Euskararen Gramatika

6.3.2. -kote

6.3.2a Izenari eransten zaion atzizki handigarria, begikote, gizonkote, lagunkote, liburukote, mutikote, xexenkote⁴⁸: Esaterako, ez dakit gizontxo txiki bat ote den ala gizonkote handia (Azkargorta); Hala direlako gauzak: gizonkote handiak direlako, hain zuzen, gauza txiki-txikietarako eginak daudenak (Elorriaga); Anaren gurasoen etxera aldatu nintzen umea jaio zenean; mutikote bat, hiru kilo eta zortziehun gramo, pentsa! (Zaldua); Neskaren begikote ilun eta sorgindu itxurako haiek une batez nire aurpegian pausatu ziren (Berrizbeitia); Xexenkote! Ez adi horrela jarri! (Goenkale).

6.3.2b Adjektiboek ere hartzen dute -kote: baldarkote, gizenkote, gorrikote, handikote, lasaikote, lodikote, mardulkote, mozkote, onkote, puztukote, sendokote, tontokote, zozokote. Oro har, adjektiboei eransten zaizkien gainerako irizpen atzizkiek bezala, eratorri hauek ere ‘aski’ ñabardura hartzen dute, ‘aski ona’, ‘aski lodia’… Eta batzuek gutxiespen kutsua ere izan dezakete. Ikus ditzagun adibide batzuk: Beltzarana zen, mozkote samarra, isil, (Egunkaria); Hortaz —ari zen mutiko sendokote bat—, esan diot Justini gure logelan ezkutatzeko (I. Mendiguren); Zure izaera baldarkote horrek galtzen zaitu (Goenkale); Koadrilako bat da handia. Gizenkote askoa (Goenkale); Atzamar mozkote, horitu haiek luzatu (Goti); Nire sudur gorri puztukote hau eta nire aurpegiko ubeldurak (Lertxundi); Tipo meharra da, ile-horia, betaurrekoduna, beste zozokote bat Jan korrikalaria bezala (Rey).

6.3.2c Zenbatzaileei ere erants dakieke -kote, baina izen multzokaria da sortzen den eratorria (bikote, hirukote, zortzikote, § 4.3.8a).

⁴⁸ Balio txikigarria duen palatalizazio adierazkorra eta atzizki handigarria biltzen dituena.