OEH - Bilaketa
108 emaitza berritan bilaketarentzat
Sarrera buruan (6)
Sarrera osoan (102)
- abiarazi
- 1 aitor
- aitormen
- 1 alatu
- alkate
- alki
- altxatu
- altzairu
- apain
- aparailu
- argi
- arramoldatu
- arreritu
- aspertu
- aste
- axtitu
- azaldu
- aztal
- aztura
- baiezka
- baratu
- bazter
- beharrezko
- behin
- bekatu
- beretu
- 1 berme
- berretan
- berri
- 1 berriki
- berriro
- berrirozki
- berriz
- besazpi
- birritan
- bunbako
- 1 burra
- delako
- disputa
- egin
- eguzki
- eliza
- eraberritu
- ereskai
- errepinta
- esne
- etorri-berri
- ezkonberri
- 1 gai
- galdu
- gerlate
- 2 gibeleko
- girgileria
- graba
- gura
- gurutzefikatu
- haboro
- haintto
- haize
- 1 hala
- halaxe
- hamabosgarren
- haserretu
- hasiberri
- hats
- heldu
- herstura
- 1 hil
- hosdun
- hurbil
- hutsegin
- jaioberri
- kanporatu
- kreatu
- lore
- 1 lotu
- 1 mende
- mendi
- muztio
- 1 naba
- nola
- ohe
- ohore
- oliatu
- 1 on
- ordain
- 1 oro
- paseatu
- 1 pentsu
- pilota
- pitxer
- platika
- puntako
- 1 sail
- segurtatu
- tink
- trentxoin
- turrut
- ume
- 1 urte
- xede
- zopa
goiburua
herstura.
sense-1
1.
(S, e- BN, R ap. A; SP (+ -rtst-), Urt, Lar, Añ, H, Foix),
hersdura (R ap. A
).
Apuro, estrechez, penalidad; apuro, congoja, opresión. "Détresse" SP, Foix. "Collisio, [...] haustura, herstura " Urt V 349. "Conflicto, aprieto" , "congoja", "apuro" Lar. Cf. Herr 22-5-1958, 1: "État d'urgence nola erranen dugu eskuaraz? Gure ustez herstura-bizimoldea ontsa iohan zaio". v. estura, estuasun. Tr. Propio de la tradición septentrional; se documenta desde Leiçarraga. Hay tbn. algún ej. meridional moderno.
Hanbat non hersturatan izanez etsi baikenduen biziaz ere. Lç 2 Cor 1, 8. Pazienzia handiz tribulazionetan, nezesitatetan, hersturétan. Ib. 6,4. Arimaren gorputzetik partitzean izanen den egitekoa eta herstura. Mat 34. Zeren herstura handiak premiatzen baitzaituke. Harb 403. Hersturako denboran. EZ Eliç 182. Eritu baiño lehen eta heriotzeko hersturan iarri baiño lehen. Ax 207s (V 139). Hersturetan bizi garen orduan. SP Phil 196. Horra zerk eman darozkidan hersturak eta nahasmendu [...] handienak. Gç 50. Libro gelditzen da hersturetan. Ch III 5, 5. Ahanzten zaizko bere her[s]durak. He Phil 197 (ed. 1853, 165 hertsturak). Ezarri zuen Uri herstura handienean. Lg I 305. Ezarri tuk, pertsekutatzailea, / hersturetan haren ministroak. Iraultza 15. Herstura, nahigabe ta lazeria. Dh 226. Herstura publiko hartan. Gy 179. Bihotzeko eta arimako herstura handiez. Arb Igand 118. Hanitz gisatako traba eta herstüra. Ip Imit III 9, 2. Aspaldiko herstura gaixtoenetarik bat berritan garraiturik balin badago. HU Aurp 197. Zuen hersduran edo desterruan urrikiz betheak bilhaturen nauzue. DvHtoy Io 7, 34n. Eliza hersturan bizi da. CatJauf 30. Hatsa doidoi hartzen nuela hersturarekin. JE Bur 18. Herstura batekin galdetzen dako. Zub 61. Guziak herstura handitan ziren. Barb Leg 24. Ene populua herstura handian baita. Zerb IxtS 34. Joan zitzaion uste gaberiko iratzartzeak jauzerazi herstura. Mde Pr 159. Mundu huntako herstura eta nahigabeen peko. JEtchep 59s. Frantsesen orduko herstura! Ardoy SFran 263. Herstura gogorrak pasatzen ditu. Xa Odol 57. Norbaitek uste balu halere bere latza, dorpea edo hersturak bazituzkeela semenarioan bizitzeak. Larre ArtzainE 192. Koronaria delakoaren ersturarekin. Ibiñ ( in MEIG VIII 82 ).
v. tbn. He 2 Cor 1, 8. Hb Esk 205. Etcham 160. Hertsdura: He Gudu 95.
Apuro, estrechez, penalidad; apuro, congoja, opresión. "Détresse" SP, Foix. "Collisio, [...] haustura, herstura " Urt V 349. "Conflicto, aprieto" , "congoja", "apuro" Lar. Cf. Herr 22-5-1958, 1: "État d'urgence nola erranen dugu eskuaraz? Gure ustez herstura-bizimoldea ontsa iohan zaio". v. estura, estuasun. Tr. Propio de la tradición septentrional; se documenta desde Leiçarraga. Hay tbn. algún ej. meridional moderno.
Hanbat non hersturatan izanez etsi baikenduen biziaz ere. Lç 2 Cor 1, 8. Pazienzia handiz tribulazionetan, nezesitatetan, hersturétan. Ib. 6,4. Arimaren gorputzetik partitzean izanen den egitekoa eta herstura. Mat 34. Zeren herstura handiak premiatzen baitzaituke. Harb 403. Hersturako denboran. EZ Eliç 182. Eritu baiño lehen eta heriotzeko hersturan iarri baiño lehen. Ax 207s (V 139). Hersturetan bizi garen orduan. SP Phil 196. Horra zerk eman darozkidan hersturak eta nahasmendu [...] handienak. Gç 50. Libro gelditzen da hersturetan. Ch III 5, 5. Ahanzten zaizko bere her[s]durak. He Phil 197 (ed. 1853, 165 hertsturak). Ezarri zuen Uri herstura handienean. Lg I 305. Ezarri tuk, pertsekutatzailea, / hersturetan haren ministroak. Iraultza 15. Herstura, nahigabe ta lazeria. Dh 226. Herstura publiko hartan. Gy 179. Bihotzeko eta arimako herstura handiez. Arb Igand 118. Hanitz gisatako traba eta herstüra. Ip Imit III 9, 2. Aspaldiko herstura gaixtoenetarik bat berritan garraiturik balin badago. HU Aurp 197. Zuen hersduran edo desterruan urrikiz betheak bilhaturen nauzue. DvHtoy Io 7, 34n. Eliza hersturan bizi da. CatJauf 30. Hatsa doidoi hartzen nuela hersturarekin. JE Bur 18. Herstura batekin galdetzen dako. Zub 61. Guziak herstura handitan ziren. Barb Leg 24. Ene populua herstura handian baita. Zerb IxtS 34. Joan zitzaion uste gaberiko iratzartzeak jauzerazi herstura. Mde Pr 159. Mundu huntako herstura eta nahigabeen peko. JEtchep 59s. Frantsesen orduko herstura! Ardoy SFran 263. Herstura gogorrak pasatzen ditu. Xa Odol 57. Norbaitek uste balu halere bere latza, dorpea edo hersturak bazituzkeela semenarioan bizitzeak. Larre ArtzainE 192. Koronaria delakoaren ersturarekin. Ibiñ ( in MEIG VIII 82 ).
v. tbn. He 2 Cor 1, 8. Hb Esk 205. Etcham 160. Hertsdura: He Gudu 95.
azpiadiera-1.1
herzdura (BN, S ap. A
; VocBN
).
"Danger imminent" VocBN .
"Danger imminent" VocBN .
azpiadiera-1.2
(Lar, H).
"Apretura, aprieto, apretón" Lar. "Position de quelque chose qui est à l'étroit, pressé. Herstura hortarik athera zazue abere gaixoa, tirez le pauvre animal de cette situation où il est trop opprimé, trop écrasé [...]" H.
"Apretura, aprieto, apretón" Lar. "Position de quelque chose qui est à l'étroit, pressé. Herstura hortarik athera zazue abere gaixoa, tirez le pauvre animal de cette situation où il est trop opprimé, trop écrasé [...]" H.
sense-2
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
