1.
(S; -rz-Sal, S, R),
zortxe (S),
zorzi (S),
xortxa (BN-baig),
xortxi (H(BN, S)),
xorxeRef.:
A(zorze);
Lh(zortxe, zorze);
CEEN 1969, 172
. "Bande mince et plus ou moins large, en bois de hêtre, que l'on peut rouler en cercle plus ou moins grand et dans lequel on donne sa forme au fromage"H.
"Los instrumentos que se utilizan en la elaboración del queso son: [...] Xortxa, molde de madera. Era un anillo elástico que se iba apretando con cuerdas"CEEN 1969, 172.
[Gazna] axalarekin üngüratzen dü, tinkatzen [...] eta gero elkhitzen zorzen gaña zinez txortazteko. GH 1935, 404.
Gasna zorzea edo moldea, oro xilo-milo gazuraren iresteko. Egunaria 1964, 9.
(ap. DRA)Zurezko ontzi bat espreski eginik gazten egiteko ta diaitzen xorxea. ZMoso 37.
Berotzen zien gaztara su ondoan ta berriz xorxeala itzul ta ertza, ta kala bukatzen zen gaztan lana. Ib. 37.
sense-2
2.xorte (Ae ap. CEEN). "Debajo del aro se suele poner un[a] tabla de forma redonda con cuatro mangos, de madera de haya o de pino. Se llama xorte o txortxapekua y lleva un pico surcado por donde se vierte el suero procedente de la masa cuajada" CEEN 1971, 353. Cf. VocNav: "Sorse o shorse, mesa donde se elabora el queso (V. de Roncal)", "zorze o zortze, tabla sobre la que se pone el aro de hacer quesos y contra la que se aprieta la masa (Vidángoz)".
azpiadiera-2.1
(Sal, S?, R? ap. A),
xorxe (R-uzt ap. A). "Base de un cesto"A.