Hizkuntza-zuzenbidea. Testu-bilduma euskaraz

1.4. Nazio Batuen Erakundearen Batzar Orokorraren Erregelamendua, 1947ko azaroaren 17koa[5]

9. Hirugarren bilkuraldian, Batzar Orokorrak Seigarren Batzordearen txostena aztertu zuen (A/799), eta 1948ko abenduaren 11ko 262 (III) Ebazpenean hauxe ebatzi zuen: gaztelania lan-hizkuntzen artean sartzea eta 44. artikulutik 48.era bitartekoak ildo horretan zuzentzea.[6]

31. Bilkuraldi berean [23 garrenean], Batzar Orokorrak Bosgarren Batzordearen txostena aztertu zuen (A/7472), eta 1968ko abenduaren 21eko 2479 (XXIII) Ebazpenean hauxe ebatzi zuen: errusiera lan-hizkuntzen artean sartzea eta, horrenbestez, 51. artikulua zuzentzea.

34. […]

2837 (XXVI) Ebazpenean, Batzar Orokorrak Batzorde Bereziaren ondorioak ere onetsi zituen, eta ondoriook Erregelamenduaren eranskin batean errepikatzea erabaki zuen; ondorio horiek IV. eranskinean agertzen dira. Gomendioetako batean[7], Erregelamenduaren testuak hizkuntza ofizialetan erkatzeko eskatu zitzaion idazkari nagusiari, testuok bat zetozela ziurtatzeko; eskaera bete egin da, eta egin beharreko argitalpen-aldaketak egin dira artikuluetan.

38. Hogeita zortzigarren bilkuraldian, Batzar Orokorrak Bosgarren Batzordearen eta Seigarren Batzordearen txostenak aztertu zituen (A/9307, A/9464, A/9452 eta A/9452/Add.1), eta, 1973ko abenduaren 18ko 3189 (XXVIII) eta 3190 (XXVIII) ebazpenetan, honako hau erabaki zuen:

a) Txinera Batzarraren lan-hizkuntzen artean sartzea;

b) Arabiera Batzarraren eta haren batzorde nagusien hizkuntza ofizialen eta lan-hizkuntzen artean sartzea.

44. Hogeita hamabosgarren bilkuraldian, Batzar Orokorrak Bosgarren Batzordearen txostena aztertu zuen (A/35/780), eta, 1980ko abenduaren 17ko 35/219 A eta B ebazpenetan, hauxe erabaki zuen: arabiera Batzarraren organo subsidiarioen hizkuntza ofizialen eta lan-hizkuntzen artean sartzea, gehienez ere 1982ko urtarrilaren 1ean, eta, ondorioz, 51., 52., 54. eta 56. artikuluak zuzentzea.

Idazkaritzaren eginkizunak

47. artikulua

Idazkaritzak jaso, itzuli, inprimatu eta banatuko ditu Batzar Orokorraren, eta haren batzordeen eta organoen dokumentu, txosten eta ebazpenak[8]; beste hizkuntza batzuetara interpretatuko ditu bilkuretan emandako diskurtsoak; bilkuraldien aktak idatzi, inprimatu eta banatuko ditu[9]; dokumentuak behar bezala zaindu eta kontserbatuko ditu Batzarraren artxiboetan; Batzarraren dokumentu guztiak banatuko dizkie Nazio Batuetako kideei, eta, oro har, Batzarrak agintzen dizkion gainerako ataza guztiak beteko ditu.

Hizkuntza ofizialak eta lan-hizkuntzak

51. artikulua[10]

Arabiera, txinera, espainiera, frantsesa, ingelesa eta errusiera izango dira, aldi berean, Batzar Orokorraren, eta haren batzordeen eta azpibatzordeen hizkuntza ofizialak eta lan-hizkuntzak.

Interpretazioa

52. artikulua[11]

Batzar Orokorraren sei hizkuntzetako edozeinetan emandako diskurtsoak beste bostetan interpretatuko dira.

53. artikulua[12]

Edozein ordezkarik egin ahal izango du hitz Batzar Orokorraren hizkuntzak ez diren beste hizkuntzetan. Kasu horretan, interpretazioa eskuratuko du Batzarraren edo batzordearen hizkuntzetako batean. Idazkaritzako interpreteek Batzarraren edo batzordearen gainerako hizkuntzetara egindako interpretazioa hizkuntza horietako lehenengora egindako interpretazioan oinarritu ahal izango da.

Hitzez hitzeko akten eta akta laburtuen hizkuntzak

54. artikulua[13]

Hitzez hitzeko aktak edo akta laburtuak egingo dira Batzar Orokorraren hizkuntzetan, ahal bezain laster.

Nazio Batuen Egunkariko hizkuntzak

55. artikulua[14]

Batzar Orokorraren bilkuraldietan, Nazio Batuen Egunkaria Batzarraren hizkuntzetan argitaratuko da.

Ebazpenen eta gainerako dokumentuen hizkuntzak

56. artikulua[15]

Ebazpenak eta gainerako dokumentu guztiak Batzar Orokorraren hizkuntzetan argitaratuko dira.[16]

Argitalpenak Batzar Orokorraren hizkuntzez bestelako hizkuntzetan

57. artikulua[17]

Batzar Orokorraren, eta haren batzordeen eta azpibatzordeen dokumentuak, Batzarrak hala erabakitzen badu, Batzarraren edo batzordearen hizkuntzak ez diren beste hizkuntzetan ere argitaratuko dira.

VI. DENBORA ERABILGARRIA AHALIK ETA GEHIEN ERABILTZEA

C. Batzarraren Osoko Bilkurari eta batzorde nagusiei aplikatu beharreko neurriak

6. Ordena-arazoak

79. Batzorde Bereziak Batzar Orokorrari gomendatzen dio testu hau onets dezala ordena-arazoen kontzeptuaren deskripzio gisa [229. paragrafoa]:

«b) 73. artikuluaren [114][19] arabera planteatutako ordena-arazoek arazo jakin batzuk dakartzate, zeinek behar baitute presidentearen erabakia; erabaki hori apela daiteke. Ordena-arazook bereizi egiten dira, beraz, 76. artikulutik [117][20] 79. artikulura [120][21] aipatzen diren prozedura-mozioetatik; izan ere, prozedura-moziook bozketa bidez baino ezin dira erabaki, eta horiekiko mozio bat baino gehiago ere har daiteke; izan ere, azken mozio horien arteko lehentasun-ordena 79. artikuluak [120] ezartzen du[22]. Ordena-arazoak ere bereizi egiten dira informazio- edo argibide-eskaeretatik eta xedapen materialei (idazpenak, interpretazio-sistema, aretoko tenperatura), dokumentuei, itzulpenei eta abarri buruzko oharretatik; izan ere, baliteke presidenteak artatu behar izatea horiek, baina ez dute erabaki formalik behar. Hala ere, Nazio Batuetan ezarritako praktikaren arabera, prozedura-mozio bat aurkezteko edo informazioa edo argibideak eskatzeko asmoa duen ordezkari batek, sarritan, “ordena-kontu” bat planteatzen du hitz egiteko. Hitz egite hori, arrazoi praktikoetan oinarritua, ez litzateke nahastu behar 73. artikuluaren [114] araberako ordena-arazoen planteamenduarekin[23].

VIII. DOKUMENTAZIOA[24]

B. Dokumentuak prestatzea eta banatzea

107. Batzorde Bereziak honako hau gomendatzen dio Batzar Orokorrari:

a) Dokumentuak lan-hizkuntza guztietan garaiz banatzeko printzipioa zorrotz bete beharko da.

X. ZENBAIT GAI

E. Erregelamenduari buruzko azterlanak

128. Azkenik, Batzorde Bereziak gomendatzen du Idazkaritza arduratu dadila Batzarraren Erregelamenduaren testuen azterketa konparatua egiteaz hizkuntza ofizialetan, betiere testu guztiak bat datozela ziurtatzeko [354. paragrafoa].

III. DOKUMENTAZIOA

24. Organo subsidiarioek gehienez ere irailaren 1ean amaitu beharko dituzte lanak, betiere txostenak lan-hizkuntza guztietan eskuragarri egon daitezen Batzar Orokorraren bilkuraldia hasten den unean aztertzeko, eta Konferentzien Batzordeak erabat hartuko du kontuan xedapen hau.

30. Ahal den neurrian, estatu kideek ez dute eskatuko banakako komunikazioak Batzar Orokorraren dokumentu gisa banatzeko, eta horren ordez, beharrezkoa denean, estatu kideok dokumentu horiek aurkeztu dituzten hizkuntza ofizialetan banatzeko eskatuko dute, ahozko ohar batekin batera.