Ariketak besterik ez dut egin ala Ariketak besterik ez ditut egin? Biak dira zuzenak? Lau gizon besterik ez ditut ikusi. Zuk esan zenituenak besterik ez nituen entzun.

Besterikek egin dezake komunztadura pluralean, ala singularra baino ez du onartzen?

Lau gizon ikusi ditut, besterik ez.

Zuk esan zenituenak entzun nituen, besterik ez.

Gaur bero dago, bai; baina: Zopa bero dago ala beroa dago? Babarrunak eder daude ala ederrak daude?

Ordua nola esan delako arauak (35. araua) erakusten du arazo bat komunztadurarena dela; baina gero ez du aipatu ere egiten. Arazoa konkretuki gertatzen da ordu bataren kasuan, adibidez: ordu bata eta hamar da/dira, ordu bat eta erdiak dira/da? Zein hobetsi behar da kasu bakoitzean?

Esaldi koordinatuetan, eta erabiltzen denean, zeinekin komunztatu behar da subjektua, bi esaldietako aditzen erregimena ezberdina bada. Esate baterako:

Jon etorri eta afaldu du ala Jonek etorri eta afaldu du?

Jon afaldu eta joan egin zen ala Jonek afaldu eta joan egin zen?

Komunztadura emendiozko perpaus juntatuetan; hauxe dator [EGLU IV:49] liburukian: "Emendiozko juntadurak aditza plural-komunztadura hartzera behartzen duela esan daiteke oro har".

Hala ere, salbuespen batzuk egiten dira, horien artean izen-sintagma abstraktuak juntatzen dituzten perpausak [EGLU IV:53].

Abstraktuak soilik? Bazkaria geuk egingo dugu, zuek ogia eta ardoa ekarri behar duzue esaldia zuzena al da? Deskribapenetan, adibidez: Serafin hartza... ugaztuna, 16 cm inguru luzeko gorputza eta 20 cm-ko isats orakorra duena. Horrelakoetan, singularra nahiz plurala erabil al daiteke?

Nola berridatzi behar dugu -(e)z gero: alegia, ez-alegiazko ala alegiazko bezala?

Adibidez, Talibanek ez digute ikasten uzten, ikasiz gero aurre egingo diegulakoan esaldia nola berridatzi: ikasiko bagenu aurre egingo geniekeelakoan ala ikasten badugu aurre egingo diegulakoan?

Erlatibozko esaldietan, ondorengo kasuetatik, zein dira zuzenak?

Irakasleak, ZEIN oso ondo bizi BAITira, ezin dira kexatu.

Irakasleak, ZEINAK oso ondo bizi BAITira, ezin dira kexatu.

Irakasleak, ZEIN oso ondo bizi direN, ezin dira kexatu.

Irakasleak, ZEINAK oso ondo bizi direN, ezin dira kexatu.

Baliokideak al dira ikusiz eta ikusiaz?

Batzuek diotenez, -(e)neko delakoa baztergarria da. Hala bada, zergatik sartu da forma hori? Ez da inondik ere beharrezkoa? Beti da gaitzesgarria? Ez al dago ondo gogoratzen duzu ni uretara erori nintzenekoa esaldia?

Forma horien erabilera, helburua adieraziz, gogorra egiten da. Azaldu, mesedez, eta eman adibideak.