Euskararen Gramatika

31.4.6.1. Korrelaziozko perpausak: aurkezpena

31.4.6.1a Perpaus erlatiboen artean sailkatzen ohi dira ondoko adibideko ereduari darraizkion perpausak ere: Nor ere bizi baita etxe hartan, hark pagatu beharko du haren konponketa.

Adibide horretan erreferentzia bereko bi izenordain ditugu, perpaus banatan agertzen direnak: lehenbizikoa galdera izenordaina da eta lehen perpausean agertzen da, perpaus hartako aditz jokatuak bait- aurrizkia duelarik (baita); bigarren izenordaina (hark), berriz, erakuslea da, eta ondoko perpausean agertzen da, perpaus hartako adizkiak menderagailurik ez dakarrelarik (pagatu beharko du). Erakuslea (hark) anaforikoa da, erran nahi baitu aurrekari batek ematen diola erreferentzia; ohar bedi, haatik, aurrekari horrek ez dezakeela erreferentzia zehazki mugaturik eman, zeren galderetan erabiltzen den izenordaina baita: nor, aurreko perpausean dagoena.

31.4.6.1b Holako egitura duten perpausez esaten da perpaus korrelatiboak edo korrelaziozko perpausak direla, eta mendekoari, nor … bait- erakoari, esaten zaio perpaus erlatibo korrelatiboa. Perpaus hauek ditugu hemen ikergai.

Ekialdeko tradizioan agertzen dira gehienik perpaus hauek literaturan. Halere, mendebaldean ere kausi daitezke batzuetan, bereziki testu zaharretan, bai(s)t- menderagailuarekin eraikiak, eta moduzko konparazioak osatuz: Zelangoa baista amea, alangoa oi da alabea (RS); Zelan bainabil janzirik, alan otza daukat nik (RS).

Forma jokatugabe eta eliptikoetan ere kausitzen dira korrelaziozko perpausak hala nola ondoko adibideetan: Zer ikusi, hura ikasi; Eguzkia nora zapiak hara.