350 emaitza so bilaketarentzat - [301 - 350] bistaratzen.

sortzez garbi
adj. Erlijio katolikoan, Ama Birjinaz mintzatuz, bekaturik gabe kontzebitua. Agur, Maria, agur, sortzez garbia.

Aztergaia: sortzez garbi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: EHL 2021-10-19 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

SORTZEZ -- (Con garbi; ref. a la Inmaculada Concepción) * Maria Sortzez garbia-ren eskura dago. J.B. Ayerbe EEs 1912, 60. Agur, sortzez garbia, agur. ArgiDL 167. Edertasunen Eder gurena, / Sortzez Garbiko Neskutza. Enb 111. Gora Deun Mikel Aralarkua / ta Miren Sortzez Garbija! Ib. 92. Bijilia larunbata-goizean bukatu oi zan, Sortzez-Garbiaren mezarekin. SMitx Aranz 171. Sortzez Garbiari olerki saritua. Gand Elorri 15. Sortzez Garbia zendun izentzat / guraso zarrak emana. Basarri 12. Lurdesen esan dagizkun / sortzez garbiko Ama naz. BEnb NereA 195. Ama Birjiña Sortzez Garbiaren nobena zegoan. JAzpiroz 54. v. tbn. GMant Goi 77. MAtx Gazt 100. Ayesta 140.

LB: “Zeinen erraz ahazten ditugun Abasolo Amantegi deitura sortzez garbiko eta futbolari ogibide nobleko erasotzaile indultatuak” (Berria); “Mancerako priore ordea, Frantzisko Sortzez Garbiarena. Priorea, Joan Jesusena (Roca), Madrilen dago” (Karmel); EPG: “Yolok ez du Sortzez Garbi igeltsuzkoa beste amarik ezagutu; hil zen, bere oroimenari ilun begitantzen zaion denboraldiren batean” (Pako Aristi), “Abenduaren 8an, Ama Birjina Sortzez Garbiaren egunez ospatzen zuten Irratiaren eguna Xorroxindarrek.” (Pello Zabala); ETC: “Sortzez Garbia eliza handiaren (Bizkaiko handiena baita) begiradapean sekretu asko gordetzen ditu hiriguneak” (Argia)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: sortzez garbi (maiusk.) Inmaculada Concepción, Purísima Concepción [Virgen Maria; fiesta; imagen] Sortzez Garbiaren eguna abenduaren zortzia da: el día de la Inmaculada Concepción es el ocho de diciembre; Adorez: agur Maria, sortzez garbia: ave, Maria, inmaculada por nacimiento; Labayru: 0

Bestelakoak

[sortze] sortzez 2 adb. (Ama Birjinaz mintzatuz, sortzez garbia esapidean 'bekaturik gabe kontzebitua' adierarekin). Agur, Maria, agur, sortzez garbia. garbi 7 adj. Bekaturik, bereziki haragizkorik, ez duena. Maitasun garbia. Ama sortzez garbia. Bihotz garbia. Ohitura garbiak. Neskatilatan garbi izan dena, gero ere garbi izan ohi da. Bizimodu garbia. Izan gaitezela garbi gogoetetan, hitz eta egiteetan. Andre Mariaren sabel garbi-garbian.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapidea da, erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa. sortzez 2 adiera erabat ezabatzekoa da.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa sortze eta garbi sarreretan.

sortzezko
adj. Sortzezko edo berezko xalotasuna.
Loturak

Aztergaia: sortzezko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-12-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-zko.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sortze sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

sortzezko edo berezko xalotasuna.

sos
1 iz. Liberaren hogeirena balio zuen txanpona; liberaren hogeirena. Bi sos, hots, hamar zentimo. Hamar sosekoa. Zazpi sos banituen, osabak emanik. Ahur bat sos besagainka aurtiki.
2 iz. Diru xehea; oso balio gutxiko dirua. Espainol sos amiñi bat baldin baduzu. Sosik ez dut. Komentua azken sosetan zen. Bi sosen adimena.
3 iz. adkor. Dirua. (Singularrean nahiz pluralean). Baina Donostian bizitzeko sos asko behar. Bere sos guztiak ebatsi zizkion. Aldare saihetsean ziren sos ontzietan. Goienetxe, gobernuko sos biltzen enplegu zuena. Kopia horiek saldurik zenbait sos egin zezan. Sosa mutil ona, nagusi txarra.
Azpisarrerak

Esaera zaharrak

Sos baten mina eta bi sosen lotura.

Aztergaia: sos

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1996-07-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuko azpisarrerak: BI SOSEKO (BN-baig ap. Satr VocP; Urt, Dv, H). Moneda de diez céntimos. "Cistophorus, bisoseko bat, bisosekoa, bisoseko baten arditak" Urt V 157. "Pièce de deux sous" Dv. // Ala nahi izan othe zuen bere bisosekoaren balioaz berehala segurtatu? Elzb PAd 22s. Bi soseko harekin, gero, gereziak erosi zituen. Barb Leg 62. // BOST SOSEKO (BN-baig, S; bortz L, BN, S; Hb ap. Lh, H). Ref.: Lh (bortz); Lrq (bost); Satr VocP. Moneda de veinticinco céntimos. "Real, 25 cts." Satr VocP. // HAMAR SOSEKO (BN-baig ap. Satr VocP; H). Moneda de cincuenta céntimos. // Eman zion etxeko andreari hamar-soseko xuri bat. Elzb PAd 34. Huna hamar sosekoa, andre! Barb Leg 143. v. tbn. HU Zez 39. // HOGEI SOSEKO (BN-baig ap. Satr VocP; hogoi H). Moneda de un franco o una peseta. // Gero hor gaindi hamar, hogoi soseko bat xahu. HU Zez 39. Mahain gainerat botatzen du hogoi soseko bat. Barb Sup 98. v. tbn. Elsb Fram VI. // SOSEKO. "Qui est d'un sou. Soseko ophila, petit pain d'un sou" Dv. // Barato. Liburu on guzia fransesez egina; / soseko liburu bat gabe Eskalduna! Hb Esk 5. Soseko gazeta tzar bat erosten duzu eta ahal bezala irakurtzen. Lap 28 (V 16). // (Fig.). De escaso valor, mediocre. // Etsaien arabera ere, lehen Eliza-gizonek mehe zuten izpiritua, bazen soseko hainitz: nola egin dute yakinek baino gehiago? Hb Egia 152.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ik. ap. Klasikoak S.A. sos-erdi: I. Iñurrieta (“Holandan florin deritzan txanpona dute; florinak hogei sos balio ditu, edota berrogei sos-erdi [...] Kanbioa berrogeita hamalautan badago, hiru liberako ezkutuak berrogeita hamalau sos-erdi balioko du; hirurogeitan badago, hirurogei sos-erdi balioko du; zilarra Frantzian urri bada, hiru liberako ezkutuak sos-erdi gehiago balioko du; ugari bada, berriz, sos-erdi gutxiago”, “berrogeita hamar sos-erdirekin ezkutu bat jasotzen dudanean”, “Demagun ezen, zilarraren pisu-legeen arabera, zilarrezko hiru liberako ezkutuak berrogei sos-erdi balio zituela, eta kanbioa paperean eginda, paperezko ezkutu horrek zortzi sos-erdi besterik ez zuela balio: aldea lau bostenekoa litzateke”).

Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

:hamar sosekoa.

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

soska.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

sosdun
adj. adkor. Diruduna. Ik. aberats. Azkaindar sosdun batek.

Aztergaia: sosdun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-s+d-.

Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

sosegatu, sosega, sosegatzen
da/du ad. g. er. Baretu, lasaitu. Ik. ematu. Eta sartu zirenean ontzira, sosegatu zen haizea. Ez da kreaturarik ene bihotza osoki sosega dezakeenik. Horrek dauka sosegatu ezina!

Aztergaia: sosegatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

sosegatu, sosega, sosegatzen. da/du ad. g.er.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

sosegatu, sosega, sosegatzen.

sosegu
iz. Baretasuna. Salbatzailea baitan aurkitzen zuen bere sosegua. Batak besteari begiratzen genionean, den-dena gatzaturik gelditzen zen, sosegu betezko geldiune soil batetik dilindan. Gaurik ez dut pasatzen soseguzko lotan.

Aztergaia: sosegu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-05-28 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: soseguz .

soseguan
adb. Lasai. Bakean eta soseguan gaudenean. Soseguan bizi. || Sosegu eta bake gozoan hil zen.
Loturak

Aztergaia: soseguan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2019-10-02 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: SOSEGUAN. En paz, tranquilamente. Zer da iustuki bizitzea, bakean eta soseguan bizitzea baizen? Ax 443 (V 289). Bakean eta soseguan gaudenean. SP Imit I 19, 5. Eman arren bitartean / soseguan gorputza. Arg DevB 99. Manera hortan bere konzienzia soseguan emanik. Ch III 48, 6. Izpiritua soseguan eta pausuan konserbatuko dugula. He Gudu 151. Artzaiñ bat bizi izan zen soseguan luzaro. Gy 82. Engañu gabe ta pake soseguan gelditzen ziran ezkero. Aran SIgn 102. Egon bedi soseguan; ez diyot faltatuko. Iraola 81. Gure artzaina dadin / bizi soseguan. Etcham 156. (Con determinantes). Gure haragia lehen geldi eta sosegu onean zegoena. Ax 400 (V 261). Arima, beraz nahi baduk / bizi sosegu handian. Gç 108. Sosegu perfet batean. He Gudu 107. Anima aflijitu ura sosegu andian ta Jaunaren pakean betiko geratu zan. Cb Just 119. Nahi baduzu egiazko soseguan jarri. MarIl 30. Sosegu ederrean bere etxera biurtu zan. Arr May 155. Sosegu handienean dago Limburg. StPierre 39. Ez naiz sosegu osoan. Xa Odol 83. v. tbn. Bv AsL 166.

adib: sosegu iz. Baretasuna. Salbatzailea baitan aurkitzen zuen bere sosegua. Sosegu eta bake gozoan hil zen. Soseguan egon, bizi. Batak besteari begiratzen genionean, den-dena gatzaturik gelditzen zen, sosegu betezko geldiune soil batetik dilindan.

