Euskararen Gramatika

26.3.2.1. Partizipio burutua

26.3.2.1a Adizki jokatugabeak aztertzean ikusi dugun bezala (§ 25.2.1a), partizipioa aditzoinetik eratorria da eta hiru partizipio mota bereiz daitezke: (i) aditzoinari -i gehituz osatzen direnak: etorri, ekarri, hasi; (ii) aditzoinari -tu gehituz osatuak: lotu, makurtu, sartu (batzuetan -du bihurtua da fonologia aldaketengatik: apaindu, ezkondu…); (iii) batzuek ez dute marka ageririk ([Ø] marka), adibidez, -n-z (jan, edan…), -ki-z (ebaki, jarraiki…) edo bokalez (jaso, igo, bota, jo, laga…) amaitzen diren aditzak.

26.3.2.1b Egitura analitikoen gramatikalizazioari buruz egin diren lanek erakutsi dute partizipioa oinarri duten adizki analitikoek aspektu burutua ekarri ohi dutela. Euskaraz ere, aspektu burutua adierazteko, partizipioa oinarri duten adizki analitikoak erabiltzen dira. Hori hala izanik, euskal gramatika gehienek partizipioa aspektu burutuaren ekarletzat daukate, eta partizipio-atzizkiak aspektu burutuaren markatzat. Hortik, adizki analitikoetan erabiltzen den partizipioari ‘partizipio burutu’ erraten zaio. Gramatika honetan, -i, -tu edo -Ø marka izan, partizipio guztiak marka berarekin izendatuko ditugu: [-tu]. Horrela, marka horren azpian bilduko dira aldaki hauek guztiak: eman, sartu, saldu, ekarri, bota, jarraiki…