OEH - Bilaketa

108 emaitza berritan bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
birritan.
sense-1
1. (V; (V), Izt 40v, H), birretan (G, AN; Lar, , H), berritan (S; H, Foix), biarretan (Lar), berretan Ref.: A (birritan, birretan, berritan); Iz ArOñ; Holmer ApuntV; Elexp Berg (bi) .
Dos veces. "Dos veces" Lar. " Birritan agindua, bein emondako beste (Vc), lo dos veces prometido vale tanto como lo que se da una vez" A. "Deux fois" Foix. Tr. Documentado desde Lazarraga, aparece en textos vizcaínos, suletinos (incluidos Oihenart y Tartas) y, en menor medida, guipuzcoanos. Birritan es la forma propia de la tradición vizcaína (ya en ZBulda, si bien en RS aparece birretan, forma que tbn. emplea Lazarraga); en los autores guipuzcoanos encontramos birretan y, en el s. XX, birritan; hay además biarretan en Cardaberaz y berretan en Iztueta, Etxegarai y algún bersolari de principios del s. XX. Los suletinos emplean berritan . En DFrec hay 9 ejs., meridionales, de birritan . v. BITAN.
Birretan erabildu nabe / donzella bigaz ezkonketan. Lazarraga B24, 1201r. Laster emaiten dauenak birretan emaiten du. RS 258. Huts-eginean tink egoitea, da berritan huts egitea. "Deux fois" . O Pr 628. Aberatsago bada jan beza berritan zopa. O PrASJU 337. Egunian berritan bere orazionen Jinkoari egitera. Tt Arima IX. Behin, berritan, hiruretan eta haborotan. Ib. 39. Eritarzün batetan ihor olia daitia berritan? Bp I 79. Bizian birritan. ZBulda 30. Behin edo berritan abisatü. Mst I 16, 2 (SP, Ch bietan). Bein ta birretan ta irur aldiz egiña. Mb IArg II 330. Ez beñ, ezpada biarretan ta iru aldiz. Cb Eg III 216. Urtian bein edo birritan baño konfesetan ez diran Kristinaubak. CrIc 101. Astean bein edo birritan. Mg CC 232. Bein, birritan ta askotan eginda bere. Mg CO 202. Begira bein eta birritan zer dinozun, gero damutu eztakizun. Astar II 110. Esan izandu zion Alkate jaunak beiñ ta berretan ere txit emeki. Izt D 24. Bein ta birretan baino ere geiagotan. Izt C 305. Baña bein ez ezik, birretan ere, beingoan urik eman etzuelako, jo zuten. Lard 98. Hitz eman zenereitan, / ez behin, bai berritan, / enia zinela. ChantP 6. Bizarra kentzen beban illean birritan. AB AmaE 234. Iru urtean birritan. Azc PB 85. --Gero zaarrago zara, baiña beste beiñ yoten banazu... --Baitta beste birrittan be, nai baldin badok. A BGuzur 149. Geroztik, dakigülarik, arramuldatürik izan dira berritan, hüts berekin, ezpazien ere haboro. UNLilia 2.
( s. XX) Berretan edo irutan edo geiagotan ezkontzen dan alargunak. Etxeg RIEV 1908, 117. Esan beiñ, birretan, esan anei (milla) bider. Ayerb EEs 1912, 181. Ez eutsan birritan esan bearrik izan. Alt EEs 1917, 43. Guztia [...] bein ta birretan esan bear zaie. JBDei 1919, 296. Zopeaz bein, azeaz birritan, andik aurrera sarritan. (V-gip). EZBB II 144. Esperentziyak azaltzen dira / iñoiz bein edo berretan. Auspoa 86-87, 142. Lenago be birrittan edo irutan [...] egin eutsan lez. Otx 71. Danba, alako batean, / danbaaa..., birritan. Ldi UO 31s Ori egin enebalako, irakurle orrek utsuneak sarritxu ta birritan esandako gauzak be bein baño sarriago idoroko dozuz. Eguzk GizAuz 5. Aokaldi ori birritan esateaz, ezetz illarraindu? Zait Sof 67. Bein konta, birritan konta, irutan konta... Alperrik baiña! Berak nai zukean ardi-bururik etzan osatzen. Etxde JJ 5. Zuriñeri maite-eske ebilkionean, ez bein, bai birritan. Erkiag Arran 160. Ez eban birritan entzun bearrik izan katillukada esnea garbituteko. Bilbao IpuiB 190. Gaur ere etorri iat / atzetik birriten, / nire kontura nai dau / juan bazkariten. BEnb NereA 202. Hau birritan gertatu zitzaion. Arti Ipuin 68. Behin, birritan, hiru bider. Osk Kurl 158. Bi-biek, egunero birritan, artaldeak zenbatzen ditute. Ibiñ Virgil 38. Estualdi au ez da birritan jazoko. Ker Nah 1, 9. Alonso birritan ezkondua izan bait zan. Onaind STeresa 19. Tamalgarri dirala eztago birritan esan biarrik. Gerrika 277. Adimendurik zorrotzenek behin, birritan eta mila bider esan ta egiaztatu dutenaren kontra. MEIG IV 99.

v. tbn. Añ LoraS 29. GMant Goi 98. Bähr EEs 1922, 111. Pi Imit I 16, 2.
azpiadiera-1.1
birretan (Lar, ) .
(Referido a cantidades). "Duplo, birretan anbat, beste ainbeste " Lar. "Doblado más, doblaz areago, birretan geiago " Ib.
Erbijak aurreko eskutxu edo oin bijak laburraguak ditu atzekuak baño. Beraz birritan errena da. Mg PAb 177. Egunero bildu oi zutena baño birretan geiago. Ur Ex 16, 5 (Urt doblea, Dv biltzen ohi zuten bezalako bia, Ol alako bi). Birriten andiyague gitxienez. Kk Ab II 59. Anega gari bakotxean lenengo nekazariak bigarrenak baño birritan be lan-indar geiago sartu dauala-ta, aren larrimin-gari bakotxak birritan geiago balioko ete dau? Eguzk GizAuz 52.
sense-2
2. (G-goi).
"A fortiori" JMB At.
azpisarrera-1
BESTE BIRRITAN. En otras dos ocasiones, otras dos veces. Cf. BESTE BEHIN.
--Gero zaarrago zara, baiña beste beiñ yoten banazu... --Baitta beste birrittan be, nai baldin badok. Geiyago? A BGuzur 149.
azpisarrera-2
BIRRITAKO (Adnom. de birritan).
Bildur izan aren komuninoiakin, astian astianguak badira bere. Baita astian birritakuak ta geijagokuak badira bere. fB Ic III 223.
azpisarrera-3
BIRRITAKO ALDIAN (birriteko a. Añ (V) s.v. vez). Dos veces.
azpisarrera-4
BIRRITAKO ALDIZ (V-ger ap. A EY III 348). Por segunda vez.
Ezagun eta adiskideen agur eta txerak birritako aldiz jaso ostean. Erkiag Arran 187. Otoipe birritako aldiz eldu zan etxera, eta biotan nasa zaarra egaluzez beterik orniduta utzi eban. Ib. 113.
birritan
<< besazpi 0 / 0 bunbako >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper