Euskararen Gramatika

26.1.3. Aldi motak

26.1.3a Solasaldiaren unea erreferentzia-puntutzat daukan aldiari aldi absolutua erraten zaio (Comrie 1976). Bizkitartean, euskaraz eta hizkuntza askotan, aldi absolutu-erlatiboak ere badaude. Hauetan, testuinguruak ezartzen du erreferentzia-puntua: adizkiek badute denbora-erreferentzia bat, solasaldiaren unea aitzin edo ondotik finkatua, baina kontatzen duten gertakaria erreferentzia- puntu horren arabera kokatzen dute —ez (soilik) solasaldiaren unearen arabera—. Halakoa da pluskuanperfektua: erreferentzia-puntua solasaldiaren unea baino lehen finkatua du, hau da, iraganaldian; baina deskribatzen duen gertakaria delako iraganaldiko erreferentzia-puntu hori baino lehen agitu da:

Adibidez, Ordu bietarako Pello etxera heldua zen esaldian, ordu bietarako adberbioak erreferentzia-puntu bat ezartzen du iraganaldian, eta adizkiak Pello erreferentzia-puntu hori baino lehen heldu zela adierazten du. Halaber, Heldu nintzenerako Pello joana zen esaldian, heldu nintzenerako perpausak, hots, ni heltzeak denbora-muga markatzen du iraganaldian, eta Pelloren joatea muga hura baino lehen kokatua da.

26.1.3b Geroaldiko perfektua beste aldi absolutu-erlatibo posiblea da: Hilabete honen bukaerarako, etxea saldua izanen dut esaldian, adberbioak etorkizunean finkatzen duen denbora-muga baino lehen (hau da, hilabetearen bukaera) kokatua da geroaldiko gertakaria (hau da, etxearen salmenta).

Ororen buru, aldi absolutibo-erlatiboei esker, gertakariak kronologikoki antola eta konta daitezke.