302 emaitza zu bilaketarentzat - [1 - 100] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-06-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. EArauak 57: "Euskalkia izendatzeko zuberera da gehien erabiltzen dena eta hori da Akademiak hobetsia...".
-o+e-.
-era.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-04-15 |
izlag. 7, izond. 3: a1) Etch (Ziberütar artzañ bat), Gy (Suberotar Yaun bat), Const (Xiberutar idazle edo izkiribaino bixkorra), JE Bur (Galdegiozute xuberotar artzainer), Or Eus (Zuberotar koplari doakabearen neurtitz zirikalaria); a2) Mde Pr (Zuberoatar akzentari jarraikiz), Lf Murtuts (Kixkilek berak aitor zuen bere gisako ziberotar hizkuntzan); b1) NEtx LBB (Mirande zuberoarra), MEIG (Oihenart zuberotarra); b2) Zub (Liburuan badira ere zonbait, arras guti, hitz xuberotar).
a1) Etxde (Zuberotar adiskidea, Zuberotar olerkariaren erantzupen jakintsua, Zuberotar esaera, Zuberotar olerkariak, Zuberotar Maixua), AIr (ziberotar idazle famatu bat), J. Urrujulegi (Zuberotar Olerkaria), Herr (xuberotar gazteak), Izeta (Xiberotar dantzariak), Peillen (zuberotar eskulangileen jarraipena), Egan (Larramendiren Zuberotar jarraitzaile bat), HizkLiter (zuberotar jauntxoak), Dantza (Zuberotar dantzariak), X. Kintana (Jon Mirande zuberotar faxistarekin); a2) J. Haritschelhar (Xiberotar pastorala), Herr (ziberotar aditzaren aberastasunaz), Dass (ziberotar hizkuntzatik atheraia), Peillen (20 zuberotar udaletxe daude, Mauleko zuberotar herria), I. Tapia (zuberotar aldean), J.M. Iturralde (zuberotar kontestua), J. Sarrionandia (Zuberotar kanta hori); b) BatzAgiriak (Jusef Egiategi xuberotarra), EEM HizkLiter (Michel DAbbadie zuberotarra); Onaind (Olerkari yaukal zuberotar au), Lf (artzain ziberotarren xikito, bertsulari xuberotarra), J.M. Larrarte (Tartas idazle zuberotarra), JL. Davant (ikasle zuberotar eta baxe-nabartar), JM. Olanga (apaiz zuberotar bat), HizkLiter (Oihenart idazle zuberotarra), KultUrtekaria (Artzain xiberotar bat Nevadan), A. Lertxundi (idazle zuberotarrak).
ZTC: zuberotar 5.
Ik. EArauak 57
-tar osaerakoak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-08-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 |
zubi (ontzi baten).
AS gisa gehituz: zubi-begi, zubi-bular .
- [E204]: "zubi eta zurubi" (1993-02-20)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2004-02-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
zubibide 3: D. Amundarain ("Madrilen hiri-aldaketa-saila proposatzen zuelarik Segovia kale gainean zubibide bat eta hainbat plaza proiektatuz, Erret Jauregiaren eta Gorte-Etxe berriaren artean lokera egingo zutelarik"), Arabako zubiak 2 ("Zubibidea horizontala da erabat; lurrezkoa da gaurko egunean eta baditu oraindik lauza bakan batzuk, garai bateko harrizko zoladuraren hondarrak", "Zubibidea horizontala da, asfaltatua gaur egun").
zubibide : HiztEn (ik. bidezubi) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.
zubibide : ElhHizt (viaducto), HiruMila, Casve EF (zübibide: viaduc), PMuj DVC (zubi-bide: viaducto) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
forma berria da, eta egokia, lantaldearen ustez (ikusiko da biaduktu mailegua onartzekoa den, sinonimo gisa edo).
-bide.
iz.
- [E301]: [sartzea proposatzen dut] (1997-07-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-gile.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-gintza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-pe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-zain.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ipar. 'arreta, ardura'.
Ipar.
arreta, ardura.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zuenganatu, zuengana(tu), zuenganatzen. da/du ad.
zuenganatu, zuengana(tu), zuenganatzen.
-ganatu pertsona-izenordainekin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zuetaratu, zuetara(tu), zuetaratzen. da/du ad.
zuetaratu, zuetara(tu), zuetaratzen.
-ganatu/-taratu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Bigarren mailan onartzekoa |
zuganatu, zugana(tu), zuganatzen. h. zureganatu.
zuganatu, zugana(tu), zuganatzen.
Ik. zureganatu.
-ganatu pertsona-izenordainekin.
- [E210]: 1- Bidaltze-oharra kendu. || 1- "Niganatu" ere hala formulaturik dago, bidaltze-ohar gabe.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-12-14) Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulian erabakia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-05-08 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
OEH
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Onomastika batzordeak argitzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Bestetakoak: xuail : PMuj DVC (eta xuaildu, xuaildura, xuailtasun); xuhail : DRA (eta xuailkara, xuailtasun, xuhailki), Lh DBF (eta xuhailtasun); xuhaildu : DRA, Lh DBF (eta xuhaildura); zuail : PMuj DVC (eta zuailtasun); zuhail : ElhHizt, HiruMila, Casve EF (-ü-), DRA, Lh DBF; xurail : HiruMila, Casve EF (eta xurailtarzün, xurailtü), PMuj DVC; Lh DBF (-rh-); DRA (xüraill, xurhail); zurail : PMuj DVC (eta zuraildu); xurats : PMuj DVC.
xuhail IE 9 (Dv Lab, Laph, HU Aurp, JE Bur, Ox, Lf Murtuts); zuhail IE 8 (Laph, Jnn SBi, JE Ber, JEtchep); zurail G 2 (Or Mi); IE 1 (FIr).
xuhail IE 2 (E. Salaberry, Herria); zuhail IE 4 (J. Etchepare, B. Mendisco, X. Arbelbide, E. Salaberry); zurail EB ager. 1 (P. Aristi).
xurail : HiztEn.
Ipar. izond. 'margula'.
cf. xuhail: erabilerak ezagutuz erabakiko da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zuhain (+ -(i)ñ, -ü-) forma 34 aldiz ageri da: G 1 (Or Poem), IE 15 (Harb, Jnn SBi, HU Aurp, ChantP, Mde), ZuAm 18 (Egiat 4, Arch Fab 8, UskLiB 2, Xikito; horietan zuhain adar 1: Jnn SBi, zuhain osto 3: Ip Dial, Egiat, zuhain poxi 1: Dv Lab); zuhainketa (Dv Lab) eta zuhaiñ tegi (Gy) bana.
lau aldiz jaso dira: EBko zuhain (Gizartea OHO) eta zuhain landare (J. Aldabe); eta IEko zuhaintegi (Eskualduna) eta zühaiñ pe (Casve).
zuhain : DFrec 2, AB38 5, HiztEn-LurE; zuhain-landare : HiztEn; zuhain landare : LurE.
1 batez ere Zub. 'zuhaitza'. 2 Ipar. '(ganadu-)bazka'.
