(V-gip, G, AN, L, BN, R, -llh- S; -th- H),
ardile (L, BN, Sal; Hb),
artila,
artule (V),
arteile (Ae).
Ref.:
A(ardile, artillhe, artule);
AAezk;
EI 385;
EAEL 80;
CEEN 1969, 179;
ElexpBerg. Lana."Toison"H.
"Lana de cardar"A.
"Artule (V): generalmente en este dialecto se usa el vocablo castellano lana"Ib.v. ARDI-ILE. Ongi irabazten det artille, bildots ta gaztaia salduarekin. MgPAb 164.
Partidu zan Artillea Agintari, Zakur, Otso, Arrano ta Miruaren artean, negu gogor bat otzez igaro bear zuela Ardiak. VMg 4.
Gaztelatik Flandesa biraltzen zan artillak zer indar ematen zion merkataritzari jakiteko, irakurri bedi [...]. EtxegRIEV 1908, 194n.
Jazkera-gaitzat ardille-jaka, / txaramel, jipoi, bikotza praka. InzagEEs 1915, 6.
Arildu ezazu gau ta egun artille aria. OrMi 74.
Esne gozua kentzen dautsiet / gaztai eginda jateko; / artulak barriz berogarritzat / otz nazanetan jazteko. Enb "Artzaña naz" (ap. DRA).Baña bildotxak esan eban: "Nik baukat berogarri ederra. Begiratu nire artuliari". Altuna Euzk II, 506 (ap. DRA).Itza kentzen duan artillea. Anab Usauri 9. Bolazaiak edo bolazaleak artillea garbitu, zuritu ta lantzeko eieran (errotan) edo bolan lan egiten dutenak dira. Ir YKBiz 242n.Artillearen bikaintasuna. LdiIL 113.
Gaualdiko lurrunak sortutako laño-mordoak zurizkatzen zuen, artille antzo, zokondoaldeko zelaia. TAgUzt 77.
Egun osoan eguzkitan egondako artille garbituak. Ib. 240.
Artillez oso urri dabiltz salostariak; eta [...] oe-illezkiak egiteko ain bearrezkoa izaki artilla [sic] . EAEg. 14-6-1937, 1809.Azpigarri galduz ta ira ostutakoz / esiak, / ta, artille, oraindik, bustiez. GandElorri 198.
Artille biguna ardatzean biltzen zutelarik. IbiñVirgil 114.
Aren inguruan artille iruten ari ziran Ninfak. Ib. 114.
Artille illaunik ere ezta zeruan zear ikusten. Ib. 77.
Ardiak ere erosi eta / artilla saldu auzuan. NEtxLBB 221.
Artilea, esnea, haragia, arraultzak. MEIG I 175.
azpisarrera-1
ARTILEZKO.
De lana. "Artillezko galtzérdik, medias de lana de oveja" Arin AEF 1926, 44. Ez dot ez eunezko, ez miesazko izararik biar, ez artulezko burkorik. MgPAb 66.
Andre Joxepak laster inguratu zituan artillezko galtzerdi eta alpargata batzuek Tomasentzat. ZabGabon 40.
Artillezko. jaka dauka berak soñean. Ag G 93.Artillezko kalzerdiak. Ib. 50.
Artoak zuritu, abarkak josi, artillezko sokak egiñ. Ib. 134.
A bai! Zuk artillezko "jersei" more ura zeramakizun. LabEEguna 74.
Sorbalda-gañean artillezko estalkitxoa deramala. TAgGaGo 85.
Txonkatilletatik belaunetaraño irixten zan artillezko oialki zakar bat oi zan. EtxdeAlosT 14.
Arma bazian saihetsian, eskietan ardilhezko esku-mantxu eli bat. MdePr 122.
Etzuten artilezko soinekorik iazten, lio-oialezkoa baizik. ZaitPlat 53.
Artilezko mataza pare bat. ArtiTobera 271.
Batzuetan bakhoitza kale-alde batetik, nahiz artillezko pilotea eskuz, nahiz lurretik putzezko pilotea ostikoka elkarri bota. OskKurl 76.
Elurra bezelako artillezko galartzuz. IbiñVirgil 104.
Amak ekarri zizkidan bi galtzerdi pare artillezkoak. BBarand 142.