Euskararen Gramatika

4.3.5. -keta₁

4.3.5a Bizkaieraz eta gipuzkeraz izan ezik, gainerako euskalkietan multzoa adierazteko erabiltzen da, izen konkretuei, bizidun zein bizigabeei erantsirik:

Hona hemen adibide batzuk: Laborantzako ministro ohia galdez zabilen, bertzeei erosi behar dugun ogiketa handia diezaiegula har Australia edo Argentina gure arnoen erosleei (Gure Herria); Han baitzen harat bildua jendeketa handia (Joanategi); Bota zuen [sarea] eta horra non ateratzen duen arrainketa bat milagrosoa (Lizarraga); Eta gero hain segura ote da berritzat dauzkagun hitz batzuk arras berriak direla? Behinik behin «aingiraketa», quantité d’anguilles, ez! Ez-eta ere, «egurketa», «bihiketa», eta bertze holako hameka! Bainan utz dezagun hortan Hiztegia, lan bat gaitza dela erranik, arratoin eta saguentzat egina etzena segur… (Zerbitzari); Ez bide du, lur-keta guzia Frantziatik heldu zaiola ikustearekin, gaizki irri egin (Hiriart-Urruti).

4.3.5b Multzoa —gehienetan handia— adierazten duen atzizki honek ez du ia hitz berririk sortu euskara estandarrean. Bestalde, Azkuek ematen dituen adibideak OEHko corpusekoekin alderatuaz, ohartzen gara bat baino gehiago (behiketa, behorketa, mandoketa, zaldiketa edo ardiketa) ez daudela testuetan dokumentatuak, nahiz horrek ez duen esan nahi ahoz erabiltzen ez direnik.

Dena den, ardiketa, egurketa, ogiketa eta abarrek ‘mordo’, ‘pila’ adieraz gain, beste askotan jarduera balioa hartzen dute (§ 4.5.4e).