Euskararen Gramatika

26.6.2.3. Hipotetikoa

Gerta litekeena adierazteko, hau da, alegiaren esparruko hipotesi baten egiteko, baldintza irrealeko apodosian erabili ohi diren adizkiak erabiltzen ditu euskarak (ikus § 34.5.2.3i): adizki sintetikoak, [-tuko + izan/*edun] erdialdeko hizkeretan, eta [aditzoina + *edin, *ezan] mendebaldean eta ekialdean —zehatzago, egitura trantsitiboetan zuberotarrek [aditzoina + -iro-] dute eta mendebaldeko hiztunek [-tu + egin]—. Sintetikoa izan ala analitikoa, adizkiak alegiazko morfologia du eta -te/-ke atzizkia darama: Gogotik joan ninteke/joanen nintzateke konzertu baten entzutera; Bizia emanen nuke zu zoriontsu izan zintezen! (Jon Muñoz); Eta komeniko litzateke unibertsitateko irakasleek ere unibertsitatetik kanpo gertatzen den hori gogoan izatea (Pérez Iglesias eta Salaburu); Ondo letorke azken urteotako batenaz bestekoei erreparatzea, datu zerrendei begira, ekain normaltxu batek zer eman behar ligukeen, edo gutxienez, zer espero genezakeen jakiteko (P. Zabala).