(gral.; VP 75r, Lar, VocS , Añ, Izt 93, Zam Voc),
boztu (L, BN, S, R; SP, Ht VocGr 416, Lar, Izt 55v, Dv),
botztuRef.:
A (poztu, boztu); Iz ArOñ (postu); Etxba Eib ; Elexp Berg ; Gte Erd 25, 262 y 310. Alegrar(se). "Réjouir, se réjouir. Ala zuk ni handiro bozten" SP. "Alegrar" Lar. "Alegrarse", "gozarse", "holgar", "regocijar" Lar y Añ. "Consolar", "divertir" Añ. "Aiñ ondo zu ikustiakin asko poztutzen naiz" Etxba Eib. "Oso poztu zan (G-azp)" Gte Erd 25. "Eztaukazu zerekin pozturik (G-azp-goi, AN-gip), ez duzu zertaz boztürik (S)" Ib. 310. "Pozten nau zu ikusteak (AN-gip)" Ib. 262. Tr. Usado al Norte desde los primeros textos, aunque su uso disminuye desde el s. XIX. La formas empleadas por los autores septentrionales son boztu (la más usual),botztu (Xarlem y Archu) y, en algunos autores modernos como Mirande o Xalbador, poztu . Al Sur, donde (si exceptuamos a Lizarraga que emplea boztu ) la var. empleada es poztu, se encuentra desde Larramendi; antes de finales del s. XIX, época a partir de la cual su uso es general, lo hallamos en Mendiburu (IArg I 238), Gavon sariac, Zuzaeta (52), Lizarraga de Elcano y Legaz. En DFrec hay 84 ejs. de poztu, todos ellos meridionales. Por lo que respecta a la construcción con asko / oso, la primera es claramente dominante. Se encuentra además con biziro en Udarregi, con txit en Lardizabal y Beovide, con arras en Etxaide (AlosT 39) y con aundizki en Orixe (Aitork 191).
Iangoikoa zuk begira etsaiaren menetik, / nik eniak badakuskit ene gaitzaz bozturik. E 235s.
Boz eta alegera zaitezte, zeren zuen saria handi baita zeruetan. LçMt 5, 12.
Sekulako atsegiñez boz dezagun gogoa. EZMan I 47.
Boz gaitezen Iainkoa baithan. EZEliç 240.
Nola geure gogarako gauzekin naturalki bozten eta alegeratzen baikara. Ax 271 (V 181).
Egiazko loria eta bozkariotasun saindua da zure baitan boztea, ez bere burua baitan. SPImit III 40, 5.
Haurtxoa, zure sortzeaz / mundu gustia da bozten. Gç 64 (tbn. en Izeta DirG 100).
Boz gaitezen eta alegera gaitezen eta demogun hari gloria, zeren ethorri baidire Bildotsaren ezteiak. HeApoc 19, 7.
Ez nadilla ezetzaz poztu edo mindu, ezpada zugana naraman edo zugandik kentzen nauen arzaz. LarSTomas 1.
Jakin dezan etortze onez / nola gu poztu geran. GavS 23.
Sinhesten ahal düzü / botz gintakiela ezin haboro. Xarlem 1080.
O nola bozturik / zegon Maria admirátzen!LEKop 37.
Poztuko litzake illik banengo. VMg 29.
Musikak poztutzen du gizonaren biotza. AA III 364.
Poztu gaitez lau jaietan / Maiatz-Pazkua onetan.FrantzesB II 27.
Ondasunak argituten dituee begijak, poztuten dabee bijotza. fBIc I 47.
Dakusala txakur bat pozturik.ZavFab,
RIEV 1907, 543 (cf. Mg in VMg 105 porturik, seguramente errata).
Botzturik berak zioan: [...].ArchFab 187.
Zorionekoak negar egiten dutenak, bada poztuak izango dira. Lard 379.
Afari on hura ikhustean, boztu zen sainduaren bihotza. Laph 148.
Triste dagona poztutzea edo konsolatzea. Legaz 34.
Konfesiyo txarrakin / ez biziro poztu, / goiko Jueza iñork / engañatzen eztu. Ud 129.
Berak poztu ditzala zuen biotzak atsekabien artian. BvAsL 208.
Txit poztu zan. Ib. 71 (v. tbn. txit poztu en Lard 153).
Nere biotza nola poztu dan lan au irakurtzean. Etxeg(
inAgAL 7
).
Zu poztutzea da nere poza. AgG 283.
Asko poztutzen naiz eta errezatuko diot ondo etorri dedin. UrruzZer 35 (v. tbn. asko poztu en Lard 362, AB AmaE 396, Apaol 91, Echta Jos 345, Ill Testim 11, EusJok II 54, Inza Azalp 11, Enb 170, Tx B 220, Alz Burr 44, Etxde AlosT 34, Or Aitork 296, Lab SuEm 204, NEtx LBB 111, Alzola Atalak 50, Uzt Noiz 53).
Biyotzez pozturikan / atsegintsu gaude. Arrantz 110.
Dana-dala, poztuten naz ona bixitten zatozalako. Altuna 83.
Edozer gauza esaten degu / edan tantokin poztuta. TxB 104.
Zure senarra txit ondo dabill / poztu du irabaziyak. TxB II 176.
Onegaz zenbat poztu ninduan / neuk baño bestek ez daki. Enb 126.
Abendu Santu onetan, / Kristoren jaiotzian, / kontentuaren aundiz / guztiok poz gaitian. Balad 193.
Poztu zaitezte nerekin, galdu zitzaidan ardia arkitu dut eta. IrYKBiz 299.
Bazirudik Enrikeren eriotzak poztu egin ditula. ABarGoi 70.
Oro boztü ziren hen ikhustez. MdePr 125 (170 poztu).
Zergatik ez dira, beraz, artaz pozten?OrAitork 272.
Etxean, nere anaiaren aurrak pozteko, Nazimentu bat antolatuko zuten. NEtxAntz 112.
Poli oso poztu zan Juanbeltz ikustean. AnabPoli 35 (v. tbn. oso poztu en A Ardi 137, Muj PAm 37 y Bilbao IpuiB 146).
Poztu egiten nintzan pentsatu utsarekin. AnabAprika 97.
Poztutzen naiz zu ezagutzea. IzetaDirG 116.
Bere doñuak poztu balitu / bezela brillak dantzari.Olea 59.
Etxe guztiak kantuz pozteko. NEtxLBB 366.
Zuen zorionak pozten nau ni, ez naiz gizon bekaiztia. XaOdol 345.
Ez gaiten geiegi poztu. Ib. 186.
Abendo hotzak bozturik ezartzen laboraria. EZBB I 24.
Izan ere, biotza zerekin poztua baneukaken. AtañoTxanKan 216.
Onek kontra urtetiagaz gu asko pozten giñan.Gerrika 65.
Hola bozten ginituen kantu guzia. LarreArtzainE 82.
Poztuko ninduke biziro oker nagoela jakiteak. MIH 356.
Biziki pozten naiz erabakia ez delako nere eskuetan izan. MEIG IV 129.
v. tbn. (para autores septentrionales) Boztu: Harb 106. Hm 64. Arg DevB 37. ES 116. Ch III 50, 1. Lg I 299. Mst III 40, 5. Monho 90. Gy 50. Dv LEd 269. Laph 107. Jnn SBi 124. Ip Hil 214. UNLilia 11. JE Ber 10. Iratz 182.
azpiadiera-1.1
(Con reduplicación intensiva). Nagusia au entzunda poz-poztu zan ziñez. JaukolBiozk 97.
azpisarrera-1
POZTEKO IZAN,
POZTEKOA IZAN.
Ser cosa de alegrarse, producir alegría, consolar. Datorrenian ona Jangoikuaren deikoren bat, ikusteko ta poztutekua da, zelan [...] ikusi [ditudan] artua emon, ta eskuban mun egiten eskale gaixuari. MgPAb 205.
Poztutzeko da onelan gordetan ikustea euskerazko idaztiak.AlzolaAtalak 63.
Langillea ongi bizitzea, danontzat poztekoa da. AtañoTxanKan 84.
Barrua bete ta kanpon ere / etzan egon kristau gutxi, / pozteko da au, baiña ez nion / negarrari errez eutsi.Insausti 278.
azpisarrera-2
POZTUTXOAGO.
Alantxe, poztutxuago, kutxa itxita neure lasto-ganera itzuli nintzan."Algún tanto consolado"
.OrTormes 51.