soseguan 7: Elkar 4 (“Logale zegoen, eta ibaiaren soseguan lo egiteko guraria zuen, urak itsaso amaiezinera zihoazen artean”), EiTB 2 (“Bizikletaz, bidaia soseguan hartu nahi bait zuten. Vietnameraino iritsi dira, eta han beteko dute bidaiaren urteurrena”), Erlea (“Geldi daitezela pozik, eta ni soseguan”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

soseguan 13: Joan Mari Irigoien 3 (“Bai, bazekiat, halarik ere, ezen pentsu beltz batek ez hauela bakean ez soseguan uzten, zeren, hasteko, nekez lot daiteke suizidioa atsegintasunarekin, eta zeren, ondorez, izugarria idurituko zaik, lehenengo istantean bai bederen... baina hago trankil, Joanes”), Xabier Amuriza (“Lukreziorengan ez dugu, ordea, halako ezer ikusten, epikureismo metafisikoa baizik, non bere ikuskeraren ‘fisikoaren’ oinarri ontologikoak azaltzen diren, hori bai, begirada beti ere maisuaren eta eskolaren bereizgarri izan zen hartan, askapenean eta soseguan, jarririk”), Josu Zabaleta 3 (“Gauero berritzen den krisi horren ondoren, soseguan hartzen dut lo azkenik, goiza argitzen duen arte”), Rafa Egiguren (“Sarri joaten zinen gaztetan: harri handiak eta ur lasterrak, txoriak airean txioka eta amuarrainak, gorriz jantzita, errekan gora igeri; eta zu, eguzki berotan, lasai, soseguan... aire garbiz beteta bularra”), Pedro Alberdi (“Josu R ikusmiratuz zihoan, eguzkiaren aztarnek zer-nolako mutazioa eragiten zuten, kalearen soseguan urraturiko meharguneetan barrena; eta hala, bidean aski aurrerago, erdiguneaz beste aldean luzatzen zen errainu bati jarraiki, zinta txuri bati erreparatu zion, salduerosiaren biltokietatik gorantz”), Itxaro Borda (“Izuak eragin dardaraz filmatzen zuen argazkitan hartua izatera presatzen zen plazaren erdiko jendetza: bakean eta soseguan bizitzea xede baldin bazen, erantsi zuen Graxik kamera Agatari pasatuz, herria zein euskal nortasunarekiko distantziarik ez zitzaion norberak bere gogoari zilegitu behar”), Joseba Sarrionandia (“Goio topa nezakeela uste nuen, Kaiondoko auzoan bizi zen, laguna besterik ez zitzaidan falta hango soseguan, baina ez nuen inon ikusi”), Harkaitz Cano (“Olivier eskuizkribuaren azken lerroak irakurri ondoren hartu zuen nonbait loak, erabateko soseguan, irribarre imintzio bat aurpegian”).

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Inesiboan lexikalizatutako adberbioa, azpisarrera gisa jasotzekoa.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa sosegu sarreran.

soseguz
1 adb. Lasai. Kezkarik gabe, soseguz bizi da.
2 adb. Poliki. Goazen emeki-emeki eta soseguz.
Loturak

Aztergaia: soseguz

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-12-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sosegu sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

soska
adb. Aldiko sos bat hartuz. Soska biltzen dira liberak.

Aztergaia: soska

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sos sarrerari dagokion azpisarrera.

soskari
adj. Ipar. Diruzalea. Negozio itsusi horren buru, sosdun eta soskari zeken batzuk dira.

Aztergaia: soskari

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-12-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-kari.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

diruzalea.

soslai
1 iz. Aurpegi edo gorputzaren itxura edo irudia alboetako batetik begiraturik. Ik. profil. Aurpegi luze haren soslai zorrotza nigana itzuli zen beste behin. Taniari begiratu nion, nire aurrean eseria, batzuetan soslaiez, bestetan aurrez aurre. || Zeru garbian elizen eta etxeen soslaiak marrazten ziren (Ik. silueta).
2 adb. Alboka, saiheska. Ik. eslai. Ilea orraztu eta bere buruari soslai begiratu zion.

Aztergaia: soslai

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:HBB 1996-07-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

soslai forma behin azaldu da, adlag. gisa erabilia (Ax); eslaian ere behin ageri da (JE Ber: "Erromanoek egin zubi zahar beregizkoaren muthurretik etxe xuriño batzu, eslaian, harrapatzera bezala badoazkio petik gora"). Ik. OEH argitaratuan eslaitu sarrera ere.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

soslai forma 4 aldiz azaldu da, iz. gisa erabilia, EB-EgAs (Saioka 8; Natur arloa, J.A. Arrieta; J. Saizar, M. Arrieta); soslaitu birritan, EB (ESB, D. Urbistondo); eslai formarik ez da agertu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

soslai : AB38 1, HiztEn-LurE; soslaitu : AB38 1, Euskalterm 1 ("erakuskari soslaitu 'muestra sesgada').

Lantaldearen irizpideak
Txostenak eskainiko duen informazioa behar da

adlag. zen lehen ("eguzkiak saihetsetik, soslai ematen du"); iz. gisa erabiltzen da gaur ("irabazlearen soslaia"), eta, ondorioz, soslaiz forma hartu du adlag.ak. Ikus erabilerok, eta Ipar. eslai, eslaian formekiko erlazioa.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: 'Hitz horren inguruan silueta hitza jartzea beharbada ez da oso argigarri gertatzen. Ene ustez, soslai hitza, gehienetan, adizlaguna da eta, hori adierazteko, sinonimia erabil daiteke (alboka, saiheska) edo, bestela, adibide bat (Diccionario Retana de Autoridades del Euskera eta Azkueren hiztegiak adibide bera dakarte: Zeren eguerdian gaindik behera artez, eta arratsaldean saihetsetik soslai emaiten baitu).

 - Erabakia: BAgiria (1999-09-24): 'Ez da, hala ere, kontuan hartu oharra, silueta-ren kontua lehenago ere tratatua delako'.

sostean
adb. g. er. Bat-batean. Sostean, mintzo hotsa.
Azpisarrerak

Aztergaia: sostean

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Azpisarrera gisa onartzekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-12-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

AS

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

sosteko.

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sost sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

bat-batean.

Kategoria

adlag.

Maiztasuna

g.er.

sosteko
adj. g. er. Bat-batekoa. Sosteko heriotza.
Loturak

Aztergaia: sosteko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Azpisarrera gisa onartzekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-12-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

AS

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

bat-bateko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sostean sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Maiztasuna

g.er.

sostengatu, sostenga, sostengatzen
1 du ad. Eutsi; eduki. Lau zutabek sostengatzen dute etxea.
2 du ad. Lagundu. Jende on guztiek behar dute elkar sostengatu.

Aztergaia: sostengatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1996-07-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:09

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

susten- formakoak 130 aldiz azaldu dira, IE-ZuAm (eta EB 3); sosten- formakoak 68 aldiz (B 4, G 15, L-BN 39, EB 10); sustengatu (süstengatü, süstengaldu 1) 92 aldiz: IE 60 (Lç, EZ, Gç, Ch, He Gudu, Mih, Dh, JesBih, MarIl, Jaur, Hb Esk, HU Zez, Elsb Fram, Etcham, StPierre, Larz Iru, Xa), ZuAm 30 (Tt Arima, Mst, Xarlem, Ip Hil, Casve SGrazi), EB 2 (MEIG, Arti Tobera); sustengu (süstengü) 32 aldiz: IE 19 (Lç, EZ, Gç, Ch, He Gudu, Lg, Mih, Monho, JesBih,MarIl, Gy, Zub), ZuAm 12 (Mst, CatLan, AstLas, UskLiB, Xarlem, CatS, Ip Hil), EB, 1 (MEIG); sustengatzaile (süstengazale) 3 aldiz: IE 2 (Ch, Xa EzinB), ZuAm 1 (UskLiB); sustengari (süstengari) 2 (EZ Man, Xarlem); süstengagarri 1 (Mst); sostengatu 23 aldiz azaldu da: IE 21 (EZ, Ax, Harb, ES, CatLuz, Bordel, Etcham), EB 2 (MEIG); eta sostenditu G 1 (Tx B), sostendu B 2 (Añ GGero); sostengu 34 aldiz: B 2 (Añ GGero), G 11 (Gazt MusIx,Vill Jaink, Lasa Poem), IE 15 (EZ Noel, Ax, Mat, SP Phil,ES), EB 6 (MEIG); sostengutza EB 2 (MEIG); sostengari IE 3 (ES); sostenitu [ad.] 3, G (Xe, EusJok).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

susten- 11 (IE 9; Egin 2); sosten- 57; sustengatu (süstengatü) 6 aldiz azaldu da: IE 4 (Herria, A. Aguergaray, J. Casenave), EgAs 2 (Egin); sustengu (süstengü) 3 aldiz, IE (P. Bordaçarre, Eskualduna, Herriz Herri); sustengatzaile 1 (Xalbador); sustengatze -estakuru 1 (Herria 1973); sostengu (eta konposatuak: barne-sostengu, sostengu-funtzio, sostengu-zelula) 20 dira, EB-EgAs (J.M. Torrealdai, J. Bergara, J. Sierra, Oihenart taldea, J. Gonzalez, J. Galtzada, M. Lasa, I. Sarasola, J. Sudupe, E.J. Hezkuntza saila, G. Garate, J.J. Uranga, J.A. Irigarai, L. Haranburu-Altuna, UZEI, M.A. Unanua, Bertsolaritza; Hemen, Zabal); sostengatu 34 aldiz azaldu da: G 1 (A.M. Garate), IE 2 (J.A. Irigarai, F. Krutwig), EB-EgAs 31 (J. Gonzalez, G. Nazabal, M. Aierbe, I. Iñurrieta, J.M. Olanga, UZEI, J. Azurmendi, I. Uria, E.J. Hezkuntza saila, M.A. Unanua, BITEZ, J.I. Abrisketa, E. Antxustegi, L. Haranburu-Altuna, M. Landa, J. Sarrionandia, P. Aristi, G. Ansola; Euskal kulturaren urtekaria, Hitz, Larrun, Jakin; GAO; Erdiko zikloko euskararen programakuntza, Goiko zikloko natur arloko orientabideak, Pio Baroja bere ehunurteburuan); eta EB ager. banarekin sostengatze (J. Apalategi), sostengatzaile (Zabal), eta sostenitu [iz. mus.] (Loreto Fernandez).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sostendu : AB38 1, Euskalterm 4; sostengatu : DFrec 5, AB38 10, AB50 3, HiztEn, Euskalterm 8; sostengaezin : HiztEn; sostengarri : HiztEn; sostengatzaile : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 7; sostengatze : Euskalterm 1; sostengu : DFrec 12, AB38 13, AB50 4, HiztEn, Euskalterm 19; sostenitu : HiztEn, Euskalterm 3; sostenimendu : Euskalterm 1; sustengatu : DFrec 3; sustengu : DFrec 3, AB50 1.

Bestelakoak
Jatorrizko forma

sostengatu, sostenidu.

Euskaltzaindiaren Arauak

sostengatu, sostenga, sostengatzen. du ad.

Lantaldearen irizpideak
Aldeko arrazoi handirik ez dago

sosten- formakoak nagusitu dira erabilera zainduetan.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

sostengatu, sostenga, sostengatzen.

sostengatzaile
iz. Euslea, laguntzailea. Ezkontza, Jainkoak eginiko legea; uroski, lege horrek baldin baditu bere zikintzaileak, baditu ere bere sostengatzaileak.

Aztergaia: sostengatzaile

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
sostengu
1 iz. Euskarria. Hizkuntza izan da gure izatearen habe eta sostengu nagusia.
2 iz. Laguntza. Sostengua eman.

Aztergaia: sostengu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
sostenitu
iz. Heg. mus. Diesea.

Aztergaia: sostenitu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-08-26 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Txostenaren laburpena

'Bere soinu naturala baino tonuerdi bat altuago den nota' adierakoak begiratu dira; OEHkoan ez dugu aurkitu ez sostenidu/sostengatu , ez eta diese ere. EEBSkoan sostenitu 2: L. Fernandez ("Azken nota horietan zera galde daiteke: ea sostenitu batzuk aplikatuz debekua alboratzerik dagoen"), I. Urbieta ("do sostenitua"); ez dugu diese aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

diese : HiztEn, Euskalterm 3; diesi : LurE; sostenitu : HiztEn, LurE ("ik. diesi"), Euskalterm 3; sostengatu : LurE ("ik. sustengatu", baina honek ez du sarrerarik).

Sektore jakin bateko informazioa

UZEIren Musika Hiztegia-k diese (eta diese bikoitz) eta sostenitu (eta sostenitu bikoitz) eskaini ditu.

Bestelakoak
Jatorrizko forma

sostengatu, sostenidu.

Euskaltzaindiaren Arauak

Mus.e. diese.

Lantaldearen irizpideak
Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

Mus. lantzen duten sektorekoei galdetuko zaie zer darabilten.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "sostenitu [grafia hobetsiko nuke]" (1997-03-04)

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: baztertu egin da eta ordaintzat diese. Baina ez da ageri D letran.

 - Erabakia: BAgiria (1999-09-24): dagokion lekuan sartzea onartu da.

 - Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua: sostenitu iz. Heg. Mus. ‘diesea’

sotamano
iz. Heg. kirol. Pilota jokoan, pilota goitik behera datorrela, lurrean botea egin baino lehen, besape jotzea. Gaur azkarrago jokatzen da, eta izugarri erabiltzen da sotamanoa. Aspeko pilotariak sotamano aparta dauka. Ezker boleaz eta sotamanoz aurre egin zion kantxa erditik Zabaletaren kolpe biziari.

Aztergaia: sotamano

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z7:LBeh 2015-11-10 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh51 2021-02-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2015-11-09): sotamano 37, Berria (adib.: “Bolea eta sotamanoekin ez nuen zer onik atera, eta botera jokatzean eman nion buelta partidari”); besagain 1: Berria (“Besagainez, esaterako, ondo defendatzen dute”); besape forma ez da ageri pilota munduko testuinguruan.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: sotamano 15, Berria (adib.: “Peñak astindu zuenean, bolea sorta luzeak jo zituen, eta askotan sotamanoz agintzera pasatu zen”); besagainka 1: Herria (“Pilota lur hezean umiturik egon eta berriz idortzean ardura harria bezain gogorra bilakatzen baitzen, orduan artzainak besagainka ari ziren”); Daniel Landart (“Pilota itsasora besagainka botatuz, ez ote nuen lehen aldikoz anaiaren eta ene arteko zerbait "sakratu" hautsi, trenkatu, eta beraz, behin betikoz suntsitu?”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: es sotamano / fr frappe par dessus: sotamano; besagain // eu besape, besazpi; es de sobaquillo // El gran libro de la pelota (Tomo II) sotamano: es [Modo de golpear la pelota balanceando el brazo extendido, con la mano hacia abajo. También se hace de aire]. [eu besazpi, azpitik, eskubeka, eskubez] fr [par dessous] // besagain: es [volea de sobrebrazo, también apuño] // besape: es [bajo brazo, lo contrario de besagain // sotamano].

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es sotamano / fr: Elhuyar: (Dep.) sotamano / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: (Dep.) besagain, sotamano.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu sotamano sarrerarik.

sotamano 51: Berria 49 (“Saiatzen da sotamanoekin-eta erritmoa aldatzen. Irujok eta Bengoetxeak egiten dutena ezin dute guztiek egin, baina Daviden dohainak ez dira txarrak”), Elkar (“Ziztu bizian heldu zen bainugelara eta pilota partida batean aurrelariak sotamano batean ipiniko zukeen abiadaz eraman zuen eskua gel eta txanpua zeuden apalera”), Erlea (“Telebistak pilota bera aldatu du. Gaur azkarrago jokatzen da, eta izugarri erabiltzen da sotamanoa”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: sotamano, besagain (Kirola; es sotamano, fr frappe par dessus).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

es sotamano / fr frappe par dessus: Adorez: (Dep.) besagain, sotamano / Elhuyar: a sotamano (Dep.) sotamano / Labayru: - / Zehazki: - / NolaErran: -.

Bestelakoak
Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

cf besagain, besagainka, besazpi, besape 2 forma arautuak.

besagain1 1 adb. Besagainka. Anton. besape2. Pilota besagain jo, besagain bota. Enborra besagain ebaki. Haren besagain jotzeak txalotuz. 2 iz. Pilotariak besagain jotako kolpea. Bai besagain, bai besazpi, bai punpa-lasterrak, oro zituen eder Kurutxet Ezkerrak.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle hedatua, baina ez du gutxienekoa betetzen. Aski izan litezke besazpi eta besape arautuak.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle hedatua da, azkenean onartu beharrekoa, baina Heg. markarekin.

Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala

Heg.

sotana
iz. Apaizen soineko luzea, aurrean botoiak dituena. Sotana beltza, zuria. Sotanaz jantzia. Inguratu zen, sotanaren hegalak herrestan. || Euskal Herritik urrundu zuten, baina laster itzuli zen, sotana utzita.

Aztergaia: sotana

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
sothoera
iz. Lesothon, Hegoafrikan eta Zimbabwen mintzatzen den hizkuntza. Ik. hego-sothoera; sesotho.

Aztergaia: sothoera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

(hizkuntza).

sotil
1 adj. Itxura ederrekoa. O Maria, guztiz sotil eder maitagarria.
2 adj. Trebea, amarrutsua, eta, bereziki, gehienek bereizten edo atzematen ez dituzten ñabardurez edo aldeez ohartzen dena. Ulises sotila. Sugea, piztiarik sotilena. || (Gauzez mintzatuz). Mundu sotila gu tronpatu nahiz. Haren arrazoibide sotilak ez ditut agertuko.
3 adj. Arina, xehea. Gain-gaineko axala, muin gordea estali ez, baina ukiarazten digun itxura sotila. Gorputza ere badu orain ametsak, gorputz sotila, mehea, baina hala ere sendoa.

Aztergaia: sotil

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-08-27 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

