Harremana

    OEH - Bilaketa

    91 emaitza damutu bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    tema.
    tradizioa
    Tr. Documentado en todos los dialectos. En DFrec hay 10 ejs.
    sense-1
    1. (gral.; VP 89v, Lar, Mg PAbVoc, Añ, Dv, H, Zam Voc ; th- SP, Arch VocGr, VocBN , HeH Voc , Hb, Dv, H) Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 180; ZestErret .
     Obstinación. "Thema gaixtoa du" SP. "Tema, porfía" Lar. "Etiqueta", "porfía" Añ. "Le caprice" Arch VocGr. "Entêtement" VocBN. "Hisia, sepha, thema" HeH Voc. "Themak maiz ondotik dituzke minak" H. "Bere temiari eusten zion (G-azp), [...] horrek bere tematik ez ertetzeagatik lakariakin zelemon egingo luke (G-azp)" Gte Erd 180.
    Nola diostazu horlako hitza? / bethi dadukazu tema borthitza. E 203. Non ezpaita [Iainkoaren serbitzari handi] hek bezala egiteko themarik hartu behar duenik. SP Phil 212. Gelditzen badira bere theman eta hisian gogortuak. ES 172. Bere hisitik eta thematik ilkhitzeko. Ib. 172. Sortu ote deban edo segitu setaz edo tema gaiztoz auzirik. OA 165. Barneko etsaien temari / baginakike zer egin. Monho 66. Etsáien on náiez / bizi ta il naidéna, / aiék téma galdu náiez. LE Kop 95. Irauten du bere tema txaarrian. Mg CC 209. Eren tema eta bein egin zuen iritsi oker artatik irten nai izan etzuen. Gco I 454. Pekatarijaren temia da Jaungoikuak egiteko esaten daben puskia ez egitia. fB Ic I 26. Geure temaz urteteagaiti. Añ MisE 144. Maleziazko tema tzarrez ardura zare betia. Prot 69. Txaberama badago / bere temarekin. It Fab 149. Tema ortan direla / badu zonbait egun. Bordel 177. Zure jendekia aphaldua dagokazu [...] eske ibiltzeko duzun thema gaxtoaz. Laph 104. Ire tema dala mediante. Zab Gabon 61. Baña beren temakin bitzuak naiago / dutela irtetzea. AB AmaE 332. Ergelkeriari datxeko thema. Arb Igand 21. Ez atzeratu diruagaiti / bein artuezkero temea. Azc PB 115. Gizondu ondoan bere adimendua ezin aski argituzko themarekin ikastetxe aipatuenetan hogoi urthe ereman zituen entzule bipila. JE Ber 65. Zertatik sortu zain orrenbesteko tema estua ta samiña? TAg Uzt 124. Zenbat aldiz baretu / asarrezko tema. BEnb NereA 264. Baña andra! --auzokuanan temia--. Ikusi badot neskamian bularretan ebala esku bata. Etxba Ibilt 471. Haizea bere tema tzarrean geldi geldia zagonetan. Ardoy SFran 152. Umeak ume, ta tema ta seta ugari. JAzpiroz 130.
    v. tbn. JJMg BasEsc 27. Xe 328. HU Aurp 206. Etcham 191. MendaroTx 222. Anab Aprika 91. EZBB II 138.
    azpiadiera-1.1
    Idea fija, obsesión.
    Iltzeko tema duen gizon bakarra ez naizela ikusi dut. Txill Let 128. Tema bat sartu zaiok oni kaskoan. Txill Egan 1958 (3-6), 163.
    azpiadiera-1.2
    "Secte, thema, dethoa " Ht VocGr 422.
    sense-2
    2. (gral. (al Norte th-) ap. A; Lar, Mg PAbVoc Izt 13v, Añ, VocCB Dv, H; th- VocCB, H).Apuesta; competición. "Apuesta" Lar, Añ. " Eun ezkutu dijoa tema " Lar (s.v. apostar). v. dema.
    Thema baten gaiñean, garaikarrean, laster egiten duenak. Ax 458 (V 298). Benturaz thema gal nezake. Ib. 458 (V 298). Badira baserritar bizar egiten jarduten dabeenak ta zuk baisen esku bigun samurrak baleukeez [...] etzeunskijue irabaziko temarik nok obeto egin. Mg PAb 49. Koplarien tema Palemon juez dutela. It Fab 185. Pillota-partidu, idi-tema eta beste apustu mueta askoren errazoia. Izt C 242. Tema edo aposta gogorrak egiten dituezanak. Itz Azald 100. Kostako zaizu oraingo teman / irabazi ta juatia. Tx B I 146 (habla el juez a un acusado).
    sense-3
    3. (-th- Urt, Hb).Tema, argumento; cuestión. "Argumentum" Urt II 302.
    Aurreran aitxatzen bazetsan tema ori. Etxba Ibilt 484. Berriro ere kanbiatzera noa nere tema, korrika-asuntoa gerorako utzita. Albeniz 43.
    sense-4
    4. "Disputa, discusión. Temia atara eben zeiñ ete zan aundiña " Etxba Eib. .
