OEH - Bilaketa

4772 emaitza t bilaketarentzat

Sarrera buruan (64)


Sarrera osoan (485)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
antz.
tradizioa
Tr. Documentado en la literatura vizcaína y guipuzcoana desde Capanaga. En la tradición alto-navarra no se documenta hasta época reciente. Al Norte sólo se encuentra en Duhalde y ya, posteriormente, en autores modernos (Mirande, Xalbador (antzean )). Hay ejs. seguros de antza, con -a orgánica, en Noe (27), Soroa (Bar 61), Arana Goiri (679), Jautarkol (Biozk 44), Orixe (QA 45), Erkiaga (Arran 155), Aresti (MaldanB 209) y Berrondo (Kijote 176).
sense-1
1. Resto, traza, rastro.
Garbietea anz guztiak pekatuenak, inoranziaz edo nagitasunez geratu oi iakuzanak. "Limpiar las reliquias del pecado" . Cap 66. Deitzen diogu "gure gozo edo dulzura", zergatik beragan iñoiz ere arkitu eztan asarre anzik eta mintasunik. Gco I 467s. Ez dala zugan oraindañokoan Kristauaren antzik izan zure bizimodu ta azturetan. AA III 171. Au onela ez balitz, / emendik irtenik, / ez nezake nik utzi / otsoaren antzik. It Fab 95. Zerbait galdetzen diotenean, ez du galdetzen diotena besterik erantzuten; eta au, garbi, izurik eta arrokeriaren antzik ere gabe. Goñi 98.
sense-2
2. (V, G, AN-gip-araq; Dv, H; -nz- Ht VocGr 417, Lar, Añ) Ref.: A; Satr VocP; Iz ArOñ; Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 113 y 199.
Parecido, semejanza. "Ressemblance" Ht VocGr 417. "Semejanza" , "assimilación" Lar y Añ. "Parecer, parecerse, [...] antza izan " Lar, . "Aire, forma" Ib. "(Es) parecidísimo a su padre, [...] aitaren txit antz andia du " Ib. "(Bien haya quien a los) suyos se parece, beren antza duenari on degiola ari " Ib. "Assemejado, [...] anza dabena " . "Ressemblance" Dv. " Aitaren antze [sic] handi du, il a grande ressemblance avec son père" H (s.v. antzea). " Alkarren antzik ere ez dute (G-azp)" Gte Erd 199. " Aren antz andie asmau neutsen (V-gip)" Ib. 113. Tr. Se usa frecuentemente en la construcción -(r)en antza izan (eduki) 'parecerse a'. En Guerrico, Villasante y Anabitarte se encuentra con sociativo.
Zerren dan erakusgarri obeto dagokana; beste guziak baño aren anz andiagoa duena. Lar SAgust 4 (cf. infra ANTZA IZAN). Eztik berdin idoroko bere erriko hitzen antza deuanik, ta are gutxiago igerriko, itsuka bada ere zer esan nai deuan. Lar DT CXCII. Zeruan dagoanaren irudia, ta aren anza duena. CatBurg 25 (tbn. -(r)en an(t)za izan en Cb CatV 36, Gco I 465 y Añ CatAN 33). [Euskeraren] era edo Gramatikaren parteak usatzeko moduan Latiñaren antz geiago du. Cb EBO 33. Arri prezioso [...], emengo gauza itsusien antzik ez duena. Cb Eg II 207. Biak beren Aingerutasunean elkarren antz ederrekoak. Cb Just 79. Bai, biak ere / ederrean alkarren / antza badebe. GavS 11. Zeren antza zuen idolo aek? Ub 37. Noren anza du gizonak? Ib. 7.
( s. XIX) Bortxaz eragin zioen Aaroni urrezko idolo bat, idisko edo txekorraren anza zuana. AA II 6. Iñork eztu Jesu-Kristoren anz geiago izan bere Amak baño. Gco I 472. Pakeosoak [...] Jesu-Kristorekin dauken antza. Gco II 54. Berak emon deusku izatia bere anz edo irudira. Astar II 251. Dantzarien itxura baño, txori izutzalle ipiñi oi dituzten mamuen antz geiago dutela. Izt D 22. Ain gogoz egiten du / astoak arrantza, / non zuen leoiaren / orruaren antza. It Fab 125. Bijotz bat [Marijarena], Jesusenaren antz ta irudirik geijen daukana. Ur MarIl 119. Etzuen ezagutu, zeren esku illetsuak eman zioten andiagoaren antza. "Quia pilosae manus similitudinem maioris expresserant" . Ur Gen 27, 23. Asmakari au egiaren antz gabea bazan ere, soldaduak diruagatik pozik barreatu zuten. Lard 471. Iruritu zitzaion nunbait ere eskale ark bere semearen antza zeukala. Aran SIgn 32. Normandiko [sagarduak] eta gaurko Donostikuak alkarren antza badute orain egiten dituzten naspillakin. Sor Bar 94. Matrimoniyo batek / orlako kriantza, / gizonak ere badu / andrearen antza. JanEd I 55. Izan zituzten semiak, aitaren antzarekin amaren edertasuna zutenak. Bv AsL 73. Badazaut zareala / Seme orren ama, / Arpegiz dozulako / Berorren antz dana. AB AmaE 357. Betatuten ezpadau / berba bein emona, / euki lei antz andia / baina ezta gizona. Azc PB 216. --Noren antza dauke [herejeak]? --Luteroren eta beste enparau herejia-asmatzallen antza. Itz Azald 214.

( s. XX) Aren lepo lodi baltzak izurdearen antz pixkat badauka. Ag Kr 135. Bera añeko eta beraren antzik aundieneko imajiñ bat jarria dago. Goñi 107. Lengo atxak Potorro-arriren antza euki dau. Echta Jos 83. --Zure antza badute korbata oiek. --Zer dute? --Itxusiyak. Iraola 76. Anima berdiñeko gizadiak aisa billatzen dute batak bestea, naiz ta gorputzez alkarren antzik ez euki. Ag G 332. Onek ipuiñen antz aundiya dauko, baia ezta nik asmaunikoa. EEs 1914, 194. [Euskaldunak] euren antza ta ez iñorena euki dabe, iñor ez lakuak ixan dira. Kk Ab I 117. Kanada ta Euskalerriko mendi-basoen antza. A Ardi 58. Euzkadiko mendijak / ain dira txukunak, / alkarren antz andiko / anaia kutunak. Enb 56. Jeneral baten antza / badauka buruan. Tx B 153. Bertoldaren ondorenguen arterik iñor ixan ez ete-lettekianentz [...] aren adimen pizka bat eta aren antz apur bat ixan leukianik. Otx 103. Alkarren antzik bai-baitute, ur-tantoak ardoarenaren ainbat. Ldi IL 42. Orok daramate etxeko antza; bai edertasunez, bai euskera giarrez. Aitzol ( in Ldi UO 8 ). Orrek sozialismoaren antzik be eleuke eukiko. Eguzk GizAuz 36. Ik eta nik ere ez diñagu alako antza aundirik, agoan ez bestetan. Or QA 45. [Germanarak] Keltararen antz gehiago duela beste indoeuropar mintzairek baino. Mde Pr 211. Piarresen arpegiak eztikala irearen antz-izpirik. Etxde JJ 7. Erroma? ba, ez du orrek iñolaz ere antzik. SM Zirik 47. Aren antzik be ete dauke gero zure semeak alperkerian? Bilbao IpuiB 173. Orduraño ikusitako erriekin ez zuan antzik. Anab Aprika 89. Baldin, bizi edo hil dan nornahirekin [...], edozelako antza badute, egileak eman zion antz hori apropos. Osk Kurl 35. Iru aroen lege orrekin antz pixka bat duen zertxobait. Vill Jaink 77. Mariaren baño Alejandroren antz geiago dezula. MAtx Gazt 47. Alderdi ark ez dauka / Gipuzkuan antzik, / emen ez da an bezin / mendi aberatsik. Uzt Sas 357. Gaztañ zar orren antza ditek gaurko euskal jai geíenak ere. Ataño TxanKan 215. Alkarren antza ere / badaukate ia. Zendoia 84. Entzun da ikusi dogun onek orain bi milla urte atzerago Erromako Koliseuan jazo ziranen antz geiago eban. Gerrika 199. Amerikanoen antz gehien duten linguistika-liburu eta aldizkariak sovietikoak dira, hain zuzen. MIH 199. Lizardirekin badu antz pixka bat. Vill ( in MEIG III 79 ).

v. tbn. Noe 27 (antza). Urruz Urz 55. Arr May 140. Apaol 48. Altuna 73. Alz Txib 89. JMB ELG 50. TAg Uzt 42. Munita 82. Txill Let 92. Gand Elorri 15. Zait Plat 60. Salav 85. NEtx LBB 205. Alzola Atalak 149. Berron Kijote 179. Onaind STFer 118.
azpiadiera-2.1
(Precedido de tema nominal nudo).
Zerri basurdên zati berberak / ditu muxarrak barnean; / eizeko oriek zerri-antz dute / gantzean ta gizenean. Or Eus 89. Leiar landuzko ontzi mioi / malko-antza yaukok ardauak! "Semeja una lágrima" . Laux AB 75. Arantzazu-antza emen / argiro zaio nabaitzen [Ainhoko kaperari] . SMitx Aranz 225. Erri baten biziak ba-du, beraz, adimendun izaki baten bizi-antza. Vill Jaink 172.
sense-3
3. Aspecto, apariencia.
Burni edadea berriz / Dator zori gaistoan, / Urre-oriak kendurikan / burnidun antz illunak. Lar Gram 385. Burua daukat soilla [...], aurpegia zimurrik bage [...]. Orra pintatu nai banazu, nere antza. Lar Carta a Gandara 162. Biziaren antza ta izena badezu ere, illa arkitzen zara zu nere begietan. Mb IArg I 84. Sarrera. Santu bien antza, gaindiak edo egzelenziak. Cb Just 3. Pena ta penitenzia geiegiak Ignaziori bere antza kendurik argaldu, igartu [...] ta oritu edo ubeldu zuten guzia. Cb SIgn I 39. Nola anima justuak ez diran engañatzen ezpada bertuteen antz edo itxurarekin. Cb Josefa 158. Bada ogiaren antzaz / ostia batean / geldituko zerade / zure art-aldean. GavS 29. Krutzean yosirik egoala, geratu zan ain ezain ta ikaragarria, ze ez eukan gizonen antzik. EL1 213. Angeru batek artu bere jaztekoak, ta bere antza. MisE 80. "Nere animan" esatea batzuek, esan oi duen eran, ez dirudi juramentu, beste batzuetan juramentuaren antza dakar. AA II 30. Esan, edo egin gaizto, edo gaiztoaren antza duanarekin lagun urkoari bekatuan erortzeko bidea ematea [da eskandaloa] . AA III 549. Kristoren gorputz eta odol benetakua ogi eta ardauaren anz edo irudipian. Astar II 207. Gelditu yatzun aurpegi guztia ainbeste yotegaz baltziturik, anditurik eta antz guztia galdurik. EL2 197. Lenagoko antzikan / ez dauka erriyak, / beste bat irudi du / oraiñ Donostiyak. Echag 71. Ez jakiñean dedan / zoruaren antza. Ib. 221. Galdu nai ditu eta / badu esperantza, / artzen du bertatika / sugearen antza. It Fab 218. Orduantxe esaten / diote urdallak: / "Lengo antzik ez dute / gaur gure masallak". Ib. 97. Emengo toki, lur, mendi ta aitzak [...] zireala, Armeniakoen antz berperekoak. Izt C 1s. Ill zan Santuaren anzarekin irurogei ta bat urteko adiñean arkitzen zala. 'Murió en olor de santidad' . Ib. 485. Lenagoko antzik arkitzen ez diolako. Ib. 7. Bitarte onetan Jesusen gorputzak beste antz eder bat artu zuen. Lard 407. Biziaren baño hillaren antz obearekin, agindu bezela, irten zitzaion. Arr GB 102. Baña antza ez da egiazkoa. Otag EE 1882c, 447. Laster jautsi zan kontuan, edo aingerun bat edo, gizon eriaren antz artan, Jesus izango zala. Bv AsL 36. Naiz ama bategandik [ardiak] euki jatorria, / Ez dauke desbardiña antz eta neurria? AB AmaE 242. Aratustetan dabiltz neskatxak / eta mutilak suturik, / goiz da arratsalde beste antz bategaz / euren lotsea galdurik. Azc PB 63. Ez eban uste dama zoroak / ze antz eukiko eban bere geroak. Ib. 159. Ondo eta egoki dan gauzea da, norbera, bere gorputzean, soñean, oñetan, garbirik eta antz onean [...] gure Jauna artutera eldutea. Itz Azald 161.
( s. XX) Lurdesko inguruak amar amabi urtean lengo antz guzia galdu zuten. Goñi 106. Antza ta egia, ordea, askotan alkarrengandik urruti dabiltza, ta ontan ere bai. EEs 1916, 268. Euskaldun antza arpegiari josia zekarren. Lh Yol 15. Mezerdira-ezkero ez dago ez ostian ogirik ez kalizean ardaorik, ogi ta ardaoaren antza, usaña, gozoa ta gañerako eraskiak baño. KIkV 90. Espiritu Santua Usoaren antza arturik agertu zitzaigun berriro. Inza Azalp 83. Uri eta baserri, etxe ta baratza, / euzko-emakumiak beti bere antza. Enb 145. Mutil aldra bat, euren antz, yanzkera, goiera, azal, ibillera ta gustiyan ango jentiaren itxurarik ezebenak. Kk Ab II 184. Ez du arriak ur isurkaiak / ainbat antz beregan artzen. "Tantas formas" . Or BM 72. Neska zâr baten antza bertsuz emaiten du. "Hace la descripción de una solterona" . Or Eus 54. Egun-trukez goxak yaukokan saneurri / urre-duket bati antza kendu dautsok. "Has robado su imagen a un ducado de oro" . Laux AB 26. Jende ariok joaitean / zuten antz zintzo 'ta zentzatua / kalvindarrena zatean. Mde Po 80. Ta bat-batean leoi izugarriaren antza artu yaustak. Bilbao IpuiB 198. Gorputza kili-kolo, / aurpegia motza, / ez dabe falta izaten / kokoloen antza. BEnb NereA 28. Hain antza dohatsurik etzeukan izebak. Arti MaldanB 209. Platonek berriaren antza izan-arren, eztuzu arengan gauza erabat berririk arkituko. Zait Plat 27. Beste antz bat, beste kuntza ta arpegikerea ta jantzia darakuse zugatzak, mendiak. Erkiag BatB 166. Nerre itxasoan leozpetu ondoren, gauzak euren antzak artzen ezarian asi ziran. "Formas" . Ibiñ Virgil 49. Olabideren ebaingeri-ak, adibidez, dakarren egitea, duela 1.700-2.000 urteko mailebuak euskararen barruan har zezakeen antza da. MEIG VII 190.

v. tbn. Alz Burr 37. Txill Let 97. Vill Jaink 79. Uzt Auspoa 67, 112. Berron Kijote 192.
azpiadiera-3.1
(Precedido de tema nominal nudo). "Alocado, eroskoa, eroskotea, txoro anza duena " Lar. "Purpurear, gorri antza [...] artu " Ib. " Gizon anzik eztu " Darric (ap. DRA).
Aragiaren aldeko igui antza bakarrik baldin badu. Gco II 74. Arevalon gaztetzako urteak igaro zituela, ezerezeko arrazoi-antza duena da. Aran SIgn 5. Espiritu Santuaren etorrerarekin guziak artzen du zeru-antz bat. Bv AsL 190. Begira egiozu, / Dauka artzaiñ antza, / Arpegiko azala / Baltzerana dauka. AB AmaE 360. Mexikotarrok ezeuken gudulari antz andirik, soñeko zar birrinduakaz, batzuk oñetako baga. Echta Jos 187. Etxe gustijari barri-antz andija emonik, asi zan ale, urun eta ogi-saleroskuntzan. Kk Ab I 75s. Eztodala erdeldun antzik, iñundik be. Kk Ab II 183. Bizar zikin aiekin, gizon antza baño artzarena bazula. TP Kattalin 196. Geure asaba zarren odola / Daukagun arte zanetan, / Agertu daigun euzkeldun antza / Geure arazo danetan. Enb 44. Jaurtirik baña urrin / Maketo-antz ori. Ib. 112. Iainkoa aragiz mugatua ager; / ardo-ogi-antzaz arego. "Las apariencias de pan y vino" . Or BM 80. Gaizto antza be ba yaukadala-ta, lotu egiten naioek. Eguzk GizAuz 103. Ez du, agian, baserri-antzik, ezta ere jauregiarenik. TAg Uzt 11. Agure zar antza ezpazenu, zurtuko ziñake, nik uste, zigorren bidez. Zait Sof 68. "Lo pintoresco", pinturatasuna, pintura-antza. Lek SClar 133. Beure buruz erantzi zala morroi-antza iantziz. Or Aitork 167. Ik, barriz, sendo antza dokanezkero [...], egunoko trebetasunik andiena agertu bear deuskuk gabeon. Bilbao IpuiB 241. Zaldunkume antza bere buruari arrokiro emon nairik. Erkiag BatB 175. Orduantxe ekingo dio [...] itxura ezberdin eta pizti antzak artzen. Ibiñ Virgil 115. Arpegi-illun, egoskor gizon antza badauko. Alzola Atalak 85. Bene-benetan parte txarreko gaizto-antza zenekarten. Berron Kijote 211.
azpiadiera-3.2
(Pl.). Maneras.
Dituzu emakume / formalean antzak, / emen amaitzen ditut / zure alabantzak. JanEd I 72. Olluak arranuen antzak artu, ta bere makilliaz ederto yokaturik, bota zituan lurrera. Kk Ab II 63. Theresa xiki [...], bahenki bihotza nola erdibitzen dautaten hire emakumekeriazko antz horiek. Mde HaurB 69. Emakumeen antzak jadanik ikasiak zitukeen neskatila bat. Ib. 17. Bizi zen hauzoko herrian guztiek haren antzak eta edertasuna goraipatzen zituzten. Ib. 11.
sense-4
4. Figura, símbolo. "Imagen" , "figura", "símil" Añ. v. antzirudi. Tr. Aparece generalmente (no en los textos más modernos) acompañado de otra palabrta a modo de glosa.
Agiriko da zeiñ ederki dagokan San Agustini lenbiziko argiaren izena, eta berriz lenbiziko argi orri zer polliki datorkion San Agustiñen antza eta iduria. Lar SAgust 5. Birtuteak etzuten beren antzik, ezer-ere agiri etan. Ib. 9. Salomon paketsu ta pakegillea [...], Aita Eternoaren Ontasunaren Antz edo Imajiña eginegiña. Cb EBO 36. Kristabak bere gorputza amatu bear du gure Salbadore, Jainko ta Gizon egiazkoaren antz edo imajiña bizia dalako. Cb Eg III 380. Zergatik Gurutze Santua dan Jesu-Kristo guruzifikatuaren figura, iduria, antza edo imajiña bat. Gco I 9. Batzuek [...] gogoratzen due Jaungoikoa itsaso andi bat baliz bezala [...]. Etzaiteztela zuek onelako antz edo imajiñak zeren buruetan ezin moldaturik nekatu. AA III 319. Erri baten erdian ifinten dabenean Krutze Santea, zeñaren antz adi-garria zan arako Lege zarreko Utxea. LoraS 7. Errebelatzen diren gazten antza ta iduri ederra. Dh 434 (se refiere a la parábola del hijo pródigo). Moisesek emandako mana, Zeruko ogi egiazkoaren irudipena edo antza baizik etzan. Lard 401. Odeia sutu zan, adierazten zuela [...] oso ondatu nai zituelako antza. Ib. 91. Isaak, Jesus-en antz egiazkoa. Ib. 25. Ezkutetan zenduala zeure anditasun guztia zeure antz eta irudien errezelagaz. Ur Bisit 169. Jarraitu zien Jesus bere Jaungoiko ta maisuaren aztarn guztiei eta izandu zan aren antz egokia. Bv AsL 18. Sakramentu onetan aldatu eta biurtuten da ogiaren barruko izatea Jesukristoren gorputzean, baña geratuten da, len eukazan berordekoen eta antzen irudiya. Itz Azald 165. Eta altaran dagoana nor da? --Da zeruan dagoanaren antz edo irudiya. Ib. 164.
( s. XX) Gurutze Santubaren antz onengatik gure etsaietatik gorde gaitzazu. Elizondo KristPE 14. Zeruetan dauden Doneen antz batzuek dira aldarean dauden irudiak. KIkG 50. Eguzkia iya illean / gorri-gorri itsasoai / azken musuka. / Ori bai bizitzaren / antza samiña! Jaukol Biozk 44. Mundu onetan gizonik bada / gizartean errukarri, / arrantzalea diteke, naski, / denen antzatako jarri. Or Eus 205. Alare, lurbira osoa argi garbitan zegon [...]. Aiek bakarrek, igitoek, zuten gau astuna gaiñean, gero etorriko zitzaien illunpearen antza. Or QA 59. Arrazoiz baño irudikizun, berdintza ta antz bitartez. Gazt MusIx 165.
sense-5
5. Figura, imagen, representación gráfica. "Efigie", "imagen, estatua", "retrato" .
Bada orobat egin bear diezu beste santuen anz eta irudi guziai. CatBurg 26. Errege onek agindu zion Apelesi egin zezala beraren anz edo pintura bat. AA II 216. Jesusek [...] bere arpegi ederraren antza zapian utzi zion. Lard 457. Zeruko Erregiñak biraldu zuala bere antz edo imajiña leku artara, bertan onratua eta beneratua izan nai zualako. Zab EE 1884b, 202. Iturri ain polita, gañean panpoxo duelarik gure Ama Birjiñaren antz oso-osoa. Otag EE 1884b, 525. Ainbesteraño sendo Jesus gurutzetuaren antza sartu zan Franziskoren biotzian. Bv AsL 37. Andra Mariari eta santuai euren irudi, antz, errelikiya eta izen gañerakoetan onretea eta itzal andia eukitea. Itz Azald 74. Gauza ezainak eta zikinak eskribiduten dituezanak, edo euren antz eta irudiyak egin edo erakusten dituezanak. Ib. 103. Eskubetan Jesu-Kiristoen antza bat artuta. AG 679.
sense-6
6. Indicio. " Antza dau (dago?) euria egiteko, parece que va a llover (V-ger)" Holmer ApuntV. .
Jaio zen aur hau biziaren antzik bage ta obira eramaten diran illak bezala. Mb IArg II 310. Egunaren anza ezagutzen duanetik asiko da saunkaz. AA I 400. Bigaramun goizean egunaren antza asitzerako. Izt C 430. [Judasek] bere maisu andi, salduta zeukanari, utzi zion oñ [...] aiek garbitzen damutasunaren antzik ere eman gabe. Lard 439. Bai, bera duk [...], eta ez dik etxetikan datorren antzikan. Apaol 87. Kalan ezegoan aizearen putzik, baña urruntxo, kanpo-aldetik, egoan itxas-ganean aize apurtxo baten antza. Echta Jos 118. Eztago aize gogor antzik eta joango gara gerotxoago. Ib. 251. Sentitzen dubenian / trumoiaren antza, / aiziak noiz dakarren / denboren mudantza. Arrantz 130. Beintzat ezer emoteko antzik ezerakusen. Kk Ab I 82. "Pelegriño, pelegriño, billete galdu" beti esateban, dirurik atarateko antzik be erakutsi barik. Kk Ab II 82. Oker ori bein-bein zuzenduko dan antz andirik eztago. Eguzk GizAuz 167. Haren begitarteak beldur-antzik ez zekarren. Mde HaurB 101. Eguerdi-aurre artan ez eukan poz-antzik neskatilla onen arpegiak. Erkiag Arran 59. Joko arek etxaroan amaituteko antzik. Bilbao IpuiB 271. Zeozer jazo zaneko antza, aren berbetatik. Erkiag Arran 72. Euri-antza somatzen dutenean. Ibiñ Virgil 111.
sense-7
7. (Precedido de adj.). Algo (...), un poco (...), ligeramente (...). "Gose antza" (AN-araq) Satr VocP. v. 3 samar.
Ondo sikatu ez dan gaztaia gazi antz egoten da. "Suele saber algo a salado" . Ur Dial 87 (It gazi antza izan oi du). Ba dakigu, bere Seminarioko begiratzaile batek esanda, ikastetsua zala, biurri-antza ba zan ere. Or SCruz 19. Euskeratzea etzait beste munduko lana izan, baño ba ditu bere oztopoak, batez ere idaz-tankera berri-antza nasten dunean. Or Mi VI. Zer zatozkit [...], betaurreko-erantziak begiak lausotu ta izu-antz? Ldi IL 41. Eze-antza ta sakontxea bada [lurra], obetogo. Munita 84. Burugabea bata, gogorra bestea, ta zu epel-antza. Berron Kijote 30. Aiek zintzarriak! Bi, luze antzak; eta eltze-tankerakoa irugarrena. AZink 18.
azpiadiera-7.1
(AN-ulz-araq) Ref.: Satr VocP; Iz Ulz (orie).
(Aplicado a colores). "Sufijo que se agrega a nombres para denotar los colores no bien definidos...: zurantz, blanquecino, etc." A. " Xuri antza (AN-araq)" Satr VocP. "Oriantza, orízte, lo amarillento" Iz Ulz (s.v. orie).
Zelaien ta basaxkaen muskerra, emen argi, an urdintxa, or arre-antz. Ldi IL 47.
azpiadiera-7.2
(Precedido de adv.).
Urruti-antzetik, ekiñaldi gogorrari begira jarri zan. Berron Kijote 105.
azpiadiera-7.3
Que parece, que tiene aspecto de.
Nere aurre-aurrean, belar izpi segailla dakusat, urduri antza aizetxoak eragiñik zutik geldi eziñean. Txill Let 54.
sense-8
8. (Precedido de adj., con valor sustantivo).
Berezi bear da bikaña eta ifiñi erretillu batean gazi antz piska bat artu dezan arteraño. "Un agrete agradable" . It Dial 84 (Dv garratz iduri gozo bat). Ongi txukatu ez dan gaztak gazi antza izan oi du. Ib. 87 (Ur gazi antz egoten da, Dv gazikara gelditzen ohi da, Ip gazixe izan ohi du).
sense-9
9. (Precedido de tema nominal nudo). Especie de. " Agertu ziran suzko mingañ antz batzuek (Lard)" H.
Berezitze edo aukera-antz au anaiak gaizki eraman zuten. Lard 48. Zarzaroan onela jarri zala esaten, uzkurtasun edo lotsa-antz bat zeukalako, bost illabete ezkutuan egin zituen. Ib. 362. Urkamendian iltzen zituztenai ematen zieten mirra deritzan argizagi-antz batekin nastutako ardoa. Ib. 459. Agertu ziran gizonaren eskuko beatz-antz batzuek, paretean zerbait eskribatzen zutenak. Ib. 319. Mirari-irudiak edo milagro-antzak egiten zituztenak. Ib. 68. Ikusten du oraziuan gizon antz misteriotsu bat. Bv AsL 408. Iparrak, tximistak eta zurrunbilloa arrauts-estalkia zabalduz, zapaltzen ditute ango erraldoi-antz garaiak. Or Mi 100. Belarrietan, egetotsa-antza. "Un fragor parecido al de la pedrisca" . Or Eus 264. Eta gizonagan ezezik, edozein gauzatan ere Jainkoa adierazi lezaken desira-antza nabaritzen zuten. Vill Jaink 152.
sense-10
10. (V-gip, G-goi) Ref.: Elexp Berg; Gte Erd 259.
(Precedido de tema nominal nudo). Un poco de, algo de, un ligero. "Un poco. Atzo gabian edur antza zuan" Elexp Berg. "Neri gose antza asi jat" Ib. "Egoaxe antza dago (V-gip, G-goi)" Gte Erd 259.
Denbora añ luzean ariñgarri edo sosegu-antzen bat egongo ezta? Arr May 51. Ikusi dedan ezkerokua / desio antza egin zat, / aurreko txanbra gorri dun ori / ona liteke neretzat. Gaztelu ( in Tx B 120 ). Mañaxiren aldemenetik igarotzeakoan onek ikara antza egiten du. Alz Burr 32. Gelaren erdian zebillen batekin eta bestearekin ji-ji-ka oi zuan irri-antzi [sic] errexarekin. Anab Usauri 7 (tal vez producto de un análisis erróneo; cf. irri-antzean ib. 64, 137). Arrasate erre zendutenetik, pake-antza izan degu. NEtx Antz 22. Auts kolore antza zunan odei bildurgarri arek, ez oso beltza. Or QA 74. Egoaize antza, sargori usaiña. Erkiag Arran 23. Susmau zeitekean busti antza, lurrean zear. Erkiag BatB 11. Ez eban sargori-antzik bapere izan. Ib. 7. Ozkirri ta otzikara-antza suma eban beregan. Ib. 156. Edan dituen txetxuak emon deutsen zorabio antza uxatuaz doakio. Ib. 135. Leenago legor ta erdi-naastaurik eukazan buruko uleai orraztu antza emonaz. Ib. 75. Eskuetan ikara-antza jarri zitzaion aurrenengo. NEtx LBB 55.
sense-11
11. (Tema nudo usado como posposición). v. antzo, ANTZERA.
Arkume salgai antz or-emenka daude / zenbait jaun andere, goi-miñak arturik. "Como corderos en venta" . Or Poem 524.
azpisarrera-1
ANTX .
(Forma con palat. expresiva).
azpisarrerakoSense-1.1
a) (AN-larr). (Precedido de adj. o adv.). Algo (...), un poco (...), ligeramente (...). "Se emplea con adjetivos que denotan sabor: motelantxa, gaziantxa, epelantxa, beroantxa, otzantxa" Asp ANaf.
Bekain lerroa aldero-antxa, itsusi aurpegiz, elez eder. Ldi IL 23. Soinkera neke-antx pinpirinez badator aulkira. Ldi IL 21. Biurri-antxa zalako ori zer da? Or SCruz 19. Oker-antxak edo gezurrezkoak diran berriak zabaltzea. " Simplemente tendenciosas" . EAEg 6-11-1936, 228. Ementxe sumatu nenunan goi-neke pixka bat: arnas-estu-antxa, estaziotik etzalekura. Or QA 50. Aurpegi ezagun antxa. Ib. 94. Ille beltz eta kixkur antxa narotsu azitzen zitzaion. Etxde JJ 67. Beti emakume argal-antxa izan zanez. Ib. 27. Neronek ikusi nuan Poli, oraindik zuri antxa arpegia. Anab Poli 82. Ez dala poesia mueta au sobera argi izaten; illun-antxa baizik, laño-antxa, lanbrotsu. Lek ( in MEIG II 124 ). Badituk arriak karea ori-antxa ateratzen dutenak. TxGarm BordaB 20. Kokotxa luze-antxa. JAzpiroz 34. Lur mee antxa dagoan lekuetan. Insausti 249. Halako gordin antxa aurkitzen zaio [liburuari], osoro heldu ez den fruituarena. MIH 303. Zaitegiren mintzaerak badu beti halako gogor antxa. MEIG III 108.
azpisarrerakoSense-1.2
b) (Precedido de adj.). Aire de, aspecto de.
Ttattartxoa izanagatik, erroen biurri-antxak eta ibilkera aundizkoak alako gizon-tankera parregarria ematen ziotek. Ldi IL 17. Haurrek badute halako lehor-antxa. MEIG I 191. Halako triste-antxa nabaitzen du bazterretan. MIH 129.
azpiadiera-2.1
(Precedido de part.). Indicio de, visos de.
Egualdiak epeldu-antxa artu zun. Etxde JJ 253. Zortzi t'erdiak inguruan ordea, atertu ez-ezik jaso-antxa ere artu zun. Ib. 152.
azpisarrerakoSense-1.3
c) (Precedido de sust.). Un poco de, un ligero, cierto. "Egoaizen [sic, ¿por egoaize?] antxa dago (G-goi)" Gte Erd 259. "[Eguraldi] beroa, garbi dagoela, hego haize antxakin" Ib. 86.
Alakoxeko bildur antxa nabaitu zun. Etxde JJ 217. Carmen Laforeten lanek umekeri-antxa badute. MIH 130. Ederki adierazten du egileak, ez halako bildur antx bat agertu gabe, zergatik ez ditugun ontzat hartu behar bertso berrien etsaien esanak. MEIG II 106.
azpiadiera-3.1
Begiak margo-antxaz [='matiz'] eunka gutxi bereiziko ditizu, baiña belarriak millaka asko. Or QA 127.
azpisarrera-2
ANTXA (Precedido de adv.). Un poco (...). Cf. ANTZA (c).
Bettiri, goiz-antxa bazkalduta arditara joan zan. Etxde JJ 249.
azpisarrera-3
ANTXEAN.
azpisarrerakoSense-3.1
a) (Precedido de adj. o part.). Algo (...), bastante (...).
Erantzun zion osaba legor-antxean. TAg Uzt 121. Ekin zion izutu antxean Engrazik. Etxde JJ 110. Laguntza-eske estu antxean / nola daukagun Loiola. Olea 244. Izu samar, erdi gordean, izkutuka antxean ibiltzen giñan. AZink 43. Bideari ekin nion gain-bera antxean. Ib. 154. Burutik ez dagonak / zelebre antxean, / jakin bear du zenbat / utzi zun etxean. Insausti 57. Lehengo lepotik du burua. Eta oker-antxean, gainera. MEIG I 159. Hitzetan, garbi-antxean [...]; gramatikan eta joskeran, berriz, areago. MEIG III 127. Euskal arazoak, bizi-bizi hasiak, bere bidetik ibili ziren, lasai eta nagi-antxean. MEIG IV 128.
azpisarrerakoSense-3.2
b) (Precedido de sust.). A modo de.
Orain, bada, adiskide-antxean, galde txiki bat. Ldi IL 89.
azpisarrerakoSense-3.3
c) (Precedido de part.). Con aire de, simulando.
Laguna egin-bear gorrian danean, lagun akiok; naiz eorrek bearrik ez, yarri adi beintzat sasira begira; yetxi gera guziok, ta ustu-antxean egonak gaituzu bide-ondoko ormaxkari begira. Ldi IL 43.
azpisarrerakoSense-3.4
d) (V-gip). (Precedido de sust.). Con algo de, con un ligero (...). "Personia logura antxian, gose antxian eta diru-falta antxian ibiltze i da onduen" Elexp Berg.
An zeuden, meriendatu ta sasoi-antxean. JAzpiroz 111.
azpisarrera-4
ANTXEKO (Precedido de adj.). Bastante (...), algo (...).
Ez degu zapuztu-arazi bear ez bertsolari mordolloa, ez olerkari garbi-antxekoa. Ldi IL 110. Alako argitasun urdiñ-antxakoa zeru-zolan. Anab Poli 105. Ikustekoa da nolako irriparre errukitsu eta biurri-antxekoaz begiratzen dioten gizonari. Vill Jaink 25. Mordoilo antxeko idazle guztien erara. MIH 351. Beste batzuek, gorri antxeko horietakoek edo, La Leyenda de Jaun de Alzate daukate Barojaren euskal testamentutzat. MEIG II 127. Pintura puntilista xamarra du, paristar antxekoa. MEIG I 67.
azpisarrera-5
ANTXERA (Forma con palat. expresiva, tras tema nominal nudo). A modo de.
Mendiak sakon antxera egiten dualako izkutu samar egiten da, eta bertaraiño iritxi arte ez da ikusten. AZink 164.
azpisarrera-6
ANTZA.
azpisarrerakoSense-6.1
a) (V, G; Otx Voc (V-ger)). Ref.: A EY III 320; Gte Erd 15 y 238. Al parecer. "Parece que, sin duda, debe de. Pedro da, antza" Otx Voc. "Antza, ezta etorri" Ib. "Antza (V), antza bai (V, G), según parece. Onezkero eztator, antza, ya no viene, según parece (V-ger-gip...)" A EY III 320. "Onak dira, antza (V-arr-gip)" Gte Erd 238. v. ANTZA DENEZ.
Andra orrek eta bera lakuak uste dabe antza, baserriyetan jentia erdi-negarrez bizi dala. Kk Ab II 159. Ire oskijak abua zabalik yagozak; gosez, antza. Otx 39. Zuk, antza, lurpian eortzi gura nozu attaren onduan! Ib. 124. Artean jan, edan, dantza, / --piztiek ere bai antza--. Or Eus 174. Afal-ondoan, berariz, artajorra-dantza / jorraren bukaera ospatzekoz, antza. Ib. 288. Zuek, ordea... nigandik ez, beste batengandik sortuak zerate, antza. Zait Sof 144. Farregarria, gaur ni nauzu etorri, bihotz gabe hau, dei egile doan uraundi hontara; farregarria, antza. Mde Pr 143. Asmoren bat bururatu yaken, antza, eta zirt-zart, asmau ta egin. Erkiag Arran 54s. San Pedrok, baiña, garriko miña edo eukan, antza, goiz atan. Bilbao IpuiB 110. Antza, geroago etorriko zireanentzako be ixengo zireanik ez eutsien esan. Akes Ipiñ 27. Horixe gertatu zitzaidan herrirantza nindoanean, antza. Arti MaldanB 217. Ama ez eban, antza, azturu edo sorgin osatzailleen taldekoa. Erkiag BatB 35. Eraberritze au latz bezin neketsu izan, antza. Onaind ( in Gazt MusIx 148 ). Kironek antza, belar osasungarriak ezagutzen zituen. Ibiñ Virgil 106. Txantxetan nabillela / bazebilkit antza. Zendoia 203.
azpisarrerakoSense-6.2
b) (Precedido de tema nominal nudo). A modo de.
Zumardi-antza, erdian kale. Or Eus 397. Aingerûk maluta-antza dirade zerutik. " Descienden del cielo en figura de copos de nieve" . Ib. 145. Ziza-larreak ostilika antza / euntzetan dira gaillendu. Ib. 220s.
azpisarrerakoSense-6.3
c) (Tras expr. de valor adv.).
Altara-aurrean asi ziran abadeakaz letania ixil-antza esaten. " Con voz baja" . Or Tormes 115. Nor bere alkietan saiets-antza jarri. " Un tanto de costado" . Or Eus 115. Beti kezka-antza --ba dakizu-- ta / ark arnasbide eman zidan. Ib. 232.
azpiadiera-3.1
(Tras adj. de color).
Sagarrak arros antza, / txuri udareak. AZink 29.
azpisarrera-7
ANTZA HARTU.
azpisarrerakoSense-7.1
a) (V, G-azp, AN-gip). Ref.: A; Gte Erd 113. a) (Precedido de gen.). Encontrar parecido; encontrar indicios. "(V, ms.), tomar las señas, coger la pista" A. "Ezauketanen antza artu neutsen (V-gip), haren antza hartu nion (V-arr-gip, G-azp, AN-gip)" Gte Erd 113.
Nolako burutazioak ziran, ez yakin guk, olerkariak ez diolako, ipuiñaren gunagaitik zerbaiten antza artzen badiogu ere. Aitzol ( in Ldi UO 6 ). Aretxen antza artu neutsun zuri. (Vc). A EY III 320. Aren arpegia ikusi-ala, aragi-irritsetara grinatuaren antza artu zion Zopir-ek. Zait Plat 85. Sokrateren benetako itzak diralakoen antza artzen zaio [Apologiari] . Ib. 83.
azpiadiera-1.1
(Tras tema nudo).
Ta musu-gorri zegoanak marrubi antza artu. Anab Usauri 45.
azpiadiera-1.2
(Tras -ko ).
Bere sudur luzexka arekin, okillaren zenbait egoeratako antza artzen nion. Zendoia 228.
azpiadiera-1.3
(Tras oración subordinada con el suf. -(e)n ).
Gaizki ote nebillen / artu nuen antza. Auspoa 39, 128.
azpisarrerakoSense-7.2
b) (Con on, txar, etc.). Encontrar buen o mal aspecto, cariz. "Eztutset antz onik artzen (V-gip), antz txarra artu nion (G-azp)" Gte Erd 276. "Antz txarra artu neutsen [a aquella persona] (V-arr)" Ib. 61.
azpisarrerakoSense-7.3
c) Imitar. Cf. antzartu. Cf. tbn. supra (3) ejs. con el sentido de 'tomar el aspecto'.
Ala ere aranoa enara bezela beñere ezin diteke egatu, ezta onek egazti-bakaldunaren antzartu. " Imitar a la reina de las aves" . Zink Crit 12s. Zure antza emengo bizitzan artuta, gerokoan ere Zu bezela, betiko atsegiñetan bizi gaitezen. ArgiDL 123. Zugandik urruntzen eta Zure buruzki iekitzen diranek, Zure antza oker artzen dute. " Perverse te imitantur omnes" . Or Aitork 48.
azpisarrera-8
ANTZA DENEZ. Al parecer, según parece. v. ITXURA DENEZ.
Antza danez, onetantxe be, lapur ixaten be, euzkeldunek berarizkuak ixan dira. Kk Ab I 117. Antza danez, bitzubon lurraldiak bata bestiaren onduan ei egozan. Otx 58. Makiña bat bider ikusi izan dabe kaleetan barrena, apain apain jantzita [...]. Agertu gurea, antza danez. Onaind STeresa 61.
azpisarrerakoSense-8.1
( antza zenez, pretérito).
Uste guztijak galduta ebiltzezan bakaldunaren aginddu estuba ezin bete ixango ebelakuan, antza zanez, ama-semiak barik jauregira ez bigurtzeko aginddu eutsen bakaldunak-eta. Otx 104.
azpisarrera-9
ANTZA DUENEZ. A lo que parece.
Ez zuten [...] lana, antza duenez, berriz beren kabuz egiteko gogo biziegirik agertzen. MEIG IV 72.
azpisarrera-10
ANTZA EMAN Cf. antzeman.
azpisarrerakoSense-10.1
a) (Precedido de gen.). Reconocer.
"Zer tajukoa zan, edo zer janzkera zuen, topatu dezuten gizon orrek?"; "Illez jantzia, eta ubal batekin gerrian lotua", esan zioten. Okozias-ek Elias-en antza bereala eman zion. Lard 235.
azpiadiera-1.1
Encontrar parecido con, encontrar un aire de. "Besuak bere antza emun xaok" (en el bautismo) Iz ArOñ. "Aren antza eman nion (V-gip, G-azp, AN-gip-5vill, B)" Gte Erd 113. "Arantzari izeba Pakitaren antza ematen diot (G-azp)" Ib. 113. "Abogadoen antza eman nion (B)" Ib. 172.
Ez dakizutela bere jazkera orrekin eta bibote oiekin noren antza ematen diodan? Alz Ram 72. Gañerakoan oso gizon jatorra zan komandante Ollo au. Baserritar baten antza ematen nion nik. Salav 105. Zeru txiki baten antza ematen nion nik Manuelen ostatuari egun artan. Ib. 47.
azpiadiera-1.2
Darse cuenta de. v. antzeman.
Zerbaiten antza eman eta bat-batean leio guztiak itxi zituzten. Anab Aprika 96.
azpisarrerakoSense-10.2
b) (Con on, txar, etc.). Encontrar buen o mal cariz; juzgar bueno o malo.
Egite onari antz txarra emonagaz. Itz Azald 110. Gogorapen onekin ari nintzala, ez nion ala ere antz onik ematen oraingo joanari. Anab Aprika 20.
azpisarrera-11
ANTZAGO IZAN. Ser más parecido.
Arantzazu-antza emen / argiro zaio nabaitzen [Ainhoko kaperari] . / Amalau gurutz bidean ere, / antzago ditezen. SMitx Aranz 225.
azpisarrera-12
ANTZ-ANTZEAN.
azpisarrerakoSense-12.1
a) Con el mismo aspecto.
Jesus bidean bere lenagoko antz-antzean agertu zitzaien. Lard 470.
azpisarrerakoSense-12.2
b) (Precedido de gen.). Del mismo modo que.
Makallu me me baten antz antzean bardiñ, / Anka peian zapalik itxi eban ariñ. AB AmaE 251.
azpisarrera-13
ANTZ-ANTZEKO (Precedido de gen.). Muy parecido a.
Eliza au, Jainkoak berak erakutsita, Moises-ek egin zuen Tabernakuloaren antz-antzekoa zan, andiagoa izatea beste desberdintza gabe. Lard 211. Juleri ikusi eutsenean bere arpegia Josetxoren antz-antzekoa. Echta Jos 362. Bai omen zan mutill aietan Santa Cruzen antz-antzekoa, ber-bera zirudina. Or SCruz 104. Orren antz-antzeko bide batetik atera dezakegu. Lek SClar 111. Oiñaldean, txeke orrek, Gabontzaren firmearen antz-antzekoa dauka. Erkiag BatB 162.
azpisarrerakoSense-13.1
(Sin que le preceda gen.).
Ispar orrek gomutara ekarri euskun Bilbon orain ogetaz urtiak dirala izandako yakozun antz-antzeko bat. Kk Ab II 94. Ez da berbera, baina / bai antz-antzekorik; / etzait au entzuteko / galtzen egarririk. Or BM 94. Oriek malkoekin beren burua maitatzen eta iainkotzen dute; besterik baiño geiago dirala dirudite. Antz antzeko dira otoitzean beren burua billatzen duten oriek. Or QA 146.
azpisarrerakoSense-13.2
(Precedido de tema nominal nudo).
Apaiz antz-antzeko [buztin-muño] bat ere ikusi genunan besoak zabalik itzaldian. Or QA 51.
azpisarrerakoSense-13.3
(Precedido de rel.).
Astokillori gertau iakona, edo gertau iakon antz antzekoa aurrez ikusten dogu gaurko egunean. Kk Ab II 111.
azpisarrera-14
ANTZ-ANTZERA (Precedido de gen. o rel.). Del mismo modo que.
Ikusirik gu gixasemiok, puxika andittuben antz-antzera, edozein zistadak ustu ta autsez-iperdi botaten gattuzala. Otx 96. Eulijak eurak egitten daben antz-antzera etorri ezpazatxatost atzera, buruba ebagi dagixubela egingo dot aginddu. Ib. 15.
azpisarrera-15
ANTZAREN ANTZAZ.
azpisarrerakoSense-15.1
a) De tan gran parecido.
Antzaren antzaz, zurea Arena berbera dirudi. Elizondo KristPE 256.
azpisarrerakoSense-15.2
b) Al parecer.
Guardia zibillen kuartela be amar metro barruan egoan. Onek antzaren antzaz konturatu ziran, eta zer jazoten ete zan ikustera etorri ziran. Gerrika 82.
azpisarrera-16
ANTZ-AZTURA (H) (Pl.). Aspecto y costumbres.
Esana dago: Anz azturak obiraño. AA II 147 (citado por Harriet). Apaizari bere goiende edo dignidadeak ez diozka kenduko anz-azturak. AA I 552.
azpisarrera-17
ANTZ-BAKAR.
Utsak ez baitu gairik, antz-bakar / geldi-bearra du beti. "Es preciso que siempre permanezca uniforme" . Or BM 72.
azpisarrera-18
ANTZ BATEAN. "Antz baten, de una manera semejante (V-al)" A EY III 311.
azpisarrera-19
ANTZ BAT EMAN. Clasificar.
Egunez kobatara joan zu / nire anaiegaz batera, / eberdirako etorten ziñan / gurera bazkaldutera. / Arratsaldean zer billatu zan / ari antz bat emotera, / gauzak imini euren izenez / balioso izatera. FEtxeb 107.
azpisarrera-20
ANTZEAN.
azpisarrerakoSense-20.1
a) (Precedido de gen.). Con aspecto de, en forma de.
Agertu zitzaion San Gabriel Aingerua, gizon galai baten anzean. Gco I 457. Aingeru bat, gizonaren antzean, aurkeztu zitzaion eta itzegin zion onela. Lard 139. Jesus, gazte eder baten antzian, agertu zitzaien. Bv AsL 83. Espiritu Santua usoaren antzean bere gañera jeitxi zitzaiolako. Inza Azalp 60.
azpiadiera-1.1
Con aspecto de (tener).
Bijilietan aragia jaten duenak, osasunaren antzean daudela, iñori juizio gaistorik ez eragiteko, aditzera eman bear due arkitzen dirala Maisuaren agintez aragia jatearen premian. AA III 560.
azpiadiera-1.2
(Precedido de sust. nudo).
Jainkoa gizon-antzean edo gizon utsa ote zan. Lard 144. Urrengo goizean, eiz antzean, Aitz-barreneruntz landetatik zear ioatekotan. Ag AL 162. Espiritu Santua uso antzean bere gañera etorriz. Inza Azalp 123. Ara etortzen zan artzai-antzean mutiko bat txilibitua joaz, neri jatekoa ekartzera. Or SCruz 49. Apaldiak elkarren ondoren / yalki ta, uso zuri antzean zetozen / itzuli, itxaso urdiña zear. "En figura de palomas blancas" . Ldi BB 164. Deabrua sar baititeke aingeru-antzean, sub angelo lucis . Or QA 166. [Mihi maltzur] oek aholku-antzean iorratu egiten dute. Or Aitork 213.
azpiadiera-1.2.1
Bear bada, liburu txiki antzean aterako dut, zentsurari iges egiten aal badio. Mde Pr 192.
azpiadiera-1.3
(Precedido de sintagma con suf. -(e)lako ). Con aire de que.
Josue orduan eremuronz itzuli zan, igesi zijoalako antzean. Lard 113. Apaiz-Nagusiak ezagutzen zuen, lekukoak esandako guzia ezer etzala [...]. Ala ere, gauza andiren batzuek Jesus-en kontra esan zituztelako antzean [...], Jesusi esan zion. Ib. 446. Arkitzen bazuan iñor bera baño gaizkiago jantzita edo biartasun aundiyan zegualako antzian. Bv AsL 173.
azpiadiera-1.4
(Precedido de sintagma con suf. -t(z)eko ). En ademán de.
Enrike itzul egiteko antzean eskuiko atera juaten da. Alz EEs 1924, 96. Pernando bere zigorrarekin ez egiteko bat egiteko antzean ikusten duenean bien artean sartzen da [erretorea] . Muj PAm 48. Beren ezpatak gorri-gorri goian, batak besteari ikaragarrizko zaztadak emateko antzean edo. Berron Kijote 107.
azpiadiera-1.5
(Precedido de adv.).
Bearra egitera zijoalakoan, oñetakoak jantzi zitun, eta bere artan goraka-antzean asi zan abokorroka zeriola. Or SCruz 46.
azpiadiera-1.6
(Precedido de adj.).
Betik eta goibel antzean abestuaz. Etxabu Kontu 83.
azpiadiera-1.7
(Precedido de part.).
Eta Yainkoari eskerrak eman-antzean eskuak zeruratuz esan zun: --Neskari atsegin bai atzaio [...] nire onespena ematen diat. Or Mi 46s.
azpisarrerakoSense-20.2
b) Al modo de, de modo semejante a.
Agintea zeukanaren antzean itzegiten zielako. Lard 386. Aurra, iñude on baten antzean, azitzen amari lagundu zion. Ib. 162. Soñu gozoen antzean / Isurtzen dizkit itz-aldi oek / Gure Iñigoren gañean. Aran SIgn 212. Zugatz sendoen antzean, / Bizi gaitezen Asabak legez, / Oraiñdik geure lurrean. AB AmaE 468. Bertatik urteten daben lurrun ta keia, / Desegiten dirala lañoen antzean. Ib. 391. Gaiñean ditugu beti menditarrak, leoi amorratu baten antzean. Ag AL 144. Sansonen antzean etsaiak garaituko zituana. Inza Azalp 65. Erregin baten antzean zegon / arrosa mardul arroa. Jaukol Biozk 80. Il artegiño putzitu eben / Zaragi baten antzian. Enb 166. Burua azalduta / praillian antzian. Tx B 148. Mitxiletatxu baten antzean / artega nabil latxin ganian. Laux BBa 26. Udaburuz zerualdean batpatean sortu dan odei beltzaren antzean, biozpean mozorro bildurgarria sortu zaio. TAg Uzt 27. Bertan beera utziko ote ninduan, eskeko baten antzean, ate ondoan. Erkiag Arran 74. Ez neuke esango zeiñek eroian dardara andienik: irutxuak be alkarren antzean gizajoak. Bilbao IpuiB 230. Illuntzerako etxera nator / garbi-zaleen antzean. BEnb NereA 105. Ango okolu guztiek, arri bizien antzean, euren arimeari aldarrika lez daragoie. Akes Ipiñ 22. Kastiguaren premia altzatzen da Rodaseko koloso bortitz eta poteretsu baten antzean. Arti Tobera 273. Bekoki nekatua / arindu nai leuskion / ama baten antzean. Gand Elorri 107. Apainduri ta jantzia / nekazarien antzian, / ez aberatsen oiturak artu / pobrien etxian. And AUzta 127. Lurretik duzun indar on hortan aurki ba bizi berria, / loretxo horren antzean dago gaur ere Euskal-herria. Xa Odol 340. Nora joan gu burdia artuta / ijitoaren antzean? FEtxeb 45.
azpisarrerakoSense-20.3
(Precedido de tema nominal nudo). Del mismo modo que; a modo de.
Uri ospetsu artan bizi zan, aberats bezela, andiki antzean, zeregiñ astunetatik zerbait aldendua. Ag G 219. Gobernuaren soldadu-taldeak, anai-antzean ez baiño tiroka artu zitun karlistenak. Or SCruz 22. Goazen Begoñara euzkeldun antzian. Enb 80. Ezer ez duzu ikusten / argizko auts-irakin- / antzean? "Semejante a un hervor de polvo de luz" . Ldi BB 44. Lili-mosu antzean usainduten obija. Laux BBa 94. Ametsetan dago berriz, bitartean, Zarautz, erregintxo antzean, mendiarteko txokondoan etzinda. TAg Uzt 49s. Girgil-hots bat etorri zen erantzun antzean. Mde Pr 116. Artista antzean alditxartu zen. Ib. 184. Bota zion saio antzean Harritxabaleta apaiz jaunak. Etxde JJ 54. Nok gura eukean idisko gazte odoldun baten adarkadarik artu, gorputzaren erregalu guri antzean? Erkiag BatB 53. Lau kandelargi musker / zure omenean, / babesten zaituztela / aldare antzean. NEtx LBB 340. Ez nabill zure ondoren morroi-antzean. Berron Kijote 130. Geu barriz mirari oi / goien azaltzean, / ezer akordau gabe / kokolo antzean. FEtxeb 178. Baiña deitxo bat egin gura dot / kontseju emole antzean. Ayesta 93.
azpisarrerakoSense-20.4
(Precedido de rel.).
Urteak bere doaz keriza doian antzean. AB AmaE 160. Ta gu augaitik lapur bagara, / Orain gu garan antzian, / Zuk esandako Españarrak be / Lapurrak ixan zirian. Enb 163. Gure asaba euzkotar zarrak / Egin oi eben antzian. Ib. 33. Tratulariak irabazpide aukera billa ta nun susma ibili oi diran antzean, orrelantxe andrazkoak bere [...] eretirik ez ei dabe iñoiz galdu. Erkiag Arran 70. Abestu egin neban / bularra betean / urmael gaiñeztuak / oi daben antzean. Gand Elorri 154.
azpisarrerakoSense-20.5
(Precedido de sintagma con suf. -ko ).
Ez dakigun gertatu igazko antzean. AB AmaE 275. Asi ziran mezatan betiko antzean. Enb 163. An asi ziran [...], emakumeak oi dabenez, txutxu ta putxu, izketaldi luzeren baten, betiko antzean. Erkiag Arran 29. Orduko basoak gaur bageunkez eta euren emoie guztiek oingo antzean. Akes Ipiñ 24.
azpisarrerakoSense-20.6
(Precedido de adv.).
Zintzarrieri buru-kulunka eragiten zitela, eskainka-antzean. Or Mi 42. Irriparka antzean, baketsu egoan uri polita. Erkiag Arran 8. Aztu antzean baztarturikan / dauzkagun aiton-amonak. MMant 143. Tenteka antzean, begiak itxita bezela [...], Xalbador. Zendoia 229. Orain olaxe legun antzean azten ditugu umeak. Insausti 16. Asi ere nekez antzean. Ib. 19.
azpiadiera-6.1
Egonazala [...] siñistu eziñik tailluaren beian dagozan leoiak arrizkoak dirala ta bildur antzean ikutzeko. Ag Ioan 190. Begieri begiratuta irri-antzean erantzun zion Martinek. Anab Usauri 64.
azpiadiera-6.2
(Sin complemento explícito). "Antzean pasau da (V-arr)" Gte Erd 15.
azpisarrerakoSense-20.7
c) (Precedido de adj. o adv.). Algo (...), bastante (...). "Gaxoantzean, indispuesto" Vill (comunicación personal). "Bastante. Aspaldian gaixo antzian najabik" Elexp Berg. "Berandu antzian gabizek eta bagoiazek" Ib.
Ikusi nuan Zabaletako Ana Josepa, illuntxo, aserre antzean. Ag G 85. Geldi aldi txiki baten ondoren, bildurti ta ixil antzean. Alz Ram 81. Sekretarioa: (goibel antzean) Bai bañan Gobernadoreak telefonema au bidali du. Lab EEguna 104. Oien lagun bat atzerrikua / zebillen pizkor-antzian. Tx B I 187. Gu emen asko gauden bezela, / poltsatik ariñ antzian. Tx B II 39. Poesi batzuetan atsege, pozge daurkizute Lauaxeta, neketsu, aul-antzean. " Como cansado del todo" . Aitzol ( in Laux BBa VIII ). Nagosiak, beste zerbait zalakoan ikara-antzean esan eustan. Or Tormes 87. Bekoki lotsorrez eta zearka antzean, gaxoari malko-irriak naasten asi zitzazkion. Or Mi 23. Beti egizale ta maitazale, maite-gaia gorde-antzean landu ba du ere. Or Y 1933, 406. Ortaz pilota erori baita / zut ez baiño oker-antzean. Or Eus 422. Ortxe ikusi oi nikan goizero, makur-antzean. Lek EunD 14. Azkenengo itz oek garratz-antzean jaulki bitartean. TAg Uzt 196s. Esan zion apalki antzean. Etxde AlosT 88. Epel bero antzean eguzkiak jotzen ez duala. JAIraz Bizia 80. Piñuaren babesean aritza naiz pagoa etorriko zaizu. Ugari antzean bada bi illara piñu ta illara bat aritza edo pagoa. Munita 106. Lantegi batean diardu lanean, ta gurbil antzean jardun bere. Erkiag BatB 182. Atseginaldi dezun garaian / bazabiltz txoro-antzian. And AUzta 149. Doiñua gora ta bera larri antzean. NEtx LBB 184. Guraso euskaldun asko ikusten / ditut erderaz etxian, / da aien aurrak egongo dira / euskeraz motel antzian. Uzt Sas 291. Bertsolariak zeuden / umorez antzian. Ib. 317. Lasai-antzean itzegin aal izateko. Berron Kijote 166. Andik urruti-antzean. Ib. 102. Ni artean gauza asko ikusi ere egin gabea, eta bildur antzean aurreneko egunean. Albeniz 57. Gaztelaniaz txukun-antzean idatzi nahi dutenek. MIH 378. Nahi zuena zehazkiro adieraziko zizun, nahiz astun eta korapilatu antzean gehienbat. Ib. 351.
azpiadiera-7.1
(Precedido de tema nominal nudo). " Ondoez antzean dabil (G-azp)" Gte Erd 259. v. FARRE-ANTZ.
Gosiak zeon txurreru ori / jarri da taju-antzian. Tx B II 132. Begieri begiratuta irri-antzean erantzun zion. Anab Usauri 64. Lotsa-antzean datorgu leen apustu-zale. Or Eus 32. Saiets-antzean bezala estetikako zenbait xeetasun ukitzen baditut ere. Or EG 1950 (11-12), 60. Alako tristura-antzean bera ere. Lek SClar 141. Esan deutsa intzirika ta negar-antzean. Erkiag BatB 144. Iñotsan negar antzean azeriak. Bilbao IpuiB 203. Orrenbeste aundiko / pamelia azi / da itxura-antzian / nai duanak bizi, / gauzak ondo pentsatu / bear lendabizi. Uzt Sas 30. Langille asko badiraz orain / kezkaz ta bildur antzean. FEtxeb 198. Itxura antzean etxeratzen bagera, nunbait or. BBarand 164 (v. tbn. itxura-antzean TxGarm BordaB 57). Arto zuritzen ari bagiñan, / umore jator antzean. Insausti 72.
azpisarrera-21
ANTZ-EGILE.
azpisarrerakoSense-21.1
a) Hipócrita.
Irigarai sineskorrak, Gabrielaren zimarkunkeriak atzipeturik, ustez eta emakume antzegileak egiazko nahitasuna diola, bere segeretua salatzen dio. Mde Pr 174.
azpisarrerakoSense-21.2
b) Actor.
Erderaz egiten ziran antzerti hizketak eta erderaz hobekien zekitenen arte hautatzen ziran antz egileak. Osk Kurl 173.
azpisarrera-22
ANTZ EGIN.
azpisarrerakoSense-22.1
a) (Precedido de gen.). Hacerse semejante a.
Guzia loitua, illundua, zikindua ta zentzugabe animalien antz egiñik. AA III 373.
azpisarrerakoSense-22.2
b) Representar.
Ilhabethe aurretik ematen zieten solasak antz egin behar zutenei, zearo ikasteko. Osk Kurl 173. Akats handia teatroan antz egin nahi duan batentzako: lotsati xamarra zan. Ib. 174.
azpisarrerakoSense-22.3
c) "Antzegiñ (Aran), fac-simile; (fac-simile d'une lettre de la dame d'Esnarro); autographié" Dv.
azpisarrera-23
ANTZ-EGITE. Descripción.
Etxeberriren urrena ez du gutxi egin Iztuetak. Dantza orien antz-egitea edo deskripzioa ez da gauza erreza, ta argatik euskera gogor-antza du batzu-batzutan. Or EEs 1927, 232.
azpisarrera-24
ANTZEKO.
azpisarrerakoSense-24.1
a) (V, G, AN-gip; Lar, Añ, Dv, H (s.v. antzea)). Ref.: A; Iz ArOñ; Holmer ApuntV; Elexp Berg; Gte Erd 15 y 78. (Precedido de gen.). Parecido, similar. "Parecido" Lar y Añ. "(Es) parecidísimo a su padre, txit aitaren antzekoa da" Lar. "Sembable, régit le génitif" Dv. Cf. Arch UFH: "Anzko [sic] (G), semblable. Erakutsiko dizutet zeren anzkoa den".
Purgatoriora Jainkoak eraman ninduen, eta nik ikusi dedanez, infernuko tormentuak edo aien antzeko an ere ziraden. Cb Eg II 206. Esadazute nere damugai onen antzekorik edo dolore onen parerik ote dan. Ib. 20. Bere Gorputz ta Animako garbitasunean Aingeruen antzekoa. Cb Just 137. Jesu-Kristok dio, oturunz edo jate andi baten anzekoa dala Zeruko bizia. Ub 155. Gorputzari eman zion, bere anzeko egin zuan, anima bat. Ib. 5. Gizona da Jainkoaren imajiña ta anzekoa. Ib. 5. Ez lastozko suaren antzekoa, zein ain laster da garra, zein ketan amatau itoa. LoraS 52. Bere anzekoak eta beti zorionekoak izateko egin gaitu. Gco I 397. Deabruen mendera biurtu zerate, aren antzeko monstruo ikaragarriak egin zerate. Gco II 10. Gau illun baten anzeko kopeta ipintzea emazteari. AA I 590. Emakume sierpearen antzekoa. AA III 600. Barrizteetan ditubee, antxiña Jentillak eureen Jangoiko palsuei egiñ oi eutseezan funzinoieen antzeko fiesta zorigaistokuok. JJMg BasEsc 128s. Ez naiz zure antzekoa izandu nere egunetan, baizikan pekatari andia. Echve OngiB 157. Gañerakoan bei onak bear du izan zezenaren antzekoa. It Dial 93s (Ur antzekua; Dv idurikoa, Ip zezena üdüri ). Ez da ordea ori egia, ez egiaren antzekoa ere. Izt C 143. Onelan egiten zara demonioaren antzeko. Ur MarIl 53. Jainkoari laguntza berriro eskatu zion eta gizonaren antzeko aingeru bat agertu eta itsatsi zitzaion. Lard 42. Bizidun guzietakoak gorde zituen, gero mundua berriz ere beren antzekoakin bete zezaten. Ib. 7. Orañ ikusten dezu, Jaungoikoaren Semearen antzeko etzerala. Arr GB 85 (v. tbn. May 63). Oiek eta oien antzeko beste obra-on askok irabazi zioten erri guziagan. Aran SIgn 55. Bere antzeko aguazil batzuk / munduan ere baditu. Xe 351. Soru danean zure antzeko / Lorarik iñon etzala. AB AmaE 48. Ollo beltz usuaren antzeko atzeparrak zituan batek zeuzkan txito asko. Bv AsL 177. Uste duk danak gerala ire antzekuak? Apaol 26. Zu ere arren antzeko kirtena zera. Alz STFer 120. Eztot nai nik burua / bat egin zuekaz / ezta zuen antzeko / beste batzuekaz. Azc PB 48. Murmuretea, guzurra, dongaestalkeria eta beste oneen antzekoak. Itz Azald 110.
( s. XX) Onen antzeko aterakaiak ekusiki ditugu geiago ere. Goñi 60. Irrintzi bezelako, negar itxurako edo kurrixkaren antzeko soñu luze, ezti edo latz [...] ardatzari eragiñaz. Ag G 42s. Bikotxa bere arreba bategaz, da biak guztiz alkarren antzekoak. Echta Jos 355. Ipuirik eztakit, baña bai ipuiaren antzeko beste gauza bat. Urruz Zer 14. Jaungoikoak bere irudi ta antzeko egin eban gogo-izaki il-eziña. KIkV 20. (KIkG 14 bere iduri ta antzekoa) Lore mota guziak / Lurraren gañean / Zure antzeko dira / Edertasunean. ArgiDL 166. Zugatzak beti emon daula / Beran antzeko igali. Enb 196. Orren antzeko gizon asko zan / lengo gerrero zarretan. Tx B I 168. Basauntzaren antzeko ihizi larri bat ugari dabila mendi eketan. FIr 136. Edozein abertzaletasunen goraberak azterturik, beti arkituko ditugu elkarren antzeko gertaerak. Ldi IL 170. Ereñotz-ostoaren antzeko azkon-muturra. JMB ELG 36. Arkitzen ditugu ortarako arrazoi onak edo onaren antzekoak gure ezpa guziak uxiatzeko. ABar Goi 34. Sozialistak ekarri nai dauskuen estadu ori erlauntzaren antzekoa izango litzakela. Eguzk GizAuz 109. Amaika aldiz egiñak ditut or-emen zurearen antzeko aginduak! TAg Uzt 208. Beraz, zure antzeko arrotzari iñoiz ez diot ardura ta eskurik ukatuko. Zait Sof 122. Ipuin guztiak izugarriki elkarren antzekoak zirela. Mde Pr 87. Zer, ordea, Zure iztaren antzeko, Iaun ori? Or Aitork 232. Pizti baten antzeko gazte mee bat. Izeta DirG 19. Agian, gure antzeko izan nai duelako. Vill ( in Gand Elorri 15 ). Kaiolan dagoan txoriaren antzeko bizimodua. Erkiag BatB 193. Zure otoitza S. Agustin gaizto zanean egiten zunaren antzekoa dala derizkiot. MAtx Gazt 91. Mintegiak egin oi ditute landarak aldatu bearko diren lurren antzeko tokietan. Ibiñ Virgil 87. Urregorrizko uleakin eta edurraren antzeko arpegi ta eskuakin. Alzola Atalak 37. Gure antzeko ezjakiñari / bai beti okerra sortu. Uzt Sas 143. Kretakoaren antzeko bide-mataza berri batek itxi-ta gordeko balu ere. Berron Kijote 125. Gure anaiak zirean ortik / umezurtzaren antzeko. FEtxeb 60. Ol pusketaren antzeko alako gauza gogor bat. AZink 92. Intsusaren antzeko bada beste bat: sauka-ziri. Ostolaiz 70. Hemengo sukaldeen antzeko bat edo beste han ere gelditzen dela. MIH 326.

v. tbn. A BGuzur 108. AzpPr 75. ForuAB 151. Muj PAm 11. Altuna 83. Otx 67. Ir YKBiz 128. EA OlBe 28. SMitx Aranz 133. JAIraz Bizia 23. Munita 26. Anab Poli 22. Bilbao IpuiB 169. BEnb NereA 220. Akes Ipiñ 12. Basarri 101. And AUzta 102. Gand Elorri 216. Osk Kurl 75. Gazt MusIx 67. Salav 69. NEtx LBB 111. Ataño TxanKan 239. Onaind STFer 48.
azpiadiera-1.1
(Con suf. de superlativo).
Zuen arteko nere antzekoen orrek, arriturik, "Beizamara!", esan zenidan. A Ardi V. Nire ustez, egia edo egiaren antzekoena bi idaztiok ekarri al izango digute. Zait Plat 83. Fray Luisen onenetakoa ez izan arren, Oratienen antzekoena baita. Gazt MusIx 66. Sugearen antzekoena, Basurdi. MEIG III 46.
azpiadiera-1.2
(Con suf. comparativo).
Ola ritmo askatuaren urkoago, antzekoago. Lek SClar 107. Zure antzekoago gertatzen diranez. Or Aitork 175. Alare, egiaren antzekoago ematen dut. Zait Plat 19.
azpiadiera-1.3
(Precedido de tema nominal nudo). "Castaño, color, gastaña antzekoa " Lar. "Aguileño, de cara semejante al águila, arrano anzako [sic], anzoduna " Ib.
Plazaren alaigarri / zaldi antzekoak, / ate-zai soñulari / eta zortzikoak. Echag 232. Zelan daukezan urre antzeko egoak. AB AmaE 308. Iostun dendari gizon-antzeko / magal-arteko morroiak, / balio dabe gaur izateko / erriko kezken botoiak. Azc PB 362. Nire aurrez-aurre beste etxe zar-zar zabal andi bat, aberats iauregi-antzekoa. Ag AL 10. Ollo irudikoak azeri eginda, arkume antzekoak otso biurturik. Ag Kr 173. Sartaldeko zeru-barren edo marboillean, asi zan jasoten edoi orma-illun antzeko bat. Echta Jos 274. Iru gixon, zaku antzeko gauza batzukaz jantzita. Kk Ab I 12. Osagai berenozkuekaz ta gañibeta antzeko tresnakaz, zenbat gixajo ez ete-dozube bidaltzen beste aldera! Ib. 18. Gabiroi antzekuak dira / azeri basakatuak. Noe 122. Ordu artan ezkilen soñu antzeko ots ariñ ta alai bat aditu izan zan. Lh Yol 49. Agertu zitzaizkioten mingain berexi su antzekoak. Inza Azalp 84. Gerotxubago, askura-antzeko gauza bat igarri eban soñian. Altuna 85. Bere aurretik, otso-antzeko Basojaun beltza / bide osoan alaka. Jaukol Biozk 69. Urkiolako zelaian etzan / Yabana antzeko nasterik; / Euzko-abesti, dantza ta jolas / Garbijak baño besterik. Enb 134. Entzun eban zaratia koba-barruan, burua bigurtu ta ikusi eban urtetan barrutik gixon edo gixon-antzeko, ikaragarri bat. Kk Ab II 97. Ori yazo eztaiten ipuin antzeko bat esango dot, beragaz irakurliak argiro ulertuko dauala. Ib. 68. Toki aren erdijan eta muna baten, txabola antzeko etxetxu bat agiri zan. Otx 105. Andere ederra, itsu-antzeko. "Hermosa mujer, parecida a un ciego" . Or BM 58. Joale antzeko edontziak. JMB ELG 71. Onen gañean orma antzeko arkaitzak igotzen dira amar metro bidean. JAIraz Bizia 13. Zentzuen edo zentzu-antzekoen batere sumarik gabe oroitze utsak, ilunago dan arren, geiago irauten digu. Or QA 130. Badirudi oroimen antzeko zerbait daukatela gauzek ere. Mde Pr 326. Ames antzeko egia. Erkiag Arran 12. Arako moltzo antzeko bat aurkitu eban bidean. Bilbao IpuiB 127. Batek txilaba azpitik txistu antzeko bat atera. Anab Aprika 24. Gomazko madari antzeko zera esku-artean bein eta barriro estutuaz. Erkiag BatB 44. Aizkora antzeko erreminta batekin. Ataño TxanKan 72. Kanika antzeko bola bat gelditzen da. Ostolaiz 23. Gimnasi antzeko ariketa. MIH 148. Poesiaren izenpean onartzen den poesi antzeko edo poesi ordeko hura. Ib. 240. Novela antzekoa izan zen, guztiok dakigunez, Txillardegiren lehen liburua. Ib. 334.
v. tbn. A BeinB 51. ForuAB 89. Ill Testim 28. Inza Azalp 110. Muj PAm 43. SMitx Aranz 205. Lek SClar 133. Zait Plat 48. Ibiñ Virgil 44. Alzola Atalak 75. NEtx LBB 211. Berron Kijote 196. Etxabu Kontu 85.
azpiadiera-1.4
(Precedido de adj.). Cf. infra (b).
Dalako bera gizon guztiz plantosoa, / Berbari ederra ta prestu antzekoa. AB AmaE 329. Ontasuneko bidean aurreratuteagaitik egin leitekean zerbait [...], berbarako, olgantza on-antzeko batera ez joatea. Itz Azald 190. Oso aserre antzekoa sartu da. Ill Testim 12. Sari bat erritar-antzeko lanentzako, bestea liriko zoro berrizaleentzako. Ldi IL 110. Asturtar-antzeko suarri-pikotx eta ziri batzuek. JMB ELG 58. Alako aire ta ibilkera zahar-antzeko bat. Lek SClar 110. Ezagutzen ez zuen hizkuntza batean zirelakoz, ozena eta zahar-antzekoa. Mde Pr 166. Amaika bidar amesturiko egun eldu-ezin antzekoa! Erkiag BatB 146. Zuri ori illun antzeko dala, edo ba1tz ori argi illun antzeko dala esatia. Gerrika 273. Humphrey Bogart ere, makur antzeko gizon zuzena, hor daukagu. MEIG I 167.
azpiadiera-1.5
(Precedido de rel.).
Obispoak eliz-jaietan erabilli oi daben antzeko txapela eruatebien. Ag Kr 42. Agertu zan jitanea, monjak erabilli oi daben antzeko jantziaz. Echta Jos 365. Atzamarrak alkarrekin dauken antzeko bardintasunaz naikotu bear. Eguzk GizAuz 74. Ta gu gerade morroi jatorrak / oi diraden antzekoak. Uzt Noiz 67. Baiña oneik ez ziran len aitatu doguzanen antzekoak. Etxabu Kontu 111.
azpiadiera-1.6
(Precedido de sintagma con suf. -ko ).
Illerriko antzeko ixilgunea izan zen. Or Mi 92.
azpiadiera-1.7
(Precedido de ergativo).
