Harremana

    OEH - Bilaketa

    4779 emaitza t bilaketarentzat

    Sarrera buruan (64)


    Sarrera osoan (485)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 arraia.
    sense-1
    (V-gip; Ht VocGr 380, Lar, Añ (G), Arch VocGr , VocCB ), arrai, arrae (V-gip), arraa (V-gip), arrea (S), erraia (Mic <erajea>, Añ (V)), erreia (V-gip), raia (Lcc). Ref.: Lh (arra); Etxba Eib (erreixia); Iz ArOñ (arráa); Elexp Berg.
     Raya, línea. "Raya, señal, raia, señalea" Lcc. "Ligne" Ht VocGr. "Raya, línea" Lar. "Venero, línea que señala las horas en los relojes del sol" Ib. "Lerroa, herrunka, arraia, la ligne, le rang, la raie" Arch VocGr. "Erreixia eiñ eban lurrian, nundik urten aitzen emoteko jokolarixeri" Etxba Eib. "Bidasoa ibaixa da erreixia, Españian eta Franzian artian" Ib. "Arráa bat [...] raya [...]. Arra/e bat" Iz ArOñ. "Raya. Kuaderno guztia arraixaz eta borroiz beteta dauka" Elexp Berg.
    Egin sei arraia, iru firmiaren alde bakotxian. CrIc 167. Zelan egin leitez iru erraia albo banatako aek? Ib. 167. Axentxiok arraia / jarri du aurrian, / Kolladoren iriyak / zeuden indarrian. Ud 153. Elastiku urdiña arrai gorriduna. Sor AKaik 110. Eta azkenez, ontzia dakust uren gañetik, / Iragotean zelan arraia daben isten; / Baita bertatik, urak leunduta arraia ori, / Ezertxo izan ez balitz legez geldituten. AB AmaE 172. Bi banderarekin, / bata zan txit oriya / arrai gorriyakin. (1878). FrantzesB II 98. Inguratu zan bertara erdaldun bat galtza nabarmen batzuekin, zeñak zituben arrai gorri gorri aundi batzuek. PArt ( in Bil 173s). Ikusi bazenduen Poli txikiren korbata arrai gorri bat erdiyan duela, itxutu egingo ziñan. Iraola 77. Palankarekin badu / abilidadea; / Amasei ontza kuadruan / sartu eta tira, / arraian ere oso / garbi ibilli da. EusJok II 22. Ondarrua lenbizi / zan arraira iritxi. MendaroTx 370 (v. tbn. arraira 'a la línea de meta' Albeniz 42). Arrai gorri, orlegi ta kurtze zurijak / Garbi erakusteituz Euzkadiren deiak. Enb 147. Iya arraira allegatuan / tsis pasa ziñan aurrera, / modu orretan nastu zenduben / bizikletaren karrera. Tx B I 185. Txit errespetoz sartu ziraden / beren arraian barrena; / au zan sekulan ikusi degun / estroparik ederrena. Tx B II 80. Buru-as, oin-utsik eta soingañeko gabe an zeudenan batzuk zuinean (arraiean). Or Mi 13. Bote-lekura jun dira biak. / Errazkiñek adirazten, / arraian dagon belar-izpia / ikus dula dardaratzen. Or Eus 422. I, Kardantxillo, ango errai artetan asiko az beti abiadea artzen. I, barriz, Antoñ, orko beste orretan. Erdiko erraia onetara eldutean, emen emon bear dozue alkar-topekadea. Bilbao IpuiB 270s. Patxi Irizar, andoaindarra, bigarren iritxi da arraira. Basarri 97. Panazkoak ziran [prakak], da arraiak aundiak zituzten; beatza aiña lodikoak bai. BasoM 146. Zaldizale oiek, zabaldurik eta arrai bat egiñik, orruka eta bullaka zetozen. Alkain 150. Inguruan arrai batzuk egin. Ataño TxanKan 190. Zazpi korrikalariak illaran jartzeko arraian. Albeniz 185 (v. tbn. arrai 'línea de salida' AZink 45). Halatsu da tintaz betetako xipoak zimurrik gabeko zuritasun alorrean lerrotzen duen arraia. MEIG IX 122. (en colab. con NEtx)
    azpiadiera-1.1
    (Lar, VocBN, Hb, Dv, H).
    "Chaza" Lar. "Signe au point oû la balle s'est ou a été arretée au jeu de paume, établissant la ligne qui doit être dépassée pour gagner le point suivant" VocBN . "Arrai, arraia, sin. de xaxa, t. de jeu de paume, point sur lequel la balle a été arrêtée dans l'enceinte supérieure" Dv. "Terme de jeu de paume. Arraia iragaitea, passer la raie" H. v. xaxa. Cf. infra ARRAIA EGIN, ARRAIA IRABAZI.
    Pilota bat baratua denean paso-marraren eta erreboteko eskasaren artean, horri erraten zaio xaxa edo arraia . Zby RIEV 1908, 88. Plazaren zolako alderdikoek egin ahala egiten dute erreferaz jabetzeko. Hortako behar dituzte bi arraia joko berean. Ib. 88. Batek edo bertzeak kuante balin badu, orduan kuanteko arraia bakharra aski da zolakoen erreferarat eta erreferakoen zolarat aldaratzeko. Ib. 88. Erreferariak huts eginez, pilota handik atheratzen bada, erreferatua balitz bezala da eta lau metretan arraia. Ib. 88. Arraia bakotxa erreferan sarthu denarentzat paso-marra balitz bezala da. Ib. 88. Erreferaria da / beldur arraiaren, / Eta kuarentaduna / ados jaustearen. Ib. 93.
    azpiadiera-1.2
    Marca.
    Beste [apustu] bat jokatu dute Bergarako plazan, uztar-idi galaren galakoak egindako arraiaren kontra bederatzi gizaseme Gipuzkoatarrak. Izt C 246. Animatu gizonak / trabes egiteko, / gure arraie orrek / ez dute borrauko. EusJok II 102.
    azpiadiera-1.3
    Neurri baten barruan egozan itxasontzi guztiak: bat, bi, iru edo ziranak zirala, danak euken parte irabazian [...]. Bein baiño geiagotan, neurrira edo arraira denporaz sartu zan ala sartu ez zan, eztabaidarako modukoa izaten zan. Etxabu Kontu 118.
    azpisarrera-1
    ARRAIA HAUTSI. Romper la línea del frente.
    Bi urte igaro zituen berrogei milla gudarirekin Irun aranzungo arraia ezin ausiz. Izt C 300s.
    azpisarrera-2
    ARRAIA EGIN. "Arraia egitea, faire une chasse" H.
    azpisarrera-3
    ARRAIA IRABAZI. "(Ganar la) chaza, arraia irabazi" Lar.
    [Pillotariak] aiñ aixa irabazten duten arrairik txarrena, nola galdu onena. Izt D 166.
    azpisarrera-4
    ARRAIAN ATERA. Dejar la línea de salida, salir (en una carrera).
    Amabiak laurden gutxiguan / arraian ziran atera, / jendiak beriela esan zuben / aurretik zala naparra. MendaroTx 360.
    azpisarrera-5
    ARRAIAN PASATU. Pasar la línea.
    Zortzitik amaiseira / libra dan palenka, / arraian pasa gabe / eskuiko anka, / zeñek luzeagoa / plazan egin marka. EusJok II 32. Zitalkeriyan bi kolpe jota / pasatu ziñan arraian. Tx B I 185 (ref. a la línea de meta de una carrera ciclista).
    azpisarrera-6
    ARRAIAN SARTU. Poner a raya.
    Zure naiak egin dituzu orañdaño; bada orañ nai ta nai ez dezula nik estutu ta arraian sartuko zaitut. Cb Eg II 41.
    azpisarrera-7
    ARRAIARA (arraara V-gip ap. Iz ArOñ). (Jugar) a la raya.
    Jentillen pasia-lekua deitzen diote arri-pila luze oni. Eta arraara jokatzen omen zuten jentillak errota-arriakin emendik komentuaren ondoko askartzaara. Aranzazu 1965 (9), 5.
    azpisarrera-8
    ARRAIAZ ARRAIA. En línea, a la par.
    Seigarren kilometroan or ikusten det, asita bezela, arraiz arrai giñala. Albeniz 191.
    azpisarrera-9
    ARRAIAZKO. De rayas.
    Arraiazko galtza luzekin. Osk Kurl 216.

    arraia

    arraia
    << arragereta 0 / 0 arraie >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper