Tr. Atestiguado únicamente en textos meridionales. En DFrec hay 11 ejs.
sense-1
(V-gip ap. ElexpBerg). Dim. de aspaldi."Hace bastante. Aspalditxo ezkutau zan emendik. Eztot aspalditxo ikusi"ElexpBerg.
v. aspaldixko, aspaldixka. Aita nerea badakit, eta ori aspalditxo da, arazo andietan zabiltzala. LarCarta a Mb 277.
Zu, nere Kristaua, aspalditxo bizi zera komunio gaiztoak egiten dituzula. AA I 418.
San Franzisko, ordukoz aspalditxo illa, agertu zitzaiela bere bi erlijiosori. BvAsL 219.
Ta garai artan, aspalditxo, bazuten Azkarragakoak beren gizirudia. AgG 249.
--Bai zera! Naparroa, katolikua, Yainkoaren aldekoa? --Aspalditxo, bai; gaur ez. OrQA 82.
Aspalditxo mintzatu nai nintzaizun eta ez deritzat egoki luzestea. EtxdeAlosT 62s.
Ba, gaur, Abemarikoa aspalditxo jo din. NEtxLBB 15.
Emendikan zerura / aspalditxo junak. UztSas 34.
Pedro ta Domingo aspalditxo illak dira. BAyerbe 109.
Nik ere izan nuan aspalditxo jartzeko aukera. Insausti 157.
Aspalditxo agertu zen. MEIG III 97.
azpisarrera-1
ASPALDITXOAN (V-gip, G-azp);
ASPALDITXOON.
Ref.: Gte Erd 32; Elexp Berg. "Esta última temporada. Aspalditxuan oso formal dabill" Elexp Berg. Aspalditxoan libru batetik / pruebak artu nituban. Ud 113. Aspalditxoan egon / Arren beratua, / Gernika ikusten dot / Oraiñ goratua. AB AmaE 181. Ta autortu bearrean nago, aspalditxoan eurak izan dirala bakearen areriorik gogorrenak emen inguruetan. Ag AL 48. Agertuko dizutet ba --zion beiñ-- Urbiako zelaian nik aspalditxoan egindako amesa. Ag G 208. Aspalditxuan nago/ orruntza begira. Auspoa 97, 104. Amonak ikusten zuan, aspalditxoan umeak etzuala lenago ainbat galtzerdi egiten. Urruz Zer 117. Egia da, bai, bere berririk / ez dedala aspalditxoan. Jaukol Biozk 84. Jaungoikoari errezatutzen / diot sarritan elizan, / ikusirikan aspalditxoan / pakean nola gabiltzan. Tx B 222. Aspalditxuen gizajo au eztabil ondo-ta. Kk Ab II 75. Langille asko, aspalditxuan batez be, lan billa ta non lan egin eztaukela dabiltz. Eguzk GizAuz 142. Gaur atera du aspalditxoan / barruan zeukan ar ua. MMant 135. J.L.A.E., euskal letretan "Txillardegi", ezagutzen dut aspalditxoan. MIH 296. Baztertuxe gelditua genuen aspalditxoan. MEIG I 99. v. tbn. Moc Damu 12. EusJok 73. Enb 191 (aspalditxuan). JAIraz Bizia 123. Etxde JJ 237. BEnb NereA 161 (aspalditxuan). Uzt Sas 137.
(Con demostrativo, etc.). "Aspalditxo hontan, joan deneko aspaldi honetan. Aspalditxo hontan ezta hona etorri" ZestErret.
Aspalditxua [sic] ontan zabiltza / alargun baten ondotik. Tx B II 255. Neri ere aspalditxo batean kontatu ziraten beste gauza bat. Moc Damu 24. Bestei kulpa ematea / beti olakotan, / nausia, badaukazu / aspalditxo ontan. Insausti 154. Aspalditxo honetan, gaitz kaltegarria zabaldua dago gure artean. MEIG VII 87. Berri tristeak datoz ugari joan dan aspalditxo ontan. Basarri 169.
ASPALDITXOON. Aspalditxuon erdalkerijak, / Astiro eta polito, / Azeri zarrak ollua legez / Euzkerea nai dau ito. Enb 45s. Aspalditxuon nentorkion senargai on baten eske. Bilbao IpuiB 143.
azpisarrera-2
ASPALDITXODANIK.
Aspalditxodanik zegoan zokora-samartuta gure olerkaria. LdiIL 35.
azpisarrera-3
ASPALDITXOKO(Adnom. de aspalditxoan). "Aspalditxoko urte hauetan euskal pestakin batea izate giñan"ZestErret.
Aspalditxoko laguna det nik / len esan degun jaun ori. TxB II 142.
Aspalditxokoak dira. Artu oraingoak balira bezela. Munita 31.
Baiña aspalditxuko domeka ta jai egunetan beintzat baerabillen beste berbaketa jakingarriago bat. BilbaoIpuiB 138.
Aspalditxoko urte auetan / izan danik dotorena.MMant 49.
Aspalditxoko oitura zarra / bazan Segura onetan. Insausti 113.
azpisarrera-4
ASPALDITXOTIK.
Desde hace bastante tiempo. Oraiñ bada aspalditxotik artuba daukat ezkondutzeko asmoa. MocDamu 10.
Aldi artan Piarres Otsoats-bordan zen artzaingoan aspalditxotik andrearekin asarretuta eta geroztik etzuten beren artean onezkorik izan. EtxdeJJ 181.
Aspalditxotik egin ziñaden / aben ezagueran jabe. Lizaso(inUztNoiz 83).
Aspalditxotik asmo batzuek / zirikatutzen ninduten. Zendoia 118.
Orain, berriz, eta aspalditxotik, ez da emen sagar-aldi itxurazkorik izaten. Insausti 51.
v. tbn. Ag G 229. EusJok II 151. Bilbao IpuiB 64.