Euskararen Gramatika

31.4.3.7. Testuinguruaren garrantzia

31.4.3.7a Berebiziko garrantzia du solas ingurumenak erlatibazioan. Testuinguru egokirik gabe, gramatikaren aldetik ongi eratuak diren perpaus erlatibo batzuk, halaz guztiz, ilun samar zaizkigu batzuetan: bazkaldu dugun etxea; natorren eliza; ahalke naizen liburua.

31.4.3.7b Bizkitartean, guziz jatorrak dira behar bezalako solas ingurumenean baliatzen badira. Hona autore zaharretarik atera zenbait adibide: Zertako sartzen naiz ni […] ezin athera naitekeien oihanean (Axular); Nekhazalerik baizen ezten herria (Axular); Hi aizen lekhua lur saindua duk (Leizarraga). Idazle modernoagoetan ere kausitzen dira halakoak: Petirik […] morroi zegoen ugazabari erantzunik erregarrienak botatzen zizkien (Etxaide); Arte hortan, jabe ziren urreak zer eman deien, habil hi! (J. Etxepare); Ez baitute erditan deusik, edo bederen zinkurinaz dauden mina ttipienetarik baita (J. Etxepare); Zeren Lille-n haizea baizik ez dagoen tren geltoki batean niri itxaroteko kasketa berri bat baitzeraman jantzia (J. Zabaleta); Erantzi oinetakoak, zu zauden lekua lur santua baita (Elizen arteko Biblia).