Euskararen Gramatika

42.23.1. Sarrera

42.23.1a Kausazko diskurtso markatzaileak aztertuko ditugu atal honetan. Harrigarri gerta lekioke norbaiti nolatan Hegoaldean eta literatura tradizioan bederen, oso erabiliak ziren batzuk —hala nola, alabaina, bada— egungo egunean, zeinen gutxik ezagutzen dituen. Beste bat, berriz, zergatik, —bizkaieraz, zegaitik (ze)— bizi-bizirik dago oraindik Hegoaldeko hiztunen artean, baina idazleek muzin egin diote, zeren-i lehentasuna ez ezik ia bakartasuna emanik.

42.23.1b Kausa izen orokorraren pean filosofiarekin zer ikusi gutxi duten arrazoi, motibo, aitzakia, estakuru, esplikazio eta abar direnak sartu ohi dira. Hitz gutxitan esateko, nola edo hala zergatik, nolatan, zer dela-eta eta antzekoei erantzuten dieten perpausak sarritan DM batez hasten dira. Hauei deituko diegu kausazko diskurtso markatzaile. Zer esanik ez, menderakuntzaren sailean agertuko zaizkigula galdera horri erantzuteko molderik gehienak. Horiek ez dagozkigu hemen eta orain; horietan menderagailuak agertuko dira, eta gu hemen diskurtso markatzaileez ari gara.

Gero esango dugun bezala, bakoitzaz jardutean, zeren (edo zerren) euskalki guztietakoa izan zen, guztietan erabilia; besteak, aldiz, Hegoaldean bakarrik; bada eta alabaina ere bai, kausazko balioz.