EEBSko datuak [laburduren azalpena]

sokratiko: Azurm ("UZEIrekin lanean ibili garen jende honek, bereziki sokratikoak izan gabe, ondo samar dakigu ez dakigula"); sokratismo: Azurm ("Schaff-ek ba daki intelektualak ere ez daukala sokratismotan jostatzerik"); ez dugu presokratiko formarik aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sokratiko: HiztEn, LurE, Euskalterm ("ironia s.", "metodo s."); presokratiko: HiztEn, LurE, Euskalterm.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

sokratetar: Azurm Teknika ("ilusio sokratetar goiztirizko bat"); sokratiko: B. Atxaga ("arrazoinamendu itxuraz sokratikoa berritzen zuen"); L. Elberdin ("Maitasun sokratikoa, alderanzketa sexuala eta sodomia ere ez ziren termino egokiak"); X. Mendiguren E. ("ohiko metodo sokratikoa"); P. Perurena ("gehiegikeria sokratikoa", "sokratiko erretoriko guzientzako..."); I. Uribarri ("objekzio guztien auzia era sokratikoan behin betiko bukatzea"); Filosofiako gida ("agonismo sokratikoa", "biraketa sokratiko-platonikoa", "birakuntza sokratikoa", "egiaren gordetegi sokratikoa", "ikuspegi sokratikoa"); P. Agirrebaltzategi ("gizakiaren arazoak bereizten ditu pentsamendu presokratikoa eta sokratikoa", "Platonen elkarrizketa sokratikoak", "Problema sokratikoa eta metodo sokratikoa ezin daitezke inoiz ahantzi ez baztertu"); K. Salaberria ("elkarrizketa sokratikoa" 4; "greziar filosofia — sokratikoa eta epikureoa"); presokratiko: Filosofiako gida (12 iz. eta "Filosofia Presokratikoa", "filosofo presokratikoen ezaugarri batzuk", "Demokrito filosofo presokratikoa"); P. Perurena ("Pentsalari presokratiko"); Berria ("Presokratikoen antologia", "Kontzeptu filosofiko presokratikoetan oinarritu da"); sokratismo: A. Epaltza ("hauxe da Gilson-ek aipatzen duen “sokratismo kristaua”").

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

Onartzekoak dira, lantaldearen ustez, bai sokratiko eta bai presokratiko (-tar osaerakoak ikustean, erabaki gabe utzi zen sokratetar: "Ikusiko da zertan den sokratiko — eta presokratiko").

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Peru.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sol: HiztEn; inti: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

sol berri: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak: iz. (Peruko dirua).

Jatorrizko forma

solairu (egurrezkoa), zoru, lur (*lokatibo).

Zerrenda osagarriak

BarnErrot: "Solairuartea: Entreplanta, entresuelo" / HezkAdmin: entreplanta.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-arte.

Jatorrizko forma

solas, jolas [solas da hobestekoa].

Euskaltzaindiaren Arauak

AS:solasean, solas egin.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

solas egin, solasean.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

solas sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: SOLAS EMAN (L, BN, S ap. Lh). Dar conversación. "1.º engager une conversation; 2.º entretenir une conversation" Lh. Juntatu zitzaion gizon honratu bat zaldi gañean zioala, solas eman eta erran zion [...]. Ber Trat 113r. Hots! denbora pasa, solhas emadazu. Gy 181. Zonbait denbora huntan nekez emaiten du solhasa, eta lehen zenetik khanbio da. Laph 99. Solas emaiten daie erdaraz, ondorat bilduak dituen bi nexker. JE Ber 29. Elgarri solas emanez, gaude ez othe duen etxe bakar harek egiten Beteluko herri guzia. Ib. 41. --Enekin ez du ahorik ere idekitzen. Zuri emaiten dautzia solas? --Ba, frango polliki. Larz Senper 124. Hablar sobre. Emaztekiak etxe barnean baiterama bere bizi gehiena, [errientsek] hango egitekoez deiete gogotikenik emaiten solas. JE Bur 70. (Con determinantes). Hasarre, samur egonak dire hilabethe batez, elgarri solasik eman ere gabe. Barb Sup 66. Hamabortz egunez ez zion Gaxinak Larrondori solasik eman. Ib. 8.

Ez dugu aurkitu solas eman formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

solas eman 2: Herria (“Solas emaiteko ere ez da batere herabe”), Janbattitt Dirassar (“ez nekien zer solas eman”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ez da oso erabilia idatziz, baina ahozkoan ba omen dabil. Horregatik, komeni da azpisarrera gisa jasotzea.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa solas sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: SOLAS ETA SOLAS Charlando, conversando largamente. Solas eta solas bagoazi holaxe bide-puska batean. JE Ber 101. Solas eta solas elgarrekin aritu ondoan. Barb Leg 130. Elgarteko mahasti-buruetan gaindi [...], solas eta solas, elgarren berriez eta lagunez mintzo... Larre ArtzainE 150.

solas eta solas 2, Elkar (“Umore onez solas eta solas egin zidan”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

solas eta solas 21: Herria 13 (“Berriz ere solas eta solas ari dira eta kar handi batekin”), Jeanbattitt Dirassar 6 (“Gu hoin polliki hasiak solas eta solas, horretan behar dugula orain gelditu!”), Pello Lizarralde (“Kontua da gero lapur mozorrotu eta gautarrarena gertatu zela, eta jendea solas eta solas, eta atera zen Alan Ladd soroetan barrena joaten zela gauez kondesatxoaren bila, eta gauza batek bestea dakar, eta azkenean hari leporatu zioten lapurreta hura”), Joan Mari Irigoien (“ halaber, Ama Birjinaren ohorez egiten zen hainbat eta hainbat prozesionetan - hala nola Asuntziokoan -, apezaren parean joaitea, nor bere kandelarekin; eta ekarri zuen, finean, elizarat - zeinak baitzuen, don Frantziskoren denboran, plaza publikotik eta merkatutik otoizlekutik bezainbat, guztiak solas eta solas - isiltasuna”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa solas sarreran.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-s+b-.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

solas sarrerari dagokion azpisarrera.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-s+g-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gai.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

solasketa 1, Osk Kurl ("Elkar entzun ahal izateko, ia deadarka egin genuen aitak eta biok hurrengo solasketea"); solasketan 2: Hm ("Kontratu zaizkonz deliberazino onari eta utzi denbora galzen solasketan"), Laux AB ("Solasketan ibilteko bixija nozu, orratiño aberrijaganako larrijak jaso nau").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

solasketa 5: Zink Crit ("Gizon letazkatu auen solasketa ta idazkaiak beren argitasun, beartasun eta zeaztasunarren nabarmentzen dira"), Herr 1969-1996 4 (1969: "Baionako hamargarren "Entretiens" edo Solasketak ezin hobeki iragan dira [...] Aintzineko urtetan bezala, Solasketa horiek entzulen gogoaren aberasle izan direla, ez da hortan dudarik"; 1985: "Aipatu dituzte bereziki Genovan eta Vienan, Autrixiako hiri nausian desarmamenduaz eginak diren solasketak"; 1996: "Ez da dudarik gertakari horiek ez dituztela fagoratzen bakearen finkatzeko ari diren solasketak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

solasketa : AB50 1 ('juego'), HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

solasketa : HiruMila (charla, habladuría, conversación), ElhHizt (batez ere Ipar.; charla, conversación, parloteo), Casve EF (babillage, conversation), HaizeG BF (babillage, conversation), Lh DBF (babillage, conversation), DRA (charla, habladuría), PMuj DVC (1 charla, habladuría, parloteo; 2 discurso, conferencia, conversación) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Batez ere Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

'solasa, eleketa'.

Euskaltzaindiaren Arauak

solastatu, solasta, solastatzen. da ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

solastatu, solasta, solastatzen

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. Jas. 'hiztuna'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

"Jas." marka ezabatzekoa dela uste du P. Rekaldek.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kim.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

soldado formakoak 362 dira (B 2, G 5, IE-ZuAm 290, EB 65 [denak Arti]); soldadu formakoak 471 (B 54, G 309, IE-ZuAm 103, EB 5); -o/-uerabakigaitzekoak 303; soldau formakoak 83 (B 75, G 7, IE 1); soldaru 30 (G); soldatu 4 (G 2, IE 2): soldado (eta konposatuak: soldado arropa, soldado denbora, soldado gela, soldado guardia, soldado kaserna, soldado konpainia, soldado manta, soldado ohi, soldado palto, soldado tribunal, soldado zerbütxü) 347: B 1 (Itz Azald), G 5 (Zait Plat 4; Azurm HitzB), IE-ZuAm 281 (IE 205, ZuAm 76: Lç; EZ Noel; Hm; Monho; Dh; MarIl 3; Dv LEd; Bordel; Laph 14; ChantP; Zby 2; Arb Igand 2; Elsb Fram 17; HU 38; CatJauf 3; JE Bur 3; JE Ber 5; StPierre 10; Barb Sup 14; Barb Leg 17; Ox 3; Etcham 4; Iratz 4; Zerb IxtS 9; Lf Murtuts 2; Balad; Mde Pr; Zerb Azk 3; JEtchep 30; Larz Iru 2; Ardoy SFran 10; Tt Onsa 39; Tt Arima 6; Bp II 6; Mst; CatLan; Egiat 4; Xarlem; AstLas; Etch 4; Arch Fab 2; Ip Hil 4; Const 7), EB 60 (Arti MaldanB; Arti Tobera 59). Eta eratorriak: soldado-kide 1 (Lç); soldadogo 9: B 1 (Alzola Atalak); IE 8 (HU Zez; JE Bur 2; Barb Sup; Etcham 2; JEtchep 2) soldadotza 5 (Arti Tobera); soldadu (eta konposatuak: soldadu-agintari, soldadu-agur, soldadu-arropa, soldadu gabentz, soldadu gai, soldadu-galtza, soldadu-jolas, soldadu-mailla, soldadu multzu, soldadu oste, soldadu pillo/u, soldadu-sail, soldadu-samalda, soldadu-talde, soldadu talde, soldadu-tropa, soldadu tropa, soldadu txano) 428: B 49 (Añ EL2; Añ GGero 5; Mg PAb 10; Mg CO 6; JJMg BasEsc 2; Astar II 7; AB AmaE 3; Azc PB; Itz Azald 6; Bilbao IpuiB 4; Balad), G 280 (Mb IArg 85; Cb 8; Mg CC 5; VMg; AA 7; Echag 2; It Fab 3; Izt C 2; Lard 55; Bil 3; Noe; Arr GB 3; Arr May 3; Aran SIgn 3; Ud; Xe 2; Zab Gabon 7; Bv AsL 3; Urruz Urz; Urruz Zer 4; Goñi; Ill Pill; Inza Azalp 12; Or SCruz 25; Or QA; Tx B 2; NEtx 7; Txill Let; Basarri; Uzt Sas 3; Zait Plat; Anab Aprika 2; Vill Jaink 2; Salav 22), IE-ZuAm 95 (Mat 2; EZ 6; Ax 2; Hm; SP Imit 2; Tt Onsa 4; Gç; ES 2; Ch 2; He Gudu 2; Lg 7; Monho 2; Bordel; Gy 4; Hb 32; Dv LEd; Elzb Po; Zby; Jnn SBi 20; Barb Sup; Ardoy SFran, EB 5 (MEIG). Eta eratorriak: soldadueri(a) 2 (ES); soldadukeri(a) 1 (Or SCruz); soldadukoa 1 (Jnn SBi); soldaduzko 5 (Or); soldaduska 4 (Tx B I; Salav 3); soldaduzka 7 (Alz Ram; NEtx LBB 4; Mattin 2); soldadutasun 1 (Ax); soldadutu 1 (Ax); soldadutza 16: B 5 (Itz Azald; Bilbao IpuiB 4), G 9 (Izt C; Aran Sign 3; Zab Gabon 2; Inza Azalp 2; Or SCruz; Txill Let), L 1 (Mattin); soldadu-tzar 4 (Lard); soldadutzar 1 (Aran SIgn); soldadutze 1 (SP Imit); soldado/u erabakigaitzak 303: B 16 (Añ 6; AB AmaE; Itz Azald 8; Altuna); G 161 (Mb IArg 6; Cb 5; Ub; Mg CC 3; AA 4; It Fab; Izt C; Lard 69; Arr May 5; Arr GB; Aran SIgn 3; Zab Gabon 2; Bv AsL 2; Goñi; Iraola; Urruz Zer 2; Ill Pill 3; JanEd II; Inza Azalp 7; Or SCruz 11; Or Eus; Tx B 2; Ir YKBiz 4; NEtx LBB 2; Vill Jaink 3; Salav 18; Berron Kijote; Balad); IE 121 (Mat 4; EZ 19; Ax 4; Hm 2; SP Phil 3; Gç 2; ES 2; He Gudu 3; Lg 19; Monho; UskLib; Etch; Bordel; Gy 2; Hb Esk; Hb Egia 7; CatS 2; Zby; Elsb Fram; Jnn SBi 38), EB 5 (MEIG); soldau (+ konposatuak: soldau agintari, soldau-aldra, soldau-etxe, soldau kapote, soldau pillo, soldau traste, soldau-txapel) 65: B 59 (Mg PAb 8; Mg CO 2; JJMg BasEsc 9; fB 10; Ur MarIl; AB AmaE 12; Kk Ab II 9; Eguzk GizAuz; Erkiag BatB 7); G 5 (VMg 2; Noe; Or SCruz; NEtx LBB), IE 1 (Mde); soldautegi 2 (Mg PAb; fB Ic II); soldautza 11, B (Mg PAb; Ur MarIl; Itz Azald; Erkiag BatB 5; SM Zirik 2; Alzola Atalak; eta soldautza-paper 2: Erkiag BatB); soldautzako 1 (Alzola Atalak); soldauzka 2 (Alz Txib; NEtx Antz); soldaru 19 (Sor Bar; Alz Bern; Anab 17, hauetan soldaru-etxe 4, soldaru-leku 1); soldaruzka 9 (Alz 8; Anab Aprika); soldaruzkara 2 (Alz Ram); soldatu 3 (Harb; Zby: "soldatu tropa", Aran SIgn: "soldatu-lan"); soldatutza 1 (Aran SIgn); soldadanza 1 (Mb IArg I); soldadeska 5 (Mb, Ub, AA 3); soldadi 3 (Astar II; Lard).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

