OEH - Bilaketa
196 emaitza ka bilaketarentzat
Sarrera buruan (16)
- 1 ka
- 2 ka
- ARTO-KAÑA (arto)
- ARTO-KAÑABERA (arto)
- KAÑABERA BELTZ (kanabera)
- KAÑABERADUN (kanabera)
- KAÑABERA-HESI (kanabera)
- KAÑABERAKIKO (kanabera)
- KAÑABERA-MAMI (kanabera)
- KAÑABERA-MEHE (kanabera)
- KAÑABERA-SAIL (kanabera)
- KAÑABERA-XOTX (kanabera)
- KAÑA-EDARI (kana)
- KAÑUTO-BELAR (kañuto)
- NONBAIT HAN-KA (nonbait)
- OIHAL-KAÑA (oihal)
Sarrera osoan (180)
- adar
- adaxkatxo
- agaka
- ageri
- ahakan
- aho
- ahobero
- ahoko
- ahotsalditu
- aidaka
- aieika
- aika
- Aitagureka
- aitarenka
- 1 alaka
- altoka
- amorgarri
- andre
- antz
- apaiz
- ardailka
- ari izan
- aritu
- arnasa
- arrautza
- 1 arreka
- arrotz
- artio
- artza(i)nka
- 1 atso
- au-auka
- aurrezka
- auskaka
- axurkika
- bai-
- balkoi
- balts
- barkatu
- basagurdi
- beeka
- behar
- beharbada
- behin
- bekatari
- berorika
- bersetka
- besabesaka
- besarka
- bestela
- beti
- bibaka
- bilauka
- biribil
- biribilbolika
- bizbizka
- bulkaka
- bultzaka
- deliberamendu
- despiskatu
- dilindanga
- 1 duka
- egin
- eginkatu
- 1 egunka
- 1 ele
- 3 ele
- elkar
- elle
- eneka
- 1 eraman
- 1 eraso
- erregutu
- eskuarki
- eskuka
- esne
- 1 ezin
- ezkondu
- fabrikante
- fifaka
- gabe
- galdeka
- galdetu
- galdu
- garitxa
- garrazpera
- gaztigu
- gehiagoka
- gero
- gogorkeria
- gozo
- guka
- halabiz
- hamaika
- 1 hara
- hasi
- haxeka
- helka
- 1 hika
- hitatoka
- hitz
- hoska
- huhuka
- 1 i
- ibili
- 1 idi
- iheska
- iltzegile
- intziri
- 1 irri
- iso
- joera
- 1 jokatu
- jolastaka
- juzkatatu
- kaka
- kalitate
- kankailu
- 1 kantu
- kapelu
- kario
- 2 kask
- katetxo
- 1 katu
- 1 kirika
- kirikaka
- 1 kirrika
- kordokatu
- korronga,
- 1 kostatu
- kredoka
- kristoka
- 1 kuku
- laurogei
- lausenguka
- madarikazio
- maneitate
- miazkatu
- minka
- mintzatu
- mokader
- montoika
- mostra
- nahastekagabe
- narra
- neskame
- noka
- nonbait
- nor-gara-gu
- norika
- nor-naiz-nika
- oldozkera
- omenka
- oraindino
- oreka
- 1 osatu
- ostikoka
- ostreilaka
- 2 oteka
- pasioka
- patatero
- pilotaka
- piztu
- plural
- puntu
- putxinkadaka
- puzka
- santifikazio
- sudur
- teatrozain
- 4 tinka
- tuka
- txilioka
- txistor
- ukarai
- urguilu
- uste izan
- xoka
- xuka
- zilo
- 2 zurkaiztu
goiburua
kapelu.
tradizioa
Tr. Documentado al Norte en autores labortanos y bajo-navarros; el primer testimonio corresponde a Voltoire, aunque no vuelve a aparecer en los textos hasta el siglo XIX. En la tradición meridional se encuentra en Soroa y Orixe (tbn. en testimonios orales alto-navarros). Ambas formas (ka- y ga- ) se emplean en proporción similar (en Goyhetche aparecen ambas).
etimologikoa
Etim. Cf. lat. med. cappella .
sense-1
1.
(AN-gip, L-côte, B; SP, Chaho, H),
gapelu (SP, Urt I 474 (-ph-), Dv (-ph-), Lh (BN-baig)),
kapelo (Lcc, Volt 56, Bera),
kapellu (Lcc)
Ref.:
A;
Izeta BHizt2
.
Sombrero; gorro, gorra. "Cugulla de hábito" Lcc. "Capello, kapeloa " Ib. "Cale de basq, au lieu de chapeau" SP. "Bonnet basque" Dv. "Bonnet d'étoffe large et froncé, avec de petits records en forme de chapeau" Chaho. "1.º boina. 2.º gorra de niño" A. "Chapeau" Lh. "Gorrito; bonete. Kapelu politeizu " Izeta BHizt2. v. kapela.
