Harremana

    OEH - Bilaketa

    196 emaitza ka bilaketarentzat

    Sarrera buruan (16)


    Sarrera osoan (180)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    neskame.
    tradizioa
    Tr. Documentado ya en Lazarraga (con el sdo. de 'muchacha, moza'), es frecuente sobre todo en textos guipuzcoanos desde el s. XVIII. Aparece tbn. en algunos autores vizcaínos desde finales del s. XIX. Al Norte únicamente lo emplean Harizmendi, Goyhetche (78) y Mirande (HaurB 75). En DFrec hay 35 ejs. de neskame, meridionales.
    sense-1
    1. (G, AN-sept; VP 63v, Lar, Mg Nom 68 (G), Añ (G), Dv (G), H (V, G, L), Zam Voc (G)), neskama (V-gip) Ref.: A; Echaide Nav 231; Iz To; Etxba Eib (neskama) .
     Criada, sirvienta. "Guadapero, el que lleva la comida a los segadores, morroia edo neskamea " Lar. " Neskama bat baño geixago ziran etxe artan " Etxba Eib. Cf. Lar Cor 221: "Cincuenta años ha que apenas se vestían las amas y andiquesas de Guipúzcoa como se visten hoy las nescames los días de fiesta". v. mirabe, neskato.
    Harmaturik neskameok / hala daude begira: / noiz daketen [por duketen?] andretarik, / uste duten desira. Hm 133. Morroiak, neskameak eta beste edozeinereko personak, ajustadu ziraden azkero soldatan eta salarioan euren nagusiakin. OA 165. [Susana] bero andi bat egiten zuen egun batez bere bi neskame artu ta sartu zen sagardiko urean oñak garbitzera. Mb IArg I 383. Neskame izatetik igaro diranak Señora edo etxekoandra izatera. Mg CC 168. Begira, morroi edo neskame oitura gaiztoak dituanik etxean daukazun. AA II 85. Andik gitxi batera apaiz-nagusiaren neskame bat agertu zan. Lard 447. Rebeka bada eta bere neskameak, igorik gameluetan, jarraitu zioten gizonari. Ur Gen 24, 61 (Ol, Ker neskame; Urt, Bibl neskato, Dv neskatxa, BiblE mirabe). Nere erriko neskame eta serbitzaririk beartsuenak. Arr GB 67. Neskameak dabiltza etxekoandreturik. AB AmaE 407. Ekarri zion neskame bat etxeko lanak egiteko. Apaol 104. Bilbora joango naz neskame, antxe ezkutauko dot neure burua. Ag Kr 115. Etzirudiala neskametarako jaioa. Ib. 116. Sartu nintzan neskame monja-etxe batera. Echta Jos 357. Maiara jakiak ekartzen, neskame baten antzera, ikusten zaituztenean. Lh Yol 19. [Jaungoikoaren] mendekoak edo berdin dana bere mutil ta neskame edo mirabeak nai degula izan. Inza Azalp 135. Neskametako artu ziñatenan eta neskame zegon. 'Pour servante' . Or Mi 18 (v. tbn. Eus 51). Apaiza neskame ikusteak (ontziak eskuan) berriro asaldatu zuan gure gaztea. Anab Usauri 97. Neskamerik ezta Euskalerrian, telefonoz euskeraz dakinik. Ldi IL 39. Engraziren menpeko ta neskame izan bear baitut. Etxde JJ 106. Eskolarik gabeko neskame zerbitzukoa. Arti Ipuin 76. Oñatin zegamar asko egoten ziran morroi ta neskame. And AUzta 85. Apaiz-etxeetako neskame oien antzera: gu-ka ari zaizkitzu. Vill Jaink 131. Neskamiak eiñ eban guztia etxeko-andriak aindu zetsan bezela. Etxba Ibilt 457. Guzien etxekoandre bear lukena, etxeko neskame bizi da, bere lana guzien alde etengabe eskeiñiaz. NEtx LBB 91. Lenengo erriko erretorea bere neskamearekin etorri zan. BBarand 100. Andik iru bat illabetera juan zan bera neskame Bitorira. Gerrika 41. Nagusi bezain morroi-neskame zituenak. MEIG IX 28.
    v. tbn. Cb Eg III 364. VMg 108. It Fab 43. Izt C 139. Zab Gabon 69. Urruz Urz 30. Moc Damu 6. Etxeg RIEV 1908, 116. Iraola 20. Muj PAm 36. Tx B I 267. Alz Ram 63. Laux BBa 50. Lab EEguna 69. Otx 33. Ir YKBiz 474. ABar Goi 44. TAg Uzt 154. Zait Sof 55. JAIraz Bizia 40. Bilbao IpuiB 275. Erkiag BatB 157. Osk Kurl 105. MAtx Gazt 82. Lasa Poem 117. Berron Kijote 106. Etxabu Kontu 65. Ataño TxanKan 163. BiblE Io 18, 17.
    azpiadiera-1.1
    (Como primer miembro de comp.).
    Benetan oartaraziz, ezkon-ituna irakurten entzutean, neskame-agiri zala uste ukan bear zutela zesaien. Or Aitork 228. Ainik eta batak semearen eta besteak neskamekumearen xeetasun berak eman bear baitzituten izar-iarkera aietaz. Ib. 162.
    sense-2
    2. (AN-gip ap. EI 307 ).
    Moza, muchacha.
    Espilu artan mira zatez, / neskame engañadea. Lazarraga B5 1164v.
    sense-3
    3. (AN) Ref.: BU Arano; Gketx Loiola.
    "Neskame, gancho colgante del llar" BU Arano. "Zartana, es el tamboril lleno de agujeros donde se asan las castañas, colgándolo del neskame del llar" Ib. 220. "Trébede, trípode (AN)" Gketx Loiola. v. neska (3).
    azpisarrera-1
    NESKAME ATEZAIN. Portera.
    Neskame atezaia an sortu zan eta Pedrori galdetu zion: Zu ere Preso onen ikaslea etzera? Lard 447. Itzegin zion neskame atezaiari. Ir YKBiz 474.
    azpisarrera-2
    NESKAME-MORROI (Pl.). "Neskame-morroiak (G-to), los criados; litm., criada y criado" A. v. MORROI-NESKAME.
    Anttoni, Joxe-Mari: Neskame-morroiak. Moc Damu 4. Patxikok orduan, txaloka neskame-morroiai ots eginta, agindu auxe eman zien [...]. A Ardi 69.
    v. tbn. Insausti 291.

    neskame

    neskame
    << narra 0 / 0 noka >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper