Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Formatu erabaki gabeak

zori 1 sarrerari dagokion azpisarrera (baina formatu aldetik nola eman ez dugu argi).

Erabilera-oharrak

-tzeko zorian forman erabiltzen da.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: zorigabeko .

Atzizkien araberako erabakiak

-gabe.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-gabeko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zorigabe sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: zorigaitzez .

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-gaitz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ZORIGAITZEKO (Dv, H). Desgraciado, desdichado. "Zorigaitzeko gizona, homme de malheur" Dv. Bere kaltetan zori gaitzekoa merkatura doa. O Pr 493. Lagun zazu beraz bekhatoros zori gaitzeko bat. MarIl 119. Sagu gazte zori-gaitzekoa. Gy 98. Nahiz ez naizen zorigaitzeko / umexurtz gaixo bakarra. Lf Murtuts 45. (Dv). (Ref. a cosas). Triste; funesto, causa de desgracias. "Zorigaitzeko eguna, malheureux jour" Dv. Zori gaitzeko heriotze bat. Jaur 195. Daroaguzan zorigatxeko egunetan. AB AmaE 65. Zorigaizteko denbora hetan. Elzb Po 215. Zorigaitzeko edari onek / mendian artzen gaitu-ta. Tx B III 68. Ala zorigaitzeko / premu izaitea, / horrek eman baiteraut / bethikotz kaltea. Balad 214. Galizi errukarria! Gazteri guzia jario negargarrian, Ameriketan galtzen zaion lurralde zorigaitzekoa! NEtx LBB 32. Zorigaitzeko argitaragabeen edo zabaldugabeen istorio honetan. MEIG VI 59.

zorigaitzeko 66: Aizu, Argia 3, Berria 19, Deia 6, DiarioVasco 8, EiTB 6, Elhuyar 4, Elkar 13, Consumer 1, HABE 2, Jakin 2, Karmel.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

zorigaitzeko 73: Berria, Iñaki Iñurrieta, Agustin Otsoa, Josu Zabaleta, Xabier Olarra, Juan Martin Elexpuru, Jon Muñoz, Karlos Zabala, Patziku Perurena, Juan Garzia, Karlos Linazasoro…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia, eta azpisarrera gisa jasotzekoa, zoritxarreko formarekin egin den bezala.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa zorigaitz sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

zorigaitzez 86 (eta zori-gaitzez 2): Lg ("Zorigaitzez zuentzat, erraten zioten oraino farisauei Salbatzailleak, leihalki bethetzeaz eginbide xumeak hautsten baduzue Jainkoaren legea eginbide handiagotan"), Bordel ("Zorigaitzez, tenoreko hari zapeta zilatu, auzoko batek jasan du, hori ez da segeratu"), HU 3 (adib.: "Halako tokietan diren apez bakarrek ere, badute zorigaitzez aizina edo astia frango"), JE 18 (adib.: "Beraz goiz guziez banindoan ihizirat, pala bizkarrean, kanit ez harmarik ez bainezaken oraino zorigaitzez eskura", "Deus holako laguntzarik ez du zorigaitzez neskato gazteak"), Barb 12 (adib.: "Bainan gure Katzo galdua, eta ongi galdua, zorigaitzez!", "Bere hortz eskastu hek bethi gogoan, bainan zorigaitzez, ez orduan ahoan, urrikaltzeko ere zen, zinez eta minez"), Or 2 (adib.: "Anima betian bizi zait; gorputzak ba du, zorigaitzez, aldarteen berri"), Alz Ram 2 (adib.: "Zorigaitzez asmatu egin det"), Etcham 4 (adib.: "Ez ahal dire halako batez zorigaitzez lehertuko!", "Bai zorigaitzez jakin duzue, gure anaia maiteak, Zer hersturetan eman gituen gerla horren izaiteak"), Zub ("Bainan, zorigaitzez, han berean eskuratzen dituzte, eta berehala aitzindariek erabaki zuten gaztigu bortitz bat emaitea"), Iratz ("Zorigaitzez Donibane ez da orai hola..."), Zerb IxtS ("Zorigaitzez, Luther, Calvin eta Henri VIII erregea buru, hamaseigarren mendean protestantismoak urrats handi bat egin behar zuen Alemanian lehenik, Suisan eta Angleterran gero!"), Erkiag Arran ("... oraingo gazteak jakin ere eztakiena, zorigaitzez"), Etxde 15 (adib.: "Gaba torreko ganbaratzarrean igarotzea zer zan ba'zekin zorigaitzez", "Zorigaitzez, bera baiño ahaltsuagokin oldartu bearra tokatu zaio"), MEIG 2 (adib.: "Ez dituzte gure artean, zorigaitzez, gai diren guztiek beren eginkizunak egiten"), Zerb Azk 4 (adib.: "Euskalduna kanpotiartzen bere ohiduretan, bere mintzairan, bere jostetan, bere soinekoetan, eta, zorigaitzez, kanpotiartzen bere sinestean!"), JEtchep 2 ("Zorigaitzez ardura, bakartasun eta ixiltasunak Mayalenen amodio goxoa bihotzean nahasi dautate"), Izeta DirG 3 (adib.: "ametsa bezela iduritzen zitzaioten bart-arratseko gertakizune; bañan zorigaitzez egia zen eta egia garratza"), Ardoy SFran 11 (adib.: "Egungo egunean, xuhurtzen ari bazauku zorigaitzez gure xoko ttipi hau, zer zitaken orduan?", "Zorigaitzez, handiago eta azkarragoa izana zen"), Xa Odol ("Ez nuen nahi sinetsi bainan / zorigaitzez da egia / hemendik berriz ez jakin norat / zoazilako berria"), Casve SGrazi ("Zori hunetzaz bezala naizie ere zorigaitzez, / Jinko gure Jaun Goikuak altxatürik ziren aphez"); zorigatxez , Kk Ab ("Bere esana bakarrik naikua ixan biar leuke bide zuzenetik ez urteteko, baña zorigatxez ezta alan").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

zorigaitzez 65 (eta zori gaitzez 1): JE Bur 3 (OEHko agerraldiak), A. Blaise ("Zorigaitzez, Jesusekilako batasun hori trenkatzen du? bekhatuan erortzen da?"), Eskual 1914 ("goiti baino gehiago beheiti, zorigaitzez, azken urthe hotan"), Zerb GH 1927 ("Etcheverry aspaldi hilzen, zorigaitzez, bainan bizi da oraino haren lagun maitea"), Lf 3 (adib.: "Hunek zorigaitzez otsoa ez ikusi, Bainan hark elheak entzun eta ikasi"), Herr 1946-1992 bitartean 13 (adib.: "Urrats dorpeak gure herrikoak, zorigaitzez, ainitzen bederen"), P. Xarritton ("Adamen ganik hori behin segura, bainan zorigaitzez hori bakarrik segura hemen ere"), J. Errecart ("Zorigaitzez zonbat gaizki abiatuak garen orai ere, politikak sekulan baino gehiago alderdikatuak, herra eta herra, kalomnia, elgar ezin ikhus"), Or ("Gu ere, zorigaitzez, bein baiño geiago erortzen gera gure pekatuetan"), D. Dufau ("Zorigaitzez, hauk gehiago ziren, nagusitu zinzazkioten eta jen bezala gan"), Etxde 6 (adib.: "Izen mordo au bezala beste bat aukera nezakean, talde joriegia baikera gaurko pekatuan murgilduak, zorigaitzez"), Basarri 3 (adib.: "Zenbat euskaldun galdu ote da zorigaitzez, itxasoan?"), J. Haritschelhar 2 (adib.: "Erran dezakegu orai eztela kasik nehor ere eskuara baizik dakienik eta, zorigaitzez, urtero, eskualdun gaztek uzten dutela eskuara eta erdaldun bilakatzen"), GH 1958-1964 3 (adib.: "Guduen ondotikan, preso zorigaitzez, Artalde bat bezala, itsuki goazen"; "Eta sekulan, zorigaitzez, uzten bagintu gure trinketak itoiz-ur-pean, errekatzeko lanjerean litake gure gazteria"), SoEg 2 (adib.: "Goiti; ez balinbada, zorigaitzez, beheiti!"), SGarm Dekli ("Zorigaitzez, gure indeterminadoaz gramatikalari gehiegi ahaztu zaigu"), D. Landart 5 (adib.: "Zorigaitzez ez dut uste"), HU Aurp ("Ez dugu oraino garbitasun osorik, baizik ere, zorigaitzez egia dena, hil dela jeneral gaizoa, aldixartu-eta zenbeit orenik barnean"), Zabal 1973 2 (adib.: "Zorigaitzez, orduan egiten ziren torturak ez dira orduz geroztik gelditu"), Ardoy GH 1973 ("Zorigaitzez, Cordoban zahartzen ari zen Fortun"), P. Olhagaray ("Nahi izanez gero, adibide franko eman genitzake diogunaren froga bezala horrelakoxe azpi-jokoak egin bait dira Hazparne edo Mauleko kantonamenduetan, zorigaitzez"), XArb ("Zorigaitzez lenen urrats horiek ez dute segidarik izan"), B. Mendisco ("Zorigaitzez, harma kargatua zen"), Hiriart-U ("Zorigaitzez, gaia badute nasai, gerla ari baita nun-nahi"), Tx. Garmendia ("Zorigaitzez mendi asko daduzkagu abandonatuta"), J.A. Lakarra ("zorigaitzez hemen moztu behar dut"), Leon ("Zorigaitzez, ez baitakit nik ere"), Xirrixta 1995 ("Zorigaitzez, hain luzea zen, hain luzea non hosto ttikiak ez zezakeela gehiago itxoin"), Enbata 1998 3 (adib.: "Gure haurrak, bizi den tokiko mintzaira ikasiko du, zorigaitzez guk ez baitiogu erakasten ahalko"), I. Camino ("ekialdeko Arakilgo euskarari buruzko berriak bereziki landerrak eta andurrak dira zorigaitzez"), Egunk 1999 ("zorigaitzez, diru laguntzak beharrezkoak ditugu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zorigaitzez : DFrec 15, AB50 1 (desgraciadamente) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zorigaitzez : EuskHizt (adib. gisa), ElhHizt (AS: por desgracia, desgraciadamente), HiruMila (desgraciadamente), Casve EF (par malheur, malheureusement), HaizeG BF (par malheur, hélas!), Lh DBF (par malheur, malheureusement), PMuj DVC (desgraciadamente, fatalmente, por desgracia, funestamente) // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zorigaitz sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: zorigaiztoko.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: zorigaiztoz .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

zorigaiztoko.

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-gaizto.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zorigaizto sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

zorigaiztoz 7, MEIG ("Bereziak bagaude zorigaiztoz hizkutzaren aldetik, ez ditzagun bederen bereizkuntza horiek geurok gehi eta nahasteka", "Zorigaiztoz, euskara da, hainbestek, aztarrenik ere gabe, galdu duen lehen hizkuntza", "Axalean dagoena, zorigaiztoz, eta hor datza auziaren muina, ez da beti, ezta beharbada maizenik ere, perpausen azpiegiturak adierazi nahi lukeena", "Bestalde, eta zorigaiztoz, saiatu bagara ere zenbait lagun hizkera doinua eta kantuaren arteko egokiera bilatzen, ez dugu deus aurkitu egungo eguneraino", "Astarloa, zorionez edo zorigaiztoz, ez du oraindik ezagutzen [Linguistikak]", "Maila horretara, eta hemen zuzen nabil zorigaiztoz, ez gara oraindik heldu", "Zorigaiztoz, eta negargarria ere bada, ez naiz bere izenaz oroitzen"); zori gaiztoz 4: MEIG 3 ("Kaletarrak ere euskaldun gara, batzu behintzat, eta zori gaiztoz edo zori onez kaletarrok gero eta gehiago gailentzen ari", "Betibateko polemika-gai gogaikarri hau ezinbestean ukitzen dut, ez gehiegi luzatzekotan, zori gaiztoz ezin utzizkoa delako", "hangoen idazkiak, zori gaiztoz, hemengoak ez ezik, ez ditugu ongi ezagutzen"), Gazt MusIx ("Ta ezar nazak gero egurats-tarte garbien baitan, zori gaiztoz irentsi pozoin-kalteak senda ta arnas loia-re txau dezadan"); zorigaixtoz 1, Ox ("Ez ahal zauku bihirik gabe geldituko selhaururik. / Ai! Zorigaixtoz landa bazterrez, zonbat dabiltzan goserik / Iguzkipean deus ez dutela behar gorriaz bertzerik!"); zori gaixtoz 1, SP Phil ("Ordea eztakizu naski Philotea, nola egin behar den orazione mentala, zeren gauza bat da, zori gaixtoz gutik dakitena gure adinean").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

zorigaiztoz 3: Nekaustea ("bein baño sarriago [zorigaiztoz maizegi] erderazko txipriztiñez loitzen zayo [euskera]"), Zabal 1975 ("Zorigaiztoz, Mendebal honetan, eta ez ahantz gero gu ere hor gaudela, diktadura hitza zentzu berdinean erabiltzen da"), H. Knörr ("Zorigaiztoz, ordea, asmoa asmo gelditu zen, biharamunean Mitxelenak, mendian eroririk, orkatila hautsi baitzuen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zori gaiztoz : DFrec 1 (MEIG, OEHko testuinguru berean) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zorigaiztoz : EuskHizt (adib. gisa, s.u. zorigaizto), Lur EG/CE (por desgracia, fatalmente, desgraciadamente) eta EF/FE (malheuresement, fatalement), PMuj DVC (enhoramala, por desgracia) // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zorigaizto sarrerari dagokion azpisarrera.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

zorigaitzez, zoritxarrez.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: zorionak 1 interj. 2 iz. pl. 'goresmenak': *gaur nire zorionak dira e. gaur nire urtebetetzea da, zorionean, zorioneko, zorionez.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: zorion-agur, zorionak eman, zorionezko .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

zorionez, zorionean, zorioneko.

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-on.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bits -- En sent. fig. se utiliza en construcciones diversas que expresan abundancia, riqueza, comodidad, gozo, suerte, etc. "Uren ganeko bitsean, da aren ganeko sitsean bizi zara zu (Vc), usted vive en la espuma que nada sobre el agua y en la polilla que flota sobre la espuma. Algunos aplican este dicho popular al que vive cómodamente y sin quebraderos de cabeza; otros a personas sin experiencia" A (s.v. sits). "Bitsetan. [...]. 2.º gozando" Ib. "Yoka, yoka bitsa galdu barik, juega pronto, en caliente, sin perder la fortuna (V-ger)" A EY III 292. "Eztibitsa, néctar, gozo; (fig.) gloria. Ango ardaua zan eztibitsa, Jainkuendako eiña balitz bezela" Etxba Eib. "A zan eztibitsa alkartu giñanian! " Ib. "Ainbeste txalo eta jasotzekin, eztibitsian dabill" Ib. "Ur gaiñeko bitsetan bizi, errealitatetik kanpora, oso arin, bizi. Gauzak ola dielakuan? Ur gaiñeko bitsetan bizi aiz i [...]. Figuratzea, komunikabide eta jendearen ahotan egotea gustatu. Politikuei eta eskritorei ur gaiñeko bitsetan bizitzia gustatzen jakue" Elexp Berg. Cf. infra SITS ETA BITS; cf. ejs. de urre-bits 'baño de oro' (s.v. urre). * Zorion-pitsetan igaro genituen egun alai aren ordu arinak. A Ardi 132.

LB: “Frantziako agintariak ere, zorion bitsetan irudikatzen ditut, egundoko negozioa egin eta gero; eta azkenik... gu gaude, esperantza eta etorkizun hobe baten jabe garela” (Elkar) ; EPG: 0; ETC: “Hau esanik, masailean musu eman eta, zorion-bitsetan legez, aldendu egin zen” (Txema Garcia-Viana), “Frantziako agintariak ere, zorion-bitsetan irudikatzen ditut, egundoko negozioa egin eta gero; eta azkenik. gu gaude, esperantza eta etorkizun hobe baten jabe garela “ (Txema Garcia Viana), “Jendeak uste du zeruan zorion-bitsetan bizi garela, esne-mamitan, baina ez da egia” (Berria),

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: bitsetan en abundancia [referido al nombre que le precede]; felizmente zorion-bitsetan igaro genituen egun alai haren ordu arinak: pasamos como unas pascuas las cortas horas de aquellos alegres días; Adorez: zorion-bitsetan: llenos de felicidad, muy felices, como unas pascuas; Labayru:0

[bits] bitsetan adb. (Gauza onen baten ugaritasuna adierazten duten esapideetan). Zorion-bitsetan igaro genituen egun alai haren ordu arinak. Atsegin-bitsetan nintzen horrela ikusi nituenean. || Ur(aren) gaineko bitsetan: poz-pozik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapidea da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Ezabatu bitsetan azpisarreratik.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da zorion eta bits sarreretan.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: 1 interj. 2 iz. pl. 'goresmenak': *gaur nire zorionak dira e. gaur nire urtebetetzea da.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-bide.

Euskaltzaindiaren Arauak

zoriondu, zorion(du), zoriontzen. du ad. 1 Zah. 'dohatsutu'. 2 'zorionak eman, zorionak esan'.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

zoriondu, zorion(du), zoriontzen.

Forma baten adiera(k)

1 Zah. dohatsutu; 2 g.er. zorionak eman.

Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zorion sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Forma arautuaren azalpenaz oharra

azalduz: "izlag. 1 'dohatsua'. 2 'lehendik (askotan) aipatua': zer duzue zorioneko "betroi" hori?".

Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zorion sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zorion sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ko/-zko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zorion sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Forma baten adiera(k)

zorionekoa, dohatsua.

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

zoriontsua.

Euskaltzaindiaren Arauak

zoritu, zori(tu), zoritzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

zoritu, zori(tu), zoritzen.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: zoritxarrez, zoritxarrean.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: zoritxarreko .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

zoritxarrez, zoritxarrean.

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-txar.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zoritxar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zoritxar sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zoritxar sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

zoritxartu, zoritxar(tu), zoritxartzen. da/du ad. 'zoritxarrak jo': itsasontzi zoritxartu bat.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

zoritxartu, zoritxar(tu), zoritxartzen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ZORIZ (H, que cita a Hm y Gy). a) Tal vez, por suerte. Gozatuko duzu zoriz / zeure kolera mina. Hm 117. Eta gaitzan gu zerura / zoriz altxa berekin. Ib. 182. Unhatuan egin diot / Iainkoari marraska: / eta zoriz enzun ninzan, / zoriz nengion eska. Ib. 125. Zoriz sortzetik dakarragu aiphatu izan nahia. Jaur AndreB 34 (ap. DRA). Gauza bera aditzen da erraten zoriz kateximaz ere. Gy VII. b) Casualmente. Zoriz atzaparretarat / erori zitzaion roxiñoleta bat. "Par malheur". Gy 230. Izan da orain artean beti neure mana, / ta zoriz atso batek / gaur esan deustana. Azc PB 73. c) Por suerte, afortunadamente. Atrapetako gizon okerrak / etzala zoriz arma bakarra / andren negarra. Azc PB 160. d) (Precedido de sintagma vb. con suf. -t(z)eko). Hasta el punto de. Gero eta berago jetxiaz dijuaz, ukullu osoa aize eta usai txarrez betetzeko zoriz. Oñatibia Baserria 18.

zoriz 96: Argia 3 (“Ariketarik zailena, eta publikoak ahaztuko ez duena, Egaña eta Iturriagari egokitu zitzaien: fokuek zoriz nabarmendutako bi entzuleri kantatzea”), Berria 11 (“Espezialitate bakoitzeko zoriz hautatuko bost gaietatik bat garatu behar da”), Deia 5 (“Egungo hedabideen erruz edo zoriz irudi hark Munduari buelta eman ziolako”), DiarioVasco 6 (“Inkesta zoriz aukeratutako 504 oiar-tzuarrek erantzun dute, telefonoz, %95,5eko konfiantza mailarekin”), EiTB 19 (“Ondoren autoan Lake District zona turistikora joan da beste biktima batzuei tiro eginez, dirudienez, zoriz”), Elhuyar 37 (“Ostalariak zoriz aurkitzen zituela pentsatzen zen, baina ikerketa horrek argi utzi zuen bilaketa aktiboa egiten duela”), Elkar 9 (“Kokalekuak ez dira zoriz aukeratu: faktore ekonomikoak eta zerbitzuaren bermeak kontuan hartuta, eskualdeetan izango diren beharren araberako plangintza estrategiko bat egin da”), Erlea (“baieztapenez edo zoriz, kontzienteki edo zauriz”), Consumer 3 (“linea bat zoriz hautatu, eta huraxe hartu dugu”), Laneki 2 (“zoriz palanka bat zapaltzen duen bakoitzean”), UEU 9 (“Subjektuak zoriz esleituak izan ziren hiru taldetara”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

