euskaltzaindiaren mendeurrena logoa

Orotariko Euskal Hiztegia

  2. Hizkuntza-baliabideak
  3. Online hiztegiak
  4. Orotariko Euskal Hiztegia

OEH - Bilaketa

4836 emaitza t bilaketarentzat

Sarrera buruan (63)


Sarrera osoan (485)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
artile.
etimologikoa
Etim. De art- (< ardi ) + ile, ule .
sense-1
(V-gip, G, AN, L, BN, R, -llh- S; -th- H), ardile (L, BN, Sal; Hb), artila, artule (V), arteile (Ae). Ref.: A (ardile, artillhe, artule); A Aezk; EI 385; EAEL 80; CEEN 1969, 179; Elexp Berg.
 Lana. "Toison" H. "Lana de cardar" A. "Artule (V): generalmente en este dialecto se usa el vocablo castellano lana" Ib. v. ARDI-ILE.
Ongi irabazten det artille, bildots ta gaztaia salduarekin. Mg PAb 164. Partidu zan Artillea Agintari, Zakur, Otso, Arrano ta Miruaren artean, negu gogor bat otzez igaro bear zuela Ardiak. VMg 4. Gaztelatik Flandesa biraltzen zan artillak zer indar ematen zion merkataritzari jakiteko, irakurri bedi [...]. Etxeg RIEV 1908, 194n. Jazkera-gaitzat ardille-jaka, / txaramel, jipoi, bikotza praka. Inzag EEs 1915, 6. Arildu ezazu gau ta egun artille aria. Or Mi 74. Esne gozua kentzen dautsiet / gaztai eginda jateko; / artulak barriz berogarritzat / otz nazanetan jazteko. Enb "Artzaña naz" (ap. DRA). Baña bildotxak esan eban: "Nik baukat berogarri ederra. Begiratu nire artuliari". Altuna Euzk II, 506 (ap. DRA). Itza kentzen duan artillea. Anab Usauri 9. Bolazaiak edo bolazaleak artillea garbitu, zuritu ta lantzeko eieran (errotan) edo bolan lan egiten dutenak dira. Ir YKBiz 242n. Artillearen bikaintasuna. Ldi IL 113. Gaualdiko lurrunak sortutako laño-mordoak zurizkatzen zuen, artille antzo, zokondoaldeko zelaia. TAg Uzt 77. Egun osoan eguzkitan egondako artille garbituak. Ib. 240. Artillez oso urri dabiltz salostariak; eta [...] oe-illezkiak egiteko ain bearrezkoa izaki artilla [sic] . EAEg. 14-6-1937, 1809. Azpigarri galduz ta ira ostutakoz / esiak, / ta, artille, oraindik, bustiez. Gand Elorri 198. Artille biguna ardatzean biltzen zutelarik. Ibiñ Virgil 114. Aren inguruan artille iruten ari ziran Ninfak. Ib. 114. Artille illaunik ere ezta zeruan zear ikusten. Ib. 77. Ardiak ere erosi eta / artilla saldu auzuan. NEtx LBB 221. Artilea, esnea, haragia, arraultzak. MEIG I 175.
azpisarrera-1
ARTILEZKO. De lana. "Artillezko galtzérdik, medias de lana de oveja" Arin AEF 1926, 44.
Ez dot ez eunezko, ez miesazko izararik biar, ez artulezko burkorik. Mg PAb 66. Andre Joxepak laster inguratu zituan artillezko galtzerdi eta alpargata batzuek Tomasentzat. Zab Gabon 40. Artillezko. jaka dauka berak soñean. Ag G 93. Artillezko kalzerdiak. Ib. 50. Artoak zuritu, abarkak josi, artillezko sokak egiñ. Ib. 134. A bai! Zuk artillezko "jersei" more ura zeramakizun. Lab EEguna 74. Sorbalda-gañean artillezko estalkitxoa deramala. TAg GaGo 85. Txonkatilletatik belaunetaraño irixten zan artillezko oialki zakar bat oi zan. Etxde AlosT 14. Arma bazian saihetsian, eskietan ardilhezko esku-mantxu eli bat. Mde Pr 122. Etzuten artilezko soinekorik iazten, lio-oialezkoa baizik. Zait Plat 53. Artilezko mataza pare bat. Arti Tobera 271. Batzuetan bakhoitza kale-alde batetik, nahiz artillezko pilotea eskuz, nahiz lurretik putzezko pilotea ostikoka elkarri bota. Osk Kurl 76. Elurra bezelako artillezko galartzuz. Ibiñ Virgil 104. Amak ekarri zizkidan bi galtzerdi pare artillezkoak. BBarand 142.

artile

artile
<< artezgarri 0 / 0 artilezki >>
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • +34 944 158 144
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper