1.
(G, AN-gip ap. A
; SP, Deen I 185, Urt II 79, VP 3v, Lar, Añ, Dv, H),
aingure (L ap. A),
angura (Lar, Añ, Hb, H),
ankora (Lcc),
aingula (IC 445, 442v). Ancla."Ancre de navire"SP.
"Áncora"Lar, Añ.
Zein baitadukagu arimaren angura segur bat eta fermu bat bezala. LçHe 6, 19 (TB angura, He, Dv, Ker, IBk, IBe aingura; Ol arpeu
).
Batela itsasora erautsirik, alegia hek angurák unzi aitzinetik hedaturen. LçAct 27, 30.
Aingura eta kabletan ginduen esparantza. EZMan II 149.
Konzientziaren eranzutea eta mehatxua, aingura da, eta aingura ere saindua eta sakratua, bekhatuen hondarrean erortzetik eta han ithotzetik begiratzen gaituena. Ax 424 (V 274).
Portu hura deitzen da Aingura txarreko portua. INav 129.
Bere irudinian diala eskü batian ankora xühürrentzat, berzian aldiz mirailla. Egiat 243.
Bena angüraren soka da hausten. Ib. 157.
Oratu bear diogu Fedeko ankorari galdu nai ezpadegu herejien itxas andietan. MgCC 197.
Berari dautsagu irrime, itxasoko ontziak ankla edo aingura seguru bati legez. AñMisE 175.
Au da munduko itsaso onetan animaren onzia gordetzen duan aingura. AA II 11.
Zeinegaz balijeetan garian itxasotarra ankora pirme bategaz legez. fBIc I 36s.
Aingura, nekazaritzako erremienta, eta beste lankai asko bear bezala landurik. IztC 219.
Hekiekin untziak aise aberastu, / aingura herdoilduak urre ganbiatu. HbEsk 15.
Azkeneko erremedio eta salbazioko aingura bezela. ArrMay 157.
Uretan edo urertzeko basatan, txalopa saiats [...], kate zar ta aingura ordoituak. AgG 215s.
Eman dezagun mariñel bat, aingura bat eskuan duela. VillJaink 36.
Aingurak egiteko burni geza bear da. GarmEskL II 68.
sense-2
2.Yunque.(Podría tratarse de una variante de ingude
). Zorrozten zituzten dranga dranga, aingura gañean, itaien aoak. AgG 25.
azpisarrera-1
AINGURA ALTXATU,
AINGURAK ALTXATU.
Levar el ancla (las anclas). Eta angurák altxaturik itsasoari unzia abandona ziezoten. LçAct 27, 40 (TB angurak altxatu, He, Dv aingurak altxatu; Ker aingurak jaso, Ol arpeuak yaso).
Altxatu geroztik kable eta aingurak. EZMan II 137.
Aingura altxata denbora gutxian eldu ziran Chipre ugartera. BvAsL 212.
azpisarrera-2
AINGURA AURTIKI,
AINGURAK AURTIKI.
Echar el ancla (las anclas, etc.). Aurthiki zituzten gibeleko laur angura. TBAct 27, 29 (Dv lau aingura arthiki; Lç laur angura egotzi
).
azpisarrera-3
AINGURA BOTA,
AINGURAK BOTA (Lar).
Echar el ancla (las anclas, etc.). "Anclar, ancorar, aingurak bota" Lar. Itsas bazter batean aingurak bota ta egondu ziran ogei ta irur egunez itxerako aizearen begira. MbIArg II 291.
Aixiak alde batera, edo bestera ontzija itzuli gura dabenian, boteetan deutsa itxaso gizonak ontzijari ankoria, itzuli ez dedin. fBIc I 37.
Galeon au bear bezala antolaturik Yaca-ko kargalekuan lanbideari itxoroten aingurak botarik Juan Perez zegoela. IztC 424.
Ontziyak aingurak botarik zeuzkan. CampEE 1883b, 518.
Onek Getariko baian aingurak botatzea luzatu eban. ArrEE 1885b, 472.
Aingura bota dut Arratsaldean: / oña dut ezarri Udazkenean. LdiBB 126.
Inun aingura bota gabe. LasaPoem 83.
Eta harkaitzen batean jotzeko beldurrez, lau aingura bota zituzten txopatik. IBeAct 27, 29 (Ker, IBk lau aingura bota; Lç laur angura egotzi
).
Aurreraka doan indarrez, erak eremuan botatzen du aingura. MEIG IX 120.
(en colab. con NEtx)
azpisarrera-4
AINGURA EGOTZI,
AINGURAK EGOTZI.
Echar el ancla (las anclas, etc.). Laur angura unzi gibeletik egotzirik. LçAct 27, 29 (He laur aingurak etxatu, TB laur angura aurthiki, Dv lau aingura arthiki, IBe lau aingura bota; Ol lau arpeu bota, Arriand eustarrija egotzi).
Aingura egotztean. EZMan II 137.
azpisarrera-5
AINGURA ETXATU,
AINGURAK ETXATU.
Echar el ancla (las anclas, etc.). Orduan beldurrez lekhu gaitzetan jo ginezan, etxatu zituzten popatik laur aingurak. HeAct 27, 29 (Lç laur angura egotzi).
AINGURA MUILATU.
Echar el ancla. Aingura muillatu behar duben lekhuban. INav 135.
azpisarrera-11
AINGURETAN(Estar) anclado. San Simon eta Judaetan, onziak ankoraetan. "En las áncoras o amarradas"
.RG A, 62.
"Wriley" konpañiako untzi guthunkaria, ur gainean ainguretan dago. Prop 1898, 179.
(ap. DRA s.v. guthunkari)