734 emaitza al bilaketarentzat - [301 - 400] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
alde(tu), aldetzen.
zaio ad.
Zah.
alde atera, alde jarri.
Jainkoa aldetuko zaigu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
AS: aldez alde, aldez aurreko, aldez aurretik, aldez beste, aldez besteko, aldez edo moldez
AS gisa gehituz: aldez aurretiko .
aldez alde, aldez aurreko, aldez aurretik, aldez beste(ko), aldez edo moldez
- [E210]: 'Horren azpisarrera moduan, aldez… aldez… gehi daiteke, eta, adibide moduan, hiztegi gehienetan datorrena gainera daiteke: aldez damu dut, eta aldez atsegin'.
- [E101]: 'bat dator AUren proposamenarekin'.
- [E116]: 'Beraz, hau litzateke azken proposamena: aldez [eta AS gisa] aldez alde / aldez aurreko / aldez aurretik / aldez beste / aldez besteko / aldez edo moldez / aldez aurretiko / aldez...aldez aldez damu dut, eta aldez atsegin'.
- Erabakia: Erabakia (2002-07): 'nire proposamena onartu, aldez aurretiko kenduz'.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldez aurretiko [azpisarrera gehitu].
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:33 | 1997-06-11 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: AS: aldez aurre(ti)ko.
Ik. aldez aurretiko.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldez aurretikako* e. aldez aurretiko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1997-06-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
aldez aurretikako 4 (Amatiño); aldez aurretiko 3 (Euskal Hizk. eta Literatura; GAO 2).
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS: aldez aurre(ti)ko.
-ka-: -tikako/-tiko.
aldez sarrerari dagokion azpisarrera.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldez aurretiko [azpisarrera gehitu].
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
aldezkalari G 1 (SMitx Aranz: "Birjiña Amaren aldezkalari trebeak"); aldezkari 7 dira: corpusean IE 2 (JE Ber: "'joko garbiaren' aldezkari biak"; Izeta DirG: "Auzia ongi aterako dugu, geren aldezkariak ere baititugu"), eta OEH argitaratuan beste 5 ager. (TAg GaGo: "Kistoren aldezkari", "aldezkari porrokatu utsak nai dizkite"; Azurm Iraultza: "Kontrarioen begietan apokaliptiko, aldezkarien ustetan sublime"; Zink Crit: "aldezkaririk sutsuenai entzun"; Or LEItz: "Pindaro dut nere aldezkari"); aldezlari 1 (Etxde Itxas: "Bere aldezlari biurtu nintzen"); aldezle 7 dira: corpuseko 6 (Zait Sof 4: "Lurpetik etsaien buruzki gogo-oneko aldezle etorri dedilla eskatu", "asmo oien aldezle", "oriek nere aldezle izaki?", "Astakeri au egiteko, aldezleren bat ba-duzu"; Gazt MusIx 2: "gai batzuen aldezle zalako", "egia billus, gezurra aldiz arma ta aldezlez orni-orni") eta OEH argitaratuan beste bat (Ibarg Geroko ap. DRA: "Jaungoiko-erriaren buru ta aldezle"); aldeztza(i)lle 5 dira: corpusean 3 (Erkiag BatB: "langilleen aldeztzaille", "Aldeztzaillerik ordaintzeko iñor gertu ezik"; TAg Uzt: "Aldeztzalle bikaña erten zitzaion, orratio"), eta OEH argitaratuan beste bi (EG 1956: "Uriak, ots, Villak, izan zirala Fueroen babesleak, aldeztzalleak?"; TAg GaGo: "Gerora aren aldeztzalle gori biurtua").
aldezle (eta sinismen-aldezle) 3 ageri dira (A. Gerenabarrena: "Euren aberriaren aldezleoi gozoak eta erregarria eskeintzen eutsezan andrazkoak"; J. Garmendia 2: "egiazko sinismen-zalea ta aldezlea naizela", "sinismen-aldezleak dirala").
aldezkari : HiztEn-LurE; aldezlari : Euskalterm 1; aldezle : AB38 1, AB50 1, HiztEn ("ik. aldeztaile"); aldeztaile : AB38 2, HiztEn-LurE.
EuskHizt: aldezkari, aldezle. // ElhHizt: aldezkari, aldeztaile. // HiruMila: aldezkari, aldezlari, aldezle ("ik. adeztaile"), aldeztaile. // DRA: aldezkalari, aldezkari, aldezlari, aldezle, aldeztzalle. // PMuj DVC: aldezkari, aldezlari, aldezlaritza, aldezle. // BeraLzM: aldezkari (aldezlari), aldezlari (v. aldezkari), aldezle (aldeslari). // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Lur EF/FE, Casve EF, HaizeG FB, Lh DBF.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
tradizio-hedadura handixeagokoa da, aldezle eta aldeztaile baino, eta hobestekoa horregatik.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: Ik. aldeztaile / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. aldezkari.
-le/-tzaile.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
defentsa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH: + / EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Ik. aldezkari.
-z(tu)+tz-.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
aldeztu, aldez(tu), aldezten. du ad.
- Erabakia: BAgiria (2000-02-24): (defenditu/defendatu) aditzari ere leku egingo zaio.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): kendua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ALDI BAKOITZ. Todas las veces, cada vez. "Invariablement, bethi, aldi bakhotx" T-L. Pilota, berek ez dakitelarik nola, bihurtzen dute aldi bakotx ostatu sahetsari buruz. JE Bur 27. Etzikean, ahoa ideki behar zuen aldi bakotx, elizako orhoitzapen zurruburruez mihia trabatua! Ib. 101. Porroskak urerat aurdikiz geroz aldi bakotx, errexki dagoke xahu Tolosako azoka. JE Ber 44. "Baietz" aldi bakotx ihardesten zutelarik. Ardoy SFran 167. Hartaz lurra joz aldi bakotx adi-arazten du pondua. Lf in Casve SGrazi 13
aldi bakoitz 9: Berria 8 (adib.: Lagunak heldu zaizkion aldi bakoitz Hendaiara etorri, nabeta hartu eta Hondarribira doaz egun pasa), Jakin (Jakin -en zenbaki berezi honetarako urtero egin ohi dudan aipamentxo honetan, aldi bakoitz-edo, adierazi izan dut euskararen aldeko «giro on» horrek, dohakabez, argiune baino itzalalde gehiago dauzkala).
aldi bakoitz 4: Herria (Bi kulturen berezitasunak hobeki ezagutzen ahalko dira, dela erakusketa, mintzaldi, solastatze eta kontzertuaren bitartez, aldi bakoitz, bi hizkuntzak erabiliak izanen baitira), Daniel Landart 2 (adib.: Baina aldi bakoitz, pilota sakelatik ateratuz erakusten nion eta berehala gure borrokak gelditzen ziren), Jean Baptiste Etxarren (Baina español liberalek ez zuten denborarik galtzen eta jadanik Urdazubin hasiak ziren polliki sartzen, Bera de Bidasoan ere, aldi bakoitz 300 gizonekin).
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa aldi sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS.
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
bat.
aldi sarrerari dagokion azpisarrera.
Ipar.
behin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:005 | 2002-09-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
bat-ean.
aldi sarrerari dagokion azpisarrera.
aldi luze batean.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldian-aldian [azpisarrera gehitu], aldi batean [azpisarrera gehitu].
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ALDI BATEKO. A) (Adnom.). a) Temporal, no permanente; de para algún tiempo (más bien largo). Drainadura aldi bateko lana da, eta drainatzeko egiten diren errakak estaltzen ere dira. Dv Lab 111s. Zeintzuetatik dator, arestian aitatu dan bezala, David aldi bateko lana emango digun Israel-ko bigarren errege andia. Lard 162. Lurreko atsegin, poz ta gozagai guziak aldi batekoak besterik ez dira; guziak dira aldakorrak, zarkor eta galkorrak. Inza Azalp 113. Sortu dutena jaten, edaten, / ba da aldi bateko lana. Or Eus 167. Semearen jaiotza zala-ta, senar-emazteak aldi bateko onezkoak egin zituzten. Etxde JJ 99. Aldi bateko jasak igarriz. Ib. 267. Bada jatekua / oraindikan etxian / aldi batekua. Uzt Sas 192. b) De un tiempo, de cierta época. Nongo eiztari gaiztok uxatu dizkit emendik, aldi bateko xoxo, eskioso ta karrastarro maiteak? Mok 14. Orixe zan aldi bateko Esparta. Eguzk GizAuz 11. Patakon, aldi bateko lapur ospetsuak be. Ib. 9. Zoazte ene aldi bateko artalde zoriontsuak. Ibiñ Virgil 33. Gauaren ilunak uxatu zuen aldi bateko poesiaren argia. MIH 291. c) De una misma época. Nere jaioterri inguruko Kapanaga eta Pouvreau, aldi batekoak ziran, eta urte berean argitaratu ebezan Kristau-Dotriñak. Alzola Atalak 86. B) + ALDI BATETAKO (BN-arb ap. Gte Erd). (Adverbial). "Aldi batetako [egin dute auzapez] (BN-arb)" Gte Erd 263. v. ALDI BATEKOZ, ALDI BATERAKO. Azkortu ta garbitu, sartu errekara, / aldi bateko dago samurtzen azala. "Largo tiempo". Or Eus 103. Aldi bateko, denetan utziz / berak dakarren zerua. Ib. 261. Bota zizkion itzak ikaratuxe utzi bazuten aldi bateko. Etxde JJ 31. Aldi bateko, bearbada luzaroko, garaitua izan zela bazekin. Ib. 200
aldi bateko 50: Consumer, Berria 20, EiTB 10, Euskaltzaindia, Laneki 4, DiarioVasco 4.
aldi bateko 37: Berria 11, Herria, Iñaki Mendiguren 5, Joan Mari Irigoien 5, Imanol Unzurrunzaga 5, Isabel Arrigain 2, Jon Muñoz 2, Koro Navarro, Xabier Olarra 2, Xabier Mendiguren Elizegi, Bernardo Atxaga, Gotzon Garate.
Adierazle egokia, hedatua eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa aldi sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:14 | 1997-06-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH argitaratuan ez du berarizko trataerarik; corpusean 3 aldiz jaso dugu aldi baterako segida: Lard ("Ara non Jainkoaren eskuak jotzen zaituen, eta aldi baterako itsutzen zeran") eta JAIraz Bizia ("Egitan maite danean, ori bera ere, aldi baterako urruntzea, gogoz egiten da" eta "an egon ziran biak luzaro elkarri eantsita; eta alabarengatik izan ez ba zan aldi baterako ba zeuden").
EB eta admin. eremukoak dira 8 aldi baterako (Arauzko erabakiak, Oinarrizko legeria Bizkaian, GAO 2, Eustat, EHAA 3) eta 12 aldibaterako (E.J., Kondaira-lurraldeei buruzko legea, HAEE/IVAP 3, EHAA 5).
aldi baterako : DFrec 2; AB50 12; Euskalterm 36; aldi-baterako : AB50 1; aldibaterako : DFrec 1; AB50 19. Euskaltermekoak zehazkiago: aldi baterako bakarrik eskaini da 17 lexia 'temporal' adierakotan: aldi baterako lankidetza; aldi baterako ezgaitasun A.B.E.; aldi baterako usaera; aldi baterako lan-enpresa; aldi baterako laneko baja iragankor; laneko aldi baterako baja iragankor; aldi baterako ezgaitasunagatiko subsidio; gidabaimenaren aldi baterako kentze; gidabaimena aldi baterako kentzeagatiko subsidio; aldi baterako alokatu; aldi baterako; aldi baterako eragozpen; enplegu-soldaten aldi baterako etendura; enplegu eta soldataren aldi baterako esekipen; aldi baterako enpresak ABLE; istripuzko aldi baterako elbarritasun; aldi baterako profesio; 'transitorio' adierako bat: A.B.E. aldi baterako ezgaitasun eta 'interino' adierako beste bat: aldi baterako funtzionario; aldi baterako eta iragankor sinonimo gisa agertu dira lau lexia 'temporal' itzulitan: aldi baterako fitxategi / fitxategi iragankor; aldi baterako aldagai / aldagai iragankor; finantza-inbertsio iragankorren baliogaleragatiko hornidura / aldi baterako finantza-inbertsioen baliogaleragatiko hornidura; aldi baterako finantza-inbertsioak / finantza-inbertsio iragankorrak; aldi baterako eta behin-behineko sinonimo gisa agertu dira lau lexia 'provisional(mente)', 'temporal' eta 'interino' itzulitan: behin-behinekoz itxita / aldi baterako itxita; aldi baterako kontratu / behin-behineko kontratu; behin-behingoz / behin-behinekotasunez / aldi baterako; aldi baterako desbideratzea / behin-behineko desbideratzea / denborabateko desbideratzea; aldi baterako eta tenporal batean: aldi baterako onarpen / onarpen tenporal. Euskaltermen temporal horrela ere itzuli da: tenporal, denborazko, denbora bate(ra)ko, denboraldi baterako; eta eventual horrela ere bai: noizbehinka, ebentual, inoizkako, noizbehinkako, ez-finko (kontratu ez-finko).
Admin. eremuan jasoak: LurraldeAntol: aldi baterako 'temporalmente'; 'provisional, transitorio'; aldi baterakoak baino ez izan 'poseer características de provisionalidad'; aldi baterakoak izan 'poseer características de provisionalidad'; eta 'temporal (de carácter)': behin-behingorakoa; temporalmente: behin-behingoan, aldi baterako. // AgAld hitz-bilduma: 'eventual (provisional)': behin-behingorako; aldian-aldiango; 'temporal (provisional)': behin-behingo, aldikoi, aldian-aldiango, aldi(ra)ko, aldibaterako . // HezkAdmin: aldi baterako 'eventual, temporal, transitoriamente' (eta aldi baterako bizileku 'residencia eventual'; aldi baterako kontratu 'contrato eventual'; aldi baterako pertsonal 'personal eventual'); 'eventual, temporal': aldi baterako . // EurItune: aldi baterako 'temporal'.
aldi baterako : HiruMila; ElhHizt; DRA ('para largo tiempo'); aldi bateko : Lur EG eta EF ('temporal'); ez ditugu aurkitu ap. EskolaHE, EuskHizt, PMuj, Casve EF, HaizeG, Lh DBF.
es eventual / temporal formen ordainak erdaretan: fr (DLLF): éventuel, elle / (travailleur, pouvoir) temporaire; it (L. Ambruzzi): eventuale / temporale; ca (DCC): eventual / temporani, temporal; en (Collins): temporary / temporary; de (Slaby-Grossmann): eventual / zeitlich, vergänglich, zeitweilig.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
forma osatu ez-automatikoa, 'aldi luze baterako' adierazten duenez.
bat.
aldi sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS.
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
bat.
aldi sarrerari dagokion azpisarrera.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:04 | 1997-06-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS.
HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS
bera.
aldi sarrerari dagokion azpisarrera.