Kenzak kapelua. "Ôte le bonet" . Volt 275. Laborariak nahi du / goldea pluman trukatu / eta utzirik kapelua / xapelaz gorde burua. Gy 7. Gapelu bat ere bazen. "Petit chapeau" . Ib. 320. Gaphelua eskuan Anyelus erraten. Hb Esk 215. Gaphelu gorri handi bat buruan. Elzb PAd 42. Obeto ezagutu zezan jartzen zuan zapel kapelu aundi bat. Sor Bar 84. Kapeluaren azpitik [...] behatuz. HU Zez 96. Huna nun nere agur hau bertze baten gapeluaz emaiten dautzuedan. GH 1921, 7. Buru kaskoan, bonet edo kapelu beltx bat. Barb Sup 9. Ai, abreak balu / buruan kapelu, / soinean soineko. Ox 91. Kapelua bere lekuan euki gura dabe. " Birrete" . Or Tormes 83. [Seminario ttipietako ixtudianten] gapelua. JE Ber 73. Bururik duenak bilatzen du aren doia gapelu. (AN). A EY III 104. [Alemanak] beren gapelu gris marra gorriekin. Zerb Gerlan 20. Mila kaskoin [...] kapelu handiak buruan. Zerb Azk 103. Antonen etxean atzeman ditugu gapelu, soineko [...]. Larz Senper 58. Elurre ari du, elurre; artzai kapelu makurre. (AN-larr). Inza NaEsZarr 384 (tbn. artzai kapelu-makurra en Or Eus 25). [Bandako musikuak] bere kapelua jantzi. Etxabu Kontu 44. Beren kapelu aundi, erreloju ta kate. Ataño TxanKan 108. Nik eman nion ene gapelua Pierrari buruan. Larre ArtzainE 326. Espainian gaudela adierazteko [...] aski dira kitarra soinua eta guardia civil baten (hobe biren) kapelu okerra. MEIG I 191.
v. tbn. Atheka 46 (gaphelu).
Sombrero; gorro, gorra. "Cugulla de hábito" Lcc. "Capello, kapeloa " Ib. "Cale de basq, au lieu de chapeau" SP. "Bonnet basque" Dv. "Bonnet d'étoffe large et froncé, avec de petits records en forme de chapeau" Chaho. "1.º boina. 2.º gorra de niño" A. "Chapeau" Lh. "Gorrito; bonete. Kapelu politeizu " Izeta BHizt2. v. kapela.
Kenzak kapelua. "Ôte le bonet" . Volt 275. Laborariak nahi du / goldea pluman trukatu / eta utzirik kapelua / xapelaz gorde burua. Gy 7. Gapelu bat ere bazen. "Petit chapeau" . Ib. 320. Gaphelua eskuan Anyelus erraten. Hb Esk 215. Gaphelu gorri handi bat buruan. Elzb PAd 42. Obeto ezagutu zezan jartzen zuan zapel kapelu aundi bat. Sor Bar 84. Kapeluaren azpitik [...] behatuz. HU Zez 96. Huna nun nere agur hau bertze baten gapeluaz emaiten dautzuedan. GH 1921, 7. Buru kaskoan, bonet edo kapelu beltx bat. Barb Sup 9. Ai, abreak balu / buruan kapelu, / soinean soineko. Ox 91. Kapelua bere lekuan euki gura dabe. " Birrete" . Or Tormes 83. [Seminario ttipietako ixtudianten] gapelua. JE Ber 73. Bururik duenak bilatzen du aren doia gapelu. (AN). A EY III 104. [Alemanak] beren gapelu gris marra gorriekin. Zerb Gerlan 20. Mila kaskoin [...] kapelu handiak buruan. Zerb Azk 103. Antonen etxean atzeman ditugu gapelu, soineko [...]. Larz Senper 58. Elurre ari du, elurre; artzai kapelu makurre. (AN-larr). Inza NaEsZarr 384 (tbn. artzai kapelu-makurra en Or Eus 25). [Bandako musikuak] bere kapelua jantzi. Etxabu Kontu 44. Beren kapelu aundi, erreloju ta kate. Ataño TxanKan 108. Nik eman nion ene gapelua Pierrari buruan. Larre ArtzainE 326. Espainian gaudela adierazteko [...] aski dira kitarra soinua eta guardia civil baten (hobe biren) kapelu okerra. MEIG I 191.
v. tbn. Atheka 46 (gaphelu).
sense-2
2.
"
Kapelu, bóveda. Labékapelua, la bóveda del horno"
Iz ArOñ.
Kapera biribil-biribila da, [...] argitua izariz [...], bainan egiaz arruntkiegi duela gapeluak hesten, arroltze-kusku baten idurirat. JE Ber 68.
Kapera biribil-biribila da, [...] argitua izariz [...], bainan egiaz arruntkiegi duela gapeluak hesten, arroltze-kusku baten idurirat. JE Ber 68.
azpiadiera-2.1
"Faîte [...] pierre, harri kapelia
"
Foix.
sense-3
3.
"
Kapelu, pies derechos de la máquina de tejer (G-to)"
A Apend.
v. enkapelu.
azpisarrera-1
KAPELU-HANDI.
Personalidad, persona importante.
Herriko kontseilua [...] eta nork daki zonbat mediku eta kapelu handi, guziak ordre ederrean. Herr 27-10-1960, 3.
Herriko kontseilua [...] eta nork daki zonbat mediku eta kapelu handi, guziak ordre ederrean. Herr 27-10-1960, 3.
azpisarrera-2
KAPELUDUN.
"Gapheludun (L-côte), porte béret" Dv.
kapelu
-
kapelu. Tr. Documentado al Norte en auto...
-
Etim. Cf. lat. med. cappella ....
-
1. (AN-gip, L-côte, B; SP, Chaho, H), g...
-
2. " Kapelu, bóveda. Labékapelua, la b...
-
"Faîte [...] pierre, harri kapelia " Fo...
-
3. " Kapelu, pies derechos de la máquin...
-
KAPELU-HANDI. Personalidad, persona impo...
-
KAPELUDUN. "Gapheludun (L-côte), porte ...
<< 1 kantu 0 / 0 kario >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