sotil- 65 (B 21, G 20, IE 19, EB 5), xotil- 36 (G 18, IE-Zu 14, EB 4); sot(h)il 50: Lç 2 ("Ezen halako apostolu falsuak, obrari sotil dirade, Kristen Apostolutara transformaturik", "Baina biz, nik etzaituztedan kargatu ukhan: ordea sotil izanez, fineziaz hartu ukhan zaituztet"); Harb ("Aparta ditzatzu ene ganik banitate sothilak hunetarakotz, o patriarka saindua, eta baroin onhetsia"); SP Imit ("Semea, etzaitezila uki gizonen hitz ederrez eta sotillez, zeren Jainkoaren erresuma eztago hitzetan, baina bertutean"); ES ("Iskiribu Sainduetan, kausitzen diren gauzak eta Sainduen pentsamendu halto eta sothilak modestki eta garazioski deklaratzen tu"); He Gudu ("Enganio hau hanbatenaz da sotillagoa eta perillosagoa, zenbatenaz gure afekzionearen eta gure gutizien objeta, hobeagoa baita"); Añ 5 (adib.: "Zeure aurpegi sotilean Judasen aotik humiltasun andiaz artu zenduan mosu ezainagaitik"); Zav Fab ("Diñoe erriko mutilak, atso-agura ta umetxu sotilak"); Monho 2 ('monde frivole' itzuliak: "Mundu sotilla / Gu tronpatu nahiz, / Ager dadilla / Kontent eta irriz", "Gure beiratzerat / Aingeru tropa bat / Da zerutik jautsiko / Eta bentzutuko / Mundu sotilla"); VMg ("Diote erriko mutillak, atso, agure, ta umetxo sotillak"); Ur MarIl ("Zazpi urteko neskatillatxu batek entzunik zein eder ta sotilla dan Jesus Marijagandik sortu ta jaijotako umia, eukazan gurari guztiz bizi batzuk bera ikusteko"); Gy ("Oro barnean lorik sotillenean sarthuak zauden"); Lard 2 (adib.: "Onetarako, suge pistirik sotillenaz baliatu zan"); AB AmaE 7 (adib.: "Ama bakarrik neuri begira / Eta ni barriz berari, / Zabal-zabalik bere besuak / Eustazan laster ezarri, / Sotil ta umil entzun neutsazan / Berba samurrok berari"); A BeinB ("Geure Ama Euskal-erriaren izkerea izanaz ganera, laguntasunik ezaz sotil da etsaiz edo arerioz inguraturik estu dagoalako"); Ag Kr ("Illun, sotill da atsekabez betea sartu zan etxean Mañasi"); EusJok II ("Azala urdiñe, / gorputza sotille, / Nariarrak azi dabe / ederra mutille"); Tx B I 2 ("Ministro oiek izandu dira / predikadore sotillak, / lendabiziko gizonengatik / izugarrizko batallak"); Laux 3 (adib.: "Egoak, beti, garden eta sotil iraungo diote olerkariari"); JE Ber ("Zeruak aldiz bere urdina sotilago du itsaso haren gainetik"); Ldi 3 (adib.: "Begira non dedan, aterpean zai, gorputza sotilla, betartea arrai"); EA OlBe 3 (adib.: "O, txori gaxo, sotil, polita biotz erien laguna"); Erkiag 2 (adib.: "Antxen egoan guk dakigun txalupetxearen aurrez-aur, alai barri barriak, atsoaren buruko zapiaren belarriak bezela txairo ta sotil zituala, Otoiope untzi ederra, urdiñez oraintsu margoztua, lemazaiñaren etxeiskia letra zuri aundiz apaindua"); Zait Plat 2 (adib.: "Iazkeraz ta gizabidez sotil eta itxura-naiak omen ziran ikasle gazteok"); Vill Elorri ("Ortarako begi berriak, azti-begiak, izan bear, nunbait, edo sen apartekoa, susmo berezia, intuizioa, edo musek igorritako doai sotil ori"); Uzt Sas ("Ogei ta iru-lau urte ditu, / sasoi ederra mutillak, / gutxi ikusi ditut munduan / ori dan bezin sotillak"); MEIG 3 ("Haren arrazoibide sotilak, lekukoen esanak deuseztatzeko eta zalantzaren haziak besteengan ereiteko, ez ditut agertuko", "Ez bedi inor asalda: nik konta ditzakedan gertaerak ez dira gain gaineko axala baizik, muin gordea estali ez baina ukierazten digun itxura sotila", "Gorputza ere badu orain, gorputz sotila, mehea, "gaiaren eta izipirituaren artekoa", baina halaz guztiz ere sendoa, iraunkorra gure hizkuntzak adina iraungo duena"); sotildu MEIG ("Hain daude sotildurik, itxuraldaturik, eder-lainoz inguraturik"); sotilezia SP 3 (adib.: "Bada burlatzeak ertxatzen gaitu lagunaz irri egitera hura mesprezatuz eta mendreetsiz; bainan arraitasunak eta dostaketak irri eragiten derauku libertate lano, fidanza garbi, eta largotasun familier batez zenbait hitzezko sotilleziarekin"); sot(h)ilki SP 2 (adib.: "Hitz lizunak estaliki, sotilki eta artezki erraiten badira, neurrigabeki dira pozoinsuagoak"); ES 3 (adib.: "Gauza hau atso batek Thales milesiarrari Greziako zazpi zuhurrenetarik lehenbizikoari sothilki eta ederki eman zioen aditzera"); Monho ("Herioak mundu huntan / Ez du nihor gupida: / Monarken palaziotan / Etxoletan bezala / Sartzen da berdin ausartki / Eta haren kolpeak / Badaramatza sotilki / Zahar eta gazteak"); Mde HaurB ("Eta Theresaren haur-emetasunaren zigilua hain sotilki zekarren sabeltxo ordo horri (...) bere zorabioan begiratzen ziolarik"); sotiltasun Lard ("Bitartean Erroma'rrak ikusirik, Juduak etzietela nai luketean bezain sotilltasun andia erakusten..."); Gazt MusIx 2 (adib.: "Oratik neurri, sotiltasun eta garaitasun sentikizuna du ezaupide, Fray Luisek ain bere-bere egin zuena"); Zait Plat ("Onik berebizikoenek kabi egin zuten aren baitan, eta begiramenik, sotiltasunik eta gurbiltasunik ederrenez, egin ere"); xot(h)il 27: O Pr ("Sokarraria, xotila bada, da gozogarri, toldea bada, erdeinagarri"); Tt Onsa ("Etsaia gaixto da, xotil, eta malezios, lorik eztu egiten, iratzarririk dago"); Arch Fab 3 (adib.: "Arhin, eta zaia llaburturik, urhats handiz bazoen; zeren ezari beitzuen, arhinxago izateko, kotapeko meheak, espartiña xotilak"); Ip Il ("Ez-zen Eskriptüra Saintian eta Erlejioneko gaizetan hura bezain jakintsürik; ez-zen eskü-lanetan hura bezain trebe eta xothil zenik"); Ox ("Mendi zolan Beherrobi, Gorago nunbait Egurgi; Garaztar artzain xotilak harat heltzean izerdi"); Const 2 (adib.: "Oraiko intsentsatze muldia hanitxez xotilago da"); SMitx Aranz ("Xotil eta apal orain zaudena ba'ziña legez edozein, Lutero'n kontra ikusten zaitut Erroma'ko Santu guren"); Etxde 4 (adib.: "Kaillatietako lepo ta zelaiak seireun metro ingurutsu dituzte eta zelaigune ontako arboladi xotil baten alboan zuten Etxahundarrak Otsoats-borda esaten zioten artzai txabola ta saletxea"); Lek SClar ("Irudipena ere beti goxo, xotil"); Mde Pr ("Aintzirak baziren, arrain urretsu, urdin eta berdeekin; eta zuhaitzak, gauza xotilak instatean erraiten zituzten etxe-txoriekin"); NEtx 5 (adib.: "Leiotik egunsentiaren argi xotilla sartzen zan gelan eta aurrean zeukan ama deika", "Soiñua indartu ta xotil gelditu"); MAtx Gazt ("Obeto esan, mutikoak naiago ditu jolaserako mutillak, neskak oso geldo ta xotillak iruditzen zaizkio"); Casve SGrazi ("Agertzen zaizkun satanak ez dira mamu itsusi ikaragarri batzu, bainan mutiko lerden, jantzari xotil, soineko ederrez jauntziak"); Berron Kijote ("Alabaiña, irakurri zuanak zera zion, berak ez zuala uste alegia, Marzelaren on xotillagatik iñoiz entzundakoakin bat-bat zetorrenik"); MEIG 3 ("Edertasun berriz estali digula esango ahal dugu, edota gordean zegoen edertasuna idoro aurrerantzean hark biztu zituen itxura xotilak: Udaberri neskatxa, urdinez jantzia, basoak maitea", "Ez da gogogiro aldakor xotilik", "Hori dela eta, eta hauxe da axola zaiguna, kontakizun xotil eta paketsua, ez luze, ez labur, bai bien erdiko, hariltzen digu Izetak Baztango hizkera txukunean"); xotildu NEtx LBB 5 (adib.: "Soiñua indartu ta xotildu"); MEIG IX ("Eraren zakarkeri mamitsuak argia xotiltzen du beragan, koska hasarreak amustuaz"); xotilezia Bp II ("Horik oro dira Deebriaren xotileziak, Elizaren gogo saintien gal erazi nahiz"); xotilki Bp I ("Ahalaz ixil erazi gaizki errailia; edo xotilki elhia ützül bestetara; edo so batez ezagüt erazi hura gaitz zaiola"); xotiltu E ("Jende honak, bihotza daut bethi ere nigarrez, / neure amore xotiltua galdu dudan beldurrez"); sutil , sutilezia bana: SP Imit ("Probetxu geiago egin zuen gauza guzien utzteaz sutillen estudiatzeaz baino", "Eta egiaz nihor ezta gai edireiten misterio horien bere indarrez endellagatzeko, Aingeruen sutilleziari ere garaitzen baitzaizko"); subtil 3 ager.: EZ Man I ("Airea ere eztaite subtil hura bezanbat / Ezen golardo emanen du Iaun puxantak hanbat"); Tt 2 ("Bekhatoria beha zite hitz hoier, iguzkiak iagoiti lurrian ikhusi dian gizonik sabantenak, eta subtillenak erranak ditutzu", "Disputa da eskolan, ahal datianez satisfatorio, eta ez meritorio, Scotus subtilak dio bai, eta S. Thomasek dio ez"); sütilitate 2 Etch ('subtilité' itzuliak: adib.: "Musde Hegobe gaztia, / Sütilitatez bethia"); txotil , txotildu 4 G: Ag G 3 ("Beste gauza bat ziran neskatxak, esanekoak, zuzenak, txotillak, paketsuak", "Oñatiko emakumerik geienak, ezkonberriak igarotzen ikusirik, parrez ito bearrean, esakera txotillak bialtzen zizkaten alkarri", "Azaroaren erdi aldera, uste baño lenago agertu zan negua, ta Zabaleta baserrikoak, done Zizilli goizean, Oñati alde guztia elurrez txotildurik arkitu zuten"); Alz Burr ("Oso txotilla dirudi").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

sotil- 33 (B 6, G 2, IE 1, EB-EgAs 24), xotil- 7 (G 4, IE1, EB 2); sotil : Jesusen ("Liburu santuetan iaiotzako eguna baiño obea dala eriotzakoa irakurri-arren iaiotzako egunari begia argi egiten iako kristiñauen euren etxeetan be, eriotzakoari barriz arpegi illuna, goibela, sotilla, mukerra ta negartsua"); A BeinB ("Izkera batek alkarturik gaukaz biok, geure Ama Euskal-erriaren izkerea izanaz ganera, laguntasunik ezaz sotil da etsaiz edo arerioz inguraturik estu dagoalako"); J.A. Ugarte ("Isabel beti izan zan anima ona, sotilla, apala, eleizakoi ta Jaungoikotia, gurasoen eta konfesorearen esanetara apal ta umilki jartzen zana"); M. Pagola ("Administrazioaren baitan badago zerbait, gizarteari zor zaion zerbitzu tekniko, egoki, eta sotila izan beharrean, gizartearen zanpatzaile eta jauntxo izatera bultzatzen duena"); Onaind 5 (adib.: "Onelako mailla irizten dutenak, egiz, dira gai-ederrez, irudi aratzez eta eredu sotillez aberatsenak"); Elhuyar 1985 ("Hesi politikoa sotilagoa da"); LMuj ("Berpizkundearekin baino hobeto, estetikaren joeraz Erdiaro xume eta sotilarekin konpontzen zen"); Lasa ("Haur-amets sotiletatik hasi (...) eta expresionisten ametzarrak bitarte, mota guztietako ametsez baliatzen da"); Azurm ("Gizon soil ta sotilaganako bihurrera Zulaikak beste inork baino radikal ta osokiago lortu duela, esango nuke"); Pio Baroja ("Eta horrezaz gainera bere burua humiltzat jotzen badu ere, gogo-apaleko, sotila, apaletsia esango balu bezala, asmoa areago doala esan beha"); I. Aldabe ("Organo luminiszenteren egituraketarik sotilena, Vampyroteuthis infernalis-en gorputzan zehar barreiaturiko fotoforoetan aurki dezakegu"); F. Juaristi ("Aita, Raimundo baita ere, banka-gizona eta ama etxekoandre sotila ziren familia batetan jaio zen"); I. Mendiguren ("Zure ondoan nabilenean edota zure ondoan eserita edota zurekin gela berean nagoenean gutxi dakizu zuregatik nire barnean dabilen elektra-su sotilaz"); X. Galarreta ("Esklabu neska vanpiroa zen, eta bere semeei esaten ari zitzaien: "Ene semeok, oso gazte sotil bat dakarzuet!""); R. Etxezarreta ("Emakume guztiak, direla zuhurrak, sotilak edo fidakoiak, beren maitasuna agertzen badute, lorpen erreza gertatzen dira"); UnescoAlb 1990 ("Mendearen bukaera aldera Art Nouveau harrera on berri horren ispilua zen eta forma eman zioten hainbat influentziaren artean Egyptoko arte eta pentsakerak ere izan zuten bere papera, sotila eta zeharbidezkoa izan bazen ere"); J.R. Eskibel ("Erreza da zure borda gorrizkez eta zuhaitz sotilez idaztea"); J. Erzibengoa ("Beraz, euskarak indizio berria behar zuen, zalu eta sotil irauteko"); Euskal Margolariak ("Honetara eman zuen bere bizitza, irakaskuntza-lanetan eta ohituren pinturaren garapenean, errealismoan oinarriturik eta joera berrietara makurtze sotilak agertuz"); Rol sexualak ("Erregularitate indibidual sotilak"); I. Aldatz ("Zolua zertxobait umel zela somatu nuen eta gora begiratu bezain pronto ikusi nuen itogin sotil bat"); Zehar 1993 ("Beren tresna zinetiko sotilen bitartez, taldeak erlazioak aurkitu nahi izaten ditu mugimendu mekanikoaren eta behatzailearen gain sortutako eragin psikologikoaren artean"); sotildu I. Garmendia ("Hodei, herabetixe, begitandu zitzaion orduko (...) haztear zantzutu bait zuen jauregiaren aurrekaldean, okolu, sotilduriko bi artadunak (...), zein bere gerizako sotoaren edukina"); sotilki K. Santisteban ("Makiltxo batean kiribilkatua zegoen haria astiro-astiro askatuz joan zen eta kometa ezin gorago altxa zen sotilki, airean bira eta bira trebezia aparta erakutsiz aritu zelarik"); sotiltasun Onaind ("Bertsoari bizitasuna, sotiltasuna dakartso onek"); J. Berruezori omenaldia 2 ("Eta era honetan irakatsi zuen, beti ere itxurakerietatik haratago joatea izan zena, bereziki, urte askotan zehar duintasun eta sotiltasun handiz eutsi zion arte-komentarigintzako ihardueratik", "Bere bizitzako beste ihardun batzutan bezalaxe, hemen ere jakinduriaren eta sotiltasunaren elkarketa zoriontsua biltzen jakin zuen"); K. Navarro ("Lasai eta erraz mintzatu zen, Leamasek inoiz ikusi ez zion sotiltasunez"); Soziologia ("Onarpen probek sarritan baztertu egiten dituzte klase ertainekoen lengoaiaren sotiltasuna, moduak eta dohaineko ezagupideak falta zaizkienak"); xotil : Andoain'go erriak ("Ez nuke ordea ixillik utzi nai, Don Manuelek umeentzako olerki xume ta xotillentzako izandako etorria ta leia"); J.L. Iriarte ("Xotil etzatozenik ezin esan genezake"); M. Zalbide ("Poztekoa dela deritzot ondorioz, eta onuragarria, txostengileek horrela jokatu izana; eta hurrengo baterako faktore hori kontuanago hartu beharrekoa luketela gogorarazi nahi nieke, onginahiezko gomendio xotilez esanik, ekitaldion antolatzaileei"); M.K. Garmendia ("Euskaldunok mandatari zuhurren beharrean gara, gure ttiki eta ñimiñoaren nabarmenak eskatzen duen zuhurtziaz barne-muinetan tinko iltzaturik dugun gogo xotil bezain ernagarria mundu zabaleko lau haizetara banatu eta jakinaraziko duten mandatarien beharrean"); xotilkeria D. Dufau ("Hor dautzi xotilkeriaz hantuak"); xotiltasun G. Egaña ("Etxetxo onek, darion apaltasunagatik eta xotiltasunagatik biotz-zirrara sortzen du"); sutil 4 dira: Egin 1986 ("Horrexegatik garbitu ote ditu eskuak -xaboirik sutilenaz- Tribunal Constitucionalak?"); DV Zabalik 1986 ("Disko hau ritmikoagoa da, ez martxa gehiago duelako, ez, hori baino sutilagoa da arazoa"); I. Mendiguren ("Ulerkaitzak eta sutilegiak dira basapiztia hauentzat"); I. Aranbarri ("Sutilago bere zabarrean hau"); txotil Alz Burr ("Oso txotilla dirudi").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sotil : DFrec 5 ("idaztankera sotila", "omenaldi sotila", "kristautasunaren mamia nahiko sotila da", "guztiz sotila bere expresio eta formuletan", "idazkera sotileko autorea"); AB38 3 (robusto; ligero; astuto); AB50 2 (robusto; pequeño); HiztEn (1 izaerari dagokionez, zintzoa, jatorra 2 lerdena, ederra; dotorea 3 pertsona txikia, xumea 4 maltzurra, zuhurra 5 lanari dagokionez, arina); LurE (pertsonei, animaliei buruz, trebea, amarrutsua, eta, bereziki, gehienek bereizten edo atzematen ez dituzten ñabardurez edo aldeez ohartzen trebea dena // arina, xehea // itxura ederrekoa); Euskalterm 2 (sumiso; sencillo); sotildu : HiztEn-LurE (sotil bihurtu); sotilki : HiztEn (sotiltasunez; era sotilean); LurE (sotiltasunez); sotiltasun : DFrec 1 ("aintzinako elizaren pentsakera sotiltasunik ederrenean eskeintzen digu gutun hunek"); HiztEn (sotila denaren nolakotasuna); LurE (sotila denaren nolakotasuna); sotiltze : LurE; xotil : DFrec 2 ("bere mintzaire xotil garbia", "jendeak holako gauzetan sumo xotila ba du"); HiztEn (ik. sotil).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

