Euskararen Gramatika

21.10.3.2. Gora, behera vs gainera, azpira

21.10.3.2a Hala ere, badira aldeak kokapen izenen artean. Izan ere, aurrean, gainean, azpian… modukoak osagarri bat dutela ulertzen dira: zerbaiten {aurrean/gainean/azpian…}, zerbaiten aurreko, gaineko, azpiko… beste zerbaiti erreferentzia eginez, alegia; erlaziozko izenak dira (Artiagoitia 2011).

21.10.3.2b Baina badira beste adberbio batzuk, berez izen baten gainean eraikiak izan arren modu absolutuan edo ulertzen ditugunak: gora joan da, behean bizi da eta abar, baina ez *arbolaren gora igo da, *zubiaren behean bizi da (cf. arbola(ren) gainera igo da; zubi(aren) azpian / zubipean bizi da). Batzuek genitiborik ez dute onartzen normalean: gaina zerbaiten gaina da, goia, berriz, goia da eta kito. Hala ere, gure behean modukoak ageri dira testuetan bakanka bada ere. Erabilera hori ez da ohikoa. Gora, behera, bere kasa, adberbioak dira, baina ez dute osagarririk onartzen. Aldiz, aurrera adberbioa erabil daiteke modu absolutuan (egin aurrera, neskak!). Baita ohiko postposizioen moduan ere: Epailearen aurrera eraman dituzte. Baina bestelako PS batzuetan parte har dezakete: kalean gora, errekan behera.