Batzen bautzezuz katakux, katagorri, katamixer, ta katamielgak, ementxe eingozu Krone-k antzeko piztidoi bat. Kk Ab II 153.
azpiadiera-1.8
(Precedido de part.).
Urrena ta zalaparta ikaragarriagoa. Iñoiz iruditu antzeko deabrua zebillen. Izardia gogotik. Anab Aprika 31.
azpiadiera-1.9
(Sin complemento explícito). " Antzekoripez [= 'ni parecido'] (V-arr)" Gte Erd 199.
A. Mariana, Covarrubias, Miguel Cortés, eta anzekoak. Aran SIgn 204. Ez daukat zorrik iñon, ez ta antzekorik. AB AmaE 261. Gazteak futbol, zezenak, boxeo ta antzekotan. Lab EEguna 87. Naiz gai ortan elkarren berri asko ez jakin, biek pentsamentu antzekoa zeukaten. JAIraz Bizia 19. Ez litzake berdiñik / euskal-errietan, / ez eta antzekorik / munduaren jiran. Etxde AlosT 79. Au ez da bestearekin berdin-berdiña; baño bai antzekoa. Munita 100. Orotan antzeko ez dana, ontan al da bixiko? Or Aitork 262. [Ipuin] batzuk oso antzekoak edo guztiz bardintsuak zirean emen datozenakin. Vill ( in Bilbao IpuiB 6 ). Aitari antzeko arazoetan eta astunagoetan laguntzen. Erkiag Arran 88. Askatasun osoko gizasemeak, lege ta antzeko bageak. Erkiag BatB 118. Beti berba antzeko ta bardiñak esan eta esan. Ib. 175. Aren ioera ta iokera antzekoa bide da. Zait Plat 78. Sekula etzan gerthatu antzekorik. Osk Kurl 205. Baño munduak iñon ote du / Gipuzkoan antzekorik? Uzt Noiz 66. Onelako edo antzeko argudiotan eldu ziran errixkaraiño. Berron Kijote 71. Pikatxoi ta antzeko tresnakaz lurra arrakalatu. Etxabu Kontu 130. Ez dau ikustaldirik ez antzeko burukominik. Onaind STeresa 94. Niregana eltzen ziran albisterik onenak antzekuak ziran. Gerrika 85. Bertso auek edo antzekoak gaztetan ere jarri nituan. Insausti 187. Hobe du "La sirena de ojos verdes" edo antzeko zerbait ikustera joan. MIH 326.
azpiadiera-1.9.1
(Con suf. comparativo).
Zer antzekoago ta zer bixkoago? Or Aitork 383. Baditugu beheragoko hizkera arrunt eta egunoro egiten dugun euskararen antzekoago horretan zenbait gidari argi. MEIG II 85.
azpiadiera-1.10
(Con -dun ).
Onakoetan banandu egin bear dabe itzok, ikurpen edo zentzun antzekodunen artean. Alt Eusk 1919-1920 (II) 53 (cf. tbn. ib. 53 itz-antzeko 'sinónimo'; en el voc., ib. 95, aparece "zentzun-antzeko (Alt), sinónimo", pero no lo encontramos en esta forma).
azpisarrerakoSense-24.2
b) (Precedido de adj.). Bastante.
Polita? Sagardo gazi antzeko illun loitsua? Sor Bar 94. Azkarren artean ere kirten antzeko batzuk sortzen dira. Zab Gabon 72. Bat formal antzekua / eurokin badebe, / bañan bestiok mozkor / galantak dirade. Noe 88. Eta [atera deitzen duena] zarpazar antzekoa danean. Muj PAm 36. Pilar, neskame gazte antzeko bat. Armario gañeko gauzak antolatzen ari da. Alz Ram 63. Ezautzen al dezute / Jose Latzekua? / gizon txiki xamar bat / pizkor antzekua. Tx B 68. Eneutsen adietan emon nora nentorren bixi ixaten, tentel antzekuak bait-dira. Otx 98. Lurrontzi puska zatar asko agertu oi dira bere oroian, biur antzeko eta beatzez egindako apaingarriz. JMB ELG 73s. [Eltxoak] beltzak, odolez betetzean gorri antzekoak jartzen diranak. JAIraz Bizia 41. Kustodi ori [...] gotikoa izan oi da: ots, ez biribilla; luze-antzekoa baizik. Lek SClar 116. Udako egun sargori antzekoetan. Erkiag Arran 78. Izkera arraia, bizkorra, bizi-bizia ta biurri-antzekoa dabe. Vill ( in Bilbao IpuiB 6 ). Suizarra ta ni bakarrik zuriak; gañerako jendea beltz-antzekoa, kasta askotakoa. Anab Aprika 32. Kristal-zati luzanga ta biribil antzekoak. Erkiag BatB 39. Etxeak, ostera, zuri zuriak dira, ta lurrak gorri antzekoak. Ib. 168. Urte oietan arroxko antzekoak izan oi dira. MAtx Gazt 6. Mutil bikaña zan, napar-erdalduna [...], rubiyo antzekoa. Salav 106. Luze antzeko kurutzea apur bat jasoa. Etxabu Kontu 85. Txapala irtetzen badu, atxurra; biribil antzekoa, porrak egiteko. Insausti 15. Poesia txukun-apaina, baina herrikoia eta errax antzekoa. MEIG II 102.
azpisarrera-25
ANTZEKOTSU (Forma con suf. -tsu, aprox. de antzeko).
Ametsetako ianaria, ianari iatorren antzekotsu da. Or Aitork 61.
azpisarrera-26
ANTZ EMAN. v. antzeman.
azpisarrera-27
ANTZERA.
azpisarrerakoSense-27.1
a) (V-gip; Añ, Dv, H; antzea G-azp). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg; ZestErret. (Precedido de gen.). Al modo de, de modo semejante a. "Imitar, [...] besteren antzera egin" Añ. "Asemejar, [...] zerbaiten irudira, antzera egin" Ib. "Eirazu soñekua arenan antzera" Etxba Eib. "De forma parecida [...]. Zure antzera nabil ni be" Elexp Berg. Cf. H: "Iangoikubari esker andijak emon, egin genduzalako bere imajina eta antzea, rendons bien grâces à Dieu, de ce qu'il nous a fait à son image et ressemblance", seguramente error por antzera. v. ANTZEAN.
Guzien errege ta juez justu oni nai dakiola, Gure Probinzia guziz noble onen buruak bere antzera egin. Cb EBO 55. Egiten dezun guzia Jesu Kristoren antzera neurri santu ta erregla justu onetan egitea. Cb Eg III 383. --Zer da Arimea? --Da Jangoikoak bere anzera eginiko espiritu [...] akabauko eztan bat. Oe 51. Zeugaz batera penatu, Zeure anzera bizi. EL1 204. Bizi nadin orain Zeure Semearen irudi ta antzera. Ib. 104s. Arimeak, erletxo ardurazkoaren antzera, batuten dituala aek loratxoak. LoraS 135. Jaungoikoaren borondatea Zerutarraen anzera egiñaz. Gco I 420. Gizon, emakumeak bere antzera eta imajiñara egin gaitualako. Ib. 408. Egin dezagun [...] gizona gure antzera. AA III 372. Zu zera betiko apaiza, Melkisedeken anzera. Ib. 494. Zure antzera egin zenduen nere anima gaxoa amorioz errezibi dezazun. Echve OngiB 190. Asi zeban konbentuaren alboan etxe andi eder bat ere Flandeskoen antzera. Izt C 506. Zeñen irudira izan zara egiña? Jaungoikuaren irudi eta antzera. Ur MarIl 15. Jainkoak [...] gizona bere antzera egin zuenean. Lard 2. Bildotx baten antzera humildu zitzaion. Aran SIgn 55. Bere maisuaren antzera, Franziskok ere mendiko bakardadia geiago maitaturik Jaungoikuarekin itzegiteko. Bv AsL 126. Suzko bola bat, argi-argi egiten zuana eguzkiyaren antzera. Ib. 78. Lagun zadazu Parnasotikan / Izaten zure antzera. AB AmaE 143. Jesusen antzera gaztetandik guziz esangille izan zan. Arr May 118. Kristoren irudi ta antzera bizi danak. Ag AL 6. --Zelan egin eta imini eban [Komunioa]? --Konbit baten antzera. Itz Azald 156.
( s. XX) Ari albañu etengarri batetik esegita balegoz legez (gastelarren antzera esateko). Ag Kr 31. Denak egatu zitzaizkatan zerura usakumien antzera. Iraola 121. Iñoiz beiñ jarri oi da nere oñetan, zu oraiñ zauden antzera, uri gizon igar bat. Ag G 211. Oiek ere masailezurra, gure antzera, zorrotza daukate. A Ardi 13. Eztabaida danetan orijuaren antzera berak igon biar iñok baño gorago. Kk Ab I 30s. Egin zagun gizona gure itxura ta antzera. Inza Azalp 44. Bertatik [zulotik] zuri-zuri eginda urten biar ixan eben, errotarijen antzera. Altuna 90. Izketan ere tratatu naute / obispo baten antzera. Tx B II 153. Bere artako gizonen antzera eman zen tilma delako estalki urdin batez. FIr 149. [Negua ta udia] aldatu dira beste / gauzen antzera. Enb 168. Urtzi eder baten antzera / begi bijak lausoz beterik / jausi yakuk itxas-barnera! Laux AB 92. Damagun ill onen antzera ezin jarrai genezake. Egunero asarrea, egunero burruka. ABar Goi 65. Erle nagien antzera, langilleen lepotik biziko litzakez. Eguzk GizAuz 109. Irakin-garaian ontzitik ganezten dan esne egosiaren antzera, zijoakion zerbait biozparrendik burura. TAg Uzt 122. Zuaitza ere gure antzera animik ez izan arren. Munita 29. Batzuek, zure antzera, ekaitzari parrez gelditu ziran. Mde Pr 14. Egigun gizona gure iduri ta antzera. Or Aitork 404. Gudariaren antzera, emakumea beti dago gertu. Erkiag Arran 42. Jakintsu geienen antzera despistau aundi bat ei da. SM Zirik 111. Kofradi-basoak be, onan edo beintzat onen antzera sortuak direala. Akes Ipiñ 26. Beren Morala kristau Moralaren antzera borobildu bazuten. Vill Jaink 84. Zure barrua ere egoaldiaren antzera aldatzen da. MAtx Gazt 37. Gure apaiz jauna artzai umil baten moduan, eta gu berriz arkume-talde aundi baten antzera. Salav 80. Bere burutik eteretakoa [kontua], baiña Alhambrakoen antzera egiña. Alzola Atalak 87. Amodiua ere badegu / mutil guzien antzera. Uzt Sas 188. Pilatosen antzera eskuak garbitzea. Ataño TxanKan 233. Eiztari baten antzera bainijoan. Alkain 133. Beti ostatu eske gengozan / ardi galduen antzera. FEtxeb 47. Zaratarik gabe, har izkutuaren antzera. MIH 259.

v. tbn. CatLlo 83. A BGuzur 136. Echta Jos 82. Goñi 25. Urruz Zer 49. EusJok 104. Lh Yol 9. GMant Goi 67. Jaukol Biozk 104. Alz Ram 45. Otx 157. Ir YKBiz 101. SMitx Aranz 95. Lek SClar 107. Anab Poli 123. Bilbao IpuiB 61. BEnb NereA 138. Basarri 133. Gand Elorri 141. Osk Kurl 213. Ibiñ Virgil 35. Etxba Ibilt 453. Berron Kijote 140. Onaind STeresa 32.
azpiadiera-1.1
(Precedido de tema nominal nudo).