-ado 118 (IE 109, EB 9); -adu 136 (B-G 41, IE 1, EB 94); -o/-u erabakigaitzekoak 96; -atu 5 (G); -au 23 (B-G 11, EB 12): soldado (eta konposatuak: soldado-aintzindari, soldado andana, soldado gasto/u, soldado ikastegi, soldado jauntzi, soldado konpainia, soldado palto, soldado-talde, soldado tropa) 113 dira: IE 105 (Eskualduna 10; P. Lhande; P. Lasalle; P. Etcheverry 3; Barb; P. Duhour; JE 9; Michel Garicoitz aita misionestaren bizia 2; Aita Blaise 3; R. Lafon 2; E. Salaberry; D. Soubelet 25; D. Dufau; M. Ariztia 9; Gure Herria; Iratz 2; P. Mac Orlan 2; Otoizlari 2; J.L. Davant; HU 4; J. Casenave; Tx. Peillen 4; M. Dupac 5; Herria 13; P. Larzabal); EB 8 (Irakasle elkartea 2; J. Sarrionandia 2; G. Aresti 4); soldadogai 1 (G. Alfaro); soldadogo 3 (Eskualduna; JEtchep; X. Arbelbide); soldadotegi 1 (P. Lasalle); soldadu (eta konposatuak: soldadu-agintari, soldadu aldi, soldadu erropa, soldadu-ohi, soldadu-pare, soldadu pila, soldadu presondegi, soldadu-talde, soldadu-urte) 82: B 11 (D.M. Bernaola; R. Artola 2; Karmel 1971; A. Lasarte; J. Gorostiza; J.M. Kortazar 2; Euzkadi 3), G 17 (P. Iraizoz; Jesus gure Jaunari eta Ama sortzez garbiari...; Salav 2; A. Zavala 2; A. Arrinda; B. Estornes Lasa; F. Portu 2; J. Azpiroz; Berron Kijote 2; J.R. Erauskin; Or; Basarri; Arantzazuko Andre Mariaren egutegia); IE 1 (P. Larzabal), EB-EgAs 53 (X. Gereño 5; J.A. Agirre; A. Lasarte; I. Aldabe; J. Landa 4; Tx. Peillen; X. Gereño 7; J.A. Arrieta 2; J.A. Azpiroz 2; K. Navarro 3; B. Atxaga 3; I. Zabaleta; X. Mendiguren B.; I.A. Berriotxoa; D. Urbistondo 2; J.M. Arrieta 2; G. Etxeberria; I. Mendiguren; A. Berasategi 3; Egin 4; Basarri; X. Euskitze; Hemen 2; A. Egaña; J. Azurmendi; M.E. Laboa; P. Zabala); soldadu kide 1 (J.A. Mujika); soldadukide 1 (A. Egaña); soldaduska (+ soldaduska denbora, soldaduska salbuespen) 20: G 4 (M. Iturbe; J. Azpiroz 2; B. Ayerbe), EB-EgAs 16 (UZEI 2; S. Garmendia; J. Sarrionandia; X. Galarreta; Deia 2; Egin 4; M. Atxaga 2; A. Lertxundi; R. Arregi; M.A. Barcenilla); soldaduzka (+ soldaduzka-garai) 18: G 6 (E. Erkiaga; A. Arrinda 2; J.R. Erauskin; Basarri 2), EB-EgAs 12 (P. Uribarren; J. Azurmendi 2; K. Fernandez; J.A. Arrieta 2; J.M. Arrieta; I. Garate; A. Egaña 4); soldaduteria 1 (M.A. Barcenilla); soldadutxo 1 (P. Aristi); soldadutza 12: G 2 (Vill; Basarri), B 1 (J. M. Kortazar), EB-EgAs 9 (EUSTAT 4; E.J.; UZEI; Eskura; J. Lasa 2); soldado/u erabakigaitzak 96: B 15 (D.M. Bernaola 3; A. Lasarte 2; J. Gorostiza; J.M. Kortazar 9), G 14 (Or SCruz; J.A. Ugarte; P. Iraizoz; Eliz-Cantachoac 2; Vill; Salav; A. Zavala 5; Berron Kijote 2), IE-Zu 3 (Jesusen Bihotz Sakratuari giristinoen debozionea...; A. Aguergaray 2), EB-EgAs 64 (F. Juaristi; M. Irazgoiti; J.M. Arrieta 2; E. Vascas-eko Taldea; A. Zelaieta; X. Gereño 13; J.A. Agirre 2; A. Lasarte 3; J. Landa 6; J. Goikoetxea 3; A. Valdes 2; P. Sastre; X. Monasterio; X. Galarreta 2; J.M. Mendizabal; G. Aresti; I. Mendiguren; A. Berasategi 6; Gabai: gure herriaren historia; I. Tapia; Egin 9; M. Atxaga; Goiz-Argi; X. Arzelus 3); soldatu 5 (J.M. Arrieta; A. Lasarte; Jostuntxo ausarta; Argia; Or SCruz); soldau 16: B 4 (M. Ziarsolo; Erkiag 2; Euzkadi), EB 12 (J.M. Satrustegi, F. Krutwig); soldautza 7 (NEtx; Barrutia; J. Azpeitia 3; Gure Erria 2); soldaru 1 (Anab).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

soldado : DFrec 17; AB38 1; LurE ("ik. soldadu"); soldadogoa :DFrec 2; soldadotegi : DFrec 1; soldadu :DFrec 39; AB38 20; AB50 53; HiztEn-LurE; Euskalterm 7; soldadu-belar :LurE; soldadugo : AB38 2; HiztEn-LurE; soldaduska : DFrec 17; AB38 1; AB50 23; LurE ("soldaduzka edo soldaduska"); soldadutu : AB50 1; soldadutza :DFrec 10; AB38 5; AB50 11; HiztEn-LurE; Euskalterm 9; soldaduzka :DFrec 17; AB38 4; AB50 14; HiztEn ("ik. soldadutza"); Euskalterm 1; soldaro : DFrec 1; soldatu :DFrec 1; AB38 1; AB50 1; soldautza :DFrec 1.

Jatorrizko forma

soldadu, gudari.

Berrestekoa da, erabat nagusitu ez den arren

soldadu berretsi da, lehendiko erabakia aldatzeko arrazoirik ez dagoelako.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-adu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: SOLDADU-LAGUN (G-azp; soldado- Dv.). Compañero de armas. v. SOLDADU-KIDE. Panplonan izan nituan soldadu-lagun jator asko. Salav 66. Ni urte artan gonbiratu nintzan soldadu lagun baten etxean. JAzpiroz 172. Esan zionean bere soldadu laguna nintzala, zer ongi etorria egin zidan! BBarand 145. v. tbn. BAyerbe 65.

soldadu(-)lagun 5: Elkar 2 (“Gainerakoei lazgarriegi iritzirik-edo –nik etxean entzuna nuen Gredos aldeko liskar odoltsuetan ibilia zela, eta bai bolada batez ziegan zigorturik eduki zutela ere; baina nekez aterako zenion txintik hari kontu haietaz–, lizentziatu zen egunekoa kontatuko zidan behin baino gehiagotan, nolako amorruak hartu zuen agurraren orduan, soldadu-lagunen jarrera zuri-otzana ikusita, agintari ahopeka madarikatu haien aurrean esker oneko eta koipe-jario”), Berria (“Atzo gora altxatu genuen soldadu lagunok Saizarbitoria, bagoiaren sabaiko leihatilatik burua agertuta paisaia deskriba ziezagun —begi zolia beti Ramonena, gure mugetatik haratagokoa ikusteko—, baina hor aritu da oraintsu arte, temoso halakoa, tar, tar eta tar uzkur alferrikakoan, zertan eta estepa mortuari, elur isilari barrukoon miserien berri ematen”), Argia (“Nire soldadu-lagunak bezala, ni ere askotan izan nintzen torturen lekuko”), Erlea (“Saharan guti sumatzen genuen zuzenka, baina denetako berrien jakiteko leku onean nengoen, segurtasun militarreko zerbitzu txiki batean gradatuen auto gidari eta idazkari, hiruzpalau soldadu lagunekin”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

soldadu(-)lagun 7: Anjel Lertxundi 2 (“Espainiako gerraren erdi-erdian, nire aitak eta haren soldadu-lagun batzuek etxe tzar erdi erori bat hartu zuten gaueko hotz latzari kontra egiteko.”), Eneko Bidegain 2 (“Joanes bertze bi soldadu lagunekin egoiten zen beti”), Itxaro Borda (“Beinat otoizka ari zen, malkotan, soldadu-lagunak dardararen dardaraz, zuloetan gordetzera lehiatzen zirela, hartz-ume lotsati: ahal duena salba bedi!”), Joan Mari Irigoien (“Baina Antoniok hura erran zuen, eta istant berean oihu batzuk aditu genituen: zaldun haietarik bat zen, bertzeen artean itzal handienekoa zirudiena eta bertzeei ezpaten gordetzeko eta maginan sartzeko keinua egin ziena, guarnizinoko hiru soldadu lagun zituela”), Daniel Landart (“Beste soldadu lagunek bezala egiteko, ni ere, bizpahiru aldiz putetxe batean izan nintzen”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabili da, eta komeni da azpisarrera gisa jasotzea.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa soldadu sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

adierazle egokia da, ongi eratua, eta beharrezkoa.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gai.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

soldadogo 9: B 1: Alzola Atalak; IE 8 (HU Zez; JE Bur 2; Barb Sup; Etcham 2; JEtchep 2) soldadotza 5 (Arti Tobera); soldadukoa 1 (Jnn SBi); soldaduzko 5 (Or); soldaduska 4 (Tx B I; Salav 3); soldaduzka 7 (Alz Ram; NEtx LBB 4; Mattin 2); soldadutza 16: B 5 (Itz Azald; Bilbao IpuiB 4), G 9 (Izt C; Aran Sign 3; Zab Gabon 2; Inza Azalp 2; Or SCruz; Txill Let), L 1 (Mattin); soldautza 11, B (Mg PAb; Ur MarIl; Itz Azald; Erkiag BatB 5; SM Zirik 2; Alzola Atalak; eta soldautza-paper 2: Erkiag BatB); soldautzako 1 (Alzola Atalak); soldauzka 2 (Alz Txib; NEtx Antz); soldaruzka 9 (Alz 8; Anab Aprika); soldaruzkara 2 (Alz Ram); soldatutza 1 (Aran SIgn); soldadanza 1 (Mb IArg I); soldadeska 5 (Mb, Ub, AA 3).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

soldadogo 3 (Eskualduna; JEtchep; X. Arbelbide); soldadotegi 1 (P. Lasalle); soldaduska (+ soldaduska denbora, soldaduska salbuespen) 20: G 4 (M. Iturbe; J. Azpiroz 2; B. Ayerbe), EB-EgAs 16 (UZEI 2; S. Garmendia; J. Sarrionandia; X. Galarreta; Deia 2; Egin 4; M. Atxaga 2; A. Lertxundi; R. Arregi; M.A. Barcenilla); soldaduzka (+ soldaduzka-garai) 18: G 6 (E. Erkiaga; A. Arrinda 2; J.R. Erauskin; Basarri 2), EB-EgAs 12 (P. Uribarren; J. Azurmendi 2; K. Fernandez; J.A. Arrieta 2; J.M. Arrieta; I. Garate; A. Egaña 4); soldadutza 12: G 2 (Vill; Basarri), B 1 (J. M. Kortazar), EB-EgAs 9 (EUSTAT 4; E.J.; UZEI; Eskura; J. Lasa 2); soldautza 7 (NEtx; Barrutia; J. Azpeitia 3; Gure Erria 2).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

soldadogoa :DFrec 2; soldadugo : AB38 2; HiztEn-LurE; soldaduska : DFrec 17; AB38 1; AB50 23; LurE ("soldaduzka edo soldaduska"); soldadutza :DFrec 10; AB38 5; AB50 11; HiztEn-LurE; Euskalterm 9; soldaduzka :DFrec 17; AB38 4; AB50 14; HiztEn ("ik. soldadutza"); Euskalterm 1; soldautza :DFrec 1.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-go/-tza.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: soldadura.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Forma baten adiera(k)

soldatzea.

Euskaltzaindiaren Arauak

Heg.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ska / -go/-tza.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tza/-go.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: SOLDADUTZA EGIN (V-gip ap. Etxba Eib), SERBITU. Hacer, prestar el servicio militar. "Erdera bako baserritarrentzat, soldautzia eiñ biarra erbestian, izan zan, eta da, aldatz-gorarik aundiña" Etxba Eib. v. SOLDADUGOA EGIN. Badot anai bat urte ta erdiko soldadutza egiñikoa. Bilbao IpuiB 105. Soldadutza egin baño leenago. Txill Let 68. Nere semea Afrika juan zan / soldadutza serbitzera. Uzt in Mattin 140.

def: kinta iz. Heg. Beh. Soldadutza egiteko urteroko txanda. Ea kinta hori soldadu joaterako, gerra bukatzen den. /// adib: soldadutza 1 iz. Hiritar batzuek, legearen aginduz, denbora jakin batez armadan eskaini behar duten zerbitzua. Urte eta erdiko soldadutza egin. Soldadutzara joan. Inudetzak eta soldadutzak ekartzen dizkiote gure herriari kalterik gogorrenak. // ultraortodoxo adj./iz. Muturreko ortodoxoa. Israelgo Parlamentuak onartu egin du judu ultraortodoxoak ere soldadutza egitera derrigortzen dituen legea. Sozialista ultraortodoxoak beldur dira lege hori ez ote den interes pribatuen mesederako izango.

soldadutza egin 61: Aizu (“Bera eta Luis laguna soldadutza egiten ari dira, eta filmaren zerbitzura egotea egokitu zaie grabaketak iraun bitartean”), Deustuko unibertsitatea (“Espainian gure inguruko beste herri batzuetan parekorik ez zuen fenomenoa gertatu zen: lehenengo eta behin, antzeko egoeran zeuden beste herri batzuetan baino kontzientzia-objektore askoz gehiago agertu ziren, eta bigarren, soldadutza egiteko adinean zeuden askok «intsumiso» zirela adierazi zuten, hau da, pertsona askok derrigorrezko zerbitzu militarra egiteari uko egiteaz gain, ordezko gizarte-zerbitzua egiteari ere uko egin zioten, zenbaitek «desobeditze zibila» deitu izan duten jokabidea hartuta“), Elkar 11 (“Garai hartan aitona soldadutza egiten ari zen hemen, Nafarroan”), Berria 21 (“Soldadutza egin zuen, ezetz esaterik ez zegoen garaietan”), EiTB 6 (“Politika hau Biltzarrean hitzartu zuten 1933an, gay eta lesbianek Armadan soldadutza egitea onartzeko konpromiso bezala, euren sexu aukera ezagutzera ematen ez zuten bitartean”), Jakin 2 (“Baina Ekonomia ikasketa haiek egin eta soldadutza egin behar izan nuen”), Karmel (“Kontua da, hogei urte zituela, soldadutza egin behar izan zuela, ziur asko Madrilen, Larreako Prioreak eskaturiko portaera onaren agiria han baitago sinatua”), Argia 12 (“Horrekin batera, gure lagun batek ihes egin zuenean, nire gizona soldadutza egiten ari zen”), Erlea (“Frantziak ez zuen amore eman, urte eta erdi baten buruan deitutako soldaduak Aldjezairiara bidali zituen, baita soldadutza egin berri zirenak berriz deitu […] Frantses armadari hirur urte kostatu zitzaion herriaren berriro okupatzea”), DiarioVasco 4 (“Soldadutzatik etorri berritan, 20 urterekin jantzi nintzen lehen aldiz erromatar eta esango nuke oraingo gazteei soldadutza egin ez izana asko nabaritzen zaiela desfilatzeko garaian”), UEU (“Txillardegik berak idatzi eta hogei urtera atzera begira jarririk horrelako azalpenak eman zituen soldadutza egiten Galizian zegoela idatzi zuen eleberriaz”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

soldadutza egin 24: Berria 7 (“Mehmet Ali Agca kurduak ostegunean baldintzapean aske utzi zuten ez du Turkiako Armadan soldadutza egin beharko, berak hala nahi izan arren”), Koldo Biguri 3 (“Soldadutza eginda bazenu behintzat!...”), Iñaki Mendiguren 2 (“Odola isurtzearen eta, ondorioz, soldadutza egitearen aurkako kontzientzi eragozpenean, hasierako kristauak ez zetozen bat judu-tradizioarekin”), Iñaki Iñurrieta 2 (“Feudoa, soldadutza egiteko betebehar gisa, zuzenbide politikoari zegokion; salerosgai zen ondasun gisa, ordea, zuzenbide zibilari zegokion”), Joan Mari Irigoien (“Hargatik egin zidan irri, nik uste: nik bete nezakeelako, apika, berak bete ezin izan zuen ametsa, soldadutza egitekoa eta soldadu on bat izatekoa”), Joseba Urteaga (“Nire inguruneko ideiak ere barregarriak iruditzen zitzaizkidan, aurreiritziak: "polizia beharrezkoa da" edo "soldadutza egin arte ez zara benetako gizona izango", adibidez”), Jokin Urain (“Kintetara deitu zioten soldadutza egiteko eta Soldadu Langileen Diziplina Batailoietan aritu zen Sondikako aireportua-eta egiten.”), Jon Muñoz (“Eta kirolari esker ez dut soldadutza egin beharrik izango”), Juan Kruz Igerabide (“Anaia zaharra soldadutza egiten zegoen Burgosen; kuarteletik ihes egin zuen beste batzuekin, eta armada errepublikarrarekin bildu ziren.”), Fernando Rey 2 (“Oroitzen naiz gure etxera aurreneko aldian soldaduz jantzita etorri zela, garai hartan soldadutza egiten ari zelako”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Maiztasun handikoa, eta azpisarrera gisa jasotzekoa, gerra egin bezala.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa soldadutza sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "soldagailua = soplete".

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-gailu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

soldaketa (eta s. akats, s.-azaleztapen, s.-elementu, s.-prozedura) 7: EHAA 1993 6 (adib., "Soldaketa-elementuen ezaugarri fisikoak", "Soldagailuzko soldaketak", "Labeko soldaketak"), Argia 1997 ("Arrailadurak oso maiz gertatu dira zentral honetan; gehienetan hozketa uretan oxigenoa egoteagatik gertatu dira, baina baita material, muntaia eta soldaketa akatsak medio ere").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

soldaketa : DFrec 14, AB38 3 (hauetan 1 soldaketa elektriko), AB50 1 ('soldadura'), HiztEn, Euskalterm 1 ('soldadura') // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

soldaketa : HiruMila (soldadura: acción), ElhHizt (soldadura), PMuj DVC (soldadura); zoldaketa : PMuj DVC (ik. soldaketa) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Jatorrizko forma

soldatu, soldaketa.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

EBBk soildua.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-tze.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

soldatzea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

soldatako 1, MEIG ("Gorbatadun horietakoa nintzen, egia, baina garai hartako gorbatadunek ere langiletzat zeukaten bere burua, soldatakotzat").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

soldatako : LurE, Euskalterm 1 (soldatako langile eta besteren konturako langile sinonimoekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

soldatako : EuskHizt, ElhHizt (empleado, -a; jornalero, -a; asalariado, -a), EskolaHE, Lur EG/CE (asalariado) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-ko izengilea.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

soldatapekoa, soldataren truke lan egiten duen langilea.

soldatape (soldatapean, soldatapeko…) 485.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

soldatape (soldatapean, soldatapeko…) 70.

def: [s.u. aloger] alogerean 1 adb. Soldatapean, soldata baten truke. Alogerean ibili da pinuak botatzen. // adib: soldatapeko iz./adj. Soldataren truke lan egiten duena. Garai hartako gorbatadunek ere langiletzat zeukaten beren burua, soldatapekotzat.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

-pe atzizkidunak adibide gisa jaso ohi ditugu. Hala dago lehendik ere soldatepeko sarreran. Berrikusi behar da sarrera horren egokitasuna.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

Adibide gisa mantentzekoa.

Jatorrizko forma

soldatu, soldaketa.

Euskaltzaindiaren Arauak

soldatu, solda, soldatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

soldatu, solda, soldatzen.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: soldador.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Euskaltzaindiaren Arauak

soleitu, solei, soleitzen. Ipar. da/du ad.: eriak ariman eta gorputzean soleitzeko.

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

Iparraldekoek erabakitzekoa da zein forma hobetsi.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

soleitu, solei, soleitzen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan solemne sarrera: BOEans 903 ("Edifizio solemne etaz [...] ya esta memoria eta oroitzapenik"); solemneki : Lç Ins C ("Solemneki kondemnatzen da"), SermAN ("Egiten dela mundu guzian Santiagoren festibidadea solemnekin [sic] eta Españan partikularki").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

solemne 5: Azurm ("Orain oso teoria haundi ta solemne zale gara"), J.A. Arrieta ("Cesare Fillini idazkari arduratsuaren boza aditzen da, boz solemne eta oratorioa"), Herr 1992 ("Bestetan bezala han ere Rossiniren Meza Solemne Txikia kantatuko du koralak"), GAO 1990 ("Beste Estatuetako kontratistek, Europako Ekonomi Elkartekoak nahiz bestelakoak, horrez gain aitorpen solemnea aurkeztu beharko dute"), V. Cortes ("pergamua akto solemneetan erabiltzen da"); solemneki 5: AKManifestua ("Aleman sozialismo honek, bere ikasle-ariketa dorpeak hain serioski eta solemneki hartzen zituenak"), J.A. Arrieta ("deblauki eta solemneki eman nahi dizut [...] gure ongi-etorririk bihozkorrena"), O. Merkader ("hire buruari solemneki ez huela inorengan konfiatuko zin egin hion"), X. Mendiguren B. ("Solemneki eztarria garbitu eta haurtxoen auzia argitu nahi zidala iragarri zidan"), E. Azkue ("Zer uste duzu naizela! —erantzun zuen Txokoloskik solemneki").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

solemne : LurE // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

solemne : EuskHizt, HiruMila, EskolaHE; solemneki : EuskHizt // Ez ditugu aurkitu ap. ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC.

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

gaurko testuetan aski bakan ageri bada ere (eta frantsesezko solennel formatik pixka bat urruntzen den arren), onartzekoa da lantaldearen ustez, solemnitate izena bezala, horien premia izaten baita itzulpenetan eta.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-mn-.