batera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHdef | 2023-11-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Azpisarrera gisa jasotzekoa da, definitu ahal izateko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ALDI ORO A (aldioro, aldiro); A Apend (aldiero); A EY III; Izeta BHizt2 (aldiero). a) (Precedido de oración de relativo). Todas las veces que, siempre que. "Todas las veces", "cada vez, a cada rato" A. "Eldu den aldiro (AN), siempre" A EY. "Todas las veces. Kusten dugun aldiero irriz asten da" Izeta BHizt2. Akonsejatzen duen aldioro. El. Bere milagroz mundu guzia betetzen zuena ta nai duen aldi oro bete dezakena. Mb IArg. Tristatzen ziran aditzen zuten aldi oro Ib. Jangoikoaren esanak egiten ez dituen aldi oro. Ib. Ta zerén ofratzendén / Jangoikoari egunóro, / ta guri ere ematendén / guk naidúgun aldióro LE Kop. Cupidok eritzen nau / fletxakin berriro, / neregana jiratzen / dituen aldiro. Bil. Ikusten zaitutan aldiro aztutzen zaizkit beste gauza guztiyak Ib. Zenbeit obrein eiten asten giren aldioro CatAe. Zomait obraren egiten astan gren aldioro CatR. Bat erortzen den aldioro bekatu mortalean CatSal. Bekatu larrian erortzen den aldiero Legaz. Euskal-Esnalearen sariketan sartu dan aldioro garai atera dira onen olerkiak. Inza in Jaukol Biozk XV. Maiz, orde, etxetik alde / dut oroimen aula, / etxera dan aldiro / lotsaz gorri naula Or BM. Ille-motza, arkaitz-eran, beira dagokio; / aren kalparra apartuz jotzen dun aldiro Or Eus. Ama zan gaixo negon aldiro / gau ta egun zaintzen niñuna EA OlBe. Ara urbiltzen diran aldioro, olioz betetzen dutela Or QA. Badira ere zenbait buru-langile galesez mintzatu behar dutenak egokitzen zaien aldiro MIH. Etorrialdióro aurkibalezáte berendáko doblonbát LE Prog. Ordutik eta oroitu aldiro "Jainkoa baitan bego" zion FIr. Ikasteko gutun eta bertze ek guziak ikusi aldiro nigarra eldu zitzaien Ib. Egundaño Jaunak egin dizkion berexkuntza guziak, itz oiek entzun aldiro gogoratzen zaizkio Inza Azalp. Zedenaren otsa gabez entzun-aldioro, sugea irudi yakon kutxa-zura yaten Or Tormes. Nagosia ostera, barreka nire burutapena gomuta-aldioro. Ib. Ugiña lêr-aldi-oro Or Eus. (Precedido de sintagma vbal. con suf. -(e)nean). Zomait obraren egiten asten grenean aldioro CatSal. (Tras -tuz). Nork itzegin naiko luke, naigabea edo bildurra aipatuz aldioro naigabetsu edo bildurti baledi? Or. Aiots aldioro. Urrupa aldioro. LE-Ir. Bazkal-ondotik kanta-aurreraiño / morkots-aldiro jaso du Or Eus. etab.; b) (Precedido de numeral) Lerro auek bina eten ditut, naiz sei aldioro, naiz bost aldioro Or.
def.: aldiro 1 adb. Aldi oro, aldi oroz. (Erlatibozko esaldi baten eskuinean erabiltzen da). Ik. guztian; guztietan. Ikusten zaitudan aldiro, ahazten zaizkit beste gauza guztiak. Atea zabaltzen zen aldiro, hor nintzen borrokarako prest. 2 adb. Beti.
aldi oro 97: Aizu, Deia, Elhuyar, Consumer, HABE, Berria 70, EiTB 4, Jakin 3, Karmel 3, Argia 9, Erlea, DiarioVasco 2; aldioro 56.
EPG: aldi oro 76: Berria 22, Herria 2, Karlos Zabala 12, Koldo Izagirre 5, Imanol Zurutuza 4, Asisko Frantzizko 3, Lopez de Arana 2, Xabier Amuriza 2, Filipe Bidart 2, Iñaki Segurola, Ander Irizar, Xabier Montoia, etab; aldioro 29.
Adierazle egokia eta jasotzekoa azpisarrera gisa, lehendik arautua dagoen aldiro sarrerarekin batera.
azpisarrera gisa jasotzekoa aldi sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ALDI OROTAN. Cada vez que. Ala zion berak, sukaldean arkitzen zun aldi orotan. Etxde JJ 109. Siempre. Otoi, ba, euzkotarrak, / Aldi orotan otoi. Enb 50. Nire maitia Euzkerea da, / Beti nabil bere billa; / Nai dodalarik aldi orotan / Neurekin ixan dedilla. Ib. 144. Zarata gitxi... ta lan askogaz, maitez laguntzen Amari, / Aldi orotan euzko-eredu ikusten dan gixon ori... Ib. 148. Gurasoek ba dituzte eginbide batzuk elkarrekiko aldi orotan ezagutuak izan direnak. Vill Jaink 163.
aldi orotan 4: Deia, Berria, Argia 2.
aldi orotan 3, Jenaro Garate (adib.: Aldi orotan zer den zuzen eta oker, arauaren bitartez jakin beharra dago, gure beharrei dagokiolako; eta ezin dugulako obligaziorik izan jakin ezin dugunari buruz).
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa aldi sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ALDI OROZ (Sal, S, R ap. A; Dv). (Precedido de oración de relativo). Cada vez que, siempre que. Gehiago erran den Konfrai eta Konfraisak edireiten diren aldi oroz. Mercy 7. Bekhatu mortalean erortzen den aldi oroz kofesatu behar dea berheala bekhatua barkatzekotz? CatLuz 23. Meza erraiten dian aldi oroz. UskLiB 33. Ahal den aldi oroz behar da deithü aberen atxeterra. Ip Dial 80 (It al dan guztian, Ur al dan guztijan, Dv ahal den guzian). Gurhia egiten den aldi oroz zolak hurez xahatü behar dü. Ib. 83. Eskribitan daudan aldioroz. Mdg 128. (Precedido de rad. vbal.). Etxenko bestik ere, ikhus aldi oroz / hari enzün nausetzaz, eni injürios. 'Chaque fois qu'ils me voyaient'. Etch 174. Cada vez, todas las veces. --Konbeni dea ardüra komüniatzia? --Bai, ahalik arrangüroskiena preparatzen bagira ber aldi oroz, segitzen dügülarik kofesor prüdent baten abisa eta errana. CatLan 137. Ez da dudarik, zeren aldi oroz nitrea gutituz baitoha eta su gehiago behar baitu. Dv Dial 117. Azpiak atheratzen direnean ere bai; eta orduan jatsaz nahi dira ontsa garbitu aldi oroz, eta urez ere bai noizean behin, udan bereziki. Dv Lab 217. Sakrifizioari berenaz datxeikon eginbidea da Mezaren entzulek aldi oroz komunia dezaten. Arb Igand 110. Aldi oroz Ajia eküratzen zen Apez-jauzkagian. Const 37. Elgarrekin gainez gain ardura gabiltza / Gure pean ikusiz Haltsuko zelaia / Aldi oroz baitzauku arintzen bihotza. Iratz 51. Tiroak hiltzen baitu hatzemanez geroz, / bederen zaurituko gaitu aldi oroz. Xa Odol 136
def.: aldiro 1 adb. Aldi oro, aldi oroz. (Erlatibozko esaldi baten eskuinean erabiltzen da). Ik. guztian; guztietan. Ikusten zaitudan aldiro, ahazten zaizkit beste gauza guztiak. Atea zabaltzen zen aldiro, hor nintzen borrokarako prest. 2 adb. Beti.
aldi oroz 16: Berria 14, Argia, Erlea.
EPG: aldi oroz 80: Herria 31, Berria 3, Itxaro Borda 21, Xipri Arbelbide 5, Koldo Izagirre 3, Piarres Xarriton 4, Jean Baptiste Etxarren 3, Piarres Aintziart 3, Xabier Olarra, Daniel Landart, Aurelia Arkotxa, Filipe Bidart.
Adierazle egokia eta jasotzekoa azpisarrera gisa, Ipar. marka behar duen galdetuko zaie Iparraldekoei.
azpisarrera gisa jasotzekoa aldi sarreran.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-07-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2010-04-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
aldi: HiztEn (konpasaren zatietako bakoitza), LurE (denboran zehar gertatzen den zer batean berez daitezkeen zatietako bakoitza: sinfonia baten aldiak).
aldi: EuskHizt (adib. gisa: Sinfonia baten aldiak), ElhHizt (adib. gisa: bi aldiko konpasa); ez dugu aurkitu ap. HiruMila.
Zehazki: tempo, aldi; ElhHizt: denbora, aldi; HiruMila: denbora, aldi.
AS: aldian behin
Ik. aldi sarrerako adieretan "9 iz. Mus. Konpasaren zatietako bakoitza"; eta seigarren adierako adibideetan "Sinfonia baten aldiak".
AS gisa gehitzeko eskatuz: aldian aldiko, aldi bat , aldi baterako, aldi batez, aldi berean, aldiko ; eta adib. gisa: aldian aldi.
Adierak zehaztean, musikako hau ere kontuan izan beharko da (iz. Konpasaren zatietako bakoitza).
Musika.
- [I108]: "Erabileremuak zehaztu. 1 Usua, 'garai' edo. 2 Hizk. "aditz-aldi"..." (1993-02)
- [E202]: 52. 5: 'bi aldiz etorri da'; 'aldian behin gertatzen da hori'" (1995-01-09)
- [E306]: "'aldian aldi' formak 'aldian aldi-' eran adierazita argiagoa izan daiteke beharbada (ondoren adibideak erantsita). Dena den, 'aldian-aldian' esapidea bereiz sartzea proposatzen dugu, 'aldian behin', 'noizean behin' esanahia ez duelako 'aldian aldi- + -n' egiturak azaltzen eta, gainera, bikoiztapena izaki, marraz idaztekoa delako" (2001-01-23)
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldian-aldian [azpisarrera gehitu], aldi batean [azpisarrera gehitu].
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua: aldi 1 iz.: aldian aldiak eskatzen duena egin; aldian aldiari dagokion eran jokatu. 2 iz. Mus. Konpasaren zatietako bakoitza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-07-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2010-04-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
aldi: HiztEn (konpasaren zatietako bakoitza), LurE (denboran zehar gertatzen den zer batean berez daitezkeen zatietako bakoitza: sinfonia baten aldiak).
aldi: EuskHizt (adib. gisa: Sinfonia baten aldiak), ElhHizt (adib. gisa: bi aldiko konpasa); ez dugu aurkitu ap. HiruMila.
Zehazki: tempo, aldi; ElhHizt: denbora, aldi; HiruMila: denbora, aldi.
AS: aldian behin
Ik. aldi sarrerako adieretan "9 iz. Mus. Konpasaren zatietako bakoitza"; eta seigarren adierako adibideetan "Sinfonia baten aldiak".
AS gisa gehitzeko eskatuz: aldian aldiko, aldi bat , aldi baterako, aldi batez, aldi berean, aldiko ; eta adib. gisa: aldian aldi.
Adierak zehaztean, musikako hau ere kontuan izan beharko da (iz. Konpasaren zatietako bakoitza).
Musika.
- [I108]: "Erabileremuak zehaztu. 1 Usua, 'garai' edo. 2 Hizk. "aditz-aldi"..." (1993-02)
- [E202]: 52. 5: 'bi aldiz etorri da'; 'aldian behin gertatzen da hori'" (1995-01-09)
- [E306]: "'aldian aldi' formak 'aldian aldi-' eran adierazita argiagoa izan daiteke beharbada (ondoren adibideak erantsita). Dena den, 'aldian-aldian' esapidea bereiz sartzea proposatzen dugu, 'aldian behin', 'noizean behin' esanahia ez duelako 'aldian aldi- + -n' egiturak azaltzen eta, gainera, bikoiztapena izaki, marraz idaztekoa delako" (2001-01-23)
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldian-aldian [azpisarrera gehitu], aldi batean [azpisarrera gehitu].
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua: aldi 1 iz.: aldian aldiak eskatzen duena egin; aldian aldiari dagokion eran jokatu. 2 iz. Mus. Konpasaren zatietako bakoitza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ALDIAN (BN-arb ap. Gte Erd; Izt 21r). a) Cada vez. "En cada una de las veces [...], aldian egizu aldiari dagokana" Izt 21r. "Hastean [..] aldian bat eta gero moltxoka (BN-arb)" Gte Erd 36. "Musean bederazka emaiten dira kartak (BN-ciz), aldian bat (BN-arb)" Ib. 40. Iuduetarik rezebitu ukhan dut borz aldiz berrogeira kolpe, bat guti aldian. Lç 2 Cor 11, 24 (He aldian berrogoi bat guti). Bada hitz egilleak luzatzen edo laburzen du aldian, berak nai duen gisan, hitzez adiraz dezakena. Mb IArg I 332. Eta bakoitzari berea, ostu edo gaizki kendu edo artua, aldian puska badere biurtzeko obligazio estua. Cb EBO 53. Guziak erran behar zaizkote astiki, aldian hitz gutiz, iduriz pausaka, eta bethi boz ezti batekin mintzatuz. JesBih 448s. Galdegiten diogu aldian egun bateko ogia, hodie. Jaur 191. Jaten eman bear zaio maiz eta gutxi aldian. "Y poco cada vez". It Dial 54 (Dv guti aldian, Ip aldian güti; Ur bakotxian gutxi). Ebastea aldian bortz sosetaraino, / Ez dute [agotak] sinhetsiren dela gaizkiraino. Hb Esk 227. Gisu hainitz aldian egiten duena merkeago atheratzen da. Dv Lab 187. Hartakoz aldian [olio] güti egin behar da bethi berri jan ahal dadin. Ip Dial 104. Eta sei burrego haritu zitzaizkon jo-ahala-jo, aldian bia, beren indar guziak joan arteraino. Jnn SBi 28s. Sobera lan aldian ez nahiz hartu. HU Aurp 143. Nik ez dezaket neholere aldian solas bat baizik erran. Ib. 58. Eut! Eut!... emeki, Joan-Eder!... pulliki, emaztekia! Aldian poxi bat! Barb Sup 26. Zer uste duk ala ni, hi bezala, aldian bat ari behar naizela? "Un à un". Barb Leg 128. Ez ginian ez gauza handirik esperantza. Bixkotxak, oñoñak edo bedera liranja. Bainan ez denak batian, aldian bat. JEtchep 43. Xuritxeko gisua Lurdetik ekar-arazten nuen, hamar mila kilo aldian. Etchebarne 93. Iru egunetan eman goizean baraurik, aldian kutxarakada txiki bat. Ostolaiz 33. b) (Precedido de posesivo.). A su (mi, etc.) vez, por su (mi, etc.) parte. Ea lurra benedika, / Benedika, Iainkoa [...]. Baleak zeuen aldian, / Ureko arrainekin, / Benedika ezazue. Hm 93s. Ioandone Ioanes ebanjelistak bere aldian eztu utzi ahatzera materia saindu hau. Tt Onsa 59. Bena haregatik zure aldian, zük ni haboro zerbütxatzen naizü eziez nik zü. Mst III 10, 3. Entzun ezatzue zuen arimen espos samur horren errepustak; ezen bere aldian mintzatuko zaitzue. EgunO in Arb Igand 177. Bertatik il zezaketen, Josuek bere aldian ainbesterekin egin izan zuen bezala. Lard 121. Nere aldian, soinera hartzen dut bizitzeko habea. Dv LEd 230. Joannes Jakes Rousseau-k, bere aldian, erakhutsi zuen bertze gauza bat. Elsb Fram XII. Eta frantsesez mintzo zelako eta euskara hastio, nuen nik ere ene aldian gure errienta hastiatu. Xa Odol 27. c) De una vez. Gero agertu dela aldian bortz ehun anaiari baino gehiagori. Dv 1 Cor 15, 6 (Bibl aldian; Lç aldi batez). d) (Con sintagma con suf. -ago). Cada vez más. Aldiñ argigo ikusten zun alako ola batekin dirua erruz irabaziko zala. JAIraz Bizia 63. Bañan Ander aldiñ nastugoa zebillen. Ib. 63. Erri aundik aldin aundigoak dira. Ib. 51. e) "Aldian da, tiene un buen momento (Darric)" DRA. f) A veces. Gero ere, aldian bixitatzen giñun. JAzpiroz 49. Aldian basurdetara, aldian perira edo amorrai arrapatzera edo errira buelta arratsean. Orixek ziran gure jostaldiak. Ib. 81.
adib.: aldi1 1 iz. Aipatzen den ezaugarria duen denbora-hedadura. Hemengo aldia egin duzu. Aldi joana bihurtzen gaitz da (esr. zah.). 2 iz. Garaia. Aldi hartan ez zen herrian telefonorik. Diktaduraren ondoko aldi berri honetan. Azken aldi hauetako istiluen aldamenean ordukoak ez ziren ezer. Aldian aldiak eskatzen duena egin. Aldian aldiari dagokion eran jokatu. 3 iz. Denbora. Ez da gaitzik aldiak ez daroanik (esr. zah.). 4 iz. Gertaera edo ekintza baten gauzatze bakoitza. Ikusi duen lehen aldia. Berriro adierazi behar dute beren asmoa, baina aldi honetan jendaurrean. Esku hartzen duzun aldi bakoitzean. Hurrengo aldian. 5 iz. Hurrenkera batean, norbaiti edo zerbaiti dagokion unea. Ik. txanda. Orain nire aldia da. Bakoitza bere aldian. 6 iz. Denboran zehar gertatzen den zerbaitetan bereiz daitezkeen zatietako bakoitza. Europako gerrak bi aldi izan zituen. Dantza pausoz osatzen da, eta pauso bakoitzak bi aldi ditu. Eliz urtearen aldiak. Sinfonia baten aldiak. Lau aldiko motorra. Ilargiaren aldiak. Futbol partidaren bigarren aldian.
aldian 1899 (hainbat formatan: aldian, aldian behin, azken aldian, aldian aldiko ): Ortzadar, Arabako Batzar Nagusiak, ElCorreo, Deia, Elhuyar, Elkar, Consumer, HABE, Berria, EiTB, Euskaltzaindia, Gipuzkoako Batzar Nagusiak, Jakin, Karmel, Argia, Laneki, Erlea, DiarioVasco.
EPG: aldian 1513: Herria, Berria, Rafa Egiguren, Luis Elberdin, Anjel Lertxundi, Jon Muñoz, Josu Zabaleta, Asisko Frantzizko, Lopez de Aran, Joan Mari Irigoien, Aingeru Eplatza, Elena Touyarou, Juan Garzia, Anton Garikano, Bernardo Atxaga, Piarres Xarriton, Irene Aldasoro, Patxi Zubizarreta
Adierazle egokia eta jasotzekoa azpisarrera gisa. Bide batez, aldi sarreraren adierak osatzea eta argitzea komeni da.
Azpisarrera gisa jasotzekoa aldi 1 sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:008 | 2002-09-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
EIH: adib.: aldian-aldian / ElhHizt: AS: aldian-aldian / EskolaHE: -
-n: -an.
aldi sarrerari dagokion azpisarrera.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldian-aldian [azpisarrera gehitu], aldi batean [azpisarrera gehitu].
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:25 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
EB dira 6 aldibereko (A. Azkargorta; Elhuyar; UZEI 3; J.M. Torrealdai) eta aldiberekotasun 2 (Eustat; M. Haranburu).
aldi bereko : LurE, Euskalterm 3; aldibereko : AB38 4; HiztEn; Euskalterm 18; aldiberekotasun : HiztEn; Euskalterm 3. Ez dugu aurkitu ap. DFrec; AB50.
Admin. eremukoak: AdminEL: simúltaneo: alda-baterako; traducción simultánea: alda-baterako itzulpen. // LurraldeAntol: aldi bereko, aldi bereko baldintza, aldi bereko itzulpen, aldi bereko okupazio. // HezkAdmin: simúltaneo: aldi bereko. // AgAld hitz-bilduma: bapateko; bat-bateango. // Ez dugu aurkitu AdmMila eta EurItune hiztegietan.
Beste hiztegietakoak: aldi bereko : ElhHizt (eta aldiberekotasun), EuskHizt, EskolaHE; aldibereko : HiruMila, Lur EG/CE-EF/FE, Casve EF; aldiberekotasun : ElhHizt; Casve EF. Ez dugu aurkitu HaizeG BF; Lh LBF hiztegietan.
simultáneo / simultaneidad formen ordainak hiztegietan: ElhHizt: aldi bereko / aldiberekotasun; HiruMila: aldibereko, baterako / aldiberekotasun, bateratasun; Lur EF/FE-Lur EG/CE: aldibereko; Casve FE: berraldiko, berzoinüko, algarrekilako; HaizeG FB: elgarrekilako, betan eginak, batean eginak; T-L LFB: elgarrekilako, bet-betako, bat-bateko; PMuj DCV: aldi bereko, era bereko, baterako, bat-bateko / bateratasun, aldiberetasun.
HLEH-EuskHizt: AS: aldi bereko / HiztEn: + / LurE: AS: aldi bereko / ElhHizt: AS: aldi bereko / EskolaHE: AS: aldi bereko.
bi hitzetan idaztekoa da, berez; gaur, ordea, loturik idatzia ageri da (cf. "aldibereko itzulpena"), are Casve EF eta Lur FE/EF hiztegietan. Forma horretan proposatuko da, aldiberekotasun erantsiz.
ber-eko.
aldibereko itzulpena; aldibereko okupazioa.
- [E306]: "Bereiz idaztea proposatzen dugu: 'aldi bereko'. Ez da erabat egia 'gaur loturik idatzia ageri da', are gutxiago azkenaldian; izan ere, horrelako izenlagunak loturik idazteko duela hamabost-hogei urte zabaldu zen joera oso kritikatua izan da. Garai bateko 'aldebateko' (unilateral), 'bialdeko' (bilateral), 'ganberabiko' (bicameral), sexubiko ('bisexual') baztertu egin ditugu eta 'alde bateko', 'bi aldeko, 'ganbera biko / bi ganberako', 'sexu biko / bi sexuko (/bisexual)' bihurtu ditugu. Horrelakoak hitz bakarrean idazteko arrazoia, gure iritziz behintzat, gaztelaniaz edo frantsesez hitz bakarrak izatea da eta erabaki ona da euskaraz (izenlagunez ari gara, ez izenez) 'normal' idaztea, hau da, bi hitzetan. 'Trimestral' adierazteko, 'hiru hileko' erabiltzen dugu orain, lehengo 'hiruhileko' baztertuta (baina 'trimestre': 'hiruhileko'). Salbuespenak onartzeko irizpideak zein diren? Uste dugu lantaldearekin erabat ados egongo garela horretan: tradizioan loturik idatzi direnak, edo gaur egun, idazkera lotua oso zabaldua egoteagatik, aldatzea merezi ez dutenak (adibidez, 'nazioarteko'). Ez dugu uste 'aldi bereko' baldintza horiek betetzen dituenik, ezta hurrik eman ere. Gainera, ez dugu uste 'aldiberekotasun' behar izatea arrazoi nahikoa denik 'aldibereko' idazteko. // (gai honi buruz, artikulu interesgarria argitaratu zen HAEEk eta UZEIk 1997an antolatutako Terminologia Biltzarrean: "Erdal hitz bakarra: euskal hitz bakarra" jokamolde mimetikoa euskal terminologian, J. Alberdi, J. García, I. Ugarteburu, Euskal Filologia Saila, Leioako Campusa, EHU)" (2001-01-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ber-eko-tasun.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
g.er. Ik. alditxar.
-gaitz.
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
g.er. Ik. alditxar.
-gaizto.
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:17 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: Ik. aldizka / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-ka.
adlag.
aldizka.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:25 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-kada.
iz.
denboraldia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-kal.
Zub.
adlag.
aldiko, aldi bakoitzeko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:37 | 1997-06-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-ko.
aldi sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
aldi bakoitzean.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
aldiri: Bartzelonako aldirietan / AS: aldiriko tren
- [E109]: [aldiri(ak)] falta da.
- Erabakia: Batzordea (JAA, MA, IS) eta BAgiria (2000-03-30): aldiri sarrera, adibide bat ondoan duela, Bartzelonako aldirietan. Eta gero, aldiriko tren azpisarrera egin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1992-12-16 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
AS
ik. oh., s.u. ingurutren
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-tar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2002-07 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:19 | 1997-06-11 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. aldi (oro) / LurE: - / ElhHizt: Ik. aldi (oro) / EskolaHE: -
-oro/-ro.
- Erabakia: Erabakia (2002-07): 'aldiro 'aldi oro(z)''.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:24 | 1997-06-11 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
zenb.arekin (bi, mila, zenbat) maiz ageri da; eta alditan soila behin, 'batzuetan' adierakoa ("eta, alditan, entzulegoa kontuan hartzen dutelako...").
OEH: ALDITAN. a) (Con numerales o cuantificadores). v. ALDIZ. Eztela beharrik hura oso egin dezazun aldi batez, bainan hainitz alditan. SP Phil 509. Zenbat ebatsi edo oostu deban, eta zenbat alditan. OA 163. Zenbat alditan agertu da askoren begietan aurtxo ederraren irudi edo itxuran? Mg CC 204. Ta asko alditan gezurra da sariztatua ta egia zapaldua. VMg 74. Begiratu eikiezu gaur iru biderreko alditan zeure eskuai. Añ EL2 69. Ez bein bakarrik, baña bai asko alditan. Echag 217. Esnea bi alditan jatzia bada, txit ongi nastu bear da. It Dial 90. Hola hola hanitz alditan, / Txipienak besterenzat lanetan / Ari gira. Arch Fab 225. Asko alditan esan digute. PE 22. Ikustera joanda, o! zenbat alditan, / Pentsetan zan lakorik etzan aurkietan. AB AmaE 308. Gaiztoekin zer egingo duan asko aldittan esan zuan. Inza Azalp 83. Iru alditan / Ni jausi ba-naz. Enb 103. Asko alditan aitu izan det / txit ona dala berori. Tx B 163. Asko alditan, atsegingarri / zuentzat izan beharrez, / alaiarena egiten dakit. Xa Odol 345. Neroni ere ordu oietan / pranko alditan jarduna. Uzt Sas 244. Gazte ez gera izango / iñor bi alditan. Lopategi in Uzt Noiz 57. v. tbn. Mb IArg I 95. CrIc 159. Xe 320. BEnb NereA 147. b) A veces, en ocasiones. Alditan izateko bere soldadu edo gudari; alditan gure biotz ta oitturak lantzeko nekazari, ta beti zeru aberatsa erosteko merkatari. Inza Azalp 11. Alditan bere gogoraldiak gertaera ezerezenetatik artzen ditu. Inza in Jaukol Biozk XII.
alditan 506: Ortzadar 3, ElCorreo 2, Deia 14, Elhuyar 2, Elkar, Consumer 20, HABE, Berria 259, EiTB 118, Euskaltzaindia, Gipuzkoako batzar nagusiak, Jakin 8, Karmel 3, Argia 34, Laneki 18, Erlea 2, DiarioVasco 19.
alditan 235: Berria 127, Herria 5, Mirentxu Larrañaga, Ramon Saizarbitoria, Iban Zaldua, Joxan Elosegi, Anjel Lertxundi, Unai Iturriaga, Urtzi Urrutikoetxea, Karlos Linazasoro, Xabier Montoia, Patziku Perurena, Joseba Sarrionandia, Lourdes Oñederra
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Er. gabea.
-n.
Adierazle egokia, hedatua eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa aldi sarreran.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): kendua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-tsu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-txar.
iz.
ondoeza; ezbeharra.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
alditxartu, alditxar(tu), alditxartzen. da ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-une.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh62 | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
LB: 84; ETC: 332.
Elhuyar: aldiuneko izlag. (Fis.) instantáneo, -a aldiuneko abiadura: velocidad instantánea; Adorez: aldiuneko: adj. (Fis.) instantáneo, a; aldiuneko abiadura: velocidad instantánea; aldiuneko azelerazioa: aceleración instantánea; aldiuneko potentzia: potencia instantánea; Labayru aldiuneko izlg. instantáneo -a; NolaErran: 0. Euskalterm: aldiuneko abiadura, aldiuneko ardatz, aldiuneko aspektu, aldiuneko azelerazio, aldiuneko balio, aldiuneko emari. / ZTHB-Fis: aldiune iz. Aldiuneko abiadura. Aldiuneko azelerazioa.
es instantáneo; fr instantanéElhuyar: 1 adj. bat-bateko fotografía instantánea: bat-bateko argazkia 2 adj. berehalako café instantáneo: berehalako kafea; efecto instantáneo: berehalako ondorioa 3 adj. [breve] une bateko un dolor instantáneo: une bateko mina 4 adj. (Fís.) aldiuneko velocidad instantánea: aldiuneko abiadura / Adorez: une bateko, aldiuneko, instanteko; ha sido una luz instantánea: une bateko argia izan da. 2 bat-bateko, berehalako; ha sido una reacción instantánea: bat-bateko erantzuna izan da; muerte instantánea: bat-bateko heriotza; café instantáneo: berehalako kafea. 3 (Fís.) aldiuneko, instanteko; aceleración instantánea: aldiuneko azelerazioa; potencia instantánea: aldiuneko potentzia; velocidad instantánea: aldiuneko abiadura / Labayru: 1 adj. Rápido berehalako, bat-bateko, aldiuneko, instanteko. Café instantáneo: Berehalako kafea. Fotografía instantánea: Bat-bateko argazkia. 2 adj. Momentáneo o fugaz momentu/memento | une bateko. 3s.f. Ref. a fotografías bat-bateko argazki / NolaErran: 1 adjectif café berehalako (kafe) mort, réponse, effet berehalako bat-bateko cela demande une réponse instantanée horrek berehalako arrapostua galdegiten du 2 nom masculin bat-bateko (argazki).
aldiune iz. Denbora-bitartea; mementoa. Lehertzen den aldiunean, lehergailua geldi baldin badago, orduan (...).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1997-06-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS.
HLEH: - / EuskHizt: AS: aldiz-aldiz / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
aldiz 2 sarrerari dagokion azpisarrera.
aldiz-aldiz zapatariak zaldiz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 | 1993-10-20 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
AS: aldizkako
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:MatHizt | 1992-12-16 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EOh | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh60 | 2020-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
aldizkakotasun 58: Aizu, Argia 3, Berria 4, Deia, Deustuko Unibertsitatea 10, Euskal Herriko Agintaritza 3, EiTB 5, Consumer, Espainiako Gobernua 14, Gomylex 5, Jakin 2, Karmel, Laneki 4, UEU 4; periodikotasun : Argia 1, Elhuyar 3, Elkar 1, Espainiako Gobernua 2.
aldizkakotasun 2, Berria; ez dugu periodikotasun formarik aurkitu.
Euskalterm: periodikotasun (Biol.).
es periodicidad / fr périodicité, régularité: Elhuyar: aldizkakotasun, periodikotasun; Adorez: aldizkakotasun; Labayru: aldizkakotasun; Zehazki: periodikotasun (cualidad), periodizitate (frecuencia); NolaErran 0.
Ondo eratua eta erabilia.
- [E210]: 'Aldizka eta aldizkako jasota daudenez gero, komenigarri izan daiteke aldizkakotasun jasotzea'
- Erabakia: Arauak ez du jaso.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1992-12-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aldizkaritegi bezalako formarik aurkitu OEH-EEBS corpusetan.
aldizkaritegi : Euskalterm 1. Ez da ageri besteetan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE).
bestetan, aldizkaritegi : EuskHizt (Ez dugu aldizkaritegi formarik aurkitu hiztegiotan: HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, HLEH, Lur EG/CE, Lur EF/FE, PMuj, DRA, HaizeG, Casve EF.
Erdal 'revistero'ren ordainak hiztegietan: HiruMila: aldizkaritegi ; ElhHizt: aldizkari-gordetzeko .
HLEH: - / EuskHizt: + (*1965) / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
berri, erabili gabea; baina egokia.
hemeroteka.
- [E208]: 'Sin. Hemeroteka. Ez dira gauza bera, erdaraz revistero eta hemeroteca ez diren bezala. Biei toki bana utzi beharko diegu, sinonimiarik gabe'.
- [E101]: 'bat dator Xkrekin'.
- [E116]: 'Ez litzateke egokiena izango bi hitzak ematea, bakoitza bere tokian, sinonimoak direla esan gabe?'
- Erabakia: Erabakia (2002-07): 'nire proposamena onartu'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH argitaratuan aldizkatu : SP 3, Abraham, LE 2 (-s-), JesBih 2, MarIl, Dv 2, HU 3, JE Bur 2, RIEV 1910, Etcham, Zub, Mde Pr, Izeta DirG (-etu), Ibiñ Virgil, Zait Plat, Lf in Casve SGrazi; aldikatu : Mst, Ip 2, Prop 1884; aldizkatze : SP Phil 2, He Phil; aldikatze : Ip Hil. Ez dugu aldizkatzaile forma aurkitu.
aldizkatu 4 aldiz jaso da: IE 3 (Eskualduna 1924: "Aldizkatu behar zaiote heieri ere bazka, betaraba, lursagarra, artho irin, zahi eta bertze holako emanez"; Herria 1972: "Eskola eta lana aldizkatuz"; Otoizlari 1984: "Gau guzian, aldizkatuz, lan eta lan egin dute gizonek"); EB 1 (J.M. Satrustegi: "Aldizkatuko omen dira bidean"). Ez dugu aldizkatzaile aurkitu.
aldizkatu : AB38 2, HiztEn-LurE; aldizkatze : LurE. Ez dugu aurkitu DFrec, AB50, Euskalterm iturrietan; alterno itzulitako besteak: alterno : AB38 11, Euskalterm 1; txandakako : Euskalterm 6 (eta txandakatu 1).
aldizkatu : EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE.
alterno formaren ordainak: ElhHizt: "1 txandakako , aldizkako ; 2 Electr. alterno "; HiruMila: "1 Electr. Bot. alterno ; 2 txandakako , artekako ".
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
aldizka(tu), aldizkatzen.
da/du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Bizk.
apeta.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:16 | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS
-ka.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
aldrebes 1 izond.: ume aldrebesa, arrazoi aldrebesak. 2 adlag.: dena aldrebes, dena atzekoz aurrera.
izond. ("ume aldrebesa", "arrazoi aldrebesak); adlag. ("dena aldrebes, dena atzekoz aurrera")
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:33 | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
3 ager. (EusJok, Tx, Uzt Sas).
6 ager. (Etxde, M. Atxaga, X. Mendiguren B, J. Sudupe, M.A. Elkoroberezibar, A. Egaña).
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
aldrebes(tu), aldrebesten.
du ad.
aldrebes jarri.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:27 | 1997-06-11 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Onomastika batzordeari dagokio.
-tar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
HezkAdmin: diputado
Ik. ahaldun.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [E208]: Sin. diputazio proposatu du.
- Erabakia: BAgiria (2000-02-25): oharra erretiratu du.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
ale, bateko
ale Sin. bihi, garau: 1 'bihia, garaua': arto-alea, gari-alea; ez da ikaslerik agertu, ezta alerik ere. 2 'batekoa, unitatea': liburu berriaren ale bana eskaini digu. 3 (hitz-elkarketaren bigarren osagai gisa) 'handia, ezustekoa': hura gizon-alea!.
1. bihi, garau ("arto-alea, gari-alea"; cf. kafe-bihi, gatz-garaua; "ez da ikaslerik agertu, ezta alerik ere"); 2. 'bateko, unitate' ("liburu berriaren ale bana eskaini digu"); 3. hitz-elkarketaren bigarren osagai gisa 'handia, ezustekoa' ("Hura gizon-alea!")
- [I108]: "Erabileremuak zehaztu. 1 bihi 2 Liburu edo argitaralanena" (1993-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
EB dira 5 aleatorio (Lehen ziklo esperimentala liburukoak: "Dependentzia funtzionala. Dependentzia aleatorioa. Independentzia aleatorioa", "berauen artean gutxi gehiagoko lotura duen erlazioa bada, izatez; dependentzia honi aleatorioa deritzo", "Bi aldagaiak inolako erlaziorik ez baldin badute, berauen artean independentzia aleatorioa dagoela esan ohi da", "Dependentzia aleatorioa eta funtzionala, eta independentzia funtzionala definitu laburki") eta aleatorizazio 1 (F. Azorin: "Gero, laginketaren garapen historikoari ekiten zaio eta aleatorizazioari eta superpopulazio edo ereduei buruzko eztabaidari").
Ez da agertu ap. DFrec, AB50, LurE; aleatorio : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 25; aleatoriotasun : Euskalterm 1; 'aleatorio' adierako besteak: aleazio- : Euskalterm 1, ausazko : Euskalterm 25, ausazkotasun : Euskalterm 1; zorizko : AB38 2.
aleatorio : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE; aleatoriotasun ; ElhHizt. Ez dugu aleatorio sarrerarik aurkitu hiztegiotan: HLEH, EuskHizt, Lur EG/CE, Lur EF/FE (baina ik. beherago), Casve, HaizeG, T-L LBF, Lh DBF, PMuj, DRA, Azkue Aurkibidea.
'aleatorio, aléatoire'ren ordainak hiztegietan: HiruMila: ausazko, aleatorio, zorizko; ElhHizt: aleatorio, ausazko, zorizko (eta 'aleatoriedad': aleatoriotasun); Lur EG/CE: ausazko; Lur EF/FE: ausazko, aleatorio; HaizeG: menturazko, badaezpadako; PMuj: zorizko, adurrezko, bada-ezpadako.
es aleatorio-ren ordainak: fr (DLLF): aléatoire; it (L. Ambruzzi): aleatorio, dubbio, rischioso; en (Collins): accidental, fortuitous, uncertain, (estadística) random, aleatory; de (Slaby-Grossmann): Zufall abhänging, aleatorisch, gewagt, risikoreich.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
ausazko, zorizko.
- [I102]: 'kendu eginen nuke eta [e. ausazko, zorizko] proposatuko'.
- [E116]: 'EEBSn zenbait adibide ageri dira, gehienak Elhuyarrenak. Espainolak eta frantsesak erabiltzen du hitz hori, ingelesak beste bide bat hartu du'.
- Erabakia: Erabakia (2002-07): 'aleatorio* e. ausazko, menturazko (eta gero hitz hauek zerrenda orokorrean sartu)'.
- Erabakia: ZTHB-HB bateratzea - Osoko Bilkura (2015-11-27): aleatorio izond. Mat. Sin. ausazko; zorizko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:007 | 2002-09-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-12-17 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
azaltzen ez dakigun aleatu 1, SP Phil ("adiskidetasun falsoak ere espiritua lilluratzen du, aleatzen duela nihor, ea kastitatean eta debozionean iarriko denz").
aleatu 6: Gipuzkoako Ekonomia ("altzairu aleatuak"), TeknolMekan 4 ("Aleatu gabeko aluminioa", "Burdinurtu aleatuak", "Tratamendu honen bidez karbono aleatu gehiena desagertarazi egiten da", "Aluminioa aleatuta erabili ohi da, aleazio-elementuek propietate mekanikoak hobetzen dizkiotelarik"), FisKim/DBH ("Urrea zilarrarekin edo kobrearekin aleaturik bitxiak egiteko erabiltzen da"); mikroaleatu 3: MetalurFisi ("Azken urteotan, egituretan erabili ahal izateko, erresistentzia handiko altzairu mikroaleatuen hedapenean aurrerapen handia izan da"), Ekaia 1995 ("Ti/V eta Ti altzairu mikroaleatuen tentsio vs deformazio kurbak"), Elhuyar 1995 ("4.4. taulan azaltzen diren altzairu mikroaleatuetan...").
aleatu : AB38 9 (hauetan altzairu aleatu; elastikotasun handiko altzairu aleatu; erresistentzia handiko altzairu aleatu), HiztEn (zenbait metal urtu edo nahastu), LurE (bi metal edo gehiago nahastu, biak urtuz), Euskalterm 1 ('alear') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.
aleatu : ElhHizt (1 Kim. alear; 2 Teknol. ligar), HiruMila (alear), EskolaHE (Kim. nahastura bat egin), DRA (simular) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
du aditza dela jartzea proposatu da. (2013-12-17)
alea, aleatzen.
du ad.
Heg.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aleatu, alea, aleatzen. du ad. Heg.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1992-12-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
aleazio Heg.
ez da nazioartekoa (esp. aleación, fr. alliage, ing. alloy...), baina onartzekoa, ez baitago ordezko hoberik
- [E306]: "'Heg.' markarekin onartu da (eta ondo deritzogu), baina 'Ipar.'?" (2001-01-23)
- [E116]: 'Hau arautua dugu. Hala ere, Heg denez, ez litzateke komeniko beste bide bat markatzea? Nik azalpena jarriko nuke honela: 'metal nahastura''.
- Erabakia: Erabakia (2002-07): 'ez eman beste azalpenik. Zegoen bezala utzi'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2016-10-26): alegal 27: Elkar (Martin herriko jendeari buruz egiten aritu zen ikerketan lagundu zioten, nahiz eta egin zituzten gauza batzuk ilegalak izan, edo gutxienez alegalak), Deia (Lehenengo eta behin, parte hartu nuen Euskaltzaindiak ofizialtasuna lor zezan, 1966ko dekretura arte egoera alegalean baitzegoen), Berria 18 (adib.: Alegalak dira, halere, oraindik Nafarroako etxeetara ETB daramaten errepikagailurik gehienak), EiTB (Gaur egun prostituzioa esparru alegal batetan kokatua dago, eta beraz, zaila bihurtzen da erregulatzea), Jakin 2 (adib.: garai batean, inolako betebeharrik gabeko tokiko telebista alegalez bete zen), Argia 4 (adib.: Alegalak dira biak, horrek dituen ondorio guztiekin).
EPG: alegal 6, Berria (adib.: Alegala da, hori bai, baina ez ilegala).
BerriaEL2016: legezko, legez kontrako, alegal.
EH2016: legez kanpoko adj. Proiektua legez kanpokoa zela onartu zuen Auzitegi Nazionalak. Legez kanpoko salerosketa. Tratu txarrak eta legez kanpoko atxiloketa. || legez kontrako adj. Legearen kontrakoa. Legez kontrako erakunde bateko kidea. Dirua legez kontrako ekintzen bidez lortu du. Legez kontrako ezer egiten ez dutela erakusteko. || ilegal adj. Legearen kontrakoa, legez kanpokoa. Droga ilegalak.
es alegal / fr : Elhuyar: legez kanpoko / NolaErran: / Zehazki: legez kanpoko / Labayru: - / Adorez5000: -.
es alegal / fr : Elhuyar: legez kanpoko / NolaErran: / Zehazki: legez kanpoko / Labayru: - / Adorez5000: -.
Onartzekoa da, baduelako legez kanpoko adjektiboak ez duen ñabardura bat.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
alega, alegatzen.
du ad.
argudiatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:25 | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
alegatu : Lç 5, Ax 3, Ch 2, Gy 3, Arr GB; ez dugu alegazio formarik aurkitu.
EB dira eta admin. eremukoak alegatu 5 (P. Sastre, AAO, EHAA); alegazio 7 (GAO, BEO, EHAA 1988, 1989; eta EHAA 1986: "alegazio-idazki") eta ailegazio 1 (EHAA 1986).
alegatu : DFrec 4, AB38 1, AB50 3, HiztEn-LurE, Euskalterm 8; alegazio : AB50 4, HiztEn, Euskalterm 2; eta 'alega-' itzulitako besteak AB50n: ailegazio 5 (eta ailegazioak egin 1), alderazpen-adierazpen 1, aldezpen 3, zuzenketa 1 (eta zuzenketa-eske 5), ezarpen 3, jasarpen 1, jazarpen 2, jezarpen 2; agiri 1, agertu 1, adierazi 1, alega 1; eta Euskaltermen aduzitu 1.
EurItune: (alegaciones y observaciones) aldezpenak eta oharrak / (alegar) azaldu, adierazi. // LurraldeAntol: (alegación) azalpen, aldezpen-adierazpen, aitzi-adierazpen / (alegar) azalpenak egin. // HezkAdmin: (alegar) alegatu. // AgAld hitz-bilduma: (alegación) aipamen, aldezpen, jazarpen-idatzi / (alegar) erakutsi, adierazi, agertu, egiaztatu, aipatu.
alegatu : EskolaHE, EuskHizt.
Erdal alegación / alegar formen ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: "1. argudio, arrazoi; 2. Der. alegazio, arrazoibide" / "1. argudiatu, arrazoitu; 2. Der. alegatu". // HiruMila: "Der. alegazio" / "1. alegazioak azaldu, alegatu; 2. aducir, citar: ekarri, aipatu, aurkeztu; 3. justificar, alegar en favor de: justifikatu, zuritu, -ren alde mintzatu/hitz egin/berba egin".
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-10-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
alegera, -e
alegera Ipar. 'alaia'
AS gisa gehitzeko eskatuz: alegera(-belar), alegerarik.
- [E115]: erants Ipar. eta Naf.?
- Erabakia: Batzordea (JAA, MA, IS) eta BAgiria (2000-03-30): Ipar. 'alaia' jasoko da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-ki.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
alegeraraz, alegerarazten.
-ra(tu)+arazi.
Ipar.
du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS (Lç, TAV, EZ 2, Ax 2, AstLas, Bordel, Jnn 3, Barb).
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
-ik.
alegera sarrerari dagokion azpisarrera.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:34 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
alegera(tu), alegeratzen.
Ipar.
da/du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-10-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
alegia /ipuina; partikula/
alegia 1 (partikula) 2 'ipuina'.
AS gisa gehitzeko eskatuz: alegia egin .
- [E109]: "Partikula gisa 2. mailara pasa". (1993-02)
- [K204]: bigarren erran nahi bat badu, iparraldean bederen askoz ere ibiliagoa: alegia eta eri, eri balitz bezela" (1995-01-13)
- [E109]: baina 'partikula' ez da esanahia.
- [E116]: "Hori hala bada ["Iparraldean, ahozkoan, bizirik dagoela dio J-LDk"] alegia egin horren ondoren Ipar jarri behar da".
- Erabakia: Batzordea (JAA, M.A, I.S) eta BAgiria (2000-03-30): (partikula) behar du. // Erabakia (2002-07): "onartu nire proposamena".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ALEGIA DEUS EZ. Como si nada. "Alegia deus-ez, comme si de rien n'était" Lf Gram 344. Gure zuzenak oro, alegia deus ez, / Moztu darozkigute ixilka, gezurrez. Zby RIEV 1909, 233. [Framazon madarikatu horiek] galdatu dituztela tropetako jeneral eta buruzagi handiei, zenbeit soldado, alegia deus ez, elizen inguruan larderia izpi baten atxikitzeko. HU Zez 134. Egiazko egia dena da, gezur hori derasatenek luketela nahi eskuara izilka, gordeka urkatu, alegia deus ez, gero Eskualdunak [...] lehertzeko. HU Aurp 213. Jaun bikarioa jiten zakon egun gehienez ikhustera eta, alegia deus ez, kantuen ikhastera. In Ox 194n. Itzuli zen etxerat, eta gosturik handienean erran zion emazteari, alegia deus ez: [...]. Lf Murtuts 42 (v. tbn. 21). Egia esateko, aren [Sokrateren] biziko iardunean irakasle-ikaslerik etzan izan, bestela-baitakoan, alegia deus ez, ari izan zan. Zait Plat 102. (alegia deusik ez). Eta alegia deusik ez hedaturik zangarra / Mediku yaunak hurbilldu dueneko sudurra, / Uztarko sendo batez du hedatzen atzez gora. Gy 74
alegia deus ez 10: Berria 7 (adib.: Ipar hemisferoko gobernariak oro pozik zeuden unearen historikotasuna espantuz azpimarratzean, beraien herritarrei bezala, globoko pobreenei iruzur ederra egitea lortu zutelako, alegia deus ez), Argia 3 (adib.: Tortura erregularki eta bortizki praktikatu baduzu, edo Intxaurrondoko kuarteleko guardia zibil bat bazara eta hogei urte pasa badituzu auto azpira begiratzen nehorekin fidatu gabe, ezin zara alegia deus ez jalgi).
alegia deus ez 30: Herria 4 (adib.: Alegia deus ez, berrehun bat kide gurutzatzen da elkarte horretan), Berria 3 (adib.: Alegia deus ez, kanpotik heldu den kamaraduna nor den jakin nahi dute), Daniel Landart 5 (adib.: Ni zutitu nintzen eta, alegia deus ez, arditegira abiatu), Aingeru Epaltza 7 (adib.: Berria ohi zuen gisara eman zion, bidenabarrean, alegia deus ez), Eneko Bidegain 2 (adib.: Gérard-ek arrazakeriaren seinale diren alukeriak noizbehinka eta alegia deus ez botatzen ditu, parekoa ez gehiegi harritzeko moduan), Itxaro Borda, Koldo Izagirre, Elena Touyarou, Xabier Mendiguren Elizegi, Juan Luis Zabala, Juan Garzia
Esapide egokia, erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa alegia eta deus sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH argitaratuak ez du jaso.
HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS.
Iparraldean, ahozkoan, bizirik dagoela dio J-L. Davantek.
egin.
alegia sarrerari dagokion azpisarrera.
itxura egin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
alegilari 2 (Etxde, Onaind).
alegilari 4 (Etxde 2, Hegaz taldea 2).
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
berria denez, eta alegilari forman bakarrik erabili izan den arren, arau orokorra dagokio: -a org. atxikitzea, alegia.
-a org. eratorpenean.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:17 | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH: AS.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-zko.
- [E306]: "Informatikan 'birtual'-en sinonimoa dela esatea proposatzen dugu ('alegiazko memoria')" (2001-01-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EOh | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh76 | 2022-11-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LB: 76; ETC: 200
Elhuyar: alegoriko izond. alegórico, -a / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0.
Librea da.
es alegórico / fr allégorique: Elhuyar: alegoria-, alegoriko / Adorez: alegoriko / Labayru: alegoriko, alegoria-, alegori / NolaErran:.
- [E210]: 'Alegoria jasota dagoenez gero, horren ildotik ere alegoriko zerrendaratzea egoki izan daiteke'.
- Erabakia: Arauak ez du jaso.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:20 | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Beh.