zoriz 22: Berria 6 (“Parte-hartzaileek frogatu ahal izan zuten zoriz aukeratutako ELAko kide guztiek hileroko azken kuota ordaindu dutela”), Xabier Olarra 2 (“Filtroak azkar eta zoriz aldatuz gero, nabarmenki aldatzen ziren forma guztien grisen eskalaren balioak”), Jon Muñoz (“Grosrouvrek ez zion "mirarizko zori"z bidali OL Rucheri, haren etxea sutan kiskali aurretik.”), Urtzi Urrutikoetxea (“Eurekin amorratuta nengoenean, aski nuen erpuruko atzazala zoriz pasatzea lepoan hedatutako alkandorako haritik, eta ateratako karraskadaren arabera neurtzen nuen mendekua, gozatzen triskantza - baina handik minutu batera atzera ere ekin behar nion, leku berean eta emaitza berdinez”), Jon Alonso 3 (“parte hartzen du zoriz erabiltzen dituen palanka eta botoien bidez”), Anjel Lertxundi (“Mikel Lasaren bi bertso etorri zitzaizkidan ustekabean - edo zoroz, edo zoriz; ez dakit - Pavese eta Calvinoren hitzei konpainia egitera”), Txillardegi (“Baina hori ezina izanik, batailoietako bat aukeratu du, zoriz, soldaduekin horrela zuzenki mintzatzekotan eta koaitak solastatzekotan”), Juan Kruz Igerabide (“Oraingoan pentsaturik neukan ezen, baldin eta zoriz Marro etxeordean sartzen bazen, esku-argia itzali eta bertan geratuko nintzela, mugitu gabe”)…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Instrumentalean sortutako adberbioa, azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa zori sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan zorizko azpisarrera: a) 'fatal': Gy ("Oihantarrak oro lotsa eta herabe, / zoazela ihesi, denak bazathorzen / toki zorizkora, zointan baitzaogoen / ethortzekoaz yakiña / ephaitzan gure lehoiña"); b) 'alléatoire, fortuit'; c) 'afortunado': Azc PB ("Bere lagunak, agura zan da, / eukan lepoa makurra, / [zorizkoa zan ondo ikusteko, / zapaldu baino len, lurra]"), Onaind Onbidea (ap. DRA: "Zorizkoa zure adurra, / olako senar dozuna").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

zorizko 11: K. Fernandez 4 (adib.: "Lagin errepresentagarri hau erauzi egiten duen prozesuari "zorizko laginketa" deritzo", "Lagina erauztean populazio elementu guztiei posibilitate berdina ematen badiegu, zorizko lagin sinplea deritzogu honela aukeratutako laginari"), M. Ensunza ("Aipaturiko higidura, partikula mikroskopikoen (baina ikuskorrak) gainean aire-molekulek eginiko talken ondorioa dugu, itxuraz ziorik gabeko zorizko higidura ematen dietelarik"), Fisika Pr. 1995 3 (adib.: "Balio hauen arteko diferentziak adierazten dituzten erroreak, zorizko erroreak dira"), GeolBiol ("Bestela, benetan egoera egokia denbora luzez [2.000 m. u.z] mantenduta zorizko konbinazio eta permutazioen bidez biziaren oinarrizko propietateak lituzkeen izakia gara zitekeen"), Elhuyar ("Beste aldagaia, y, aleatorioa edo zorizkoa da"), J.R. Aizpurua ("Horien kausak zorizkoak dira eta iraganeko mutazio-faktore gehienek eragina konstante mantendu dute").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zorizko : AB38 7, HiztEn, LurE, Euskalterm 2 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zorizko : EuskHizt (1 zorionekoa. 2 zoriaren arabera gertatzen dena), ElhHizt, EskolaHE, HaizeG BF, Casve EF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

garai batean erabili zen forma hau, baina baztertua dirudi oraingo idazleen artean, ausazko edo menturazko arautuak nagusitu zaizkiolako. Onartzekotan, azal liteke: "izlag. g.g.er. 'zoriaren arabera gertatzen dena'. Sin. ausazko, menturazko".

Atzizkien araberako erabakiak

-zko.