1.
(V, S, Sal, R; OVocPo, MgNom 66 (V), Añ, Gèze, H; -th-S; Gèze, Dv)
Ref.:
A;
Lrq
. Vencer, dominar."Vaincre, modérer une douleur ou passion"OVocPo.
"Superar, vencer, dominar. Logaleak goitu (R)"A.
Tr. Empleado por autores vizcaínos y suletinos; fuera de éstos sólo lo encontramos en Monho, Guerrico, Duhalde y Orixe. Apenas se emplea en el s. XX.
Zure bihoz gogorra goithuz. OPo 16.
Egik bati, goitzeagati. "À fin de vaincre"
.OPr 124.
Nola goith ditzakegü besteren honaren atzaman nahiaren [...] gogoak?Bp I 106.
Eztie hura goithüren Ifernüko borthek. Bp II 79.
Bere büriaren goitzera iseiatzen denak. Mst I 3, 3 (SP y Ch garaitu, Ol ezi).
Arerijo andi bi / daukaguz zer goitu.Iraultza 168.
Zuk daukuzu, herioa goiturik / fededunei ideki zerua. Monho 154.
Zelan gaur ezi, goitu ta neketuko dozun zeure gorputz gaistoa. AñEL1 59.
Arrotasuna goitzeko edo eskuratzeko. Gco II 71.
Traba guziak goithurik. Dh 169.
Emazte gaxtuak, ere, senharra hala goitzen dü. Etch 554.
Etsaiak oro goithurik. Mustafa 46.
(ap. DRA)Esetsijak goituteko. UrMarIl 100.
Erroma jentil edo paganuenak [...] ez eban jaritxi goitu edo sujetetia Españako baster au. (1870). BBatzarN 247.
Beinik bein ogei ontzi euskuezan goitu. ABAmaE 99.
Judit [...] Asiriako gerralarijak goitu dituan alarguna. AgSerm 80.
Goituz jauntxoen apeta. "Dominando el espíritu caciquil"
.OrEus 203.
v. tbn.
CrIc 15. Mg PAb 210. Xarlem 248. JJMg BasEsc 167. fB Ic II 283. Astar II 284. CatBus 10. CatS 113. Ip Hil 211. Azc PB 207. UNLilia 14. Itz Azald 194.
(Part. en función de adj. y sust.). Goitua / gaixoa / sartu zan ezkutuan. ZavFab,
RIEV 1909, 27.
Püsantak zaitzü xahü, goithiak kupable. Etch 112.
sense-2
2.(AN-gip-5vill, BN-arb ap. Gte Erd 21).Elevar(se), levantar(se)."
Maukak goituak (AN-5vill)"GteErd 21.
Goitu ta jaso gozuz onrarik andienera. AñMisE 39.
Bide ematen ziola goitutzeko. 'Elevarse'
.AranSIgn 45.
Birtutia [...] izarretaraño goitutzen. BvAsL 191.
Goitu zuan Euskera. MocEzale 1899, 3b.
Askoren odolak goituak dabiltza, buruko txapela baña gorago. Iraola 58.
Bikaintasun oiez nere eskuek ez ukitzeko diñan goitua ez balego ere. LdiIL 114.
v. tbn. Urruz Zer 120. Muj PAm 78. Etxde AlosT 12. Gand ELorri 179.
azpiadiera-2.1
Apostoluen antzeko zeloa itzez-goiturik.'Alabándole'. Aran SIgn 59.
azpiadiera-2.2
"Ensoberbecerse", "(levantarse a) mayores" Añ.
azpiadiera-2.3
(Part. en función de adj.).Alto (sentidos prop. y fig.). Lenen [= 'príncipe'] goia, goitua, goikoa. LarGram 391.
Alpeetako mendi goituetan. CbJosefa 13.
Murru lodi goituen gañean. IztC 88.
Muñats goitu batera eraman zuen. Lard 373.
Diputazio txit goituak [...] erabaki zuen.AEzale 1898, 232b (tbn. Diputazio txit goitu Ag Serm 408, ForuAG 315).
Arantzazuko izen goitua. SMitxAranz 105.
Juana Arriaran andre-goituak. Ib. 87.
Irakurle gutxitxo izango dittuzte idazle goitu-xamarrok. EtxdeAlosT 12.
Gairik zaillena, goituena, naasiena "berez" adirazteko lain. Ib. 11s (v. tbn. JJ 8).
sense-3
3.Subir.(Aux. trans.). Aldapa goitzen zuten. OrEus 248.
Eztago gaillurrik / goitu ez nebanik. GandElorri 113.
sense-4
4.Ahorrar."
Aurrezki berdin da nola goitu-diru, goita edo geinu
" Herr 22-11-1956, 4.
azpisarrera-1
EZIN GOITUZKO.
a) Invencible, insuperable. Jaidura ezin goithuzko batez bilhatzen duk dohatsu izatea. Dh 196. b) Imposible de subir. Ezin goituzko aldapa. Or BM 52.
azpisarrera-2
GOITU GABEKO.
Invencible. Nun dira goitu bako / euskaldun makilaak?AzcPB 317.
azpisarrera-3
GOITUXE.
a) (Forma con suf. -xe, de valor aprox.). Goituxerik ur-joera. "Dominar la corriente". Or Eus 394. b)Ahargo ta Ataketa mendi goituxeak ageri baitira. Etxde JJ 9.