Oraindiño geiago, da praille antzera / Nekez batu oi dana gizonen artera. AB AmaE 224. Ama-semeak uso-antzera urrumadaka iarduenartean. A BeinB 42. Abarkak jantzita, baserritar antzera. Echta Jos 193. Gustiz edera, edur antzera, / zuri daukazun yantzia. GMant Goi 77. Ezpanak eukozan kerexa-antzera. Altuna 94. Maitasun eskean, eskale antzera. Jaukol Biozk 65. Baserrijan be, Judas antzera, / Batzuk oi zaitue saldu. Enb 46. Guti bat jakin orduko, jakintsun antzera jotzeko aski dugu. FIr 165. Baserri-etxe eder bateko eskaratza Hall antzera antolatua. Lab EEguna 62. Bere burua gazte antzera ipiñi gurarik. Kk Ab II 19. Otzak goian ebaita jausi dan lorea, / mitxileta antzera yatorku lurrera. Laux BBa 122. Tiroek ere bana-banaka / ematen dute gaztigu, / aurrena bakan eizeko gisan, / gero, gerra-antzera, usu. Or Eus 91. Itokin antzera / biotz au xulatzen. Or Poem 517. Mendiak, beso antzera, / zutituz, Zeru-goiera. SMitx Aranz 196. Ate antzera, ol bat kaiman larruz bixagratua. JAIraz Bizia 13. Ander zan, Ander bere amari idazten azken gogo antzera. Ib. 94. Bere zain luzeak, alanbre-antzera, zabaltzen ditu lurrari eusteko. Munita 54. Teillatu goietatik [...] ke biribilduak igoten eben, odei eze antzera. Erkiag Arran 11. Ez, atean barrena [...], esi-gaiñetik baizik, lapur ta ebasle antzera. Berron Kijote 147. Sei edo zortzi osto intsusarenak txikitu tabako antzera. Ostolaiz 65. Eten bagako soka antzera. Gerrika 238. Zenbait aipatuko ditut, adibide antzera. MIH 103.
v. tbn. Otx 160. ABar Goi 72. EA OlBe 23. Zait Plat 155. Onaind in Gazt MusIx 203. Etxabu Kontu 174. Onaind STeresa 38.
azpiadiera-1.1.1
(Precedido de sust. det.).
Urrutiko neskame arrotz ezein bat antzera, soñeko zarpil oiez, zutik mai utsetan yaten. Zait Sof 17. Askaldikoak antzera, oriek ere nerauk berriro agertuko ditut. Ib. 61.
azpiadiera-1.2
(Precedido de rel.).
Gogarte onek adierazoten deutsuen antzera bizi bazara. EL1 15. Zergaitik letradunak gabetik goixera, / Perretxikoak azten direan antzera; / Gaur zireanak kabo, eta besterik ez, / Agertzen ziralako biarko alferez. AB AmaE 255. Oillo loka batek txitak euki daroazan antzera, lau etxe bere magalpean daukazana. A BGuzur 107. Olango eretietan oi dan antzera. Ag Kr 84. Uste eban Jaungoikoak agertuko ebala Josetxo, lenagoko arrisku askotan agertu zan antzera. Echta Jos 286. Ta ordez ipiñi txakur andi baten azurra, abe edo zugatzai mentua ezarten yaken antzera. Kk Ab I 21. Armiarmak ulia josi oi duan antzera. Lh Yol 44. Egun eder ta onan ostian / Txarra datorren antzera, / Ainbat zorijon beukezan bere / Eldu zirian galtzera. Enb 48. Esnea beroaren-beroz goratu egiten dan antzera [...] itzak gañezka zijoazkien ere. Anab Usauri 13. Urrun urruneko gauza batez bezela [gogoratzen nitzan], ildako batengatik negar egiten degunen [sic] antzera. Alz Ram 80. Elexako kanpantorriak urteten dauan antzera, gixaseme guztijen ganetik bere buruba agertu leukiala. Otx 5. Eskaleak ba datoz pestan usaiera / beleak sarraskira doazen antzera. Or Eus 12. Gorputz-atalak bata-besteari laguntzen dautsen antzera, gizarteko ogibideok be alkarri lagunduko leuskioe. Eguzk GizAuz 142. Erle uxatuak abaraskarik ez duten antzera [...], ara ta ona nabillen onek, euskel-lan aundirik ezin dut burutu. Zait Sof 5. Bapore ziztuk, edozein kai aunditan ikusten dan antzera. JAIraz Bizia 15. Eskua iragan zion laztanduz biloetan, aita besoeteakoak berari egin ohi zion antzera. Mde HaurB 44. Udabarriko txorikumea / egaz asten dan antzera, / ames gozotan juaten nintzan / lora billa baratzera. BEnb NereA 258. Siñismena galdu zenduan antzera, itxaropena bere, galdu egingo ete dozu? Erkiag BatB 202. Umetxoaren atzetik bere ama ibilli oi dan antzera, zure atzetik onelaxe dabil Jesus ere. MAtx Gazt 47. sango dogu [...] gure ume denporan ikusi ta buruan gelditu jakun antzera. Etxabu Kontu 162. Bazetorren jendea, ibaiak uraldean ura ekartzen duan antzera. AZink 140. Bi gauza dira [...] jakintza irakastea eta jakintza aurreraztea [...], gizon ikasi asko-jakina eta bilatzailea ezberdinak diren antzera. MIH 205.
azpiadiera-1.3
(V-gip; antzea G-azp) Ref.: Elexp Berg; ZestErret .
(Precedido de sintagma con suf. -ko ). " Portugalen be emengo antzera dabitz " Elexp Berg .
Tolosako Santa Marian Ofizio Dibinoak ta Elizako gauzak nola zeruko antzera txit ederki ta Majestade bere diñakoaz egiten beti ikusi ditudan. Cb Eg III 351. Egaz asi zirean / guztiak batera / bai ta kantetan bere / baina ez lengo antzera. Azc PB 49. Joan zirean itxaslapurrok / Kalako txalupetara, / Arin da zoli inguraturik, / Estropadako antzera. Echta Jos 122. Baratzan ostera / jaio dira lorak igazko antzera. Jaukol Biozk 66. Au amaitu ondoren goxeko antzera / Batoz gure mutillok dantzan egitera. Enb 207. Gu, betiko antzera, batian buruzkanka, bestian ankazgora. Kk Ab II 139. Ordutik gaurdaiño irauten du mundu zabalean, ango antzera, Zure artalderik dan tokietan oro. Or Aitork 224. Gaurko antzera beti alai ta / osasunagaz ibilli. BEnb NereA 68.
azpiadiera-1.4
Bonberoak aurreruntz datoz, sua itzaltzera ba lijoaz antzera. Lab SuEm 198.
azpiadiera-1.5
(Precedido de part.).
Etsi-antzera, zurrun ta zail, onela ots. Onaind ( in Gazt MusIx 154 ).
azpiadiera-1.6
(Precedido de sintagma con suf. -t(z)eko ).
Piano jotzeko antzera egiñaz. ABar Goi 17.
azpiadiera-1.7
(Sin complemento explícito). "Bakarrik erabil daiteke" ZestErret.
Modu berean edo antzera, ez da gertatzen? / Gure biziak ontzi bat legez ez dirudi? AB AmaE 173. Dukia be bere ixilleko ibillerak sasoi ederrez antzera eiñdakua zanez [...], erregutu zetsan zaldunari eruan zixela lagun. Etxba Ibilt 483. Bizkaian bakarrik, bosteun errenteru, eta antzera beste probintzietan be. Gerrika 52.
azpisarrerakoSense-27.2
b) "Por el parecido. Antzera igarri dotsat Hilarion alabia dana" Elexp Berg.
azpisarrera-28
ANTZERA BATEAN. Más o menos igual.
Erropa-jantzia, beti antzera baten. Gerrika 35.
azpisarrera-29
ANTZERAGO.
Norbaitek esan balezait latin antzerago ioten deula Luisek. "Tiende más a la sintaxis latina" . Or ( in Gazt MusIx 22 ).
azpisarrera-30
ANTZERAKO (V-gip ap. Etxba Eib). (Precedido de gen. o tema nominal nudo). Parecido a. "Erdera antzerako berbak, asko ditugu Eibarren, batzuk onerako, beste batzuk txarrerako" Etxba Eib.
Beretatik ateratzen dituzte ugari Nabarri lasto kolorekoa, auts-antzerakoa, arretarakoa eta ozpin iduriñekoa. Izt C 55. Italia [...], bere kanta eztitsu Euskalerriko zortzikoen antzerakoakaz. Ag Ioan 181. Tximista-argiaren antzerako sutargi bizi-bizi bat sortu ta jaso zan. Lh Yol 12. Ezin zettekiala bera bixi Bertoldaren antzerako besteren bat bere albuan euki ezik. Otx 103. Ostatuan sartu ziranian, baztartxo batian arpegi ezauneko bat ikusi zeben prantzez antzerako bikin berbetan. SM Zirik 10. Beste bat dirudi gazteak, arpegiko sasi antzerako bizarra ebagi ostean. Erkiag BatB 122. Senar kaskill onek, auzuan lagun eban bere antzerako beste zaskar bat. Etxba Ibilt 456.
azpisarrerakoSense-30.1
(Sin compl. explícito). "Parecido, semejante. Ezer eztaukanan borondatia ta bapez, antzerakuak " Elexp Berg. .
Koko arek aiñ ei eban Batista kojuaren aide berdintsua, aren errenkako ibillia ta aiñ antzerako arpegia. SM Zirik 103. Antzerakua zan bein eibartar gazte batek Plaentxiako Turkuari esan zetsana be. Ib. 31. Gauzaren bat eztakazunian, ezetz esatia baño askoz be obe da antzerakuak eskeñi. Ib. 115.
azpisarrera-31
ANTZERATSU (Forma con suf. -tsu, aprox. de antzera).
Sion-go igarlearen antzeratsu, Atenai-ko iakintzaleak ere auxe esan zezakean. Zait Plat 101. Protagorak esanaren antzeratsu. Ib. 120. An geldituko zan ontza antzeratsu. AZink 63. Nere antzeratsu pentsatzen zuan neskatilla batekin topo egitea gertatu zan. Ib. 129. Zabaldu zuten euskara elizan eta elizakoetan, iparraldean aspaldi eskura zutenaren antzeratsu. MEIG VI 54.
azpisarrera-32
ANTZEZ.
azpisarrerakoSense-32.1
a) (Precedido de gen., tema nominal nudo o rel.). Al modo de, de modo semejante a.
Igarle antzez, / itz-ein euskuna. Enb 54. Gaelera ori, gure euskeraren antzez, zaar-zaarra dala, ta antziñetik batere landu gabea. Ldi IL 168. Mitxirrika bat ega ta ega / argi baten inguruan / ari dan antzez ni ere noiznai / griña zoro setatsuan. EA OlBe 45. Ejer ziren lore gorri eta zuriak, / dantza-lagunen zain dauden neskatilen antzez. Mde Pr 141. Igande ta jaietan, maiorazko antzez, / batzuk motorrez eta bestiak belbillez. BEnb NereA 216.
azpiadiera-1.1
(Precedido de sintagma con suf. -ko ).
Gau ta eguna dagoz / lenauko antzez. Enb 168.
azpisarrerakoSense-32.2
b) (Precedido de sust.). Como teniendo (...).
Mutillak, damu antzez, baiña barruko garramura-aizea erakutsi nai ezik, erantzun bere bai. Erkiag BatB 77. Ortxe datza, epel otoz, irribarre antzez, Kristori azken-laztan egokia ostu urren. Ib. 204.
azpisarrera-33
ANTZIK ERE EZ (V-arr ap. Gte Erd 199), EZTA ANTZIK ERE (Lar). Ni por asomo, ni parecido. "(Ni) assomo tiene de eso, senik ere eztu, ezta antzik ere" Lar. "Antzik pez (V-arr)" Gte Erd 199.
--Jateko gogo aundia daukozu? --Ezta antzik bere, jauna. EgutAr 28-9-1958 (ap. DRA ). Ta? Garbiñek igarri ete eban Krispin zanik? Ezta antzik be! Bilbao IpuiB 143. Artzak ez otsoak ez eben artu aren bestekorik. Antzik be ez. Ib. 187. Legortarrek ez dakizkite itsastarren erdiak ere. Antzik ere [sic, sin ez] . Anab Poli 59.
azpisarrera-34
ANTZ-IRUDI. v. antzirudi.
azpisarrera-35
ANTZ-MODUAN. Al modo de.
Nun gorri gorri biurtu jakon kotamallea / Godu odolaz rosikleraren antz moduan. AB AmaE 452.
azpisarrera-36
ANTZ HONETAN. "Antz onetan, de este modo, así (V-m)" A Apend.
azpisarrera-37
ANTZ-ORDEZ. v. antzordez.
azpisarrera-38
ANTZ HORRETARA. De ese modo.
Antz orretara itz egingo luteke gabiraiak, izketan baliteke [sic], atzaparretatik usoak iges egitean. Ag G 337. Garai batean, Grezi zarreko Delfosen Apoloren elizan zegon Pitonisak, antz ortara esango zuan. JAIraz Bizia 99. Gerokoen iragartea antz ortara ote dan, ots, oraiño ez izanik, orain liraken gisan iduriz igarten diran, ez dakit. Or Aitork 322.
azpisarrera-39
ANTZPEAN. Bajo la apariencia (de).
Bere arerijuen eskubetan ifiniko zan gabian, zarratuten dau bere gorputz eta bere odola ogi eta ardauen anzpian. Astar II 209. Ogiyen antzpian Jainko aundia / Janari egiñik / Ostian dago gaxoen sendakiya. ArgiDL 158.
azpisarrera-40
ANTZ-HUTS. v. antzuts.
antz
<< antxintxika 0 / 0 antzara >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper