Onom.:
Enecus Garatea. (1225) GLarr SJ 189.
Don Garcia de Garate. (1246) Ib. 305.
Petrus Garatecoa. (1249) Ib. 326. II peonadas en arradigaratea. Arzam 247.
1.
"Col (passage), garatia" Foix. Cf. A Morf 696: "Ate en [...] Belate, Eulate, Garate... etc. no significa 'fuera' sino puerta o puerto y no de mar".
Hortakoz lehenak, Harizpe gehientako zianak, ükhen zian Berdaitzeko garatiaz (edo lephoaz) jabetzeko mania.
ArmUs 1896, 102.
Ibañeta garatian / egün ikhas dezagün / nola gure libertatiak / begiratü behar tügün.
Andurain UskIb 2.
2.
Cf. Itza 61 (ed.
1884; ap. RIEV 1930, 158): "Algunas [caserías] son de término redondo, como las fundadas en seles con su mojonera o apeo, llamado garate".
3.
Hórreo.
v. 3 garai.
Labetan gogortutako murkoak etxearen eta garatearen (hórreo) sinbolotzat zeuzkaten.
Etxde Egan
1961 (1-3), 95.