Zub. batez ere
(ganadu-)bazka.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-07-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
zuhaitz, arbola.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-01-14 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH: ZUHAITZ-ADAR (zuhatz- Ht VocGr 335, Lecl, Hb ap. Lh). Rama de árbol. Zuhaitz adarrak goititzen eta goratzen zeitzan, ezin erdiets zitzakeien. Ax 385 (V 252). Kolorezko zigorrak eta zuhaitz adarrak begien aitzinera presentatu. SP Phil 392. Leiz-atakaren inguruan zinzilik zeuden sastraka eta zuhaitz-adarrak. Arr GB 46. Zugaitz adarrean katigatu zirala [prakak]. Ag G 67 (Kr 216 zugatz-adar). Zugatz-adarrai etxaken geldi uso ederrik. Laux AB 20. Zer egiten dan zuaitz-adar ustelekin. Ir YKBiz 453. Biltzalleai deika diardue sagar umatuak zuaitz-adarrean. TAg Uzt 277. Zugaitz-adar batetik dingilizka. Bilbao IpuiB 14 (188 zugatz-adar). Norbera eserita dagoen zuaitz-adarra aizkorakin jo. Vill Jaink 81. Zugaitz adar eta sasi artetatik. NEtx LBB 96. Zugaitz-adarrak ari gaiñera / botaz ainbat elur-mendi. Insausti 290. v. tbn. TB Mc 4, 32. Zendoia 172. Zugaitz-adar: Etxde JJ 103. Zugatz-adar: Altuna 31.
def: besanga 1 iz. Zuhaitz adarra. Zuhaitz bati besanga bat ebaki zion, eta sorbaldan harturik, bere soldaduei esan zien berebat egin zezatela. // zartakatu 2 du ad. g.er. Makila edo haga batez zuhaitz adarrak jo, fruituak eror daitezen. Ik. hagatu. // adib: bikingo 2 adj. Herri horretakoa edo herri horri dagokiona. Mutikoak daraman kasko bikingoa zuhaitz adarretan katigatu da. // hozitu 2 da ad. Kimatu, kimuz bete. Ik. altsumatu. Inguruan, zuhaitz adar biluziak hozitzen ari. // kailu 1 iz. Azal gogorra, azaleko gogorgunea. Bere esku kailuz beteak agertzen zituela. Zuhaitz adar bihurdikatuak, dena konkor eta kailu. // txinpantze iz. Gizaki itxurako tximino handia, ile-iluna, Afrikako oihanetan bizi dena (Pan troglodytes). Zientzialariak orain dela urte batzuk konturatu ziren txinpantzeek termitak harrapatzeko zuhaitz adarrak lantzen zituztela.
zuhaitz(-)adar 43: Elkar 17 (Gora begiratu eta izotz burruntziak ikusi nituen, zuhaitz adarren tamainakoak), Consumer (Ez da komeni loreak hartzen ibiltzerik, zuhaitz adarrak puskatzerik edo bidean aurkitzen ditugun abereei zirika aritzerik), Berria 6 (Baina jende asko eta askotarikoa etorriko da munduko bazter guztietatik zuhaitz adar urdindunaren zuloko sekretuak lapurtzen saiatzera), EiTB 12 (Kitharonas mendi magaleko bizilagunek bereziki, batzuetan bakarrik egin behar izan diote aurre suari etxetik mangerak edo ur kuboak hartuta, edota besterik gabe zuhaitz adarrez eta hostoez lagunduta), Argia 2 (Zientzialariak orain dela urte batzuk konturatu ziren txinpantzeek termitak harrapatzeko zuhaitz adarrak lantzen zituztela), Erlea 2 (Poeta ibiltaria babesgu¬ne izan duen leize zulotik abiatzen da, lurrarekin bat izan den girotik, eta mendian gora egiten du ezagutzen ez dituen zeinuen bila, basoan zehar, zuhaitz adarren artetik geziak legez amiltzen diren izpien argi tartean), DiarioVasco 3 (Baserriko bidea estua zela kamioiak pasatzeko, alde batera erreka zegoen eta beste, zuhaitz adarrak eta hauek ere ez zuten lagundu suhitzaileen kamionak iristeko).
zuhaitz(-)adar 47: Herria 7 (Gauza ederra hori, hantxet nunbait eihartzen hasia zen zuhaitz adar bat berriz berdatzen ari da!), Berria (Zuhaitz adarrak mozten ari zen lagun batek gorpu bat aurkitu zuen atzo arratsaldean Villabonan), Asisko Frantzizko 10 (Hileta-prozesioa handikiro egiteko, olibondo eta bestelako zuhaitz adarrak hartu zituzten denek eta, kandela ugariren argitan, gorespenak kantatzen zituzten ahots ozenez), Josu Zabaleta 4 (Besterik ere ikusi nuen, hormako iltzetik, leihoko maratilatik, sabaiko gakotik, mandioko habetik, zuhaitz adarretik zintzilik, arratseko euripean), Lander Garro 3 (Eta gure irakurlea trazo zehatzaren bila jaitsiko da, zuhaitz adarretatik baso ilunera), Julen Gabiria 3 (Eta, batzuetan, karraska hots bat heltzen zen, zuhaitz adarren arteko igurtzian sortzen denaren modukoa), Felipe Juaristi 2 (Txuanek ez omen zuten presorik hartzen, iraultzaileren bat harrapatuz gero bertan hiltzen omen zuten, zuhaitz adar batetik zintzilik), Elizen arteko Biblia 2 (Abimelek Tzalmon mendira igo zen bere gizon guztiekin. Hartu zuen aizkora eskuan, zuhaitz-adar bat ebaki eta, bizkarrean harturik, esan zion bere jendeari: "Bizkor, egin zuek ere nik egin dudana), Patziku Perurena 2 (Aurrenekoa, euskal esanerak, espainola bitarteko, hizkuntza unibertsal zaharrenetako (latina) eta berrienetako (ingelesa) zuhaitz adarretan txertatu izana)
Erregularra eta gardena da, eta aski da adibide gisa jasotzea.
Adibide gisa jasotzekoa zuhaitz sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-01-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZUHAITZ-AZAL. Corteza de árbol. Zugatz-azal gogorrean berez sortutako zuloan. Or Mi 21. Phaetonen arrebak zuaitz-azal garratz batean oroldiz inguratzen ditu. Ibiñ Virgil 49. Zugaitz azaletan eta arte ustelaren zuloan izkutatzen ditute erlauntzak. Ib. 91 (108 zugatz-azalak).
adib: mozorro 1 iz. Kartoiz, ehunez, plastikoz edo kidekoz eginiko irudia, aurpegi bat irudikatzen duena eta begitartea estaltzeko erabiltzen dena. Zuhaitz azalekin eginiko mozorro beldurgarriak jartzen dituzte. Aurpegia mozorroz estalita.
zuhaitz(-)azal 17: Argia (Paper fabriketan kontsumitzen dena: zuhaitz azalak, egur hondakinak, lixiba beltza [sosa prozeduratik eta kraft prozeduratik geratutako hondakin lixiba berreskuratua]), Berria 2 (Hostoz, zuhaitz azalez eta adaxkaz elikatzen dira, eta gauean aritzen dira zuhaitzak mozten), EiTB 6 (Larrua edo zuhaitz azala zulatzeko ez zuten erabiliko; apurtu egingo zen), Elkar 2 (Hurrengo eginkizuna, belar, mineral, goma, olio, maskor, gatz, zuku, alga, gorotz, zuhaitz azal, suge, zapo, igel, armiarma, hildakoen haragi eta hezur, txori, piztia eta arrainez nahaski bat prestatzea izaten da, usainez eta gustuz ahal den nardagarri, nazkagarri eta higuingarriena, sabelak berehalaxe botatzen duena nazkaz), Consumer 3 (Guk ikusi ditugun hiru parketatik bik kautxua eduki dute; gainerakoek, zoru naturalak eduki dituzte; harea (% 26k ez dute beste deus eduki), hartxintxarra, belarra eta zuhaitz azala), Jakin (Eta honetaz dagoen literatura nahikoa zabala da, ugaria. Izenaren desegokitasuna azpimarratu nahi dutenek bien arteko diferentzia seinalatzen dute: liburua bere jatorrian zuhaitz azala da, objektu fisiko, materiala; elektronika, aldiz, immateriala), Laneki (Babes sareta jarri arren, ohikoa izaten da materia larria agertzea (intsektuak, hosto puskak, zuhaitz azal zatiak, ileak, hariak...)).
zuhaitz(-)azal 8: Asizko Frantzizko 2 (Intxaur-oskolak eta zuhaitz-azala erabiltzen ziren ogia egiteko), Koro Navarro (Urratuak genituen jakak, bustiak galtzerdiak eta likatsuak zapatak; goroldio berdea eta zuhaitz azal marroia genuen eskuetan eta aurpegian afaltzera eta errieta entzutera etxeratu ginenean), Josu Zabaleta (Sasiek ileak erauzten zizkioten, bekokiak, enbor gaitzak jotzen zituela, odolez zipriztintzen zituen; ezproiek zuhaitz azal zerrendak urratzen zituzten), Xabier Olarra (sain hordigarria zeriok hostaila hezeari, iratzeari, zuhaitz-azal puska goroldiotsuen tapiz bigun, labain eta uniformeari, eta orobat pinaburu, orbel eta pinu-orratz deseginez betetako bidexka ihintz-tantaz blai denari, maiteminduen izerdiari ekinaldi grinatsuetan darion darion lurrina bezain hordigarria), Pablo Sastre (Sua ardaila eta silexez eginez, patata-ogia janez, ezagutu zituzten urte oso gogorrak: lastoa, zuhaitz azalak eta larrua janez bizi izan baitziren), Bernardo Atxaga (Jaramako frontera poz-pozik joandako gazteen historia - zuhaitz azalean egindako azken marrazki beltz hura - ez zen ohizkoa osaba Juanen ezpainetan).
Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Bide batez, enbor(-)azal ere azpisarrera egitekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-01-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZUHAITZ-ENBOR Tronco de árbol. Lotu antxe zugatz-enborrai. Kk Ab I 116. Zugatz-enborrak euki biar daun sendoeria da 12 zentimetro. ForuAB 137. Errez ezkuta zitekean zugaitz-enbor lodienaren gibel. NEtx Antz 145. Gorroto guzia adarretan biltzen du [zezenak], zuaitz-enborren aurka oldartuz. Ibiñ Virgil 99 (75 zugatz-enborrak).
def. gerri 2 iz. Zuhaitz enborra. Zumar mota honen hostoa zurixka da, gerria zuzen-zuzena, zura onenetakoa. Lertxun luze ikaragarrien gerri zuhailak. // huntz iz. Landare igokaria, zurtoinetan sortzen zaizkion sustraitxoen bidez horma eta zuhaitz enborrei itsasten zaiena eta hostoak beti berde dituena (Hedera sp.). Huntz adarra, aihena. Haritzetako huntz hostoak ebakitzen. Huntzez estalitako horma. // baltsa3 iz. Zuhaitz-enborrak elkarrekin egoki lotuz egindako ontzi zapala. Baltsa ondo egin ezean, batek baino gehiagok igerian iritsi beharko du. // adib: kanoa iz. Itsasoan edo ibaietan erabiltzen den ontzi estu eta arina, arraun zabal eta arin batzuez eragiten zaiona. Ameriketako indiarrek zuhaitz enborrak hustuz egiten zituzten kanoak.
zuhaitz(-)enbor 35: Elkar 12 (Kolakao izena zeukala zirudien herri hartako etxe haren atartea zera zen: zuhaitz enbor bi zutunik), Deia (Arkitektoek basoaren metafora erabili dute Zentro berria diseinatzeko orduan, eta lehen inpresio hau basoaren irudian oinarritzen da, paisaia metalezko zuhaitz enborren artean ikusgarri egiten delarik), Elhuyar 2 (Zuhaitz enborraren ebaketa), Consumer (Materia organikoa, adibidez nekazaritza edo industriako hondakinak eta era askotako hondarrak, ur zikinak, udalerrietako hondakinak, zuhaitz enborrak edo uzta hondarrak energia kaloriko edo elektriko bihurtzea da prozesua), Berria 4 (Zuhaitz enborra ardatz hartuta adarrekin eraikitako txabolak, eta adarretan gora oholekin egindakoak), EiTB 7 (Zuhaitz enborrekin elikatzeko eta presak egiteko oihanak soiltzeak kalte handiak eragiten ditu), Karmel (Zuhaitz enbor bakarti batentzat hartu nuenarengana hurbildu nintzen, hala beharrez), Argia (Zuhaitz enborraren ebakiduran agertzen diren eraztunak kontatuz, zuhaitzaren adina eta historia jakin daitezke), Laneki 2 (Metaldehidoa, pikorretan eta zuhaitz enborretarako pinturan), Erlea (Afrikatik ekarritako zuhaitz enborren kontrolatzailea zen portuan), DiarioVasco 3 (Oroigarria zuhaitz enbor batean egindako margolana da eta bertan Oteitzaren olerki moldatu bat irakur daiteke, 25 urte hauengatik eskerrak emanez).
zuhaitz(-)enbor 27: Berria (Arteari emandako bizitza baten erakusle dira brontzez, marmolez, harriz eta egurrez eginiko obrak: altzari-eskulturak, plano gurutzatuak eta zuhaitz enborretatik sortutako forma eta espazioak), Karlos Zabala 3 (Etxola batzuk eraiki zituzten zuhaitz enborrekin, itzalpean egoteko, eguzki argien suak dena erretzen baitu herrialde hartan; baina etxolek ezin babestu gaueko eltxoetatik, eta larruazala pikortez eta handituez estalita esnatzen ziren goizean), Joseba Sarrionandia 3 (Noizean behin zuhaitz enborrak ikusten dira urazalean, eta dortoka maskorren bat ere bai), Koro Navarro 2 (eta uretara begiratu nuen; baina aurrekoa baino dardara larriagoaz ikusi nituen ur haietan ihi grisen irudi berrosatu eta alderantzizkatuak, eta zuhaitz-enbor mamu modukoak, eta leiho begi-huts itxurakoak), Jon Muñoz 2 (Zuhaitz-enborrak, beti bezala; altzariak; hamarnaka edukiontzi), Koldo Izagirre (borrokari bat bezala makurtzen da; klown bat bezala uzkurtzen da; esponja, budina, mendi-denda, txabola, zuhaitz enbor izan liteke), Karlos Zabala (Zuhaitz enbor batek geldiarazi zuen azkenean, eta hari eskerrak ez ziren denak erori amilka bidetik kanpo), Jesus Mari Mendizabal (Bapo jaten nuen, ondo lo egiten nuen; zuhaitz enborrak ukitzen nituen eta auzoko zaldiak ferekatzen ibili ohi nintzen), Bernardo Atxaga (Pausatzen da zuhaitz enborrean eta ikusezin bihurtzen da), Iñaki Mendiguren (Zango motz sendoak zituen, zuhaitz-enborrak bezalakoak, eta oin zapalak babaz beteak), Asisko Frantzizko ("Horregatik, anai Joan, bera zegoen adar-burutik irten eta, adar guztien azpira jaitsiz, zuhaitz-enborraren orpo ondoan ezkutatu zen, zer gertatuko ote zen pentsatuz.)
Erabilia da, eta azpisarrera gisa jaso liteke.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zuhaitz sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2011-11-08 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2006-03-07 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan, ez ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
Ik. zuhaitz-igel (lat. Hyla arborea) fitxa izendegian: zuhaitz-igel : Bea Narrasti, Perez Ollo Navarra; igel berdea : Gordailu IkastHiztegia; sasi-igel : M. Ariztia Abereen mundua; arboletako igel, zuhaitzetako igel : Aramendi Animali mundua; sasigel : X. Kintana Hizt80.
zuhaitz igel arrunt : HiruMila (ranita de San Antonio) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC.
ik. oharra s.u. sasigela ["erabili gabea da lantaldearen informazioetan (eta cf. zuhaitz-igel); forma hori, berriz, nahasgarria da, eta sasi-igel dagokiola uste du lantaldeak"], eta kontuan izan hartaz erabakitzen dena; zuhaitz-igel hau proposatu du Izendegiak Hyla arborea adierazteko, baina ez da testuetan jaso.
- Erabakia: (H2.2 / 2011-11-08) Onartu da: zuhaitz-igel Hyla arborea.
- Erabakia: AS/MU (2012-05-08): zuhaitz sarrerako azpisarrera gisa jasoko da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-01-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
OEH: ZUHAITZ-ONDO a) Alrededores, proximidad de un árbol. Lore eta zuhaitz ondoer beha zeiezu: batetik bertzearen artean ez duzu belhar lipitsik ikusiko. JE Bur 84. Zuaitz ondoan, era guztietara eskale arrotz zirpiltsuak [...] erdi negarrez oiuka. Ag G 179. Besoa luzatu ta beatz artean daukazun zotzari begira-begira, alde egin zuaitz ondotik, zotzaren goiko ta beko muturrak agaiaren goiko ta beko muturrekin bat egin arte. Munita 150. b) Perímetro de un árbol. Galdetu zion neskato errukarriari zer egiten zun zugaitzondoan lotuta. Etxde JJ 94.
adib: aizkora iz. Zura eta kidekoak ebakitzeko erabiltzen den lanabesa, burdinazko xafla lau, aho-zorrotz eta begidun batez, eta begian finkatzen den zurezko kirten batez osatua. Horregatik da ona aizkora zorrotza; eta aizkora kamutsa, berriz, txarra. Aizkora kirtena. Ezarri diote aizkora zuhaitz ondoari. Zur zaharrak aizkoraz jo eta landarerik ipini ez. // [s.u. arrimu] arrimuan 1 (-en atzizkiaren eskuinean). Nonbait bermatuz. Lo hartu zuen zuhaitz ondo baten arrimuan. Akuiluaren arrimuan ibiltzen zen.
zuhaitz ondo 3: EiTB 2 (Zuhaitz ondoan dago, eta ez dago arriskurik), Elkar (baina aitak garbi zuen, lehenik eta behin, lezio bat eman behar ziola... horregatik mintzatu zitzaion semeari, beharbada, mintzatu zitzaion bezala, labur bezain lehor, zuhaitz ondora iritsi ahala).
zuhaitz ondo 5: Herria (Haatik, zuhaitz ondoen fruituak eta arto uzta mutilentzat, baita ere oilo, ahate, urtxo, zerri eta ardi zonbeitzu), Elizen arteko Biblia 2 (Kimu bat aterako da Jeseren zuhaitz-ondotik, adaxka bat erneko haren sustraietatik), Aitor Arana (Zuhaitz ondoan egongo dituk, gerizpean), Asisko Frantzizko (Berehala beste Lore baten edertasunera zuzentzen zuen bere barne begirada, udaberrian Jeseren zuhaitz-ondotik argitsu sortuz, bere usain gozoz milaka eta milaka hildakori bizia eman zien harengana); zuhaitzondo 5: Elizen arteko Biblia 3 (Bota zuhaitza eta txikitu! Zuhaitzondoa, ostera, utzi lurrean bere erroekin eta lotu burdinazko eta brontzezko kateez zelaiko belarretan), Jon Alonso (Naufrago itxura penagarria zeukan agurea ikusirik, hala oihaneko zuhaixken eta sasien artean saltaka nola zuhaitzondo marduletako adarrik adar jauzika zebilena), Patziku Perurena (Zenbat aldiz ikusia ote nago, mendi muino soilean edo zuhaitzondo bakartu baten inguruan, tximistak erretako larregune beztua").
Izen-elkarte bat dela dirudi zuhaitza; zuhaitz-landarea adierarekin, eta sarrera gisa jasotzekoa da, zuhaitzondo forman. aizkora eta arrimuan 1 sarreretako adibideak hona ekartzekoak dira, grafia moldatuta.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
zuhaixka, zuhamuxka.
-xka.
- [E301]: "zuhaiska [forma proposatzen dut]" (1997-07-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-pe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-03-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
zuhaiztar eta -g-: Garuna ("Gure ahaide zuhaiztarrak [...] gorila, tarseroa eta humanoidea"); M. Ariztia ("Lurrean, uretan edo zugaitzetan bizi diranez, esaten diegu: lurtarrak, urtarrak edo zugaiztarrak").
zuhaiztar: HiztEn (ik. arborikola) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.
zuhaiztar : ElhHizt; zuaiztar : PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve BF.
es arborícola / fr arboricole: Zehazki: zuhaiztar // ElhHizt: arborikola, zuhaiztar // PMuj DCV: zugaztar, zugatzeko, zugatz- // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, Casve FB, Lh DBF, DRA.
zuhaiztar : ZTC 4: J.R. Aihartza (bizimodu zuhaiztar), K. Altonaga (Partula gehienak zuhaiztarrak dira, Hawaii artxipelagoko berrogeita piku akatinelido zuhaiztarrak Liburu Gorrian sartu ziren); eta erdizuhaiztar : Elhuyar (portaera erdizuhaiztar).
egokia da, lantaldearen ustez (lurtar, urlehortar eta bezala eratua).
-tar osaerakoak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-06-26): Onartua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-di.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zuhaiztu, zuhaitz/zuhaiztu, zuhaizten. da/du ad.
zuhaiztu, zuhaitz/zuhaiztu, zuhaizten.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ipar. 'zuhaitza'.
zuhaitza, zuhaina.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ipar.
-pe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ipar.
-tsu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
zuhaixka, zuhamuxka.
Ipar.
-xka.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ik. Izendegia: zuhandor ar : Cornus mas; zuhandor gorri : Cornus sanguinea.
Cornus mas.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EH | 2014 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
- Erabakia: (EH 2014): Euskaltzaindiaren Hiztegiak zuhauek forma erabaki du.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1992-04-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 |
zu izord.aren era indartua.
- [A106]: "Hedadura urria duela eta, ez nuke lehen 5.000 artean sartuko. Bestela honekin batera, nerau, neroni bezalakoak sartu behar dira. Gainera, zerrenda honetan ez dira izenordainak, hauen forma indartuak, erakusleak eta, azaltzen. Iparraldeko forma hauek salbuespen gertatzen dira" (1993-02-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
'pipi-hautsa; zerrautsa'.
-irin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zuhirindu, zuhirin(du), zuhirintzen. Ipar. da/du ad. 'pipiatu'.
zuhirindu, zuhirin(du), zuhirintzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
'zentzuduna'.
AS gisa jasoz: zuhur-hitz .
zentzuduna. Cf. xuhur 'zikoitza, zekena'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-ki.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zuhurtu, zuhur(tu), zuhurtzen. da/du ad.
zuhurtu, zuhur(tu), zuhurtzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2011-11-08 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2006-03-07 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Ik. OEH argitaratuan zuhurtziagabekeria sarrera: Prop 1899 ("Bide hura nahiz ezagutu, athera aldi bat egin nuen bakharrik [...]. Zuhurtziagabekeria hartaz behartu nintzen laster urrikitu").
Ez dugu aurkitu.
zuhurtziagabekeria : Euskalterm 7 (hauetan zuhurtziagabekeriazko falta, z. ausartegia...) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.
zuhurtziagabekeria : ElhHizt (imprudencia), HiruMila (zuhurtzigabekeria: imprudencia), DRA (zu[h]urtziagabekeria: imprudencia, insensatez) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.
Erdal imprudencia / imprudence formen ordainak: HiztHand: 1 zuhurtasunik ez(a); 2 arduragabekeria // ElhHizt: zuhurtziarik ez(a), zuhurtziagabetasun , zuhurtziagabekeria , arduragabekeria, arinkeria // HiruMila: 1 zuhurgabetasun, zuhurtzigabekeria , zuhurtzia ez; 2 arinkeria, tentelkeria, kaskarinkeria // XarHizt: arinkeria, axolagabekeria // Lur EG/CE: arinkeria // Casve FE: soegigabe(tarzün), zühürgabe(tarzün) // HaizeG FB: arinkeri, zuhurtzia gabetasun // PMuj DCV: 1 arintasun, xorotasun; 2 arinkeria, txorakeria, txoraldi, kaskarinkeria, zentzugabekeria // Ez dugu aurkitu ap. Lur EF/FE.
lantaldeak ez du horren premiarik ikusten; baina Zuzenbidea lantzen dutenek izan dezakete zer esanik.
-gabe-keria.
- [E210]: 'Zuhurtziaren aldamenean, apika, zuhurtziagabekeria agertu daiteke'.
- Erabakia: BAgiria (2000-01-28): 'Zuhurtziagabekeria hitza sartzea ez da onartu'.
- Erabakia: (H2.2 / 2011-11-08) Onartu da: zuhurtziagabekeria.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-ka.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
haragi-zukua; laranja-zukua.
laranja-zukua.
- [E208]: "Adierak ongi azaldu, ez baita oso dotore, adibidez, Eroskik bere produktuak Espainiako lau hizkuntza ofizialetan etiketatzean zumo de naranja euskaraz laranja-zumoa gisa aurkeztea, katalanez suc agertzen den bitartean, hori, gure zuku jatorraren kidea izanik" (1993-01-18)
- [K201]: "adlag. "Eta axuriek zuku-zuku beteko dute tripatxoa" (Julian Alustiza)" (2009-10-23)
- [E208]: 'Ez da zuzena elkarketan beti -ur erabili behar dela esatea. Gauza bat da, adibidez, limoi-ura, hots, limoi-zukua urarekin nahasia (erdaraz ere agua de limón deitua), eta beste bat limoi-zukua bera, hots, urik erantsi gabea, zumo de limón, alegia. Egia da, noski, eskuarki laranja-ura esaten dela, baina kasu horiek bakarrak dira (erdarazko agua de naranja eta agua de limón -en kalkoak izanik), baina ez *pomelo-ura, *tomate-ura, *madari-ura, *mertxika-ura, *azenario-ura edo *anana-ura, hauetarako zuku erabiltzea egokiago izanik. Merkataritzan, gainera, honelako xehetasunak garrantzi handikoak izaten dira, etiketan zuku hutsa ala nahasia ote den bereiztu beharra dago eta. Bestalde, aski absurdua litzateke zuku bakarka erabiltzeko utziz, gero honelako esaldiak ezin erabiltzea: Zukurik nahi al duzu? (Honetarako Urik nahi al duzu? ezin esan daitekeelako) Bai. Zeren zukua nahi duzu, laranjarena ala tomatearena? (Eta ez zeren ura nahi duzu, noski, eta are gutxiago laranja-ura ala *tomate-ura?)'.
- Erabakia: BAgiria (2000-01-28): 'Zuku hitza dela eta, gauzak zehaztasun handiagoz erabiltze aldera, laranja-zukua ere, adibide gisa, eranstea onartu da'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2009-09-17 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. oharra s.u. lauskigailu.
esprimidore saihestekoaren ordaintzat emana du arauak zukugailu hau.
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zukuruztu, zukurutz/zukuruztu, zukuruzten. da/du ad. 'beldurtu, izutu'.
zukuruztu, zukurutz/zukuruztu, zukuruzten.
beldurtu, izutu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:LBeh | 2015-11-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): zukutsu 63: Consumer 50 (adib.: Plantxan erretako eta zukutsurik gertatzen ez diren okelak ez zaizkio eman behar haur txikiari, lehorregi jazotzen baitzaizkio), Berria 11 (adib.: Zukutsua, zukutsua denez, aurtengo uzta literarioaren fruta hau), EiTB (Pintxo barra zukutsu bat du, baina horrez gain, iberiko mokadutxoak eskaintzen dizkie bezeroei.), DiarioVasco (Aurreko urteetakoa bezain zukutsua izan omen da aurtengo Herriko Bertsolari-Txapelketa).
EPG: zukutsu 6: Juan Martin Elexpuru 3 (adib.: Orgasmoa olatu bero eta zukutsuetan ari zitzaidan etortzen, zilean hasten zitzaidan eta nire burmuinetako zokorik ezkutueneraino hedatzen), Josu Zabaleta (Baratze-eremu hark, beti berde, ur arrezko erretenez ebakia, landare zukutsu, ilun haiekin, ez zion hartan zehar ibiltzeko gogorik ematen), Anjel Lertxundi (Jauregiaren beste aldean, berriz, itsasoaren mugetan, udako tximista sigi-sagatsuek urratzen zuten aldian-aldian zerua argi masusta-zukutsu batez), Pako Aristi (Dan más vueltas que mamón en boca de vieja; mamon hori fruta txiki zukutsu bat da).
BerriaEL2013: -.
es jugoso / fr juteux: Elhuyar: 1 [que tiene mucho jugo] urtsu. 2 [sustancioso] (fig.) mamitsu; baliotsu, etekin handiko; handi / Nolaerran: urtsu, zukutsu / Zehazki: 1 (fruta) heze, zukutsu. 2 (carne, pescado) heze, urintsu. 3 (negocio) etekintsu, etekin handiko. 4 (comentario, novela etc) mamitsu. 5 (cantidad de dinero) handi / Labayru: 1 [que tiene jugo] urtsu, hezetsu. 2 [sustancioso] mamitsu, baliotsu, interesgarri, handi; [ref. a comidas] bigun, samur, -bera, apatz, uxter / Adorez5000: 1 urtsu, mamitsu, heze. 2 [fig. sustancioso] koipetsu, guritsu. 3 [carne] heze, urintsu, koipetsu. 4 [negocio] mamitsu, baliotsu, etekin handiko.
Oso hedatua eta erabilia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zukutu, zuku(tu), zukutzen. du ad.
zukutu, zuku(tu), zukutzen.
-u-.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat |
ik. oharra, s.u. laratro.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
deiadar zulagarria.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'zizela'.
zizela.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1993-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
zulatu, zula, zulatzen. du ad.
zulatu, zula, zulatzen.
-o/-a-.
- [K201]: "Izen gisa ere erabilia da. Adibidez, gaztelaniazko 'pinchazo' adierazteko zulatua erabiltzen dugu guk" (1997-07-14)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
zulatu, zula, zulatzen. du ad.
zulatu, zula, zulatzen.
-o/-a-.
- [K201]: "Izen gisa ere erabilia da. Adibidez, gaztelaniazko 'pinchazo' adierazteko zulatua erabiltzen dugu guk" (1997-07-14)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
zapurrak, zulatzaileak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-tze/-keta.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. informazioa s.u. zaldar.
'abereen gaitza'.
hipodermosia. Cf. zaldar .
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-06-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
zulo, zilo, sabelune.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-11-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2011-03-03): zulo beltz 115: Elhuyar 15 (adib.: Teoriak aurresaten du zulo beltzak bata bestearen inguruan biraka ibiliko direla), Consumer 2 (adib.: Irrati-galaxiek beren baitan zulo beltzak dauzkate), Berria 49 (adib.: Zulo beltzaren irteera oraindik ere ez dago begi-bistan Bruselarentzat, eta hori 2010ean etorriko dela iragarri du), EiTB 21 (adib.: Aurreko urteetan, zenbait zientzialarik esan dute LHCk Lur Planeta irentsiko duen zulo beltza eratuko duela), Jakin (Berezkoa zaien patxada britainiarra galduta, zulatu eta zulatu hasi ziren, eta azkenean gero estaltzea hilabeteak kostatu zaien kontrolik gabeko zulo beltza egin zuten), Argia 25 (adib.: Aurkitu berri den zulo beltzari HLX-1 izena ezarri diote), DiarioVasco 2 (adib.: Mutil hauek punkaren ikuspegi modernoa eskaintzen digute, eta beren zaratazko eta distortsiozko zulo beltzean murgiltzen gaituzte).
EPG: zulo beltz : Berria 77 (adib.: Zulo beltzek ez dute berengana erortzen den guztia behin betiko irensten, eta ondorioz informazio oro ezabatzen; nahasi egiten dute), Harkaitz Cano 16 (Espazioko zulo beltzak inguruan duen guztia zurrupatzen duenean han, zuloaren erdian bazeunde legez), Iñaki Segurola 7 (unibertso ezkutuetakozulo beltzak), Fernando Morillo (Pentsamenduak pisurik balu, hausnartu zuen, gela haren grabitazioak zulo beltzerraldoiena eratuko zuen), Xabier Olarra (Zulo Beltz bat baizik ez ote da hau?), Joxean Sagaztizabal (Stephen Hawking-ek handik urte batzuetara deskubritu zuen zulo beltzaren ikara infinitua), etab.
es agujero negro / fr trou noir: Elhuyar: zulo beltz (Astron.) / Nolaerran: - / Zehazki: zulo beltz / Labayru: zulo beltz / Adorez5000: zulo beltz.
adierazle egokia eta onartzekoa.
Azpisarrera gisa sartzekoa zulo sarreran.
iz.
Astron.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-dun.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'lur-emailea'.
-o-.
-gile.
lur-emailea.
- [E210]: 1- Herri-mailakoa (Herr.) erabilera-marka eman.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-12-14) Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulian erabakia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:21 | 2002-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2004-02-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zilokatu (eta x-) 2, JE ("Zola dena lurra, eta zilokatua itsuski", "Aldarea dena altzeiruz, sahetsetako bi paretak dena marbrez, biak erle-orrazeak bezala dena xilokatuak").
zil(h)okatu 3: JE Bur (OEHko testuinguru bera), Herr 1946 ("Manubretan bezala bidekurutze eta zubi guzien obuzez zilhokatzen ari zituztelarik"), B. Mendisco ("Bonet zilokatu batetarik bilo zuhail batzu ateratzen zitzaizkiola").
Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
xilokatu : Casve EF (-ü: percer de trous), Lh DBF (xilhokatu: percer d'un certain nombre de trous, marquer de trous), DRA (agujerear), PMuj DVC (agujerear, acribillar, barrenar, taladrar); xulokatu : PMuj DVC (picar, agujerear formando dibujos); zilokatu : Casve EF (-ü: cribler de trous), HaizeG BF (creuser des trous dans un terrain labourable, percer de trous), Lh DBF (zilhokatu: 1 préparer un champ en creusant des trous pour l'ensemencement; 2 cribler de trous), DRA (1 preparar un terreno para la siembra haciendo agujeros; 2 agujerear, llenar de agujeros, erosionar), PMuj DVC (agujerear, clavar); zulokatu : PMuj DVC (foraminado, -a) // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE.
HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Iparraldekoek erabili dute, zil(h)o- formakoa; baina Euskara batuaren "bidesaria" dela eta, zulo- hobetsiaren gain eratua dagokio eratorriari.
zuloka, zulokatzen.
du ad.
pareta bat, ezti-orrazeak bezala dena zulokatua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:32 | 2002-06-11 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-07-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh178 | 2020-11-24 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2012-05-30): zulotxo 26: Berria 9, EiTB 13, Argia 4.// zulotxo 178: Argia 8, Berria 31, Deia 3, DiarioVasco 8, EiTB 41, Elhuyar 7, Elkar 40, Erlea 2, Consumer 17, Euskaltzaindia 2, Jakin 2, Laneki 17.
EPG: zulotxo 77: Berria 6, Anjel Lertxundi 5, Unai Iturriaga 3, Edorta Jimenez 3, Javi Cillero 3, Imanol Zurutuza 3, Eider Rodriguez 3, Koro Navarro 5, Sonia Gonzalez 3, Bego Montorio 3, Jose Morales 4, Josu Zabaleta 2, Joan Mari Irigoien 2, Patxi Zubizarreta 2, Ibon Uribarri 2, Lourdes Oñederra 2, Jokin Urain 2, Iñaki Mendiguren 2, Urtzi Urrutikoetxea, Edorta Jimenez, Jon Arretxe, Pello Salaburu 2, Koldo Izagirre, Juan Martin Elexpuru, Xabier Olarra, Juan Garzia, Aitor Arana 2, Joanes Urkixo, Migel Angel Mintegi, Josetxo Azkona, Joxe Austin Arrieta, Xabier Montoia, J.M. Olaizola, Harkaitz Cano, Bernardo Atxaga, J.M. Olaizola, Lander Garro, Markos Zapiain.
zulotxo Dim. de zulo. . v. zulotto. [Karobiaren] be aldean, otea ta egurra sartzeko zulotxo bat, ate bezela. Ag G 22. Begijetarako zulotxo biña egiten dautsez, [...] jantzi dabez karatula dotoriak. Kk Ab I 56. Begiratu eban kutxa guzia zatirik zati, ta zulotxu batzuk billatu eutsozan. Or Tormes 49. Urez edo garnuz beteten zituen [kilkerren] zulotxuak. Erkiag BatB 36. Uradar ta mangerak zetan egozan jakiteko ta, sartzen zituen lurreko euren zulotxuetan. Ib. 10.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-txo osaerako librea.
Maiztasun handia du, eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-05-08 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2018-07-17 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zulu 21: Berria 15 (Apartheid erregimenaren garaian, egun horixe aukeratu zuen gobernu arrazistak boerrek zuluak garaitu zituztela oroitzeko), EiTB 2 (Hala, Johnny Clegg zulu zuria Bilboko Casilla Pabiloian egon zenean, gertakari ikaragarria izan zen), Argia (ANC babesten zuten milaka eta milaka zuluren aurrean, Mandelak oso hitz ezagunak esan zituen: Har itzazue zuen lantzak, zuen armak, zuen pistolak eta bota itzazue itsasora), Laneki (Hegoafrikako herrixka zulu bat bisitatzea), Erlea 2 (Euskaldunak be¬zala, eta zuluak bezala, eta beste herri asko bezala, bekatuaren aurreko balizko irlandar haiek anaien arteko gatazken zaleak ziren, eta horrek ateak zabal-zabal ireki zizkien gure auzokoen irrika kolonialei).
zulu 13: Berria 9 (Buthelezi zuluen liderra Gobernutik kanpo utzi du Mbekik), Herria 3 (Aldi huntan Alma diska berria du aurkeztuko: 13 kantu emaiten ditu obra berri hortan, zenbaitzu Hego Afrikako zulu kantariz lagunduak), Koldo Biguri (Jakina, idia bezain indartsua da, baina baita kaskagorra ere, eta zuluak edo errusiarrak bezala joaten da erasora, dena kolpe batean jarriz alegia, eta horrela, zer esanik ez, besteak kokotsean muturreko bat itzuli eta zerraldo bota du lurrera).
zulu : Elhuyar, Labayru; Ez dugu aurkitu ap. Adorez.
EEgunk: "zulu, zuluak. Hego Afrikako etnia bat".
Exon: zulu
Onomastika batzordeak argitzekoa (edo aski argitua, zuluera eskaintzean).
Adierazle egokia eta erabilia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ik. EArauak 53 // (hizkuntza)
-era.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 2002-05-08 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-04-15 |
OEH: zumaiar izlag. 2: Or Eus (Zumaiar mutil batek); Arrantz (zumaiar txalupa bat zegon desgraziyan).
zumaiar izlag. 1, izond. 4: Egin (Zumaiar taldea utzi dutenen artean); M. Oñatibia (Joxe Etxabe zumayarra), Onaind (Jose Goia Urkina zumaiarraren etxean), Egunk (Angel Perez Navarro zumaiarra), M.L. Odriozola (Hermenegildo Txapartegi zumaiarrari esleitu zitzaizkion lanak).
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Onomastika batzordeak argitzekoa.
-tar osaerakoak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. Izendegia: zumalakar; oilakaran : Frangula alnus.
Frangula alnus.
Frangula alnus.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. Izendegia: zumar : Ulmus sp.; zumar adarrapal : Ulmus glabra var. Pendula; zumar hostazabal : Ulmus glabra; zumar hostotxiki : Ulmus minor; zumar ingeles : Ulmus procera; Camperdown zumar : Ulmus glabra var. Camperdown; zumar-orin : Platychora ulmi; zumar-ziza : Lyophyllum ulmarium.
Ulmus sp.
Ulmus sp.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-di.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'zurzuria' Populus alba.
-txuri.
zurzuria (53.9: Populus alba).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat |
Ik. Izendegia: zume : Salix sp. (S. viminalis, S. eleagnos, S. fragilis, S. alba); zume gorri : Salix purpurea; zume hauskor : Salix fragilis; zume hostoestu : Salix eleagnos; zume jator : Salix viminalis; zume negarti : Salix babylonica; zume zuri : Salix alba; olibo-zume : Elaeagnus angustifolia; supizteko zume-ardagai : Phellinus igniarius.
zume, zumagintza, zumategi.
Salix sp.
Salix sp.
- [E204]: "mihimen ere" (1993-02-20)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HezkAdmin: mimbrería (especialidad).
-gintza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'aloea' Aloe sp.
aloea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [K201]: ""Xexto txikiak egiten ari zan, gaztaiñezko zumitzekin, dotore asko" (Manuel Lasarte)" (2009-10-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1997-02-25 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh22 | 2020-04-21 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
zumo iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, zumo-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. zuku; elkarketan, -ur (laranja-ur...)].
zumo 19 (EiTB 15); zuku 1644.
zumo 9; zuku 320.
zumo, (h)ur.
e. zuku (edo, elkarketan, -ur: laranja-ura).
gaztelaniak bakarrik bereizten du 'zumo/jugo', eta ez dago euskaraz hala egin beharrik; batzordeak ez du ikusten zumo-ren premiarik: aski dira zuku eta -ur (laranja-ur, limoi-ur, etab.).
Debekua bere horretan uztea proposatu da. zuku sustatzeko ahalegina egin da, eta badirudi idatzizkoan lortu dela, baina oraindik ahozkoan kostako da ordezkatzea. Horregatik komeni da debekua mantentzea.
Ik. zuku (eta, elkarketan, -ur : "laranja-ura").
- [E208]: zumo* e. zuku. || Eranskineko (edo elkarketan -ur: laranja-ura) delakoa kendu, ez baita zehatza. Txikitan maiz hartzen genuen erdaraz ere "agua de naranja" eta "agua de limón" izenekoak, hor zukua + ura nahasirik. Fruituaren barneko likidoa adierazteko, ordea, zukua da hitz tekniko egokiena.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-12-14) Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulian erabakia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
g.er.
burrunba.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
a) 'itsasoko aztertresna' adierakoak INav dira: zunda (48) eta zundatu (12); b) 'aztertu, arakatu' (psikologiaren eremuan): zundatu 17, L (Ch 7, He 2, Dh 5, MarIl 2, Jaur); zundau (Azc) eta sondatu 29 (SP).
a) 'soroa' adierako zunda eta zundadun agertu dira (M. Onaindia); b) 'itsasoko aztertresna' adierako sonda 5 (A. Zubikarai 1 eta sonda burdiña; J.L. Aramendi eta J.A. Agirre); eratorrietan: sondeatu 1 (UZEI) eta zundaketa 2 (EHAA 1990-06-01); c) hedadurazkoetan: c1) 'azterketa (soziologikoa)' adierako sondeo 3 (A. Biteri 2; Hemen 1987-10-23); globo sonda 1 (J.M. Torrealdai); c2) medikuntza-arloko sonda 1 (A.M. Labaien).
sonda : AB38 1; Euskalterm 7; HiztEn ("ik. zunda"); espaziokoa: AB38 1; Euskalterm 4; medikuntzakoa: Euskalterm 8; soziologikoa: Euskalterm 1; sondahodi : AB38 1; sondaketa : Euskalterm 6; espaziokoa: Euskalterm 6; medikuntzakoa: Euskalterm 2; sondari : Euskalterm 1; sondeo : AB50 2; DFrec 2 ('azterketa , lurrean'); zunda : AB38 1 (eta zunda mikrometrika 1); HiztEn-LurE; zundaketa : AB50 1; HiztEn; zundaldi : AB38 1; zundatu : HiztEn-LurE; zundatze : LurE.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-keta/-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zundatu, zunda(tu), zundatzen. du ad.
zundatu, zunda(tu), zundatzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-tze/-keta.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-02-25 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
zuntoi 7 aldiz agertu da: a) 'oinarria, zutabea' irudizko adierakoa behin (SMitx: fede-zuntoi) eta b) 'egurrezko zutabea' adierakoa 6 aldiz (Munita); zutoin 9 aldiz: a) 'egurrezko haga' adierakoa 5etan: L 3 (Jnn 2 eta JE Ber); Or 2; b) 'elizako zutabea' adierakoa behin (Ldi); c) zutoin gelditu 'zurrun gelditu' behin (Or) eta d) 'haga (materiala zehaztu gabe)' adierakoa bitan (Mg, Izt).
zuntoi 3 aldiz jaso da, adiera banatan: a) 'haga, materiala zehaztu gabe' (J.K. Igerabide); b) 'oinarri' irudizkoa (Bizi araua) eta c) 'egurrezko haga, enborra' (A. Sarriegi); zutoin 14 aldiz: a) 'oinarri' irudizkoa bitan (F. Krutwig; Bitez); b) 'etxe, elizako zutabea' hirutan: B 2 (J.K. Ibargutxi; S. Onaindia), EB 1 (T. Arregi); c) 'metalezko zutabea' behin (T. Arregi); d) 'haga (materiala zehaztu gabe)' 8 aldiz (A. Sarriegi, S. Ariztondo, X. Mendiguren, I. Haranburu).
zuntoi : AB38 8 ('haga' 2, 'pivotante' 1, 'zutabea' 5); HiztEn ("ik. zutoin"); zutoin 'postea, tantaia': DFrec 3; AB38 3; AB50 1; Euskalterm 21; zutoin 'habea': AB38 1; zutoin 'zutikako haga, oinarria': HiztEn; LurE; zutoiburu 'kapitela': Euskalterm 1.
'zutoina, batez ere zurezkoa'.
cf. zutoin : adiera berekoak al dira, eta zurezkoak?
- [E301]: "zutoin [forma proposatzen dut]" (1997-07-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
zuntz, piru.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2006-03-07 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh112 | 2022-05-10 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan zuntz-haustura, -etendura formarik.
zuntz-etendura : Euskalterm 1; zuntz-haustura : Euskalterm 1 // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.
Ik. Berria 2000koak, gaurko prosan: zuntz haustura 48, zuntz-haustura 3, zuntzen haustura 1, zuntz mikro-haustura 1, zuntz gurutzatua hautsi 1 (eta zuntza / zuntzak apurtu bana).
Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal rotura de fibras / déchirure de fibres formen ordainik ez dugu aurkitu ap. HiztHand, ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve FE, HaizeG FB, PMuj DCV.
LB: 135; ETC: 866
ElhHizt:zuntz-etendura; zuntz-urradura (Med.) rotura de fibras, rotura fibrilar; Adorez: zuntz-haustura: ruptura de fibras; Labayru: 0; NolaErran: se faire une déchirure musculaire giharrean urrako/urradura bat egin. Euskalterm: zuntz-haustura (rotura de fibras; déchirure de fibres, déchirure musculaire; claquage; strain, pulled muscle, TN).
EEgunk: "zuntz (fibra baino h.), zuntz haustura (kirol lesioa)".
ekografia 1 iz. Diagnosi teknika, ultrasoinuen bidez egiten den behaketan oinarritzen dena. Ekografia egin da haurdunaldia zenbat denborakoa den zehazteko. Ekografia egin zioten atzo eta zuntz haustura bat duela baieztatu dute. Ekografiaren emaitza. // uzkurdura 2 iz. (Giharrez eta kidekoez mintzatuz). Hasiera batean zuntz haustura zirudiena gihar uzkurdura baino ez da, eta aste pare bateko atsedena nahikoa izango du sendatzeko. // zuntz 3 iz. Landareen edo animalien ehunen osagai oinarrizkoa, hari itxura duena. Giharraren zuntzak. Etxeberriak zuntz-haustura du eta jokatu gabe egongo da hiru astean.
elkarketa librea (aski maiz ageri da gaur, prentsan eta; baina ez dagokio sarrera edo azpisarrerarik hau bezalako hiztegi batean).
Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. zuntz sarrerako adibidea azpisarrera berrira eraman.
-haustura.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zuntz eta haustura sarreretan.
- [E123]: sartzea. || Kirol prentsan duen maiztasuna ikusirik sartu egingo nuke (Ereduzko Prosa Dinamikoa corpusean, 71 agerraldi 58 artikulutan). Kontuan izan behar dugu euskarak oraindik ere guztiz amaitu gabe duela estandarizazioa, eta horrelako izen elkartuak hiztegiratzea lagungarria izan daiteke. Azpisarrera ez bada, adibidea behintzat eman daiteke, ala?
- Erabakia: (H2.2 / 2010-12-14) Adibide gisa aipatuko da zuntz sarreran: "zuntz iz.: zuntz-haustura".