1.
(Lar, Añ).
Significado, sentido.
"Significación"
Lar, Añ.
Adberbio da hitz [...] bat, geienetan eraskitzaren ondoan ifintzen dana, onen adieraztea moldurritzeko edo geiago azaltzeko.
DicM 32.
Itz bakoitzak bere adieraztea ba du, ta itzegitekoan besterengandik ondo bereizten ez ba degu, bakoizten ez ba degu, euskera motela aterako degu.
Or Eusk
1930, 257.
Ontan ere ezta berezienik aitorrezko jakitearen berria, errotiko adirazte sakona baño.
Gazt MusIx 62.
Ez-jakitea litzake [...] adierazte mistikuan maite-esanak... izkera baten bidez aditzera eman ditezkenik uste izan.
Ib. 165.
Beste bat ez du oso polita, neurtitzak adierazte ederra ez balu.
"La idea hermosa que encierra"
.
Or (
in
Gazt MusIx 20
).
2.
+
adirazte
(Lar).
"Demonstración, señal, muestra"
Lar.
Ez gazte galaiak eta ez zarrak jardungo zuten istante bat alperrikako izketan eta aserrerazteko adieraztetan.
"Demostraciones de enojo"
.
Otag EE
1881b, 59.
3.
"Insinuación, de deseo, &c."
Lar.
4.
adirazte.
Indicación, admonición.
Anitz aldetara egiña zedukan gure Jangoikoak bere adirazte hau.
Mb OtGai III 360.
Bada konfesatu ta ere, ez dira zentzatzen, ez eta ari ere dagozten lan zuzenak, erakuste ta adirazte onak egiten.
Mb IArg I 95.
Aski ezpada deikunz leun-mee hau, ots egiten dio gogorkixeago ta gizonen zenbait kastiguz edo esate ta adirazte zorrotzez.
Ib. 121.
Ta zure mehatxu, adirazte ta onezko kastigu guziez irri egin, ta egin dut nere gogo gaistoak nai zuena.
Ib. 122.
5.
Expresión.
Antze ederraren muina, adieraztean datza, ta adierazterik elegoke, zer adierazirik ezpalego.
Zait Plat 153.
Recurso expresivo.
Gure itzurren au, adierazterik ederrena io diteke.
Or (
in
Gazt MusIx 28
).
Ona emen, labur, gure izkeraren barruko adieraztea, au da, gramatikarena; baiña barrungo itzaren adierazte ortaz gaiñera, ba-dute izkera guziek beren mintzoa edo mihi-soñua.
"Pero además de esta expresión interior"
.
Ib. 14.
Iatorrizkoa berdintzen du eskuarki, ta ez bakan ere, kentzen dio, gure adierazte ugariari ta gure mintzo-mintxoari esker.
Ib. 50.
Aztertu ongi gure euskerak dauzkan adierazte alderdiak.
"Los medios expresivos"
.
Ib. 46.
6.
Interpretación, exégesis.
Idazteun-adirazte-irakaskintzara.
Gazt MusIx 57.
ELKAR-ADIERAZTE.
Comunicación.
Otsaren bidez ezik, eskuzkoa edo bagendu elkar-adiraztea (mingeak oi-antzo).
Ldi IL 36.