sotil : EuskHizt (1 itxura ederrekoa 2 pertsonez mintzatuz, trebea, amarrutsua, eta, berezk., gehienek bereizten edo atzematen ez dituzten ñabardurez edo aldeez ohartzen trebea dena 3 arina, xehea); ElhHizt (1 robusto, hermoso, de buen aspecto, gentil; apuesto, elegante 2 noble, formal; dócil, manso 3 pequeño 4 astuto, cauto; reservado, prudente 5 ligero; airoso, garboso); HiruMila (1 robusto, hermoso 2 noble, honrado, cortés 3 pequeño 4 dócil, manso, muy formal y calmoso 5 reservado, astuto, discreto, circunspecto 6 airoso, elegante 7 ligero 8 triste); EskolaHE (pertsonei, animaliei buruz, trebea, amarrutsua, eta, bereziki, gehienek bereizten edo atzematen ez dituzten ñabardurez edo aldeez ohartzen trebea dena // arina, xehea // itxura ederrekoa); Lur EG/CE (1 sutil 2 pequeño, ligero) eta EF/FE (1 subtil 2 élégant 3 discret, fin); Casve EF (1 calme, docile 2 astucieux, fin 3 élégant 4 personne petite); HaizeG BF (docile, doux, astucieux, fin, élégant); Lh DBF (1 docile, doux, calme et correct 2 réservé, astucieux, fin 3 léger -travail- 4 élégant, gentil 5 sournois 6 personne petite); DRA (1 en lo físico, robusto, hermoso; en lo moral, noble 2 pequeño 3 dócil, manso, muy formal y calmoso 4 reservado, astuto, discreto, circunspecto 5 airoso, elegante; se dice del porte 6 ligero, hablando del trabajo 7 triste); PMuj DVC (1 robusto 2 hermoso, gentil 3 dócil, apacible, tranquilo, manso, calmoso, formal 4 reservado, cauteloso, callado, silencioso 5 astuto, disimulado, solapado, zorrocloco 6 discreto, prudente, cuerdo, juicioso 7 garboso, apuesto, airoso, elegante 8 ligero 9 persona pequeña 10 triste, melancólico 11 formal, serio, grave 12 acobardado, acoquinado, humilde 13 decoroso, pundoroso, decente 14 cuidadoso, aseado, pulcro, limpio); sotildu : EuskHizt (sotil bihurtu); ElhHizt (hacerse cauto, discreto; refinarse); HiruMila (hacerse airoso o elegante, refinarse); EskolaHE (sotil bihurtu); Casve EF (devenir ou rendre fin, élégant); HaizeG BF (devenir fin, élégant); Lh DBF (rendre ou devenir fin, élégant); DRA (refinar); PMuj DVC (recatarse, hacerse cauto, discreto); sotildura : Casve EF (-ü- finesse); HaizeG BF (finesse); Lh DBF (finesse phys. ou morale); sotilgabe : PMuj DVC (indócil); sotilgabekeria : PMuj DVC (indocilidad); sotilkeri : HaizeG BF (sournoiserie); DRA (filustre, refinamiento); Lh DBF (sournoiserie); sotilki : EuskHizt (sotiltasunez); ElhHizt (hábilmente, sutilmente; dócilmente; discretamente); EskolaHE (sotiltasunez); Casve EF (1 gracieusement 2 habilement); HaizeG BF (gracieusement); Lh DBF (1 gracieusement 2 habilement); DRA (hábilmente, sutilmente); PMuj DVC (1 bonitamente, con maña, acertadamente 2 dócilmente, mansamente, apaciblemente 3 discretamente); sotil-sotila : Lh DBF (1 très aimablement 2 très habilement); sotiltasun : ElhHizt (prudencia, discreción; cortesía; distinción, elegancia; ingenio); HiruMila (1 discreción 2 cortesía 3 robustez, nobleza 4 mansedumbre, docilidad 5 elegancia en el porte 6 tristeza); EskolaHE (sotila denaren nolakotasuna); Lur EG/CE (sutileza) eta EF/FE (1 subtilité 2 discrétion, prudence 3 élégance); Casve EF (-tarzün: 1 docilité, douceur 2 discrétion 3 courtoisie, élégance); HaizeG BF (douceur, facilité); Lh DBF (1 douceur, docilité 2 discrétion, circonspection); DRA (1 discreción 2 cortesía 3 robustez, nobleza 4 mansedumbre, docilidad 5 elegancia en el porte 6 tristeza); PMuj DVC (1 cortesía, atención, deferencia, miramiento 2 robustez 3 mansedumbre, docilidad 4 discreción, prudencia, sensatez 5 distinción, elegancia en el porte, buenas maneras 6 tristeza, melancolía 7 gallardía, esbeltez, soltura 8 ingenio, agudeza, perspicacia); sotiltze : EuskHizt; txotil : DRA (lindo); PMuj DVC (1 lindo, bello, gracioso, precioso 2 ágil, ligero, expedito, vivo); xotil : Lur EF/FE (déluré); Casve EF (gentil, joli; cf. sotil); HaizeG BF (fin, rusé, élégant, adroit, joli, actif); Lh DBF (xothil: 1 fin, rusé, trompeur, subtil 2 gentil, joli, svelte 3 décidé 4 faible de constitution); DRA (xot(h)il: 1 sagaz, avisado, astuto y prudente 2 sagaz: precavido 3 sutil, agudo, ingenioso 4 gentil, lindo 5 pequeño 6 (?) persona de constitución débil); PMuj DVC (1 prudente, cuerdo, discreto, juicioso 2 astuto, sagaz, ladino 3 diestro, hábil, experto, ingenioso 4 débil 5 airoso, elegante, garboso 6 despejado, vivo, vivaracho, despierto, despabilado); xotildari : Lh DBF (-th-: polisseur, qui polit, embellit); DRA (pulidor); xotildu : HaizeG BF (polir); Lh DBF (-th-: enjoliver, agrémenter, polir); DRA (1 hacerse prudente 2 hacerse astuto 3 debilitarse 4 pulir, hermosear, adornar); PMuj DVC (1 hacerse prudente 2 hacerse astuto 3 despabilarse, avivarse, avisparse); xotildura : HaizeG BF (légèreté); Lh DBF (-th-: légèreté, joliesse, sveltesse); xotilkeria : HaizeG BF (xotilkeri: tromperie, ruse); Lh DBF (xothilkeri: tromperie, astuce, ruse, sournoiserie); DRA (xot(h)ilkeria: 1 astucia 2 pulidez); PMuj DVC (astucia, amaño, artería, ardid); xotilkeriz : PMuj DVC (astutamente, arteramente); xotilki : HaizeG BF (finement, adroitement, gentiment); Lh DBF (-th-: 1 finement, adroitement, spirituellement, ingénieusement 2 gentiment, joliment, agréablement); DRA (1 sutilmente, ingeniosamente 2 discretamente 3 sagazmente 4 bonitamente 5 con habilidad); PMuj DVC (1 hábilmente, diestramente, mañosamente 2 lindamente, bellamente, graciosamente, bonitamente 3 despejadamente, con despejo); xotilkini : DRA (dim. de xotilki); xotiltasun : HaizeG BF (gentillesse); Lh DBF (-th-: gentillesse, ingéniosité); xotiltu : DRA (hermosear, adornar).

Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

gorputz sotila, mehea; haren arrazoibide sotilak.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E109]: esanahia adieraztea komeni da.

 - Erabakia: BAgiria (1999-09-24): adibideak begiratuko dira hurrengorako. // BAgiria (1999-10-29): haren arrazoibide sotilak;haren gorputz sotila adibideak erantsiko dira.

sotildu, sotil/sotildu, sotiltzen
da/du ad. Sotil bihurtu. Herri gaiak, herri apaindurak dira beti olerki hauen oinarri, eta, hala ere, ez ditugu maiz aski aurpegi ezagunak ezagutzen; hain daude sotildurik, itxuraldaturik, eder lainoz inguraturik.

Aztergaia: sotildu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

sotildu, sotil(du), sotiltzen. da/du ad.

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

sotildu, sotil(du), sotiltzen.

sotilki
adb. Sotiltasunez. Hitz lizunak sotilki esaten badira, neurrigabeki dira pozoitsuak. Espirituko pentsamenduak sotilki adierazteko. Herioaren kolpeak badaramatza sotilki zahar eta gazteak.

Aztergaia: sotilki

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

sotiltasun
iz. Sotila denaren nolakotasuna. Begiramenik, sotiltasunik eta garbitasunik ederrenez.

Aztergaia: sotiltasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
soto
iz. Etxe baten azpian, lurraren mailatik behera dagoen gela edo tokia. Sotoan edo beste zenbait toki freskotan. Atera ezazu sotoan duzun ardorik hoberena. Soto hezeetan. Dorreko sotora jaitsi zituzten fraideak.

Aztergaia: soto

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-08-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:Merkat

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

upelategi, soto.

soul
iz. mus. 1960ko hamarkadan Ameriketako Estatu Batuetan sortu zen musika beltza, gospelaren, bluesaren eta jazzaren elementuak uztartzen dituena. Wilson Pickett 1960ko hamarkadako soul abeslaririk ezagunenetakoa izan zen, Otis Reddingekin batera.

Aztergaia: soul

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:004 2003-12-16 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2013-07-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

soul (eta s. estilo, kantari, talde) 7: I. Zarata 2 ("Soul eta funk estiloen historian [...] Soul kantari baten kasuan"), Ostiela! 1999 5 (adib.: "Filmeak zuri-beltzean egiten zituzten garaietako soul taldeak", "Soul-aren melodia tristea entzuten nuen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

soul : HiztEn (ing.ezko hitza; Mus.), LurE (Mus.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

soul : ElhHizt - EskolaHE (Mus.) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

LBeh (2012-05-30): soul 277: Berria 76, EiTB 77, Argia 14, Diario Vasco 7.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: soul 90: Berria 87, Urtzi Urrutikoetxea, Iñaki Segurola, Iñaki Zabaleta.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es soul / fr soul: Elhuyar: soul / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: soul / Adorez5000: -.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Lantaldearen irizpideak
Mailegu isiltzekoa da, aipatu gabe uztekoa

erdal hitza (eta, beraz, kurtsiboz idaztekoa).

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nazioarteko forma, beste musika motekin batera onartzekoa.

sozial
adj. Gizarteari dagokiona. Gai sozialak. Elizaren doktrina soziala.
Azpisarrerak

Aztergaia: sozial

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
sozialdemokrata
1 adj. Sozialdemokraziarena, sozialdemokraziari dagokiona; sozialdemokraziaren aldekoa. Alderdi sozialdemokratak. Politika sozialdemokrata.
2 iz. Alderdi sozialdemokrata bateko kidea edo aldekoa den pertsona. Sozialdemokraten eskuetan.

Aztergaia: sozialdemokrata

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
sozialdemokrazia
iz. Sozialismo eraberritzailea eta ez iraultzailea. Kontua da, ez sozialdemokraziak ez sozialismo errealak ez duela lortu agintean egon diren herrietan gizartea aldatzerik.

Aztergaia: sozialdemokrazia

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
sozialismo
iz. Estatuaren erakundeez baliatuz, gizartearen interes orokorra banakoen interesen gainetik nagusiaraztea eta gizarteko klase apalen alde egitea helburu dituen doktrina. Sozialismoa eta komunismoa. Sozialismoa eta liberalismoa. Sozialismo eraberritzailea eta sozialismo iraultzailea. Sozialismo demokratikoa. Estatu sozialismoa. Marx-en sozialismoa. Sozialismoaren helburuak.

Aztergaia: sozialismo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:03 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
sozialista
1 adj. Sozialismoarena, sozialismoari dagokiona; sozialismoaren aldekoa, sozialismoa hedatzea helburutzat duena. Doktrina sozialista. Alderdi sozialistak.
2 adj. Sozialismoan oinarritua. Herrialde sozialistak. Errepublika sozialistetan.
3 iz. Alderdi sozialista bateko kidea edo alderdi sozialista baten aldekoa den pertsona. Euskal Herriko sozialistak. Sozialisten iritziak. Karlistak sozialistak baino gogokoago zituen.

Aztergaia: sozialista

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:03 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
sozializatu, sozializa, sozializatzen
du ad. Zerbait, bereziki ekoizpen bideak, estatuari eskualdatu. Ik. gizartekotu; nazionalizatu 2. Kapitalismoaren barruan, enpresaren bat sozializa al daiteke?

Aztergaia: sozializatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

cf. EArauak 23: sozializarazi.

Euskaltzaindiaren Arauak

sozializatu, sozializa, sozializatzen. du ad.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

sozializatu, sozializa, sozializatzen.

sozializazio
iz. Sozializatzea. Sozializazio prozesua.

Aztergaia: sozializazio

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:22 2001-12-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

sozialki
adb. Gizartearen aldetik, gizarteari dagokionez. Elkarbizitza ez da beti erraza, geografikoki eta sozialki hain desberdinak diren taldeen artean.

Aztergaia: sozialki

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:18 2001-12-11 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2013-07-09 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh572 2020-11-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2012-05-30): sozialki 96: Berria 50, EiTB 13, Argia 33. // sozialki 572: Aizu 12, Argia 134, Berria 215, Deia 9, DiarioVasco 5, Euskal Herriko Agintaritza, EiTB 14, Elhuyar 5, Elkar 11, Erlea 3, Consumer 17, Espainiako Gobernua, Euskaltzaindia 3, Goiena 5, HABE 4, Jakin 47, Laneki 28, UEU 57, Uztarria.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: sozialki 98: Berria 43, Filosofiako gida 13, Iñaki Mendiguren 7, Joxe Azurmendi 11, Iñaki Heras 6, Ana Urkiza 4, Juan Garzia 2, Itxaro Borda 3, Jon Alonso, Jenaro Garate, Amaia Lizarralde, Pako Aristi, Agurtzane Juanena, Jose Angel Irigaray, Luis Elberdin, Josu Zabaleta, Julen Gabiria.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-ki osaerako librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Maiztasun handikoa eta jasotzekoa.

soziatibo
adj./iz. hizkl. Kasuez mintzatuz, aditzak adierazten duen ekintza norekin edo zerekin egiten den adierazten duena. Ik. komitatibo. Antzinako izkribuetan ohikoa da soziatiboa erabiltzea eta juntagailuaren lekuan.

Aztergaia: soziatibo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:005 2003-12-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2010-02-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

soziatibo 5: J.M. Irazola (“Soziatiboa –[r]ekin”), EGLU (“Soziatiboa. Denborazko balioa du orduan perpausak”), A. Barreña (“Soziatiboa edo norekin/nogaz kasua”), Eutsi/1 (“Soziatiboa: Iruñearekin; Donostiarekin”), EGLab (“Zenbait hizkeratan, instrumentala oso gutxi erabiltzen denez, nahiago izaten da kasu hau erabiltzea, batez ere aditz soziatiboen kasuan”).

Sektore jakin bateko informazioa

EGLU-I, 287 (eta tauletan): soziatibo.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

soziatibo: ElhHizt, HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, LurE.

Erdaretako formak

Ez dugu aurkitu ap. fr (DLLF), en (Wikipedia): sociative, it (S. Carbonell), de (Langenscheidts).

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskaltzaindiaren Arauak

soziatibo izond. Hizkl.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

Kategoriak eta arloa honela aipatzeko eskatuz: «izond. eta iz. Hizkl.»

Informazio osagarria
Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Kasuen izenak.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Hizkl.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: Osoko Bilkura (2015-09-25): izond. eta iz. Hizkl.

soziedade
iz. Heg. beh. Elkarte gastronomikoa. Baxoerdiak hartzen ditut kuadrillarekin, eta ostiralero afaria soziedadean.

Aztergaia: soziedade

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-12-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

Prestas: 7. gaia; 33 lek. (B 4 / G 29).

Lantaldearen irizpideak
Onartzera eragiten du errealismoak

ez du mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen (eta hurbilegia ere izan liteke, formaz, sozietate araututik); baina oso hedatu-erabilia da ahozkoan, eta onarpen eske aurkezten da, dagozkion markekin:

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-dade/-tate.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Mailak

Beh.

Forma baten adiera(k)

elkarte gastronomikoa.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [A204]: Mailegu honen beharrik, adibidez, ez dut ikusten. Uste dut elkarte nahikoa dela. (2009-12-03)

sozietate
1 iz. Elkarte mota, ekonomia- edo merkataritza-helburuak dituena eta legediaren arabera eratua dena. Sozietateen alorreko legeria. Sozietate anonimoa. Sozietate mugatua.
2 iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, sozietate-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori 'gizartea' adieran ez erabiltzea gomendatzen du; ik. gizarte].

Aztergaia: sozietate

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1996-07-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Adierak bereizteko saio bat egin da. a) 'elkartea' adierakoak: soziedade (eta sosiedade) G 6: Xe: "Soziedadia're berak daukate, Barrabas polsero ta Judas alkate"; Ag G: "Egia alda txitxarien aldeko sosiedade bat asmatu dezutena?"; Arrantz: "Bilbaon ere partidua ta nobillada da jokatzen, Donostiako soziedadiak igual ziraden portatzen"; EusJok: "Soziedaditik gera alkarren lagunak, jokuba jokatzeko egin degunak"; Munita: "Ez daukagu iñork iñori bide-gabe kalte egiteko eskurik, jabe ori naiz erria izan, naiz bazkun edo soziedade bat izan"; Basarri: "Zarautzko Gure Kabia deritzaion bazkuna, soziedadea"; sozietate IE 25 eta G 2: Mercy: "Bada süjet esparanza ükheiteko, persona sozietate edo konfraria hortan engajatürik direnetarik habouek, eztüyela faltatüko egün oroz bere Ama hunari"; CatLan 5, adib.: "Hura da fidelen bilzarre edo sozietate bat", "Hura da Sakramendü bat zoinek Gizonaren eta Emaztiaren artian establitzen baitü sozietate seindu bat"; JesBih 16, adib.: "Edozoin adinetako ezkon geiak errezibituak izanen dire lehenbiziko sozietatean; eta lehen sozietateko presuna ezkontzen direnak, handik lekhora, pasatuko dire bigarrenera", "Lehen sozietatea deithuko da gazteriaren kongregazionea; eta bigarrena, Jesusen eta Mariaren bihotz sakratuen kongregazionea"; Jaur 2: "Baldin sozietate bat, edo zoin izan dadin, emendatzen bada eta errekomendagarri bilhakatzen; (...) baldin bere etsajek ikharagarri iduritzen bazajote, on handi hori heldu da hartako menbroen batasunetik"; "Bakea, plazera, Saindutasuna, salbamendua, dire ala familia batetako, nola sozietate bateko zori ona egin behar duten onak"; CatS: "Eliza da, Fidelen Bilkhürra edo Sozietatia, haren bürüzagi den Aita-Saintiaz eta Aphezküpiez gobernatia"; Vill Jaink 2, adib.: "Ezkontideek lagunarte bat, gizarte txiki bat edo sozietate bat osatzen dute"; zozietate HU Zez 1: "Action Libérale Populaire delako zozietate onaren izenean diruzko laguntza eske"; b) finantza-arloko elkartea: soziedade 8: Izeta DirG 7, adib.; "Bear bada, izaten aal da Soziedade ortako langileen bat", "Orduko gaztigetu zabezten Soziedadeko buruzagiei; eta xuxen xuxen an bildu ziren denak"; Osk Kurl: "Han zauden (...) Zozokil eta Zozokilesia, distiratsuak soziedadean finanzetan bezela"; soziedade izengabe MEIG: "Gipuzkoan izan den soziedade izengabe horien artean"; c) 'gizartea' adierakoak: soziedade 6: Iraola: "soziedadeko dantza-festetan geiago konfiyatzen naiz";Bilbao IpuiB: "gure Tomas Kirruk ez eban eroango soziedadean (gizartean) lagunak baiño gitxiago izaterik"; Vill Jaink 4, adib.: "alperrik aitatuko didazute gizartea, soziedadea"; zozietate 14: Elsb Fram, adib.: "orduko zozietatearen eta Elizaren Erlisionearen kontra", "elizaren eta zozietatearen zerbitzuan bere bizia iragan duten gizon errespetagarriek".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

a) 'gizartea' adierakoak: sozietate (eta giza s.) 13: X. Kintana: "giza sozietatearen historian domeinatzailetzat gainjartzen diren mugimenduaren lege nagusiak"; J-L. Davant: "Erran behar "gerla irabazia" zelakoan, Frantziako eta Euskal-Herriko sozietateek ez zutela hanbat bururik berotu 1918-tik 1940-era"; Azurm 4, adib.: "Eta ez zen arduratzen gizabanakoaz, ezperen sozietateaz"; J.A. Irigarai: "Ezagunak dira oihan eta basoen ekosistimen egitekoak: biologiazkoak (...), ekonomiazkoak (...), sozietatezkoak"; Vill 3, adib.: "Orduko sozietatearen definizioan balio kristauak sarturik zeuden"; XArb: "Nik asmatu projektu bat zen, sortu nahi nuen sozietate berriaren barnean: berezitasunetaz indar berri bat egin nahi nuen herriarentzat, indar bat ere berezitasun horiek zeuzkatenentzat"; I. Arruti: "Familia gizarterako integrazio-tresna da, sozietateko instituzio garrantzitsuenetarikoa"; Rol sexualak: "sozietateko eremu ezberdinetan ematen diren baloreen aldaketekin topatzeko"; zozietate 2: Jesusen Bihotz: "Orhoit gaitezen ba Jesus dela bihotzen, familien, zozietateen eta erresumen Erregea"; Herr 1973: "Ez dutea hori merezi 1926-an gure zozietatea xutik ezarri zutenek?"; soziedade 7: Bilbao IpuiB (OEHko testuinguru berean); SGarm Historia triste bat: "Soziedade alu batek pobreari jarri dizkion legeak eta mugak dira horiek"; J.M. Torrealdai 3, adib.: "soziedadez aldatzean, lehengo soziedade horrek bitartekotasun hori ez du gehiago egiten, eta berria (industria harokoa) pluralista denez... kitto erlijioa"; Mekanogr: "Hango soziedadeko parte egin ginen, kontsularen lagun izanik"; X. Gereño: "Iñakik fabrikan postu on bat har lezake eta horrela, gure soziedadean, maila egoki bat lortuko luke"; b) 'elkartea' adierakoak: sozi(e)dade 5 ager.: Euskaltzaleen Biltzarra: "Orretarako dago jarria gure baskun edo soziedade Euskalzaleen-Biltzarra"; P. Sastre: "soziedadeko afari hartan izan gintunan"; Egin 1989: "II Mus txapelketa Atotxa Erreka soziedadean"; J. Agirre: "Herriko hogeita bat soziedadeak izan dira eraketa honen oinarri eta ikastolaren inguruko jendea izan da zuzentzen aritu dena"; X. Amuriza: "Tabernak zientu erdi,/ hori dok polbora!/ Sozidadeak ere / dozenatik gora"; sozietate 2: I. Beristain: "'Jauntxoek' eta 'Amigos del Pais' sozietateak"; J. Etxarri: "sozietate edo txoko moduko bat"; c) finantza-arloko 'elkartea': soziedade 1: X. Iruretagoiena: "Argitaldaritzan ere lan handia egiten du KFk (...) baita Liber soziedadearen bitartez ere"; sozietate 68: J.M. Agirre: "projektua bat zetorren bai Alemaniako zenbait telebista-sozietateren asmoarekin"; AAO 1989 4, adib.: "sozietateek lursailaren behin-betiko esleipena eskatzen dute"; Elhuyar 4, adib.: "Elkarte edo sozietate kolektiboak"; GAK Txostena 1986: "hipoteka-zedulen sozietate jaulkitzaileei buruzko informazioa"; KontuEkon 1983: "sozietate eta kuasisozietate ez-finantzarioen sektoreak"; MerkatalEZ 1987: "Komunitateko merkatal iharduera karakterizatzea lortzen da Zentsu honekin, bere alderdi desberdinetan (ekipamendua, sozietate-modua, merkatariaren adina, asoziazionismoa...,)"; Ondare eskualdaketa 1990 2, adib.: "Sozietateak eratzean edo haien kapital soziala zabaltzean"; S. Goñi 2, adib.: "Sozietatean eraman beharko duten akzio-liburu erregistratzailean inskribatuko dira"; UZEI 27, adib.: "sozietateen gaineko zergagatik hartzekodun"; XArb 2, adib.: "Partaideetan 20 bat lantegi edo sozietate eta 50 bat lagun"; XedBilduma 1989 4, adib.: "Sozietateen alorreko Legeria"; E. Lopetegi: "ITT (...) 1919an eraikitako sozietate nazioartekoa"; EHAA 1992: "Elkarrenganako Bermedun Sozietateen abala"; EUSTAT 1991: "nortasun juridikoa duten sozietateen..."; GAO 1993 3, adib.: "sozietateak Merkataritza Erregistroan inskribatuta daukan eraketa eskritura"; J. Agirreazkuenaga: "'Ybarra, Mier y Compañía' izeneko sozietatea sortu zuten"; J.M. Ormaetxea: "Sozietateen gaineko Zerga"; L. Aldoy 4, adib.: "sozietate horren beraren akzio gehienen titular"; LanSaila 1993 3, adib.: "Sozietateen gaineko Zerga"; NPAO 1994 3, adib.: "Nekazaritza Sozietate edo lurrak batera ustiatzeko xedea"); sozietate anonimo (eta soziedad a.) 16: Ere 1980: "total, debalde egin beharko diagu ezta? aber zer esaten duen Inguruk soziedad anonimoak; S. Goñi 7, adib.: "Sozietate anonimoaren kitapenean, geldi daitekeen ondarearen zati bat jasotzeko eskubidea"; EGA 1984: "Badirudi hemen sozietate anonimoak nahiago dituztela beren diruak inbertitzeko kooperatibak"; AAO 1989 4, adib.: "... Sozietate Anonimoetan partaidetzarako zuzenduz"; UZEI 2, adib.: "sozietate anonimoek eta erantzukizun mugatukoek dituzten abantailak"; GAO 1992, adib.: "Finantzabideak eta enpresa, sozietate anonimo laboral edo kooperatiba bat eratzeko edota autonomo izateko urratsik garrantzitsuenak"; sozietate publiko 1: EUEstat 1998, zerrendatu batean; merkatal sozietate 1: Ondare eskualdaketa 1990: "Merkatal sozietateak direnean kontrol hori eskuratu dutela kapital sozialean zuzenean edo zeharka 100eko 50 baino gehiagoko partaidetza lortzen denean ulertuko da"; eta kuasisozietate 2: KontuEkon 1983: "sozietate eta kuasisozietate ez-finantzarioen sektoreak"; EUSTAT 1991: "enpresa publikoen eta kuasisozietateen mozkin posibleetan".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

soziedade : DFrec 16 ('gizartea' adierako 2, 'elkartea' adierako 6, 'finantza-elkartea' adierako 5, eta adiera erabakigaitzeko 2; soziedade izengabe 1), AB38 ('sociedad' itzulia 1; elkar laguntzeko soziedade 1: 'sociedad de ayuda mutua' itzulia), AB50 9 ('sociedad' itzuliak); sozietate : DFrec 14 ('elkartea' adierako 3, 'finantza-elkartea' adierako 10, eta adiera erabakigaitzeko 1), AB38 ('sociedad' itzuliak 7; animali sozietate 1; sozietate uharteak 1: 'islas sociedad' itzulia; sozietate anonima 1, sozietate anonimo 1, sozietate kolektibo 1, sozietate komanditario 1), AB50 4 ('sociedad' itzuliak), HiztEn (eta AS hauek: sozietate anonimo, sozietate kolektibo, sozietate komanditario, sozietate kooperatibo, sozietate-izen), LurE, Euskalterm 120 (hauetan s. kooperatibo, ezkontza-s., akzio-s., etab.); zozietate : DFrec 8 ('gizartea').

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

sozietate : ElhHizt, EskolaHE (gizartea; lagunartea; elkartea), EuskHizt (1 lagunartea, elkartea; 2 gizartea), HiruMila (1 sociedad; 2 ik. gizarte), Lur EG/CE eta EF/FE (sociedad/société); sozietate anonimo : ElhHizt (AS), EuskHizt (adib.); sozietate judiriko : HiruMila (adib.); sozietate komanditario : ElhHizt (AS); sozietate kooperatibo : ElhHizt (AS); sozietate mugatu : ElhHizt (AS) // Ez dugu aurkitu ap. XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal sociedad / société formen ordainak: HiruMila: 1 gizarte, lagunarte; 2 (zool.) sozietate; 3 (asociación) elkarte, erkidego, bilkura, sozietate; 4 (sociedad mercantil) baltzu, merkataritzako sozietate; 5 (círculo, club) biltoki, txoko // ElhHizt: 1 gizarte; 2 elkarte; 3 (ekon.) sozietate, elkarte; sozietate anonimo (AS); sozietate kooperatibo (AS); kontsumo-gizarte (AS); sozietate komanditario (AS); sozietate mugatu (AS) // Lur EG/CE: 1 gizarte; 2 elkarte, sozietate; 3 lagunarte // Lur EF/FE: 1 gizarte, lagunarte; 2 elkarte, sozietate // XarHizt: gizarte, lagunarte, elkarte, sozietate; (en s.) lagunartean; (s. anonyme) elkarte anonimo; (S. de Jésus) Jesusen Lagundia // Casve FE: gizarte, lagünarte; (association) erkidegoa, lagünarte; (compagnie) baltsa; (anonyme) izengabeko baltsa // HaizeG FB: (en gen.) gizarte, lagunarte, jendarte, elgarte, laguntasun, elkartasun; (la) batasun // T-L LBF: en général: gizarte, lagun-arte; une société: batasun, laguntasun, lagungo, elgartasun // PMuj DCV: 1 público, mundo: gizarte, jendarte; 2 asociación, compañía: lagungo, elkargo, lagun-arte, bazkun, elkarte, gizarte; 3 círculo, club: batzoki, biltoki; 4 sociedad comercial: baltzu; s. anónima: izen-gabeko (izen-gordeko) baltzu, elkargo; s. cooperativa agraria: lugin-baltzu; s. de seguros contra incendios: su-aro; s. de socorros mutuos: elkar-laguntza; s. comandataria: kutsu, laguntzako baltzu; s. colectiva bajo una razón social: baltzako lagun-artea // Azkue Aurkibidea: bilgio; erkhidego; gizarte; lagungo; partzorgo; partzuergo; s. de comercio: baltzu; s. de compañeros: lagunkidetasun; s. en comandita: partxon.

Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

1* e. gizarte. 2 (elkarte mota): sozietateen alorreko legeria.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

bestetan bezala eskainiz, onartutako arlo-adieretakoa jasoz lehenik, eta ondoren baztertuetakoa: "1 iz. (elkarte mota)... 2* e. gizarte"; eta adibide gisa aipatuz hiru ezagunenak edo: sozietate anonimoa, sozietate laborala, sozietate mugatua.

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

sozietate anonimo, sozietate mugatu.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: hitz hori eta sozietate anonimo, sozietate mugatu jaso beharra dago.

 - [E210]: 1- Adieren ordena aldatu: 1) 'sozietateen alorreko legeria' (elkarte mota) 2) e. gizarte. 2- Adibidea moldatu, bigarren adierakoa: "sozietate anonimoa, lan-sozietatea, sozietate mugatua". || 2- Zuzenbidean ez dugu "sozietate laborala" erabiltzen, ezpada "lan-sozietatea".

 - Erabakia: BAgiria (1999-09-24): hobeto aztertuko dira datuak eta txostena ekarriko da. // BAgiria (1999-10-29): sozietate-1* e. gizarte; 2. elkarte mota, sozietateen alorreko legeria onartu da.

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-10-05) Bere hartan utziko da oraingoz lehen itzulian erabakia, lantaldeak eta ohargileak aipatu dituzten adibideak erantsi gabe.

sozio
iz. Bazkidea.

Aztergaia: sozio

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05 1996-07-23 Bigarren mailan onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

h. bazkide.

Informazio osagarria
Maileguaren aldean hobestekoa

Ik. bazkide.

sozioekonomia
iz. Jarduera ekonomikoen eta gizarte-prozesuen arteko harremanak eta elkarrekintzak aztertzen dituen gizarte-zientzia. Ik. gizarte ekonomia. Koalizioak, urte politiko berrian, erabakitzeko eskubideari ez ezik, garrantzi handia eman nahi dio sozioekonomiari ere. Besteak beste, Pasaiako planak eta haren ardatz den kanpoko portuak atmosferan, uretan, lurrean, itsasoan, kostaldean, paisaian, kultura ondarean eta sozioekonomian izango dituen eraginak aztertu ditu ministerioak.

Aztergaia: sozioekonomia

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh55 2022-10-18 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LB: 55, ETC: 256.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0. / Euskalterm: sozioekonomia (Ingurum. TN da).

Bestelakoak

sozioekonomiko adj. Gertakari sozialekin loturiko ekonomiarena, ekonomia horri dagokiona. Euskal Herriko emakumeen egoera sozioekonomikoaren azterketa egingo dute.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

sozioekonomiko
adj. Gertakari sozialekin loturiko ekonomiarena, ekonomia horri dagokiona. Euskal Herriko emakumeen egoera sozioekonomikoaren azterketa egingo dute.

Aztergaia: sozioekonomiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:16 2001-12-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

soziokultural
adj. Talde sozial bati dagokion kulturarena; kultura horri dagokiona. Garai bakoitzak eredu soziokultural jakin batean gauzatzen du bere leialtasuna.

Aztergaia: soziokultural

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:22 2001-12-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

soziolaboral
adj. Lan munduari eta horrek gizartean duen eraginari dagokiona. Alor soziolaboralari buruzko legeak egiteko eskumena. Bilbon egindako prentsaurrekoan, egoera soziolaborala eta ekonomikoa aztertu ditu.

Aztergaia: soziolaboral

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:003 2003-12-16 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2013-07-09 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh62 2023-02-14 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

sozio-laboral 3: T. Erkizia ("Gure ekonomia eta harreman sozio-laboralak, gure hezkuntza eta kultur bideak, gure soberanotasun eta beste herriekiko harreman politikoak"), ELA/STV 1992 ("Eremu sozio-laboralean jokatzeko ahalbideak"), Egunk 1999 ("Akordioa oso ona da, orokorrean gure helburuak lortu ditugulako, arlo sozio-laboralean").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

soziolaboral : Euskalterm 1 //Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

LBeh (2012-05-30): soziolaboral 12: Berria 3, EiTB 5, Argia 4.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: soziolaboral 8, Berria; sozio-laboral 12, Berria.

LB: 62 (Argia 7, Berria 23, Deustuko Unibertsitatea 1, Euskal Herriko Agintaritza 7, EiTB 5, Laneki 2, UEU 17); ETC: 216

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: soziolaboral adj. sociolaboral / Labayru: 0 / NolaErran: 0.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

Elkarketa librea da, eta onar zitekeen sozioekonomiko, soziokultural, soziopolitiko forma arautuekin batera, baina dudazkoa da laboral osagaia. Oraingoz bere horretan utziko da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

laboral arautua dagoenez, jasotzekoa da beste sozio- osaerakoekin egin den bezala.

soziolinguista
iz. Soziolinguistikan aditua. Iritzi emaile hauen artean oso gutxi dira hizkuntzalari, filologo edo soziolinguista.

Aztergaia: soziolinguista

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:33 2001-12-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

soziolinguista 11: Jakin 1987 (“Sarrera eta epilogo gisa, bi soziolinguistak egindako irakurketa eskaintzen dugu, Iñaki Larrañaga eta Luis V. Aracil jaunek egina, alegia”), Deia 1986 (“Joshua A. Fishman soziolinguista amerikar ospetsuak”), Amatiño (“Joshua Fishman soziolinguistak euskaldunoi luzatu digun mezua”), M.K. Garmendia (“Soziolinguista eta hizkuntz soziologoontzat ere badu lanbidezko erakarmenik”), Eguna 1990 (“Talde honen barruan euskaldun bakarra Karmele Rotaetxe soziolinguista dugu”, “soziolinguista eta EHUko irakaslea”), I. Gaminde (“Hona etorri orduko, eskatu ere egin zitzaidan, nire inpresio eta eritzi pertsonalak emoteko; halandaze, soziolinguista izan ezta eta eskaerari adituta, ezin besterik egin dezaket historia liburuetan gehienetan agertzen ez diren Bilboko euskararen istorio batzu kontatu baino”), X. Aizpurua (“Esan behar, bestalde, galdeketa behar bezala prestatzeko zenbait soziolinguista adituri beren lankidetza eskatu zitzaiela”), L. Erriondo (“Harez geroztik azterketa eta ikerketa asko egin izan dira, gehienak hizkuntzalari eta soziolinguisten eskutik”), AdminEusk 1994 (“Horren inguruan, Richard Bourhis-ek, Quebec-eko soziolinguista ospetsuak, hau esan zuen”), J. Sarrionandia (“Errepikatzeko modukoa da brasildar soziolinguistak, bere ezjakinean, Egin gainbegiratuz atera zuen ondorioa”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

soziolinguista : HiztEn, Euskalterm; ez dugu aurkitu ap. LurE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

soziolinguista : ElhHizt, ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

soziolinguista : ElhHizt, Zehazki; ez dugu aurkitu ap. HiruMila.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

-ista.

soziolinguistika
iz. Hizkuntzaren soziologia, hizkuntzaren gizarte alderdien azterketa. Soziolinguistika ikerketak.

Aztergaia: soziolinguistika

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
soziolinguistiko
adj. Soziolinguistikarena, soziolinguistikari dagokiona. Arrazoi soziolinguistikoak ere bazituen gogoan: Gipuzkoan zegoen, eta dago, euskara indartsuen.

Aztergaia: soziolinguistiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

soziologia
iz. Gizarteen sortzea eta garapena, eta gizarte egitura, joera edo jokabideak aztertzen dituen jakintza. Soziologiaren helburua. Durkheim-en soziologia. Hizkuntzaren soziologia. Soziologia-ikerketak.

Aztergaia: soziologia

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
soziologiko
adj. Soziologiarena, soziologiari dagokiona. Analisi soziologikoa.

Aztergaia: soziologiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

soziologo
iz. Soziologia gaietan lan egiten duen pertsona. Soziologoak hasita zeuden kontsumoaren gizarteak zekartzan kalteez abisatzen.

Aztergaia: soziologo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau102
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-07-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
soziopolitiko
adj. Alderdi sozialak eta politikoak lotzen dituena. Izan ere, Japoniako egitura soziopolitikoak eta Europako mendebaldekoak oso antzekoak ziren.

Aztergaia: soziopolitiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:21 2001-12-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

soziosanitario
adj. Arlo sozialari eta osasungintzari dagokiona. Adinduei eta ezinduei zerbitzu soziosanitarioak ematea da Matia Fundazioaren eginkizuna.

Aztergaia: soziosanitario

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z8:LBeh 2017-03-14 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2016-10-26): soziosanitario 52: Laneki 12, Berria 28, EiTB 9, DiarioVasco 3; sozio-sanitario 8: Elhuyar, Consumer, Berria 3, EiTB, Argia, DiarioVasco.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: soziosanitario 3, Berria; sozio-sanitario 4, Berria.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: soziosanitario.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu soziosanitario, sozio-sanitario formarik.

Lantaldearen irizpideak
Nazioarteko forma da

Nazioarteko forma da, eta onartzekoa.

Orrialde guztiak:
 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper