I .
(Adj.).
burubaltz.
De cabeza negra.
"
Txinbo burubaltz, curruca capirotada (Sylvia atricapilla)."
SM EiPáj (cf.
infra
II, 1
).
Erroiak beleari burubelz.
O Pr 151.
Gizon ilezu, burubeltz, bizarbeltza.
Or QA 166.
Gizonok oro buru balz, andra duztiok buru zuri.
"Todos los hombres cabezas negras."
RS 245.
(Azkue (s.v. buru-zuri) lo interpreta como "sesudos")
Leitzan badute seme aundi "burubeltza" / --gizon-orde euskaldunek zarabilten itza--; / bi aldiz gizon dala berari deritza. Or Eus 147.
burubeltx (B).
"
Izkilinba buru-beltxa (B), alfileres de cabeza negra"
A.
Karatxo bat zuan, nik ezagutu nuanean, orratz buru-beltzaren modukoa.
JAzpiroz 42.
(G-nav),
burubaltz (V-gip).
"
Ondo-burubaltza, Boletus (Tubiporus) aereus. Gehienean, burubeltza bezala, Boletus (tubiporus) edulis var. reticulatus-ekin bereizteko erabiltzen da"
SM EiSet.
"
Ointo burubeltza, ointo beltxa, Boletus aureus"
Satr UrdSet.
II .
(Sust.).
1.
(V-gip, G),
burubeltx (V-gip, G, S; Foix ap. Lh.)
Ref.:
A (burubeltz, burubeltx); Arzdi Aves 163; Elexp Berg.
.
Nombre aplicado a diversas aves de cabeza negra. "Burubeltxa" Izt C 197 (sin trad., en una lista de aves). "Paro azul (pájaro)" A. "Carbonero, catabejas, menseja (Alava); herrerillo" Arzdi Aves 163. "Burubeltza, fauvette à tête noire" Dass-Eliss GH 1924, 342. "Guilbeau jaunaren arabera aldiz burubeltz hau 'xirrixikila' litake" Ib. 343. "Mésange (à tête noire)" Lh. "Carbonero común" Elexp Berg. v. kaskabeltz.
Txori xe alaiak, tarin, burubeltx, karnaba, txantxangorriak.
Ag G 281s.
Xori papo-gorri, buru-beltx, ulu-xori, kardinale, ildaxori [...] eta beste holako hainitz xori xederetan lotzen dira.
GaztAlm 1934, 54.
2.
(S),
burubeltx (S)
Ref.:
A (burubeltx);
Alth Bot 5;
Lh (burubeltx)
.
Centaura.
"Centaurée noire"
Alth Bot.
.
3.
"
Buru-beltx (G-to-goi), chinche (insecto)"
A.