    Gizon izpiritu gaizkoatutakoen eta egiaz gabetuak direnen thema gaixtoak. " Conflictationes" . He 1 Tim 6, 5 (Dv khimerak ). Elgarrekilan samur, / Sekulan ezin lake [sic], / Tema hoitan girela / Badu zonbait urte. LuzKant 74.
    sense-5
    5. Rivalidad. Cf. TEMAKO (b).
    Itziar-en jokatu omen zuten apustu gogorra bertako bi gaztek, tema aundikoa. BasoM 40.
    sense-6
    6. Tema musical.
    Olerkiaren melodiaren tema bezala. Zarate ELit 101.
    sense-7
    7. (Gram.).Tema (nominal, etc.).
    Harria-ren tema, izen-oin edo izen-ondoa --esate baterako-- harri da. MEIG VI 139.
    sense-8
    8. (Gram.)Tema, tópico.
    Ez dut aipatu ere egin tema, mintzagaia, contrastive omen direlako horietakoa dela zenbaitetan. MEIG VI 167.
    azpisarrera-1
    TEMA EGIN (V ap. A; Lar H). Apostar.
    Entzun zazu, Palemon, / zuk arretarekin, / ez degu egin tema / gauza gutxirekin. It Fab 191. Tema egingo neuke damutu eroen bategaz diardudala. A BeinB 87. Nai dok tema egin [...] euskereak bere garbiago ta mendi-usaiñekoagoa urtengo dauala eure orri-artean? A Ezale 1899, 3b.
    azpisarrerakoSense-1.1
    "¿(Qué quieres) apostar, [...] zer naik tema? " Lar.
    Egingo neuskezu tema edozein gauza, Jangoikuaren gauzeetan zu ta ni baño jakitunago dala. Mg PAb 154.
    azpisarrera-2
    TEMA-GAIZTO (Adj.). "Thema-gaisto (S; Foix), têtu" Lh.
    azpisarrera-3
    TEMAKO. a) "Themako, entêté, opiniâtre" Hb. b) "Apasionante; reñido, competido. Temako partidue gaurkue" Gketx Loiola.
    azpisarrera-4
    TEMAN. a) Obstinándose. "Teman sartu, estar picado del amor propio" Gketx Loiola. "Temako partidue gaurkue, Urolako mutillek teman sartute daude-ta" Ib.
    Karlosen defentsorrak / jarri ziren teman. Bordel 180. Zendako debru ari zerate pundu berekilan teman? Xa Odol 161. (Tras bere, etc.). "(Estarse en sus) trece, bere teman, artan egon" Añ.
    Nai badau ugazabak aurrera juan bere teman, itxi biar dabe onelako ugazaba. Astar II 73. Bakotxak jarraiturik beti bere teman. AB AmaE 295. Biharamun osoan bere teman jarraiki zuen. Arti Ipuin 68. Beste guztieri eutsi neutsen nire teman. Gerrika 93.
    b) (Dv). Como apuesta.
    Nai dek bada jokatu / bi gauza oietan? / Ifiñiko diat nik / bei gazte bat teman. It Fab 188.
    c) Disputando. "Teilatupe batian bizi tta beti teman ibilli biarra be tristia da" Elexp Berg.
    Aspaldiyan zebiltzan / disputa edo teman. Ud 152. Bazan bere berekor eta zailla teman, / birtute bat begoan ederra Pedrogan. AB AmaE 295. Elkarrekin teman dabiltz / amabi naziyo. (1916). Auspoa 97, 103. Gero eziñ konpondurik / alkarrekiñ teman. Olea 242. Aiako errian erritarrekin gendukan sua ta gerra. Askotan izketaldi edo teman ibiltzen giñan. Albeniz 79.
    d) Compitiendo.
    Gizon da emakumea, zigarro gozoak erreten añ ugari ta itxuran eze esan leike teman dabiltzala; baiña, alan bada, irabazten dau emakumeak. Ag Ioan 117. Azpillagarekin saio gogorra egin nuan, edo egin genduan, Iparragirreren doiñu eta guzi, teman. Insausti 24.
    azpisarrera-5
    TEMAZ. Obstinadamente.
    Herejiako bekatua dago ukatzen ezagueraz ta temaz bezela fedeko artikulo edo Elizako doktrina erabaki bat. Mg CC 124. Mutilla temaz ari da utz ez dezakela. "Insiste hasta la terquedad" . Or Eus 51.
    azpisarrera-6
    TEMAZKO (A, que cita a fB (s.v. tema)). Obstinado, terco (hablando de cosas).
    Temazko ta bide bagako auzijetan. fB Ic II 140. Zelan ikusten da [...] ainbeste errieta, alkar ikusi ezin, auzi temazko ta enbidija etxian, auzuan, senide ta osteruntzekueen artian? JJMg BasEsc 181. Multzoaren aitzinean dago tente, bere themazko elhasturi buztangabean. JE Ber 46.

    tema

    tema
    << susmurtu 0 / 0 txarto >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper