(V-gip, G-azp-to, AN, B; Aq 274), herause (Foix), herausi (SP, A), erauxi (AN-olza), herusi (S; Foix), heusi (BN-lab), ihaus (L-ain), ihausi (BN-baig-arb, iausi Sal, R-vid; VocBN , Dv, H, Foix), ihauxi (H), inaus (B), inausi (Sal, R; Mdg 149, ZMoso 65), irasi (G-nav), iraus (AN-ulz, L; H), irauxi (H), iroxi (AN-olza), irusi (V-ger-arr-oroz-och-m), hurusi (S) Ref.: A (iraus, ihaus, ihausi, iaũsi, iñaus, iñausi, irusi, erüsi, heusi, hurusi); Lrq (herüsi); Iz Ulz (iraus), Als (irasi), To , UrrAnz, ArOñ (irusi); Izeta BHizt (iñaus); ZestErret .
En celo (ref. a la cerda). " Iñausi (Sal), îñausi (R), celo de la marrana y jabalina" A. "Chaleur [...] truie" Foix. " Irausi jarri da, iraustu da, ha entrado en celo (la cerda)" Iz To. " Iraus etxugu sumetzen " Iz Ulz. " Iñaus (irausi: celo de la marrana). Urdama iañus, eta horren iñausaldien kasu " Izeta BHizt. Harriet, en la primera acepción del artículo herauxa ("1. verrat [...]. 2. porc femelle qui est en chaleur"), recoge varias formas (herauxa, herautxa, heraus, herusia, herautsa, irausa), que podrían pertenecer también a su segunda acepción. v. eresu.
'Irausi dago' esatea aski da azienda beltzetakoa dala jakiteko. Izt C 168. Nere etxian beia susa da, / txerria berriz irausi. Noe 130.