Hizkuntza-zuzenbidea. Testu-bilduma euskaraz

8.1.129. 1/2023 Lege Organikoa, otsailaren 28koa, Sexu- eta ugalketa-osasunari eta haurdunaldia borondatez eteteari buruzko martxoaren 3ko 2/2010 Lege Organikoa aldatzen duena[457]

Artikulu bakarra.— Sexu- eta ugalketa-osasunari eta haurdunaldia borondatez eteteari buruzko martxoaren 3ko 2/2010 Lege Organikoa aldatzea

Bi. Aldatu egiten da 2. artikulua, eta honela geratzen da idatzita:

«2. artikulua. Definizioak.

Lege organiko honetan xedatutakoaren ondorioetarako, honako definizio hauek ematen dira:

1. Osasuna: erabateko ongizate fisiko, mental eta soziala, eta ez soilik afekziorik edo gaixotasunik ez izatea.

2. Sexu-osasuna: ongizate fisiko, mental eta sozialaren egoera orokorra, hertsadurarik, diskriminaziorik eta indarkeriarik gabeko ingurunea behar duena, eta ez gaixotasunik edo minik ez hutsa, pertsonen sexualitatearekin lotutako aspektu guztietan. Era berean, ikuspegi integrala da herritarren beharrizanak aztertzeko eta horiei erantzuteko, bai eta osasunerako eskubidea eta sexu-eskubideak bermatzeko ere.

3. Ugalketa-osasuna: ongizate fisiko, mental eta sozialaren egoera orokorra, eta ez gaixotasunik edo minik ez hutsa, pertsonen ugalketarekin lotutako aspektu guztietan. Era berean, ikuspegi integrala da herritarren beharrizanak aztertzeko eta horiei erantzuteko, bai eta osasunerako eskubidea eta ugalketa-eskubideak bermatzeko ere..

4. Osasuna hilekoaren garaian: ongizate fisiko, mental eta sozialaren egoera integrala, eta ez gaixotasunik edo minik ez hutsa, hilekoarekin lotutako aspektu guztietan. Hilekoaren kudeaketatzat hartuko da emakumezkoek beren hilekoen zikloari heltzea erabakitzen duten modua, eta hilekoetarako produktuak kudeatzeko erabil daitezke, hala nola konpresak, tanpoiak, hilekoen kopak eta antzeko artikuluak.

5. Esku-hartze ginekologiko eta obstetriko egokiak: sexu- eta ugalketa-osasunaren arretaren esparruan emakumezkoen osasun fisikoa eta psikikoa sustatzen eta babesten dituztenak, bereziki, beharrezkoak ez diren esku-hartzeak saihestuz.

6. Hileko ezgaitzaile sekundarioa: aldez aurretik diagnostikatutako patologia batek sortutako dismenorrea batek eragindako ezintasun-egoera.

7. Emakumezkoen aurkako indarkeria ugalketa-eremuan: egintza oro da, zeina baitatza generoagatiko diskriminazioan, horrek jotzen duelarik sexu- eta ugalketa-osasunaren eremuan emakumezkoen osotasunaren edo aukera librearen aurka, haiek amatasunari buruz, amatasuna denboran zehar antolatzeari buruz eta ama izateari buruz hartu behar duten erabaki librearen aurka.

8. Nahitaezko esterilizazioa: emakumezkoen aurka ugalketa-eremuan egiten den indarkeria-mota bat da, zeina baita ebakuntza kirurgiko bat egitea, haren helburua edo ondorioa delarik emakumezko batek modu naturalean ugaltzeko duen gaitasuna amaitzea, betiere haren baimen informatua lortu gabe edo hark prozedura ulertu gabe.

9. Nahitaezko antisortzea: emakumezkoen aurka ugalketa-eremuan egiten den indarkeria-mota bat da, zeina baita nahitaezko esterilizazioaren antzeko ondorioak dituen edozein bidetatik —medikamentu bidetik ere— egiten den esku hartze medikoa.

10. Nahitaezko abortua: emakumezkoen aurka ugalketa-eremuan egiten den indarkeria-mota bat da, zeina baita emakumezko bati abortua egitea, aurretik haren baimen informatua lortu gabe, salbu eta azaroaren 14ko 41/2002 Legearen 9.2.b) artikuluan aipatzen diren kasuetan».

Hiru. Aldatu egiten da 3. artikulua, eta honela geratzen da idatzita:

«3. artikulua. Printzipioak eta aplikazio-eremua.

1. Lege organiko honen ondorioetarako, hauek izango dira botere publikoen jardunaren printzipio gidariak:

f) Irisgarritasuna. Bermatuko da lege organiko honek jasotzen dituen ekintza eta neurri guztiak irisgarritasun unibertsaletik sortuko direla; horren helburua, berriz, hauxe da: ekintzok eta neurriok pertsona guztiek ulertzeko eta erabiltzeko modukoak izatea, eta horrela lege organiko honek jasotzen dituen eskubideak eraginkorrak izatea desgaitasuna dutenentzat, hizkuntza-mugak edo kultura-desberdintasunak dituztenentzat, adinekoentzat, bereziki emakumezkoentzat, gazteentzat eta haurrentzat.

Bost. Aldatu egiten da I. tituluaren izenburua, eta honela geratzen da idatzita:

«I. TITULUA
Erantzukizun instituzionala osasunaren, eta sexu- eta ugalketa-eskubideen eremuan»

Sei. Aldatu egiten da I. tituluaren I. kapitulua, eta honela geratzen da idatzita:

«I. KAPITULUA
Sexu- eta ugalketa-osasuna sustatzeko politika publikoak

5. artikulua.— Botere publikoen jardunaren helburuak eta berme orokorrak

1. Botere publikoek, beren osasuneko, hezkuntzako eta lanbide-heziketako politikak eta gizarte-politikak garatzean, honako hauek bermatuko dituzte:

h) Emakumezkoen aurkako edozein motatako indarkeria prebenitzea, zehatzea eta desagerraraztea, osasunari, eta sexu- eta ugalketa-eskubideei dagokienez. Neurri horiek guztiak autonomia-erkidegoetako hizkuntza ofizialetan ere egingo dira.

2. Era berean, beren politikak garatzean, honako hauek sustatuko dituzte:

b) Beste jatorri nazional eta etniko batzuetako eta beste arraza-jatorri batzuetako pertsonei arreta ematea kulturaren aldetik egoki jokatuz; horretarako, ez da kontuan hartuko zein den pertsonon atzerritartasun-egoera administratiboa, eta arreta berezia eskainiko zaie hizkuntzaren aldetik egon daitezkeen oztopoei, betiere osasun-arloan indarrean dagoen legerian aurreikusitakoaren arabera.

5 sexies artikulua.— Laguntza integral espezializatu eta irisgarriko zerbitzuak

5. Zerbitzu espezializatu horiek autonomia-erkidegoetako hizkuntza ofizialetara egokituta egongo dira.

Zazpi. Aldatu egiten da I. tituluaren II. kapitulua, eta honela geratzen da idatzita:

«II. KAPITULUA
Sexu- eta ugalketa-osasunaren eremuko neurriak

7. artikulua.— Arreta ematea sexu-osasunari

Zerbitzu publikoek honako hauek bermatuko dituzte:

b) Diskriminazioaren aurkako ikuspegia eta ikuspegi intersekzionala jardunbide guztietan, betiere inguruabar hauek modu integralean baloratu eta jorratzeko: adina, sexua, genero-identitatea, jatorri nazionala, hizkuntza, etnia edo arraza, atzerritarren administrazio-egoera, desgaitasuna eta pertsonen egoera ekonomikoa.

Zortzi. Aldatu egiten da I. tituluaren III. kapitulua, eta honela geratzen da idatzita:

«III. KAPITULUA
Sexu- eta ugalketa-eskubideei buruzko hezkuntzaren eta sentsibilizazioaren arloko neurriak

10 quinquies artikulua.— Prebentzioko eta informazioko kanpaina instituzionalak

3. Kanpainak irisgarriak izateko moduan egingo dira, kontuan hartuta adina, desgaitasuna edo hizkuntza bezalako inguruabarrak. Horretarako, zabalkunde berezia izango dute titulartasun publikoko komunikabideetan, eta zentro hauetan: hezkuntzakoetan, prestakuntzakoetan, gizarte-zentroetan, osasunekoetan, lanekoetan, kulturakoetan eta kirol-zentroetan.

Hamalau. Aldatu egiten da 17. artikulua, eta honela geratzen da idatzita:

«17. artikulua. Haurdunaldiaren borondatezko eteteari buruzko informazioa

5. Artikulu honetan aurreikusitako informazioa argia, objektiboa eta ulergarria izango da. Desgaitasuna duten pertsonen kasuan, haien beharrizanetara egokitutako formatu eta bitarteko irisgarrietan emango da, eta gaztelaniaz hitz egiten ez duten emakumezko atzerritarrek interpretearen laguntza izango dute. Hizkuntza ofizialak dituzten autonomia-erkidegoetan, haietatik edozeinetan emango da arreta hori, emakumezkoak hala eskatzen badu».

Hamasei. 18 bis artikulua gehitzen da; hau da haren edukia:

«18 bis artikulua.— Prestazioari buruzko informazioa bermatzeko neurriak

Botere publikoek informazio publikoa emango dute haurdunaldia borondatez eteteko prozesuari, araudiari eta baldintzei buruz, honako hauek bermatuz:

a) Erabiltzaileen adinak, baldintza sozioekonomikoak, hizkuntzakoak eta desgaitasunekoak kontuan hartzen dituen ibilbide erraz eta ulergarri baterako irisgarritasuna».

Hogeita bi. III. titulua gehitzen da; hau da haren edukia:

«III. TITULUA
Sexu- eta ugalketa-eskubideak babestea eta bermatzea

I. KAPITULUA
Erantzukizun instituzionalaren irismena

25. artikulua.— Sentsibilizazioa eta informazioa

2. Kanpainak herritarrentzat irisgarriak izateko moduan egingo dira, kontuan hartuta, besteak beste, adina, desgaitasuna, hizkuntza, landa-ingurunea edo Espainiako herritarrak atzerrian bizitzea.