Euskararen Gramatika

30.7.1.2. Ezaugarri batzuk

30.7.1.2a Adierazpen perpausetan ikusi ditugun ezaugarrietako batzuk ikus ditzakegu subjuntiboko osagarrietan ere: predikatu konplexuak ere izan daitezke gobernatzaile (erreguka ari natzaio lagun diezadala), gobernatzailea isilpean gera daiteke (haserre agertu zen, utz genezala esku artean genuena), galde hitza adizki nagusiaren aurrean eman daiteke: [Nor] nahi duzue [etor dadin]?

Adierazpen perpausek bezala, ezen iragarlea izan dezakete lehen buruan: Nahi dute [ezen denak joan gaitezen], nahiz maiztasun handikoak ez izan subjuntiboarekin. Nahi duzu zuk ezen egin behar zenduen deskargua eta egin eztuzuna zure ondokoak egin dezan (Axular); Madrillera baño len, esaten ziolarik ezen ifiñi zitzala Gobernuko Sekretari guztiak lengo oñean (Iztueta).

Perpaus nagusian aurrekari bat izan dezakete: Hauxe eskatzen dizut gauzak ondo egin ditzazula; Hau da nahi duguna, zuk irabaz dezazula.

30.7.1.2b Nahi/gura eta behar predikatu gobernatzaileek ez dute onartzen adizki nagusiko subjektu bera izatea. Erreferentziakidetasun debekua dute: Ondo bizi zaitezen nahi dut; *Ondo bizi nadin nahi dut. Adizki nagusiak eta mendekoak subjektu bera dutenean adizki nagusia mendekoaren modalizatzaile (aditz modal) bihurtzen dugu: Ondo bizi nahi dut; Lan hori berak egin behar du (§ 30.7.2.2d, § 23.4).

30.7.1.2c On degizula! Egun on dizula Jainkoak! eta gisa horretako esaldietan izan ezik, gaur egun aditz analitikoa erabiltzen da gehienik subjuntiboko osagarrietan: Bere alboan egon gaitezela agindu digu; ?Bere alboan gaudela agindu digu.