAren eskuliburuaren arabera; baina lehen itzuliko xiita kontuan izanik, sunita izan liteke hobestekoa, antzeko testuinguruetan erabiltzen baitira eta, maiz, bata bestearen ondoan (eta hala egiten dute Berria-n).”

xiita jasoa zegoen lehendik, eta orain xii ere gehitu du Exonomastika batzordeak.

suni

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Onomastika batzordeak erabakitzeko utzi da (cf xiita arautua).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta erabilia; sartzekoa da. Hala ere, xiita kendu beharko litzateke (xii, suni soilik utziz) edo, bestela, sunita ere gehitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sunita : Euskalterm - ErlHizt (Sunnî [A]).

Sektore jakin bateko informazioa

EIMA Onomastika: “-i amaiera sistematikoa hobetsi da, eta ez -ita (nahiz eta Euskaltzaindiak, Hiztegi Batuko erabaki puntual batean, xiita erabaki duen) [...] Dena den, -i amaiera da jatorrizkoa, eta bera hobetsi da”. // Berria-n bi salbuespen egiten dituzte: xiita eta sunita.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

suni : I. Aranbarri ("ez dakigu talibanok xiitak diren, edo suniak"); Berria ("buruzagi suniak eta xiiak"; "Bagdadeko meskita suni batetako sermolaria hil zuten atzo"; "Gobernu bihurtuko da, ministro kristau, suni eta txiiz osatuta"); cambio16 ("Suni gazteen artean"); sunita : Berria 566 (adib., "Hiru alderdi sunita batu egin dira bozetarako", "Leinu sunita batzuen jokabide honen aurka"), Herria 16, P. Aristi 1. // Google-k aurkituak: Berria ("Hiru alderdi sunita batu egin dira bozetarako", "Leinu sunita batzuen jokabide honen aurka"); argia (“auzo sunita batera ospa egin genuen”), wikipedia (“Sunitar beharrean, suni edo sunita behar duela uste dut”), ehu (“Sunita gehienek joan den urtarrileko hauteskundeak boikotatu zituztenez”), sustatu (“musulman sunita [%79], musulman xiita [%25]”), siis.net (“Irakeko sunita eta xiiten arteko borroketan”), irunweb (“Jordania sunita-hasemita da”), boltxe.info (“Zerrenda horretan hiru sunita, bi kristau maronita”), euskosare (“Orduan sunita alderdikoak ziren xihitakoez arrangura”), etab.; sunitar 3: Berria ("erresistentzia sunitar"), Herria 2 ("sunitar alderdi", "sunitar ulema"). // wikipedia (“Sunitarren dotrina”, “Sunitar beharrean, suni edo sunita behar duela uste dut”).

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "sunita, islam sunita. Islamaren adar bat".

Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak argitzekoa.

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

"-i amaiera sistematikoa" legokioke, EIMAren eskuliburuaren arabera; baina lehen itzuliko xiita kontuan izanik, sunita izan liteke hobestekoa, antzeko testuinguruetan erabiltzen baitira eta, maiz, bata bestearen ondoan (eta hala egiten dute Berria-n).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-i/-ita.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

enborra.

Euskaltzaindiaren Arauak

suntsiarazi, suntsiaraz, suntsiarazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

suntsiarazi, suntsiaraz, suntsiarazten.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: suntsiarazle (H), suntsiraztale. (El) que deshace, destructor. Siba gauzen suntsiraztalea da. Hb Egia 59.

LB: 55 (Deustuko Unibertsitatea 33); ETC: 70.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0. / Euskalterm: baldintza suntsiarazle (Zuz.).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu suntsiarazpen formarik.

suntsiarazpen 99: Deustuko Unibertsitatea 26 (“Halaber, baldintza suntsiarazlepeko betebehar oro eskatzeko modukoa izango da, suntsiarazpenaren ondoreei kalterik egin gabe”), Euskal Herriko Agintaritza (“Xedapen egintza erabakitzeko eskumena duen organoak onartu ahal izango du prezioa beranduago ordaintzea, baina ez hamar urte baino beranduago, eta gerorako utzitako kopuruak benetan ordainduko direla behar bezala bermaturik egotekotan, suntsiarazpen baldintza esanbidez jasota, edo hipoteka, banku abal, kauzio aseguru edo merkatuan ohikoa den behar adinako beste berme baten bidez”), Espainiako Gobernua 46 (“Kreditu erakundeak aurreko artikuluko a), c) eta f) letretan azaldutako arrazoiengatik suntsiarazten badu kontratua, suntsiarazpenak berehala sortuko ditu ondorioak, eta f) letrako kasuan, gainera, ez da justifikazioaren beharrik izango”), Gomylex 12 (“Hitzarmenezko atzera-eskuratzea arestian azaldutako baldintzetan egikarituz gero, salmentaren suntsiarazpena ekarriko du; horren ondorioz, salmentaren ondoreak desagerrarazi beharko dira, atzera eragintasunez”), Nafarroako Gobernua 14 (“Goragoko batek baimena emanda izenpetzen diren kontratuetan, baimena beharko da, halaber, suntsiarazpena dakarten aldaketak egiteko eta kontratua suntsiaraztek”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu suntsiarazpen formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Zuzenbide arloan erabilia eta jasotzekoa, marka eta guzti.

Jakite-arloak

Zuz.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-garri/-kor.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-kor/-garri.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko suntsikortasun forma: Dv "Nature portée à se dissiper, à se volatiliser, à s'évanouir, à disparaître".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

suntsikortasun (eta s.-erreserba, -gradu) 5, A. Gabikagogeaskoa (adib.: "Freudek aztertua du bizitzaren zapuzketaren eta suntsikortasunaren arteko erlazioari buruzko arazo hau [...] Estura mota hau gizabanako isolatu eta indargabea aurkitzen den egoeratik dator, eta berarengan garatzen den suntsikortasun-erreserbaren beste iturria da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

suntsikortasun : PMuj DVC (destructividad) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Bebil (ongi eratua da, baina idazlan bakarrean jaso da: A. Gabikagogeaskoa).

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-pen/-tze/-keta.

Euskaltzaindiaren Arauak

suntsitu, suntsi, suntsitzen. da/du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

suntsitu, suntsi, suntsitzen.

Euskaltzaindiaren Arauak

Babiloniako erresumaren suntsitzea.

Euskaltzaindiaren Arauak

EArauak 53.

Euskaltzaindiaren Arauak

(hizkuntza). Sin. finlandiera.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-era.

Euskaltzaindiaren Arauak

EArauak 38.

Euskaltzaindiaren Arauak

'finlandiarra'.

Txostenaren laburpena

ik. oh. s.u. sutontzi.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi (bi silabako izenei osorik lotzea erabaki du Euskaltzaindiak; baina berezia dirudi su bezalako silababakarren kasuak).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

su sarrerari dagokion azpisarrera.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-bazter.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: SUPAZTER-XOKO (subazter-xoko H (+ zokho)). Rincón junto al fuego. "Le coin du feu, du foyer" H. Gizonak, aldiz, / Supazter zokotan / Belaun kozkuak errerik. LuzKant 21. Pello oihuz hasten da / supazter zokhotik. Zby RIEV 1908, 772. Supazter xokotik xanpaka altxatzen da Xuriko. Barb Sup 38. Supazter-xokoko azken solasa. JE Ber 35. Nere amaxoren amaxori bere amaxok kondatzen zion [ixtorioa] jadanik subazter xokoan. GaztAlm 1934, 35. Negua heldu... Zoin goxo, supazter xokoa! Egunaria 20-11-1956 (ap. DRA). Igande batez bakarrik zirelarik supazter xokoan. JEtchep 61. Eusko baserriaren su-bazter txokoa. SM Olerti 1961, 174. Hunen lekua bedi supazter xokoan. Xa Odol 21. v. tbn. Ox 150. Etcham 162. Iratz 80. Lf Murtuts 9.

adib: supazter iz. Sutondoa. Benetan goxoa, supazter txokoa. Ostatu bateko supazterrean. Supazterraren inguruan jartzera gindoazen. Bizpahiru eskutada gaztaina goxoki janik supazterrean. Supazterreko istorioak. // xoko iz. Ipar. Adkor. Zokoa. Supazter xokoan. // kokorikatu, kokorika, kokorikatzen da ad. Kokoriko jarri. Supazter xoko batean isil-isila zegoen kokorikaturik. // kulunkaulki iz. Bi beso eta bizkar luzea dituen jarleku kulunkaria, zurezko bi arku ahurren gainean finkatua dena. Supazter txokoan dago, bera bezain zaharra den zurezko kulunkaulki batean eserita. // [s.u. noiz] noiz ere (Denborazko perpaus txertatu baten hasieran, aditzak bait- hartzen duela). Ik. noiz eta. Noiz ere uste baituzu urrun naizela zureganik, orduan zure hurbilean naiz. Goizik jarria nintzen supazter txokoan, nire gorputz guztia gozoki beroan, noiz ere entzun baitut tok-tok-tok leihoan.

supazter txoko 1, Berria (“Beren asmoa supazter txoko batean behatzeko gai diren kantuak eskaini nahi dituzte”); supazter xoko 4: Elkar 2 (“Beheko suetako egur usain berdingabe nahastezina nabarmentzen da boladaka, bafadaka datorrela, supazter xoko atsegingarriak irudikaraziz”), Berria (“Supazter xokoan entzunak dira denak badela ozeanoaz bestalde lurralde zoragarri bat, non mendi eta errekak besoen betekoak diren, non jendea abegikorra eta gizalegekoa”), Karmel (“1935eo martxoaren 3an, Begiraleak elkartearen antzerki taldeak Hillau anderearen “Supazter xokoan” jokatu zuen Donibane Lohizuneko Gure Etxea antzokian”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

supazter xoko 8: Herria 4 (“Juan Ramon Macuso, Abbat Santesteban, Luzien Etxezaharreta, Andoni Iturrioz, Auxtin Zamora… lehenik Otsondo aldeko zuhaitz izoztuen erdian, ondotik Senpere supazter xokoan…”), Elena Touyarou 3 (“Andreak mihi klaska bat egin zuen eta supazter xokoko aulki apalean jarri zen, bestei gauza bera egin zezaten ulertaraziz”), Jean Baptiste Etxarren (“Geroxago, azken neguko arratsetan supazter xokoan apaindu zumeekilan esteka”); supazter txoko 5: Berria (“Haurren zerbait dela dioten aurreiritziak, edota supazter txokoko ipuin zaharrak diotenak.”), Josetxo Azkona 3 (“Antonio supazter txokoan dago, bera bezain zaharra den zurezko kulunkaulki batean eserita”), Patxi Zubizarreta (“Esan gabe doa jaki gozoek, liburu ederrek bezalaxe, su ezin atseginagoa eskaintzen digutela, supazter txokoan sentiarazten gaituztela”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta azpisarrera gisa jasotzekoa, Ipar. markarekin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa supazter sarreran.

Erabileremu dialektala

Ipar.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "super. Super gasolina, ez gasolina superra".

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

bikaina.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

superabit (eta s.-erreserba) 8: EkonHastapenak ("Benetazko aurrezki publiko batek gastuekiko sarrera arrunten superabit bat behar du"), Urraspide 1981 ("Bankak soldatak eta superabitak ordaintzen ditu, ondasunak saldu eta Jabetza tituluak eman"), KontsumHeziketa 1986 2 ("Superabitak merkataritzaren jarraipena, inbertsioak edo hazkunde ekonomikoa erraztu behar lituzke, lehen-lehenik", "Superabitik gehien lortzen zuen merkatariak zituen diruaren esistentziak suposatzen zuen beharrizanen multzoa asetzeko aukerarik handienak"), UZEI ("Partaidetza sozial batzuek hirugarren pertsonek hartzen badituzte, hauen ekarpenak gehitu egin beharko dira sozietatearen superabit-erreserba espresuko eta tazituen proportzio berean"), Udal Zerga 2 ("Kontraituaren lehenagoko aurrekontu-teknikarekin, kreditu horiek, superabita zehazterakoan, sortu zireneko ekitaldiko gastutzat hartzen ziren", "Kaxako superabit [defizit] ez-finantzarioa"), NAO 1996 ("Aurreko ekitaldietako superabitaren aplikazioa"); superavit 2, X. Amuriza ("Mila miloi superavit / herriak sosik gaberik / gure diputazioak / lapurrentzat lana badik. / Mila miloi superavit / lapurrentzat lana badik").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

superabit : DFrec 1, AB38 1, AB50 1, HiztEn, LurE, Euskalterm 2 (hauetan 1 soberakin sinonimoarekin); superabitario : DFrec 1, AB50 3; superavit : AB38 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

superabit : HiruMila-ElhHizt (Ekon. superávit), EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "superabit h. irabazi, irabaziak" / HezkAdmin: superavit.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

b/v.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Ekon.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

superni forma aztertzean superego ere proposatu da, sistema osoa sartzeko.

LBeh (2014-04-03): supereroale 46: Elhuyar 34 (adib.: “Paradoxa dirudi: superisolatzaile bat egiteko, nahitaez, material supereroale batetik abiatu beharra dago”), Berria 12 (adib.: “Orain bi urte galdetu bazenu, esango zizuten atomoak izango zirela ordenagailu kuantikoen oinarri; gaur, berriz, material supereroaleak izango direla”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: supereroale 3: Berria (“Supereroaleei esker korronterik galdu gabe garraia daiteke korronte elektrikoa; beraz, kobrezko hariak baino korronte dentsitate 2000 aldiz handiagoak garraia ditzakete”), Irene Aldasoro (“Ingeniariak ezin du lorpen hori berdindu, non eta ez dituen erabiltzen zero absolututik hurbileko tenperaturan funtzionatzen duten material supereroale berriak”), Pello Salaburu (“Azkeneko urte horietan etorri zaizkigu, Jugoslaviako gerra zikinarekin batera, asmakizunak bata bestearen ondotik: satelite bidezko telefonoa, ahotsa mekanikoki ezagutzea, txartel "inteligentziadunak", giza genomaren mapa, supereroaletasuna, auto ez kutsagarriak, mikroingeniaritza, animalia eta landareen genetika, eta abar, mendeak bere 100 urteak jasan zituen arte”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: super-. Neurrian erabili. Superarin (boxeoa), superego, supereroale, superestratu, supergizaki, superheroi, superilargi, superintendente, superizar, superlur, supermerkatu, supernoba, superordena (biologia), superpotentzia, superprodukzio (zinema), supersoniko.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es superconductor / fr supraconducteur: Elhuyar: supereroale (Fis.) / Nolaerran: - / Zehazki: super-eroale / Labayru: supereroale (Fis.) / Adorez5000: supereroale (Elektr.).

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

cf “eroale izond. eta iz. Fis.” eta erdieroale izond. eta iz. Elektr.” arautuak.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta hedatua.

Kategoria

izond. eta iz.

Jakite-arloak

Fis.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Hizkl.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biol.