Mailak

Jas.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan solemnitate sarreran, a) : Ber Trat ("Solemnidade andiareki erraten da ebanjelio sandua"), Cb Just ("Jesusen Biotzeko solemnidadea zelebratzen degun egunean"), JesBih ("Zelebratua izanen da solenitate handirekin"), Jaur ("Solenitate handiko egun batean"), Arr May ("Pest hura solemnidade andiaz egiten zuten"); eta aip. CatLav, CatS, Mde HaurB; b) BOEanm 1306 ("Herodesen sort-eguneko urtabetetzeain solemnidade edo banketean"), UskLi ("Emaiten beiteiküzü Alexis ürusaren eta zure konfesoraren solemnitatian boztariozko süjet berri bat"), JesBih ("Kongregazioneko solenitateak dire: Jesusen bihotz sakratuaren besta; mariaren bihotz garbiaren besta [...]", "Solenitateko egunean izanen da bestari darraikon pederikua"), CartAnd ("Ez dakigu solemnidade ortarako [erregiñaren proklamaziorako] pasa ote dan Donostiara generala").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

solemnitate 1, J.M. Iturralde ("Pastorala, berriz, haunditasun eta solemnitatea da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

solemnitate : EuskHizt, HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CEeta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

onartzekoa da, lantaldearen ustez.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Fis.

Euskaltzaindiaren Arauak

solfeatu, solfea, solfeatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

solfeatu, solfea, solfeatzen.

Erdaretako formak

es solfeo; fr solfège; en sol-fa; de Tonleiter; it solfeggio.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

solfa 3: B 1 (AB AmaE), Er 2 (Mdg); solfeo 6: B 1 (Alzola Atalak), G 4 (Uzt Sas), EB 1 (Osk Kurl); solfista 1 (Mdg); 'musika, doinua' adierako solpa formaren 11 ager.ak Urruzunorenak dira, hitz-joko eta maila apaleko solasetan erabiliak ("Sopla!!... Sopla!! —esan zuen erdaldun batek otsa aditzian. —Solpa.., Solpa esaten dek?" Eta: "diruz erostekoak balira inistrunumentrunu aiek, erosiko genitikek bai, naiz ta solpan jakiñ ez"; "ala nai dezue solpan esatea?"; "Zuek, Zipot-anditarrak, zeratela edo gorrak edo solpa-zaleak, bada aditu niokan nere aitari ire izena zala berak solpan jarriya"; "Oraiñ esango diat bada solpan Porrot-izenaren jatorria"; "onen iritzian etzan mundu guzian bera baño kantari oberik, beñepeiñ solpan etzekienik, berak esan oi zuan bezela"; "Prantzes erdera eta solpa, onek ustez zuanez, biak berdiñ-berdiñak ziran"; "Ikasi izan banu apurtxo bat solpan, / Gaiarrentzako lanik ez uan Europan"; "Baxiliren erretratua, solpan"; "Baxilik bialdu zuan ba bere ama karta edo solpako erretratuarekiñ").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

solfa 2 (F. Irigarai: solfa-lerro eta solfalerro); solfeo 5: B 1 (V. Lasuen Solozabal: "musika-solfeo"); EB-EgAs 4 (B. Arana Martija, Egin, EHAA).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

solfa :DFrec 1, AB38 2, AB50 1, HiztEn, Euskalterm 1; solfaketa : AB50 2; solfeo : DFrec 2, AB38 1, AB50 7, HiztEn-LurE, Euskalterm 2, Musika-Hiztegia 1; solfeatu :AB38 1, HiztEn-LurE, Euskalterm 1, Musika-Hiztegia 1; solfeatze :LurE; solfeio :AB38 1.

Forma hedatua onartzekoa da, ordain egokirik ez duenean

ez du baldintza minimoa betetzen, eta hedatuena hobetsi da.

Euskaltzaindiaren Arauak

Soli / soliar.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ario.

Euskaltzaindiaren Arauak

e. solidaritate.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

solido ('sendo' adierako izond.) 15 aldiz jaso da, Zu eta L (Tt, He 5, AstLas, Dh 2, MarIl, Jaur 2, Gy 2, Hb); solidotasun behin (Lg II).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

solido da forma nagusia (62 ager. 34 obratan); eta solidotu 3 (Elhuyar, M. Aurrekoetxea, K. Navarro) solidotze 1 (J.M. Rodriguez Ibabe); solidu 4 (P. Ormaetxea: Natur Zienziak. 3. OHO 1986; M. Oñatibia: Baserria diru-bidean 1957).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

solido :DFrec 2; AB38 28; AB50 2; HiztEn-LurE; Euskalterm 34; solidotu :DFrec 1; AB38 8; HiztEn; Euskalterm 2; solidotze :AB38 7; HiztEn 1; Euskalterm 9; solidu :Euskalterm 2.

Inguruko formen erabilerak

ik. likido.

Jatorrizko forma

solido, lehorki.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ido formakoa hobetsiko luke batzordeak, eta araua (cf. Maileg 29-30) aldatzeko eskatuko zaio Euskaltzaindiari.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Terminoa da eta gas(-)egoera forma aztertzean jasotzeko proposatua. Fisikaren arlokoa dela adieraziko da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa solido eta egoera sarreretan.

Jakite-arloak

Fis.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt:- / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

PUrib: "solidatu/solidotu".

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

solido(tu), solidotzen.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tu/-ifikatu.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-o/-a-: cf. likidotu.

Aditz-erregimena

da ad.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

fusio(-)puntu aztertzean sartzeko proposatua. Fisika markarekin jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa solidotze eta puntu sarreretan. Horretarako, solidotze sarrera sortu beharko da.

Jakite-arloak

Fis.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

solista 9: M. Idirin (“korala, bakarkazkoak edo solistak”, “Bakarkazkoek edo solistek nahiko ezberdin eman zuten beren lana”), Hemen 1987 (“Juan Crisóstomo de Arriaga abesbatza eta Fernando Belaza solistaren laguntzarekin”), Basarri (“Bakar-abesle edo solista: Txomin Sarasua, errezildarra”), EHAA 1992 (“solista, akonpaimendua, kontrapuntistika, harmonika, etab.”, “Baxu kontinuoari buruzko ezagutzak solista bat edo gehiagoren akonpainamenduan aplikatzea”), Herr 1992 (“solistak: Maite Idirin sopranoa, Maria Folco kontraltoa, J.C. Gago tenorea eta Ricardo Salabarria baxua”), P. Zabala (“Beste solista-saio batzuk ondo datoz girotzeko, jendea animatzeko eta...”), Musika (“Bitxia da solista gisa bi instrumentu hain desberdin hauek agertzea”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

solista : Euskalterm (eta bakarlari), HiztEn; ez dugu aurkitu ap. LurE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

solista : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

solista : ElhHizt, HiruMila, Zehazki; bakarlari : ElhHizt, HiruMila, Zehazki.

Euskaltzaindiaren Arauak

Mus. Sin. bakarlari.

Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa

bakarlari.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

-ista.

Jakite-arloak

Mus.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

azpizun 2 aldiz ageri da, ap. Or Eus: "Bakoitzak apaltzen du al dezakenetik: / ez da palta aulenean saiets ta azpizunik"; "Egazti onik ez balitz, / zerriaren azpizuna, / urdai, arraultz edo ziztor, / zuk gogara duzuna"; eta OEH argitaratuan, gainera, Prop 1899 ap. DRA: "Azpizun eta zathi zardainak, gatzean ongi gozaturik"; azpizuntxo , Cocinan ap. DRA: "Ganaduaren azpizuntxo edo solomutxo bat", eta azpizunki testu-lekukotasunik gabea; solomo (eta s. zerra, solomotxu, txerri-s.) 32, B-G: Mg PAb 6, adib.: "lukainka-solomuakaz egingo dogu koipatsu", "Baña eurak bere prijido daigubela gibela, edo erre kunzurrunak, ta solomo zati bat", "Maite jitubek ire odoloste, lukainka, gibel, bare, solomo, ta duan guztia"; Kk Ab I: "otzara bete solomo"; Otx 3, adib.: "solomua jan dauala esan gura dau txatxal onek"; Bilbao IpuiB 5, adib.: "Eroan eiozuz solomo ta lukainka onek be", "lukainka, solomo ta diruok zorro baten sartu ta zorroa lepoan artuta"; BEnb NereA: "Solomo eta pernil dagoz zenbat gura, / lukainkak ama zarrak egiñak gustora"; Zab Gabon 10, adib.: "arrapatu bear zuala txintxilixka zegon solomoa", "solomo ori jan da ez dute beintzat tripa-miñik izango", "Konturatu zanean Argindeiko etxeko-andrea solomoa palta zuala", "ipiñi zuan preskuran bere gelako leioan txerri-solomoa"; Urruz Urz 2: "libra bat solomo", "Txakurrak solomoa jan zuen"; Tx B I 2: "olluarekin etorri zan bat, solomuakin bestia", "etxian zeukan solomorikan onena eman zezala"; Etxde JJ: "txerri-solomoa piper eta patata prejitukin"; Arti MaldanB: "urdaia, solomoa, zizarearen gisan, guztia jan nien".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

solomo (eta x-) 9, B-G-EB: El Día 1932: "Koxkorra edo xolomua xaltxan"; Kk: "Bai-eguan zer ikusi: (...) koipegasea, solomua, txarri-belarrijak"; Santa Agedako kopla ap. I. Enbeita: "Solomo garri-sendua,/ aren koipien gozua;/ zatirik kentzen ibili barik / ekarri-egixu osua"; Bilbao IpuiB 2; X. Amuriza: "Etxe batetan, sukaldea bete-beterik ikusten dute: lukainkak, urdaiazpikoak, solomoak etab."; J. Agirre: "Mila kilo zikiro prestatu dira eta azkar eraman ditu jendeak eta 700 kilo solomo eta hor ere oso labur geratu gara"; Zerria eta ni: "azkazalak kentzen eta xolomo xamurrenak ebakitzen ikusi nuen"; Bene-benetan/5: "Arrain-zopa eta solomoa".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

azpizuin : HiztEn (ik. azpizun), LurE; azpizun : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 32 ('solomillo'); solomo : DFrec 1, AB38 1, AB50 2, HiztEn, LurE, Euskalterm 52 ('lomo'; eta bina 'solomillo', 'tournedo'); xolomo : DFrec 1.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. DenSuk: idi-solomo 2, txerri-solomo 2 (eta hiztegian "solomo: lomo, entrecôte"); AArrue JanEd: solomo-xerrak baserri erara (44. or.); azpizun (5 aldiz), eta basauntz azpizunak Villeroi gisara (31. or.), txerri-azpizun (51. or.); Cocinan: solomo, -u (17 aldiz: adib. solomuzko estopadu, solomuzko gisadu, solomu errea, txerri-solomua), eta solomutxo, azpizuntxo bana.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

azpizun : EuskHizt (haragi-zerrenda. Ik. solomo), HiruMila (solomillo), EskolaHE (azpizuin), ElhHizt (solomillo), Lur EG/CE (azpizuin: solomillo) eta EF/FE (longe, filet de viande), XarHizt (aloyau, filet de porc), HaizeG BF (filet de porc), Lh DBF (filet de porc), DRA (azpizuiñ: solomillo), PMuj DVC (filete, solomillo, entrecuesto de vaca; eta azpizun-larru: cerrada); azpizunki : Lh DBF (filet de porc), DRA (carne de lomo), PMuj DVC (carne de lomo, entrecuesto de vaca); solomo : EuskHizt (azpizuna), HiruMila (solomo, lomo de cerdo adobado; eta solomotxo: solomillo), ElhHizt (solomillo; lomo de cerdo), EskolaHE, Lur EG/CE (solomillo) eta EF/FE (filet, aloyau), XarHizt (filet, aloyau: azpizun), Lh DBF (filet, aloyau de boeuf, cerf, etc.), DRA (solomotxu: solomillo), PMuj DVC (lomo de cerdo; solomu: solomillo); solomoki : Lh DBF (portion de filet), DRA (lomo), PMuj DVC (lomo de cerdo, ijar) // Ez dugu aurkitu ap. Casve EF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal solomillo / aloyau; chateaubriand formen ordainak: HiruMila: azpizun, solomo, solomotxo // ElhHizt: azpizun // Lur EG/CE: azpizuin, solomo // Lur EF/FE: azpizun, solomo / azpizun // XarHizt: solomo, azpizun / Ø // Casve FE: lunka, gibelizter, (de porc) urdarrain / idiazpiki // HaizeG FB: Ø / idi-azpiki, azpizun // T-L LBF: lunka, solomo / azpizun, azpizunki, idiazpiki // PMuj DCV: azpizun, atal, gibel-izter, azpin // Azkue Aurkibidea: aldaska, amiñarrai, atal, attal, azpin, azpizain, azpizin, azpizuiñ, azpizun, gibel-izter, izterka, kaldatz, solomotxu, txizkor, xixter eta solomillo de cerdo: urdarrain.

Euskaltzaindiaren Arauak

Sin. azpizun.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

solta, soltatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Mailak

Beh.